Vísir - 05.03.1960, Blaðsíða 5

Laugardaginn 5. marz 1960
VlSIB
Skýrsfa (æknis t kaupstaö úti á landi:
Opinberir erindrekar ekki við-
mælandi af völdum ofurölvunar
Smygluðu áfengi ekið i hjól-
börum frá skipshKEð.
í nýútkomnum Heilbrigðis-
skýrslum fyrir árið 1956, er
alþjóðleg frásögn læknis í
kaupstað úti á landsbyggðinni
af drykkjuskap í umdæmi hans,
sem fari vaxandi, enda sé
smygluðu. áfengi þar ekið í
land á hjólbörum. Ennfremur
að erindrekar og eftirlitsmenn
rikisstofnana, sem þangað hafi
komið, hafi ekki verið viðmæl-
andi sökmn ofurölvunar á
stundum.
Frásögn læknisins er orðrétt
þannig:
,,Því miður. verður að játa,
að áfengisnautn fer heldur
vaxandi, helzt á þann hátt, að'
.fleiri unglingar hafa það um
hönd en áður var. Ekki veit eg,
hvort beinlínis má um kenna
komu togarans í plássið, en eng-
'in fyrirmynd í reglusemi hefir
áhöfn hans verið hingað til,
enda annað slagið „ruslkennd“,
eins og sagt var um áhafnir á
fiskiskipum Vídalíns fyrir alda-
mót.
Þá sjaldan að togarinn hefir
lagt hér upp afla, hefir borið á
miklu fylliríi, stundum með
slagsmálum og gauragangi.
Hefir skipshöfnin oft átt vísar
vænar birgðir af póstkröfu-
brennivíni á pósthúsinu.
Þetta getur verið ósköp skilj-
.anlegt, því að ekki verður ann-
að séð eftir útvarpsdagskrá
sjómannadagsins að dæma, og
oft endranær, en að svona eigi
sjómenn að vera. Eru þá oft á-
berandi í dagskfánni drykkju-
vísur um sjómenn almennt, á-
samt tilheyrandi kjökurhreimi
(dægurlagasöng) í sama dúr, að
viðbættu. kynvillugargi (jazz).
Við póstkröfubrennivínið
bætist svo smyglað vín, og er
því ekki að leyna, að sum flutn-
ingaskipin eru stundum. æði
dropsömí og það svo, að vasar
hafa ekki nægt fyrir vöruna, en
. orðið að grípa til hins þjóðlega
flutningatækis hjólbörunnar.
Heyrzt hefir, að sum skipin
hafi ætíð sömu víntegundir á
boðstólum, svo sem „gin“ og
„spíra“. Hafa svo gárungarnir
skírt skipin upp, sett ofan-
greind heiti í stað fyrri hluta
nafns skipsins.
Smygl i-eynist óviðráðanlegt
úti á landsbyggðinni, enda má
skipa upp miklum birgðum
víða, svo að enginn viti. Við allt
þetta bætist svo rangsnúið al-
menningsálit og linkind. Jafn-
vel er ekki laust við, að vín-
nautn varpi stundum hálfgerð-
um ofurmennisljóma á menn,
t. d. embættismenn. Heyrist þá
stundum, ef embættismaður get-
ur unnið verk sín nokkurn veg-
inn skammlaust undir áhrifum
víns: Hvað gæti þessi maður
ekki, ef hann væri reglumaður?
Ekki er vitað, hvort orðunefnd
hefir komið auga á þetta atriði,
en vel mætti hún það, því að
miklu meiri kúnst hlýtur það að
vera að vinna verk jafnvel
fullur sem ófullur.
Komið hefir hér fyrir oftar
en einu sinni, að erindrekar og
eftirlitsmenn á vegum ríkis-
stofnana og annarra hafa verið
svo ofurölvi, er þeir koma á
land, að þeir hafa ekki verið
viðmælandi, fyrr en þeir hafa
verið búnir að sofa úr sér vím-
una. Tóbaksnautn má segja sí-
vaxandi. Kaffi heldur velli.“
Fnl Guðriður Ólafsdóttir.
prestsekkja frá Húsavík.
Atlmgasemd:
vft grein fiskimatsstjóra
*
Bergsteins A. Bergsteinssonar.
Samgönguflug
Frakka í vexti.
Á Frakklandi eru fjögur
flugfélög.
Þau fluttu samtals 3.475.000
farþega árið sem leið og nem-
ur aukningin 12 af hundraði
miðað við 1958. Flugfélög þessi
heita: Air France, Union Ari-
enne des Transports. Tran-
sport Ariens, Intercontinent-
aux og Air Algerie.
Þegar við gáfum blöðunum
upplýsingar um skemmdir þær,
er urðu á íslenzkum fiski, sem
sendur var til Jamaica, vorum
við þess. fyllilega vitandi, að
slíkar upplýsingar hafa ekki áð-
ur verið gefnar blöðunum, þótt
aðfinnslur um skemmdir á
fiski frá íslandi hafi átt sér
stað.
Við álitum rétt, að ágallar
þeir, sem á urðu, yrðu heyr-
um kunnir í þetta skipti, vegna
þess að hér var um einstætt
og alvarlegt atvik að ræða, það
að heilbrigðisyfirvöld lands
þe&s, er þennan fisk fékk,
dæmdu nokkurn hluta hans ó-
hæfan til neyzlu og bönnuðu
sölu hans.
Þetta hefur aldrei komið fyr-
ir áður okkur vitanlega.
Hér var ekki að ræða um
hinar venjulegu aðfinnslur, svo
sem undirvigt, ranga flokkun,
brúnan maur, rangar stærðir
o.s.frv., sem að vísu skapa kaup-
anda tjón, en eru á engan hátt
sambærilegar við það, sem hér
gerðist.
Við ætluðumst til, að blöðin
vektu alla þá, sem að fiskfram-
leiðslu, verkun fisks og fiskmati
standa. til umliugsunar um,
hve háskaleg vond meðferð, ó-
vönduð verkun og rangt mat
em.
í greinargerð okkar var ekk
ert ofsagt, og það tekið fram
í upphafi hennar, að hún væri
send með það fyrir augum, að
fiskverkunarstöðvar þær, sem
saltfisk þurrka, svo og þeir fisk
matsmenn er .meta saltfisk til
útflutnings, sem káemu þeim að
gagni í framtíðinni“.
Grein Bergsteins Á. Berg-
steinsson fiskmatsstjóri Vísi
3. þ. m — o. -fl. blöðum —
hefst með þessari fyrii'sögn:
„FISKSKEMMDIR Á JAMA-
ICA.. — ENGIN AÐFINNSLA
Á FISKINUM VIÐ LÖ. D-
UN“. Síðan koma ýmsár hug-
leiðingar, sumar okkur með
öllu óskiljanlegar, og í lokin
gi'ein B.Á.B. segir: „Hins vegar
er algerlega sýnilegt öllum,
sem athuga gögn þau, er snerta
þetta mál, að aðallega hefur
fiskurinn skemmzt í óhæfri
geymslu kaupanda, eftir að
fiskinum er skipað á land í
Jamaica“.
Áhrif greinarinnar eru ljós:
Hér var ekkert að frá hendi
okkar eða seljanda.
Fiskmatsstjóri vfir þó kunn-.
ugt um eftirfarandi:------
1. Þessi sami kaupandi hafði
tekið á móti hvarki meira né
minna en 70.000 pökkum af
saltfiski -frá fslandi á einu og
hálfu ári, án þess að nokkrar
skemmdir kæmu fram.
2. Að 204 pakkar reyndust
skemmdir í septemberfarmin-
um haust, og að 198 pakkar
af því voru frá þeim stað, er
við undiri'ritaðir töldum að-
allega hafa valdið tjóni.
3. Að I nóvembex’farmiinum
voru tæþir 500 pakkar frá þess-
um sama stað, sem allir í’eynd-
ust stórskemmdir.
4. Að þi'iðja sendingin frá um-
ræddum stað, sem umskipa
átti í Reykjavik til Brazilíu,
reyndist svo vanþui'rkaður, að
yfirfiskmatið hér og Bergsteinn
Á Bergsteinsson sjálfur álitu
hann ekki útflutnirigshæfan,
hvað þurrkun o.fl.; snei'ti, og
létu þurrka hann upp hér það
mikið, að hann léttist um rúm
10% að sögn stöðvar þeirrar
í Hafnairfirði, er tók hann til
þurrkunar.
Fiskmatsstjófi, sem yfirmað-
ur islenzka fiskmatsins, getuf
því ekki borið allar sakir af
íslenzka matinu og á hinn er-
lenda kaupanda. „Hann hefur
lágt fi'arn sem starf til úrbóta?
Jón Axel Pétursson,
Kristján Einarsson.
NB: Þess skal getið, að Vís-
ir valdi fyrirsögn á grein
B.Á.B. — Ritstj.
í gær fór fram jarðarför
hennar frá Fossvogskii'kju, en
hún lézt hér í bænum.
Þeim fækkar nú óðum prest-
konunum, sem settu mark sitt
og mót á pi'estsheimilin fyrir
og eftir síðustu aldamót. í hárri
elli er ein þeirra mætu kvenna
kvödd, frú Guðríðar Ólafsdótt-
ur frá Mýrarhúsum á Seltjai’n-
arnesi. Þar heilsaði hún ævi-
deginum á fögrum og björtum
sumardegi. Júnísólin skein í
heiði, er hún fæddist 9. júní
1867 í Mýrarhúsum, dóttir
hjónanna Ólafs Guðmundssonar
bónda og hreppstjóra í Mýrar-
húsum á Seltjarnai'nesi, er var
fæddur 7. júlí 1832, dáinn 28.
marz 1887 aðeins 54 ára og
fyrri konu hans Karitasar Run-
ólfsdóttur, er fædd var 13.
mai'z 1841, dáin 31. maí 1870.
Ættir þeirra læt eg eftir ætt-
fræðingum vorum að rekja,
enda aukaatriði í þessu sam-
bandi.
Til góðra átti frú Guði'íður að
telja og ávaxtaði vel sitt pund
og er það ekki það, sem mestu
máli skiptir á ævileiðinni?
Ái’ið 1888 giftist frú Guðríður
Olafsdóttir sira Jóni Ai-asyni
(f. 19. okt. 1863, d. 14. marz
1928, í Húsavík). Tók hann
vígslu sama ár og vígðist í þjón-
ustu kii'kjunnar, fyrst að Þór-
oddsstað í Köldukinn.
Árið 1891 varð sr. Jón sókn-
ai-prestur í Húsavík og þjónaði
hann óslitið því prestakalli til
æviloka og varð þannig alls
þjónandi prestur á fjórða tug
ára. Hann var, eins og kurmugt
er, bi'óðursonur síra Matthiasar
Jochumsonar, skálds og sóknar-
prests síðast á Akureyi'i.
Kirkjunni er skylt á þessum
útfarai-degi hinnar látnu heið-
urskonu, að minnast hennar á
verðugan hátt, og er ekki ein-
mitt fegursti sveigui'inn sá, sem
hin látna kona hefur fléttað inn
í líf og starf samferðamann-
anna á lífsleiðinni? Hve skjótt
fölna hin jarðnesku blómin,
sem vér leggjum á kistu ást-
vina vorra.
Á frú Guðríði Ólafsdóttur
sannast á jákvæðan hátt hin
fornhelgu orð: Væna konu, hver
hlýtur hana? Hún er miklu
meira virði en perlur (Orðs-
kviðirnir 31,10). Kraftur og
tign er klæðnaður hennar (31,
25a). Vegna þess að hin látna
prestskona var gædd slikxím
skínandi dyggðum sem heilög
í'itning ræðir um, varð starf
hennar innan vébanda safftað-
ai'ins unnið fjölmörgum til
heilla, blessunar og nytsemdar.
Stai'f hennar var unnið. í kyrr-
þei eins og starf þeirra kvenna
lands vors, sem vipna stai’fið
innan vébanda . heimilisins en
breiða þó blessun frá sér utan
þess. í hópi þeirra kvenna var
frú Guðriður Ólafsdóttir, sem
vér kvöddum í gær hinztu út
fararkveðjunni. Ástvinir henn
ar og samferðafólk á lífsleið
inni votta henni hjartfólgnar
þakkir fyrir samveruna. í hárri
elli hvarf hún héðan af jarðU
nesku sjónai’sviði.
Full 92 ár hafði hún lifað og!
hvíldin hefur því vei'ið henni
kæi'komin eftir langt og erfitt
ævistarf, þótt göfugt sé. Þvi
margt hlýtur sá að reyna, er
lengi gistir mannheima og fór
frú Guðríður Ólafsdóttir ekki
varhluta af því, frekar en aðrir.
Hinir fjölmörgu niðjar hennar
kveðja hana á þessum vetrar-
degi um leið og þeir flytja henni
liðinni blessunarkveðju.
Þeim prestshjónunum vai'í?
sex barna auðið.
Elztbarna þeirra var Ólafur
læknir í Reykjavík, f. 19. nóv.
1889, en lézt 14. janúar 1933,.
aðeins 43ja ára gamall, harm-
dauði þeirra, sem hann þekktu
og nutu læknisstarfa hans.
Hann var kvæntur Láru Ingi-
björgu (f. 21. apríl 1889) Lár-
usdóttur aðstoðarprests í Sauða-
nesi Jóhannessonar (f. 4. nóv,
1858, d. 9. sept. 1888).
Ánnað barn þeirra, Finnbogi
Rútur, f. 31. marz 1891, síðasti
vélaviðgerðarmaður í Reykja-
vík, einnig látinnn fyrir nokkr-
um árum. Kona hans var Maren,
Lárusdóttii', systir Láru konut
Ólafs læknis.
Þriðja barn þeirra prests-
hjónanna á Húsavík var Krist>
inn (f. 26. júní 1895) kaupmað*
ur, sem er látinn.
Fjórða barn þeiri'a er Karitas
Halldóra (f. 6. desemer 1896).
gift Ara Ai’asyni, bankastarfs*
manni í Reykjavik.
Ari Jónsson, læknir á Egils-
stöðum er fimxnta barn þcirra
hjóna f. 2. maí 1803), kvæntun
10. ágúst 1927 Sigiíoi Soffíu
Þórai’insdóttur pi’ests á Val-
þjófsstað, Þói-arinssonar, er lézt
árið 1939.
Síðasta barn þeirra prests-
hjóna er Kati'ín fædd 9. júní
1899. Fæðingardagur hennar
ber upp á sama dag og móðin
hennar er fædd á. Hjá þessari
yngstu dóttur hefur frú Guði'íð-
ur Ólafsdóttir lengstum dvalið
og notið góðrar aðhlynningaft
við sólai-lag æfidagsins.
Þessi ofanskráða upptalning,
sem er meir til fróðleiks gerð,
sýnir, að það þai'f þrek til þess
að mæta slíkum ástvinamissí
með jafnaðageði og það karl-
mennskupi'óf hefir hin burt-
farna staðizt með prýði.
Þeir eftirlifandi sóknarmenn,
sem þékktu prestshjónin per-
sónulega á Húsavík og heimili
þeirra, geta áreiðanlega betur
en höfundur þessarar greinar
lýst prestshjónurium og staxfi
þein'a. íslenzka þjóðkirkjan er
einni prestskonunni fátækari og
mega þjónar kirkjunnar vissu-
lega minnast þessa missis með
söknuði en þó jafnframt hjart-
ans þakklæti fyi'ir líf hennar
og starf, sem bezt geymist £
hjarta þeirra, sem starfs henn-
ar ui'ðu aðnjótandi. Sóknarfóllc-
ið á Húsavik minnist frú Guð-
ríðar Ólafsdóttur á þessum degi
Framh. á 6. síðu. i
3V&t
S/SifrrPoPUH
(/VO-/RON) .