Vísir - 29.07.1959, Side 4

8
Það er mikið rætt og ritað
um varaforseta Bandaríkjanna
Bichard Milhous Nixon. And-
stæðingar hans vanda honum
ekki kveðjurnar, og finna hon-
tim margt til foráttu. En um
eitt eru allir sammála, jafnt
vinir sem óvinir.
Það er, að Nixon sé óvenju-
legur maður.
Álitið er, að ’liann verði við
næstu forstakosningar í U. S.
A., sem fram munu fara 1960,
kosinn forseti af repúblikönum
með miklum meirihluta at-
kvæða.
Nixon hefir þó fengið hættu-
legan keppinaut.
Hann heitir Nelson A. Roc-
kefeller. Var hann árið 1958, í
nóvember, kosinn ríkisstjóri í
New York ríki. Hann er repu-
blikani.
Hann er
ráðgáta.
Nixon er líkur Franklin D.
Roosevelt að því leyti, að mönn-
'am er hann ætíð nokkur ráð-
gáta. Hann er ekki allur þar,
sem hann er séður. Þar til fyr-
ir skömmu leit eg á hann sem
skarpvitran, duglegan og kapps-
fullan stjórnmálamann og lítið
annað.
En mér hefir farið eins og
fjölmörgum öðrum Washing-
lon-blaðamönnum. Nixon hefir
smám saman stækkað í augum
mínum og álit mitt á honum
aukizt.
Þegar Eisenhower hefir ver-
iS frá verkum vegna veikinda,
hefir Nixon staðið sig prýði-
3ega.
Blaðamenn, sem fylgt hafa
honum eftir á ferðalögum til
útlanda, og fyrrum voru mikl-
lr andstæðingar hans hafa, er
iheim kom, hælt Nixon á hvert
'ieipi fyrir snilldartök á mönn-
um og málefnum, er hann hef-
ir þurft við að glíma. Og eftir
ferð Nixons til Suður-Amer-
iku var hann mjög lofaður fyrir
likamlegt þrek og hugrekki.
Hann var í hættu vegna aðsúgs,
«r skríllinn gerði að honum.
Hann er
framsýnn.
Þýðingarmest er það þó, að
-Nixon hefir aftur og aftur séð
öðrum fremur fram í tímann.
Á tímabilinu áður en sputnik
'kom til sögunnar, var Nixon
einn allra nánustu samstarfs-
manna Eisenhowers, sem mælti
gegn lækkun á fjárupphæðum
þim, er verja skyldi til varnar
<og öryggis U. S. A. Honum
varð þegar Ijóst og fór ekki í
Jaunkofa með það, hvaða þýð-
íngu hinn fyrsti rússneski spút-
rtik myndi hafa. En margir leið-
togar í U. S. A. vildu lítið úr
bessum sigri Rússa gera. Sumir
þessara manna kváðu hann
einskis virði.
Nixon var fyrsti maðuirnn,
.sem gerði sér ljósa grein fyrir
þvi, hve fjárhagskreppan í U.
S. A. væri alvarleg, og stjórn-
in þyrfti að taka það mál föst-
'ium tökum.
Margir Ameríkanar skilja
ekki hugsanaferil Nixons. Það
er mörgum ráðgáta, hvers
yegna honum er svo mikið á-
hugamál, að veita ýmsum lönd-
um fjárhagslega hjálp. En
hjálpin á að hans dómi að
ýera ópólitísk.
Nixon er afar fróður í stjórn-
fnálum. Hann hefir lesið fjölda
VfSIB
Miðvikudaginn 29. júlí 1959
margar bækur um stjórnfræði-
leg efni og hugsað mikið um
það, er hann hefir lesið. Auk
þess er hann gæddur eiginleika
eða hæfileika, sem marga vant-
ar. Hann kann að hlusta og
spyrja. Embættismenn þeir í
hinu ameríska utanríkisráðu-
neyti, sem gefið hafa Nixon
upplýsingar áður en hann færi
til útlanda, hafa undrast það,
hve mikillar skarpskyggni hann
er gæddur. Spurningar hans og
föst ákvörðun um að skilja
málin til hlítar, hafa vakið
aðdáun.
Duglegur x skóla.
Hver er þessi óvenjulegi
maður? Hvar er hann upprunn-
inn, og hvers vegna komst
hann svona hátt?
Nixon fæddist 1913 í Whit-
ier, sem er lítill bær skammt
frá Los Angeles í Californíu.
yrði prestur. En þegar I æsku
hneigðist hugur unga mannsins
að lögfræði. Móðirin man það
enn, er hún kvöld nokkurt
kom að syni sínum liggjandi
framan við arininn, var hann
að lesa um lögfræðil. hneyksli.
Drengurinn mælti þá: „Nú
veit eg hvað eg vil verða er
eg er orðinn stór. Eg vil verða
heiðarlegur málaflutnings-
maður, sem ekki féflettir menn
heldur hjálpar þeim.“
Aftur og aftur á ævi Nix-
ons má heyra bergmálið frá
ákvörðun þeásari frá æskuár-
unum. Hann setti siðgæðis-
markið hátt og var til fyrir-
myndar á námsárum sínum.
Hann hvorki reykti né drakk,
og fjórum sinnum fór hann í
kirkju á hverjum sunnudegi.
Eina unggæðistiltæki Nixons
á yngri árum var það, er hann
dag nokkurn skreið inn um lít-
á Kyrrahafinu. Á stríðsárun-
um spilaði hann poker svo oft,
að hann varð leikinn í þessu
spili. Er hann kom heim hafði
hann meðferðis álitlega pen-
ingafúlgu, er hann hafði grætt
á pokerspilamennsku.
Nixon sigraði
þegar í stað.
Árið 1946 voru repúblikan-
ar í Whittier að svipast um
eftir góðum frambjóðanda
til þess að tefla fram gegn
hinurn „sterka“ demokrata
Jersy Voorhis. Nixon varð fyr-
ir valiriu og sigraði andstæð-
inginn.
Nixon var það einkum að
þákka, að embættismanninum
Alger Hiss var stefnt fyrir rétt
og ákærður um meinsæri.
Hiss hafði neitað því að vera
kömmúnistiskur landráðamað-
ur. —
STEWART ALSDP: Richí ird Nixon, *
;-k ;* íiægri hönd Eísenhowers.
Foreldrar hans voru kvekarar.
Faðirinn rak litla nýlenduvöru-
verzlun, og gaf hún ekki meira
af sér en það, sem fjölskyldan
þurfti sér til lífsviðurværis.
Faðir hans, Frank Nixon, þjáð-
ist af magasári alla ævi. Hann
var strangur og siðavandur og
hélt uppi góðum aga á heim-
ilinu. -
Bæði faðir og móðir Richards
höfðu mikil áhrif á hann og
kenndu honum dugnað. Ekki
í einu heldur öllu. Og pilturinn
lá ekki á liði sínu. Hann var
oftast efstur eða annar og ein-
stöku sinnum sá þriðji í sínum
bekk á meðan hann stundaði
nám. I menntaskólanum var
hann formaður nemendafélagsi
ins. Alla sína skólatíð var hann
rökræðumaður mikill. Einn af
gömlu kennurunum hans sagði:
„Hann var ótrúlega góður
ræðumaður. Hann var jafn-
vígur á að lialda fram ágæti
einhvers máls og að mæla gegn
því.“
Nixon var metorðagjarn.
Þótt hann væri 'lítill, grann-
vaxinn og ekki íþróttamaður
mikill, vildi hann þó vera, á
hverju ári,. í fótboRafélagi
skólans. Einn af félögum Nix-
ons sagði: „Richard er lélegur
knattspyrnumaður, en ekki
vantar hann áhugann og hinn
innri eld.“
Vildi verða
málaflutningsmaður.
Móður Nixons langaði til
þess að hann læsi guðfræði og
inn glugga, er vár yfir dyrun-
um á skrifstofu deildarforseta
háskólans. Richard fór ekki
þessa ferð til þess að fremja
prakkarastrik. Erindið var að
lesa vitnisburð þann, sem
prófessorinn hafði gefið hon-
um.
Einn af háskólabræðrum
h-ans sagði þetta um ' Nixon:
„Sem stúdent var Richard á-
kaflega vel að sér í pólitík og
mikill ræðumaður. Hann var
ætíð gætinn og alvörugefinn.
Vildi ekki að menn gerðu sér
dælt við hann.
Eigi að síður geðjaðist fólki
vel að honum og virti hann.“.
Önnur ummæli er höfð eftir
stúdenti, sem bjó með Nixon
í óupphituðum skúr, er þeir
stunduðu nám við háskólann. 1
Þeir höfðu ekki ráð á að fá
leigt gott húsnæði. Þau um-
mæli hljóða þannig: „Richard
Nixon er duglegasti maður, I
sem eg hefi nokkru sinni |
hitt.“
Nixon tók kandídatspróf í
lögfræði 1937. Skömmu síðar
varð hann félagi í málfærslu-
firma í Whittier. Var hann
yngstur þeirra félaga.
Hann hafði mikinn áhuga á
leiklist og var í áhugamanna-
leikfélagi bæjarins. Þar kynnt-
ist Nixon Telmu „Pat“ Ryan.
Hún var sæt, ung kennslu-
kona og hafði leikið smáhlut-
verk í Holljwood. Þau giftust
1940. —
Á styrjaldarárunum rva
Nixon um skeið birgðaforingi
Árið 1950 var Nixon kosinn
til ameríkanska senatsins, og
1952 valdi Dwight D. Eisen-
hower hann sem sína hægri
hönd þótt um marga aðra væri
að ræða.
í miðri kosningabaráttunni
1952 fékk Nixon stórt áfall.
Meira áfall en nokkru sinni
fyrr. Þessu hafa aldrei áður
verið gerð greinilega skil.
Með gífurelga stórum fyrir-
sögnum sögðu blöðin frá því„
að Nixon hefði persónulega
notið hagnaðar úr „leynilegum“
sjóði, sem var upp á 18.000
dollara.
Álit hans beið mikinn hnekki
við þessa fregn, sem auðvitað
var lýgi.
í fyrstu ákvað Nixon að láta
ekki þessi níðskrif blaðanna á
sig fá. Sjóðurinn hafði aldrei
verið leynilegur og gjaldkeri
sjóðsins hafði opinberlega safn-
að tillögum um alla Kali-
forníu. Nixon áleit sjóð þennna
ekki annars eðlis en aðra pólí-
tíska baráttusjóði. En innan
skamms varð honum ljóst, að
þetta var mikið vandræðamál.
Leiðtogar republikana báðu
hann að draga sig í hlé, til þess
að fyrirbyggja, að flokkurinn
biði tjón. Mörg blöð republik-
ana tóku í sama strenginn.
„Eg athugaði allar ástæður
eins rólega og mér var mögu-
legt,“ sagði Nixon síðar. „Og
ég komst að þeirri niðurstöðu,
að ef ég drægi mig í hlé á með-
an þessi skúggi hvíldi á mér,
mundi Eisenhower hershöfðingi
að líkindum tapa í kosningun-
um. Ég ákvað því, að gefasfc
ekki upp, heldur berjast á-
fram.‘“ <
Á meðan skýin þvkknuðu
meira og meira yfir höfði Nix-
ons, kveðst hann hafa ákveðið
að ræða málið ekki við nokkurn
annan mann en hershöfðingj-
ann sjálfan. Á sama tíma átti
Eisenhower mjög í vök að verj-
ast. — Þrír dagar liðu.
Vildi hvergi hopa.
Þá hringdi Eisenhower til
varaforseta síns. Nixon var hinn
kjarkbezti — kveið engu. Eisen-
hower spurði, hvort hann ætl-
aði að halda málinu til streitu
eða ekki.
Nixon svaraði á augabragði,
að honum væri mikil ánægja.að
því að taka á sig alla ábyrgðina
og hopa hvergi. En hann bætti
við: „Fyrst þarf hershöfðinginn
og almenningur aðkynnast skoð
un minni á málinu; hevra, hvað
Framh. á 11. síðu. I
Og enn er Churchill gamli orðinn afi. í þetta sinn er það yngsía
dóttir hans, Máry, gift Christopher Soames skipstjóra, sem átti
son fyrir skömmu. Nýlega var sonurinn svo skírður. Á myndinni
sést gamli maðurinn smella kossi á dóttursoninn, sem fékfs
nafnið Rubert Christopher,
. i