Vísir - 30.04.1959, Side 4

4
V ;• -r.V, VlSIB
Fimmtudaginn 30. apríl 1-953
wÉsim.
D AGBLAÐ •
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
Tí«ir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eSa 12 blaÖsíSur.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Fálsson.
y Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—18,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dagur verkaiýðsins.
Eins og venjulega verður efnt
hér og víðs vegar um heim
, til hátíðahalda á morgun —■
j 1. maí — því að þá er dagur
verkalýðsins og hefir verið
um langt skeið. Þó eru há-
' tíðahöldin hvergi nærri með
sama svip hvarvetna, og er
það raunar skiljanlegt, því
að svo mismunandi eru við-
horfin, en hvergi munu þau
þó vera með einkennilegri
blæ en einmitt þar, sem
sagt er að verkalýðurinn sé
öllu ráðandi og segi fyrir
verkum á öllum sviðum. Þar
; eru framfarirnar, sem orðið
hafa á umliðnum árum og
áratugum, sýndar með því
að láta vígvélarnar bruna
. framhjá stundum saman.
Það hefir löngum verið vígorð
kommúnista og fleiri, að
f fylkja skuli „stétt gegn
stétt“. Þeir telja, að verka-
iýðurinn verði sífellt að
berjast, ekki aðeins fyrir
sjálfan sig, heldur íþáguhug
j sjóna þeirra manna, sem etja
■ honum gegn öðrum aðilum í
þjóðfélaginu, því að.ef æv-
inlega er um baráttu og úlf-
úð að ræða í þjóðfélagi,
verður kröftunum ekki beitt
í þágu framfara og bættra
lífsskilyrða. Stéttabaráttan
er því ekki allra meina bót,
eins og kommúnistar iáta í
veðri vaka.
Allar stéttir þjóðféiagsins verða
að starfa saman, og hugsa
verður um velferð þeirra
allra til þess að heildinni
vegni vel. Menn verða að sjá
fyrir þörfum alls líkama
síns, til þess að um raun-
verulega vellíðan sé að
ræða. Sama máli gegnir um
i þjóðarlíkamann — þjóðar-
heildinni getur ekki vegnað
vel, ef hún reynir ekki að
standa og starfa saman að
lausn vandamálanna, sem
krefjast úrlausnar. Ef hver
höndin er upp á móti ann-
arri, verður aldrei um full-
nægjandi lausn að ræða og
þjóðarskútan getur aldrei
haldið stefnunni fullkomlega
— ferðin að markinu sækist
seint.
Þetta er rétt að hafa hugfast,
þegar dagur verkalýðsins
rennur upp hér á landi. Við
íslendingar erum svo fáir,
að við höfum ekki efni á að
eyða kröftum þjóðarinnar í
hjaðningavíg eins og kom-
múnistar óska. Þótt fram-
farir hafi verið miklar hér á
landi upp á síðkastið, geta
þær orðið að engu eða því
sem næst, ef við störfum
ekki saman að viðhaldi
þeirra verðmæta, er sköpuð
hafa vei'ið. Það er þetta, sem
hver íslendingur verður að
hafa hugfast, því að í þessu
efni ber hver einstaklingur
ábyrgð að sinum hluta. Eng-
inn er þar „stikkfrí".
Sjálfstæðisflokkurinn einn get-
ur kallað sig flokk allra
stétta, því að hann reynir að
safna stétt með stétt, en
heimtar ekki að stétt berjist
gegn sétt. Þess vegna hefir
hann átt vaxandi fylgi að
fagna að undanförnu, og
þess er að vænta, að fylgi
hans haldi áfram að aukast,
er almenningur gerir sér
grein fyrir því, að styrkur
flokkur allra stétta er bezta
trygging fyrir því, að þjóð-
félagsþróunin verði sem
flestum til hagsbóta.
200. ártíð Jóns SkáihoEtsrektors
Þorkelssonar á þriðjudag
iietitnif t'ft'östt' mhtnzi tí
tisnt’fjfvislftftttt háit.
Tvö hundruðustu ártíðar Jónsminningu hans. Loks hefir
Þorkelsonar Skálholtsrektors,
sem er 5. maí nk. verður
minnzt á veglegan hátt hér í
Reykjavík og á Suðurnesjum á
þessu ári. Honum verður reist-
ur minnisvarði, frímerki gefin
út tii minningar um hann, rit-
uð um hann bók og hans
minnzt á annan hátt, bæði í út-
varpi og á sérstökum sam-
komum.
Snemma á árinu 1957 skip-
aði menntamálaráðuneytið und
irbúningsnefnd, er ætlað var
það hlutverk, að gera tillögur
um hvernig Jóns Þorkelssonar
yrði minnzt. í nefndinni voru 5
menn og var Helgi Elíasson
formaður hennar. Seihna kaus
sýslunefnd Gullbringu- og
Kjósarsýslu aðra undirbúnings
nefnd og þriðja nefndin var
kosin af hálfu Félags barna-
kennara á Reykjanesi.
Það sem gerzt hefir og gert
verður í sambandi við minn-
ingu Jóns Skálholtsrektors er í
stuttu máli þetta:
Gunnar M. Magnúss rithöf-
undir hefir skrifað bók um Jón
Þorkelsson. Bókaútgáfa Menn-
ingarsjóðs gefur hana út og er
hún væntanleg á markaðinn
einhvei'n næstu daga.
Frímerki verða gefin út, 2ja
og 3ja króna.
Ríkarður Jónsson mynd-
höggvari mun gera minnis-
merki um Jón Þorkelsson, sem
reist verður á stað í Njarðvík-
um, sem hreppsnefndin þar á
staðnum hefir gefið. Þegar það
verður afhjúpað, er gert ráð
fyrir hátíðlegri athöfn og jafn-
framt sýningu á handavinnu
nemenda o. fl. Kvölddagskrá
útvarpsins 5. maí næstkomandi
verður helguð minningu Jóns
rektors, skólar í Kjalarnes-
þingi hinu forna munu minn-
ast ártíðar Jóns, gata í Njarð-
víkum mun verða látin heita
eftir honum, og e. t. v. önnur
gata í háskólahverfinu tengd
Eggert Guðmundsson listmál-
ari gert líkan af Hausastaða-
skóla — fyrsta og eina skólan-
um, sem bæði var reistur og
haldinn að öllu leyti fyrir fé
úr Thorkillisjóði.
Jón Þorkelsson fæddist í
Innri Njarðvík 1697, skóla-
meistari í Skálholti varð hann
1728, en sigldi 9 árum seinna
til Khafnar og dvaldist þar til
dauðadags 5. maí 1759. Hann
var brautryðjandi um alþýðu-
fræðslu og vann á því sviði
þjóðnytjastarf, sem er ómetan-
legt og mun aldrei firnast.
Mánuði fyrir andlát sitt á-
nafnaði hann eigur sínar fá-
tækum börnum á Kjalarnes-
þingi. Það er svokallaður Thor-
killisjóður sem enn er til og
svarar eftir núverandi verð-
gildi til 5—6 milljóna króna.
Um 5 þúsund börn hafa notið
styrkja úr sjóðnum.
Aðeins fáir íslendingar hafa
verið þjóðfélaginu jafn þarfir
og gegnir sem Jón porkelsson.
(■ainia
í fjötrum
Gamla Bíó sýnir þessi kvöld-
in kvikmyndina í FJÖTRUM,
sem er af Cinemascopegerð og í
Eastman-litum, og gerist í
París. Segir þar frá ungum
manni, sem kemur frá Banda-
ríkjunum til að sækja nám-
skeið í prestaskóla, en lendir
fyrsta kvöldið í miklum ævin-
týrum, og er margt með ólík-
indum, en myndin er bráð-
spennandi. Anne Baxter og
Steve Forrest fara með aðal-
hlutverk. — Fróðleg og
skemmtileg aukamynd er sýnd,
eins konar þættir um velgerð-
armenn mannkyns.
--•---
Kvikmyndiii um Biily Graham
sýnd aftur hér.
Iií/sni«jj stjntl hór nn»rlt»ntiis.
Einhuga
Allir þingflokkarnir hafa kom-
ið sér saman um tillögu til
1 þingsályktunar, sem lögð
var fram fyrir tveim dögum.
Ályktunartillaga þessi fjall-
• ar um mál málanna fyrir ís-
• lendinga um þessar mundir
< — landhelgismálið og af-
i stöðu flokkanna innbyrðis til
. þess og þjóðarinnar út á við.
. í fjórum orðum má lýsa því,
, sem fram kemur í ályktun-
, artillögunni: „íslendingar
, eru einhuga þjóð.“
Það fer varla á milli rnála, að
Bretar hafa í öndverðu ætl-
að, a& íslendingar mundu
glúpna, þegar þeir sæu víg-
di’eka brezka flotans, mann-
L arítöliurn Nelsons, fljóta
þjóð.
fyrir landi til að verja
brezka togara, er vildu ger-
ast lögbrjótar hér við land.
Þeim skjátlaðist í þessu, eins
og þeir hefðu getað sagt
þeim, sem eitthvað hafa
kynnzt íslendingum af dvöl
hér á landi. Nú hafa þeir
reynt að herða sókn sína með
ósæmilegu aðdróttunum að
yfirmönnum vai'ðskipanna
varðandi heiðarleika þeirra í
starfi, og harðorðum mót-
mælum. íslendingar munu
ekki glúpna að heldur, en
hafi Bretar haldið það, þá
tekur þessi ályktun af öll
tvímæli. Það var gott og
tímabært, að hún skyldi
koxna fram nú.
Eins og kunnugt er af frétt-
um blaða og útvarps var kvik-
mynd um prédikarann Billy
Graham sýnd í Sjörnubíói síð-
astliðinn sunnudag. Vegna
mikillar aðsóknar verður
myndin sýnd aftur og þá í
Tjarnarbíói á sunnudaginn
kemur kl. 13.30.
Beiðnir hafa borizt frá Akra-
nesi og Keflavík um að mynd-
in verði sýnd þar. Vegna þess
hve lánstími myndarinnar er
stuttur verður að hraða sýn-
ingum eftir megni. Ákveðið
hefir vex'ið að sýna myndina í
Keflavík á morgun (föstudag-
inn 1. maí) í Félagsbíói kl. 17
og á Akranesi á laugardaginn
kemur (2. maí) í Bíóhöllinni
kl. 21. Ekki hefir enn verið á-
kveðið hvenær myndin vérður
sýnd á Akureyri. Á rmdan
sýningunni mun Ólafur Ólafs-
son kristniboði flytja inngangs.
orð um Billy Graham og starf
hans. Eins og áður hefir verið
skýrt frá fjallar myndin um
prédikarann Billy Grahm og
samkomur þær, sem haldnar
voru í New .York sumarið 1957
á vegum 1500 safnaða þar í
borg, en Billy Graham var þar
aðalræðumaður. Meira en tvær
milljónir manna sóttu þessar
samkomur, sem haldnar voru
á hverju kvöldi í 16 vikur sam-
fleytt. Auk margra milljóna,
sem fylgdust með þeim i út-
varpi og sjónvarpi. Einnig tal-
aðd Billy Graham á mörgum
útisamkomum, sem haldnar
voru víðsvegar í borginrii. Um
57 þúsundir manna gengu
Kristi á hönd í þessari „kross-
ferð“, sem svo hefir verið
kölluð.
Billy Graham jnun vera sá
Serqihál
Þróttmikil æska.
,,Á. S.“ skrifar:
,,Það kemur ekki ósjaldan fjT-i
ir, að hnjóðað er ómaklega í hina
ungu, upprennandi kynslóð, og;
það stendur heldur ekki á þvl*
að hún eigi sér sína formælend-
ur, sem leggja áherzlu á hina'
möi’gu góðu kosti hennar, og
sumir gleyma ekki að taka það
fram, að ef eitthvað er miður £
fari hennar eða framkomu, sé
sökin ekki hennar ein, heldur
lika þeirra, sem ala hana upp, og
eiga að vera til fyrirmyndar. Er
þetta lika eins og vera ber. Við
eigum alltaf að unna ungmenn-
um, sem öðrum sannmælis. Ogi
alltaf ætti að geta verið til bóta,
ef menn kveða upp ,,dóma“, að
líta um leið i eigin barm.
Gott og blessað —
að vissu marki.
En ég vildi við bæta: Þetta er
gott og blessað — að vissu
marki. Við megum ekki loka
augunum fyrir því, sem ekki er
til fyrirmyndar, og það má vel
ræða, og sé það gert rólega og
öfgalaust, ætti ekki að þurfa að
hvessa neinstaðar út af því. Hóf-
legri gagnrýni ættu ungir sem
gamlir að geta tekið, án þess að
styggjast við. Eg ætla því að á-
ræða, að minnast á dálitið, sém
mér hefur oft orðið umhugsun-
arefni í seinni tíð, og það er
þetta tvennt: 1 fyrsta lagi, að
svo virðist sem það fari sífellt í
vöxt, að mikils skeytingarleysis
gæti um það meðal margra ung-
menna, að ganga snyrtilega til
fara, og ég held, að það aiundi
vart nokkurstaðar vera látið við
gangast nema hér, að piltar og
stúlkur komi í skólana i fatnaði,
sem að vísu væri ágætur til úti-
leikja og vinnu, en alls ekki
viðeigandi i skólum. Skólastofnun
um er ekki sýnd tilhlýðileg virð-
ing, ef unglingarnir koma þang-
að ekki klædd á viðeigandi hátt,
en nankinsbrækúr og þess konar
fatnaður heyrir ekki þar undir.
Svo ég nefni annað sjónarmið,
sem ríkir i skólum víða erlendis,
hafa skólárnir sinn ákveðna nem-
endabúning. Einn kennari lands-
ins talaði um „subbuskap", er
rætt var um klæðaburð sumra
ungu stúlknanna, og hvort sem
mönnum líkar betur eða verr, er
það rétta orðið, ef ungmenni
koma óviðeigandi klædd i skólana.
og ef.til vill áberandi skeyting-
arlaus að auki, um að greiða sér.
Hvort tveggja er atriði sem sann
arlega varðar foreldra og að-
standendur ekki síður en ung-
mennin sjálf.
Hávaðinn.
í öðpu lagi er framkoma ung-
menna, er þau koma úr skólum,
á götum úti og í strætisvögnum,
oft mjög ókurteisleg og hávaða-
söm, þvi miður, að ekki sé meii’a
sagt. Hér er það að sjálfsögðu
oft svo, að einstöku ungmenni
hafa þau áhrif, að skrílsbragur
kemst á heilan hóp. Það væri
ungmennunum sjálfum til góðs,
ef hægt væri að ráða hér nokkra
bót á. Sennilega veldur hér
miklu um skortur hóflegs aga
bæði á heimilum óg í skólum, en
úr því þarf að bæta. — Á. S.“
prédikari, sem hefir náð til
flestra manna með boðskap
kristninnar og afsannað þá
kenningu rækilega, að tími
hina kristilegu vakninga væri
liðinn.
Aðgangur að sýningunum
verður 5 krónur og rennur all-
ur aðgangseyrir til íslenzka
, KristniboSsins í Konsó.