Vísir - 05.03.1960, Blaðsíða 4

V
vlSIE
Laugardaginn 5. marz 1960
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skjifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 2,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
KIRKJA DG TRÚMÁL:
F A S T A.
Það er deginum Ijósara.
Það hefir komið greinilega í ljós
í þessari viku, að það er ekki
öldungis að ófyrirsynju, að
Vísir hefir gagnrýnt það
dæmalausa sleifarlag, svo að
ekki sé dýpra tekið í árinni,
sem verið hefir á þeirri hlið
landhelgisgæzlunnar, er
snertir fréttaþjónustu hennar
af því, sem gerist í landhelg-
inni. Þar er ekki átt við það,
að nokkur maður hafi sér-
stakan áhuga fyrir því, hvar
varðskipin eru stödd það og
það sinnið, þegar allt er
kyrrt, heldur hitt, að full-
komlega ástæðulaust virð-
ist að leyna almenning og
aðra þeim ofbeldisverkum,
sem Bretar hafa framið hvað
eftir annað.
Það er nefnilega einmitt þetta,
sem átt hefir sér stað. Það er
reynsla, sem fréttamenn við
öll blöð bæjarins, og rikis-
• útvarpið að auki, þekkja því
miður allt of vel, að það er
beinlínis girt fyrir það, að
íslendingar geti komið mál-
stað sínum á framfæri við
blöð úti um heim, ef ætlunin
er að fá efniviðinn hjá land-
helgisgæzlunni. Það er næst'-
um undantekningarlaust, að
Bretinn er látinn um að bera
á borð sína sögu óáreittur, án
þess að hafa við nokkra ís-
lenzka frétt að keppa. Þegar
svo að því kemui', að íslenzk-
ir fréttamenn geta símað sína
frétt úr landi, kemur hún svo
seint fram, að hún telst að-
eins lélegt yfirklór og hafnar
beint í pappírskörfunni.
í þessu efni verðum við að gera
okkur ljóst, að einungis einn
þáttur landhelgisdeilunnar
er háður við . strendur ís-
lands. Úrslitin eru ráðin á
allt öðrum vettvangi, og þess
vegna verðum við að ná til
eyrna og hjarta heimsins til
að skapa samúð með málstað
okkar. Það tekst okkur ald-
rei, ef við ætlum að leyfa
Bretum að vera einum um
áróðurinn. Nú er hinsvegar
svo skammur tími til ráð-
stefnunnar í Genf og svo
mörg dýrmæt tækifærl til að
koma lagi á Breta hafa verið
eyðilögð, að það er vafa-
samt, hvort hægt verður að
bæta það tjón, sem unnið
hefir verið.
Víðar hefir verið sofið.
En það er ástæðulaust að draga
fjöður yfir það, að sjálft ut-
anríkisráðuneytið hefir verið
harla værukært varðandi á-
róðurshlið málsins. Það skal
fúslega viðurkennt, að það
fræðast um það. Vinstri
stjórnin lét þá yfirleitt und-
irmenn sína eiga við blaða-
mennina — notaði áróðurs-
tækifærið aðeins að litlu
leyti.
hefir boðið mörgum erlend- Forsætisráðheri'a talaði einu
umbladamönnum til landsins
til að kynna þeim og blöðum
þeirra þá hlið, sem erfiðara
er að kynnast. En það hefði
mátt gera meira.
Þegar landhelgin var stækkuð
var hér stærri blaðamanna-
hópur en nokkru sinni hefði
komið hér fyrr og síðar. Þar
var gullið tækifæri til að ná
til tuga og hundraða milljóna
manna úti um heim, sem
vissi lítið um ísland en vildu
sinni við blaðamenn, en
leyfði engar spurningar. Ut-
anríkisráðherrann hundsaði
blaðamenn algerlega ogjástundi
Föstutíminn er hafinn. Á
morgun er 1. sunnudagur í
föstu. Hvað er þessi fasta?
spyrja börnin. Og sumum full-
orðnum vefst tunga um tönn.
Það eru leyfar frá gamalli tíð,
frá kaþólsku, segja menn. Nú er
ekkert eftir nema nafnið í alm-
anakinu á þessu tímabili, sjö
vikunum fyrir páska,, leifar frá
fyrri öldum, þegar menn voru
fjötraðir í trúarkreddum.
Er fastan ekkert annað?
Eitthvað er það fleira en
gömlu nöfnin í almanakinu,
sem minnir alla þjóðina á föstu-
tímann. Útvarpið vekur athygli
á honum á hverju kvöldi alla
virka daga með lestri passíu-
sálma. Og sá dagskrárliður mun
vera einn sá, er flestir vildu
sízt missa. Og föstuguðsþjón-
ustur eru haldnar eitt kvöld í
viku hverri í öllum kirkjum
bæjarins. Þátttaka er e. t. v.
ekki mikil þar, en þó er þar æði
stór hópur manna, sem kann
að metá þær og færa sér þær í
nyt. Þetta tvennt mun vera að-
al-föstuhaldið hjá þeim, mörg-
um hverjum, sem fastan er ein-
hvers virði, auk þess sem sumir
lesa passíusálmana fyrir sig
sjálfir, og eiga sér á hverju
kvöldi hljóðláta íhugunarstund
til þess að njóta uppbyggingar
af trúarstyrk og lífsspeki
þessa sígilda listaverks.
Sú alvara, sem fyrr hvíldi
yfir þessum tíma, mun nú fátíð.
Þeir eru víst ekki margir, sem
iðka föstu, neita sér um kjöt-
jmat og aðra lostæta fæðu,
hverfa frá öllu skemmtanalífi,
og ýmiskonar munaði hætta að
dekra við sjálfan sig og verja
því fé, sem þannig sparast til
góðgerða í einhverri mynd með
velferð meðbræðra sinna fyrir
augum og skapa þannig lífi
sínu þann svip og það andrúms-
loft, sem samsvarar því íhugun-
arefni, sem föstutíminn gefur,
og ætti að vera öllum kristnum
mönnum efst í huga um þetta
leyti, þ.e. píslarsaga drottins.
Þegar við, nútíma menn, för-
um lítið virðingarfullum orðum
um föstuhald liðinna kynslóða
og kennum það við kreddutrú,
stafar það fyrst og fremst af
fáfræði okkar og skilingsskorti.
Öllum.þykir sjálfsagt, að menn
heilsurækt, vei'ndi líf
iðka og rækta, ef þær eiga að
þroskast svo að þeirra verðí
notið.Menn njóta ekki æðri
tónhstar, nema þeir fáist til
að hlusta í kyrrð og ró með
eftirtekt. En hafi menn stöðug-
lyndi til að hlýða á og taka
eftir fögrum tónum listarinnar,
fer svo fyrr eða síðar að upp
ljúkast dyr inn í nýjan töfra-
heim fegurðar, sem litlir gáfu-
menn á þessu sviði höfðu enga
hugmynd um að fælizt gæti í
samhljómi tónanna.
Lítt er farið trúnni. Trúar-
þelið býr í brjóstum manna
í misríkum mæli, en það er
gjöf og gáfa, sem hverjum heil-
brigðum manni er úthlutað.
Ymist er þessi gáfa vanrækt
svo að hún sljóvgast og verður
til lítils eða einskis gagns eða
hún er ræktuð á heilbrigðan
hátt með trúariðkunum, hug-
leiðingum, bæn, lofgjörð til
skaparans og guðsdýrkun. Þá
styrkjast menn í trúnni, hún
verður kjölfesta í lífinu, grund-
völlur göfugs siðferðilífs, fag-
uri’ar breytni. Nýtt líf opnast
mönnum, samfélagið við Guð.
Það er hlutverk föstuhalds-
ms að rækta trúna, ástunda
hugleiðingar um innsta kjaraa
Kristinnar trúar, fórn Krists,
pízlir hans og Krossdauða.
Gengnum kynslóðum hefur ver-
ið það full-Ijóst, að þessi þátt-
ur er hið allra helgasta i must*
eri Kristidómsins, og menn hafa
lesið og hugleitt og lært i
d’ýpstu lotningu og tiíbeiðslu.
Og efnið hefur reynst ótæmandi
auðlegur auður, ekki aðeins
fyrir allan almúg þjóðanna,
heldur einnig fyrir hin mestu
stórmenni andans í trú og list.
Það er furðuleg fljótfærni og
grunnhyggni, þegar ménn halda
að með fljótlegum yfirlestri
verði þeir færir til að dæma
og meta þennan boðskap — og
hafna honum umhugsunarlítið,
þeim boðskap, sem sjálfur ger-
ir kröfu til að vera æðsta op-
inberun Guðs til mannanna,
birta hinztu rökin í lífi og köll-
un, afstöðu Guðs til mannsins,
vilja hans og verk, — náð Guðs.
Máttu í rauninni við því, að
láta föstutímann líða svo , að
þú reynir ekki að kynnast
þessu nánar, tileinka þér boð-
skapinn um Guðs náð.
Kristilegar
santkomur
Kristilegt stúdentafélag
gengst fyrir tveim almennum
samkomum í Dómkirkjunni
var sú fyrri í gærkvöldi en hin
síðari í kvöld.
f gær talaði hr. Sigurbjörn
Einarsson biskup, en í kvöld
talar séra Bjarni Jónsson vígslu-
biskup. Einnig mun ungur mað>
ur leiða samkomuna með stuttri
hugleiðingu. Þá mun einnig
verða einsöngur og kórsöngur.
Eþíópar virkja Bláu Níl.
Aætlun, sem verður lokíð 1964, með að-
stoð bandarískra sérfræðinga.
skaþaði með því frekar and-
úð en samúð með málstað
okkar. Einn ráðherra hafði
hurðina opna nótt og dag —
Lúðvík Jósepsson. Hann gaf
hverjum, sem hlýða vildi,
upplýsingar og sneið þær
öldungis eftir sínum eigin
kokkabótum.
Við gerum of iítið.
Þar með var þessi kommúnisti
orðinn talsmaður ríkisstjórn-
arinnar, án þess að vitað
væri til þess, að nokkur mað-
ur hefði skikkað hann til
þess. Síðastur hefði utanrík-
isráðherra oi'ðið til slíks, en
samt lét hann sig hafa það
að neita jafnt- vinsamlegum
sem fjandsamlegum blaða-
mönnum um viðtal um þetta
- mikilvæga mál.
Þegár á-þetta er litið, er það
gleðiiegt, að einn af þing-
mönnum Alþýðuflokksins,
sem er jafnframt ritstjóri
aðalblaðs flokksins, skuli
taka svo til orða í þingsölum,
að hann líti svo á, að of lítið
hafi verið gert á ái'óðurs-
sviðinu. Það atriði hefir Vísir
oft minnt á, en fundið harla
lítinn hljómgrunn hjá þeim,
sem hernaðinum hefði átt
að stjórna. Það er að minnsta
kosti sannast sagna, að aldréi
hefir nokkur blaðamaður,
sem komið gæti fregnum ög
og heilsu með hollum lifnaðar-
háttum og heilnæmu matar-
æði. Það er viðurkennt og
ekkert álitamál. En hvað gera
menn fyrir sitt andlega líf,
heilbrigði þess og þroska? Er
andinn orðinn lítilmótlegt auka-
atriði, líkaminn allt? Eða næg-
ir andanum til fæðslu og við-
urværis léttmeti, kvikmyndir,
lélegt skáldsagnarrugl og dag-
blaðaskvaldur, sem margir virð-
ast meta flestu öðru meira.
Öllum auðlegum gáfum er
þannig farið, að þær þarf að
greinum á framfæri erlendis,
verið til kvaddur í sambandi
við þessi mál, og hefði það
þó átt að vera fyrirhafnarlít-
ið. Það er þess vegna orðið
nokkuð seint, að þeir barmi
sér yfir þessu, sem hefðu átt
. . að .geta ráðið þessu, þegar
aðeins . 12 dagar eru--til
stefnu.
Bandarískur fréttaritari, Jay
Walz, símar frá Addis Abeba,
liöfuðborg Eþíópíu, að Eþíópíu-
menn líti á Bláu Níl sem sína
eign — eignar- og yfirráðarétt-
ur þeirra yfir henni sé óum-
deilanlegur.
Hún á upptök sín í lindum í
fjöllum Eþíópíu, í 3000 metra
hæð yfir Miðjarðax-hafi. Hún er
önnur af tveimur stórám, sem
sameinast í Níl, en ósar hennar
eru við Miðjarðarhaf sem kunn-
ugt er. Bláa Níl er orðið mikið
fljót á landamærum Sudans og
sameinast þar Hvítu Níl við
Khartoum.
Bláa Níl rennur, er hún kem-
ur ofan úr fjöílunum, við jaðar
hálendis Eþíópíu, og um Tana-
vatn til suðaustui's í giljaland-
ið, og þar næst vestur yfir slétt-
ui’nar og út úr landinu.
Bláa Níl í-ennur um fimm hér-
uð í Eþíópíu, sem eru samtals
113 þúsund fermílur, og mestur
hluti þessa landsvæðis fær
meira regn en það hefur þörf
fyrir á sumrin og haustin. En
úrkoman er misjöfn og víða
hefur yfirborðsjarðvegur skol-
azt burt, og þar verður landið
svo bert og nakið, að hjarð-
menn einir geta fi-amfleytt
þar lífinu.
Tæknileg aðstoð
Bandaríkjanna.
Bandaríkin veita Eþíópiu
mikla efnahags- og tækni-
aðstoð og nxargir bandarískir
sérfræðirigar .eru nú starfandi
þar, m. a. frá jarðfræði- og
landbúnaðarstofnunum, sér>
fræðingar, sem hafa starfað að
mörgu við svipuð skilyrði i
Bandai-íkjunum, þar sem land-
spjöll hafa orðið, í Colorado og
víðar.
Egyptar hafa notað vatn Níl-
ar um aldir og í Sudan er vatn
úr Bláu Níl notað við miklar
áveitur við Gezira, nálægt
Khartoum. Nú er rannsakað
með aðstoð hinna bandarísku
sérfræðinga hvernig Eþiópíu-
menn geti hagnýtt sér sem bezt
vatnið í Bláu Níl. Er hér um
áform að ræða, sem ráðgert er,
að muni kosta 10 millj. dollara
og verður lokið 1964. Vinnu-
stöðvum hefxxr verið komið upp,
og er samgöngum þeirra milli
og borga landsins, haldið upp
með þyí að nota þyrlur.. M, a.
Frainh. á 6. síðu. .