Vísir - 10.02.1961, Qupperneq 7

Föstudaginn 10. febniar 1961
VtSIR

77T7TTT7Y777Z
■TrVúj;n;ú4.a
Fjármdldrá5herra á þingt í gær:
Endur§koðim
ei að vera lokið.
þarf
Rætt um ríkisreikningmn 1959.
ur annar.
Af þessu má sjá að endur-
engar athugasemdir, né nokk þykir eðlilegt, að athuguðu
máli.
Hinir háu styrkir til manna,
skoðun ríkisreikningsins er sem unnið hafa frábær námsaf-
tylliástæða ein. En úr því að rek á stúdentsprófi, er teknir
svo er, hver er þá hin rauri- ■ voru upp fyrir tveim árum falla
verulega orsök fyrir upphlaupi j ekki niður.
Erlendir námsmenn við Há-
skóla íslands, heimilisfastir á
fslandi, njóta sömu réttinda til
lána og ísl. námsmenn.
Stjórn sjóðsins skal skipuð 5
mönnum, sem menntamálaráð-
minnihluta fjárhagsnefnaar? Er
það fastheldni hins íhaldssama
þingmanns Skúla Guðmunds-
sonar að vilia hafa ríkisreikn-
ingana gamla, þegar Alþingi
fær þá til staðfestingar, eða,
eins og Þjóðviljinn óttaðist, að herra skipa-r samkvæmt til-
ríkisstjórnin fái lof fyrir að nefningu háskólaráðs, mennta-
bæta úr ófremdarástandi, koma málaráðs, stúdentaráðs háskól-
reglu á afgreiðslu ríkisreikn- ans og Bandalags háskólamanna.
inganna? Ef þetta er ástæðan Qg hins fimmta án tilnefningar
er hún mannleg en ekki stór-
mannleg.
Gunnar Thoroddsen f jármála- óhjákvæmilegt að afgreiða rík-
ráðherra svaraði gagnrýni isreikninginn á næsta ári eftir
stjórnarandstæðinga um ríkis- reíkningsár.
reikningjnn 1959, á fundi neðri Strax eftir að eg tók við nú-
deildar Alþingis í gær. | verandi embætti mínu ræddi ég þyrftj að fara" f^'áður en
1 umræðum neðri deildar við ráðuneytisstjóra fjármála 1
svo og í fjárhagsnefnd deildar- i'áðuneytisins,
Hitt er allt annað mál, að
breyta þarf tilhögun ríkisend-
urskoðunarinnar, sagði Gunnar
Thoroddsen. Endurskoðun
reikninga ríkisfyrirtækja fer
nú fram eftir greiðslur, en
Framsögumaður
ans og lagsbróðir
Olgeirsson flytja
minnihlut-
og skal hann vera formaður
stjórnarinnar. Sá sem tilnefnd-
ur er af Bandalagi háskóla-
hans Einar manna skal hafa stundað nám
hér tillögu,
erlendis og nýlega tekið þai
hafa stjórnarandstæð- andann og ríkisbókarann um
reikningar eru greiddir. Er nú
ríkisendurskoð- unnið að umbótum á hag ríkis.
endurskoðunarinnar með þetta
fyrir augum.
Þá er á annað að líta í
sambandi við þetta nýstár-
lega deilumál. Fjáraukalögin
téMAléÍur HéffiJ-
tftÆHM,
Aht*rztn léigð tí rsíricej lúat.
mnar
ingar, einkum framsciknar- þetta mál. Eg lagði fyrir þá að
inenn, gagnrýnt ráðhex-rann fyr gera tillögum til úrbóta. Að
ir að hafa lagt ríkisreikninginn þeim fengnum bað ég yfirskoð-
1959 fyrir Alþingi, „án þess að unarmenn um liðsinni þeirra
láta endurskoða hann.“ j til hraða afgreiðsiu reikning-
Hér fer á eftir útdráttur úr anna. Þeir skiluðu tillögum
hinni ýtarlegu svarræðu ráð- sínum og athugasemdum svo
herrans. | fljótt sem auðið var. Árangur-
í upphafi ræðu sinnar rakti inn varð sá að undirbúningsaf-
Gunnar Thoroddsen lið fyrir lið greiðslan á öllum stigum gekk
hvernig frv. að ríkisreikning- greiðlega fyrir sig en nokkru j
um og fjáraukalögum verða tili sinni áður. Á síðasta ári lágu!
Því næst ræddi ráðherrann af- því fyrir Alþingi 3 ríkisreikn-J
greiðslu ríkisreikninganna síð- ingar, áranna 1957, ’58 og ’59,
ustu 30 ái'in. j sá síðastnefndi í nóvember. Á
Hann gagnnrýndi harðlega Alþingi óskaði ég eftir að þing-
þann drátt, sem átt hefur sér menn og nefndir lykju af-
stað við undirbúning og endan- greiðslu reikninganna fyrir jól.
lega afgreiðslu reikninganna Þetta var hægt, og reikningarj
þessi ár. Oftast liðu 3 og allt áranna 1957 og 1958 voru sam-;
upp í 5.ár frá reikningsári, þar þykktir á stuttum tíma.
til reikningarnir voru lagðir En þá gerðist atburður, sem
fyrir Alþingi. ..Það er auðvitað er einstæður. Minnihluti fjár-
hverjum manni ljóst, sem við hagsnefndar neðri deildar neit-
fjármál fæst, að svona búskap- aði að afgreiða ríkisreikning-
ur og svona reikningshald á inn 1959 fyrir jól. Og þegar
engan rétt á sér,“ sagði fjár- minnihluíinn loks sagði álit sitt
málaráðherrann. „Búskaparlega lagði hann til að ríkisreikningn
vegna alls almennings í land- um yrði vísað frá. Reikningar
inu, sem vill fylgjast með fjár- ýmissa ríkisfyrirtækja væru
málum ríkisins, og loks vegna óendurskoðaðir.
þingmanna, ekki sízt fjárveit- Þetta er rétt en ekkert nýtt,
inganefndar, sem þarf að hafa eða óeðlilegt. Það hefur aldrei framfærslukostnað
rikisreikninginn, með athuga- komið fyrir að ríkisendurskoð- manna.
semdum og tillögum yfirskoð- unin hafi lokið allri endur- Gengisbreytingin kom harðar
unarmanna til hliðsjónar við skoðun sinni, áður en rikis- niður á námsmönnum erlendis
áætlun næstu fjárlaga. Því er reikningur er lagður fyrir Al- en almennt gerðist. Þeir höfðu
------------------------------þingi til staðfestingar. Hafa fengið gjaldeyri með 30% yfir-
þingmenn æííð látið það at- færslugjaldi í stað hins almenna
hugasemdalaust, enda koma 55% gjalds.
allar leiðréttingar við endur- Alþingi greip því til sér-
skoðun fram á þar næsta ríkis- stakra ráðstafana í fyrra og
reikningi. gerði vel við námsmenn með
því að bæta þeim upp gengis-
Framsögumaður minnihl. fellinguna í auknum styrk- og
fjárhagsn. Nd. Skúli Guð- lánveitingum. Sömuleiðis var
mundsson hefur setið á AI- framlag ríkissjóðs til lánasjóðs
þingi í 21 ár og aldrei látið stúdenta við Háskóla íslands
frá sér heyra athugasenidir hækkað verulega. Ekki var þó
eða mótbárur vegna þessar- talið nóg að gert og hefir ríkis-
ar málsmeðferðar, fyrr en nú. stjórnin því reynt áð bæta enn
Samt er ríkisendurskoðunin betur með þessu frv.
ekki seinni á fcrðinni í þetta Ríkisstjórnin er þeirrar skoð-
skipti en önnur og jafnvel unar, sagði ráðherrann, að rétt
fyrr á ferð en áður í sumum sé að leggja áherzlu á rífleg
greinum. Auk þess geta yfir- lán með hagstæðum kjörum. Er
skoðunarmenn ríkisreikn- það meginstefnan í þessu frv.
inga gert sínar athugasemd- og er hún mótuð í samræmi við
ir og tillögur áður en endur- skoðanir háskólastúdenta
skoðun er lokið. „Störfin eru sjálfra
ekki að neinu leyti tengd,“ Samkvæmt frv. eiga háskóla-
segir ríkisendurskoðandi í stúdentar kost á allt að 25 þús.
sem þeir kalla rökstudda- dag-Þannig að tryggt sé að
skrá. Ég hef sjaldan eða aldrei hann sé kunnugur högum.
á mínum þingmannsferli séð namsmanna erlendis. Þeir hafa,
dagskrártillögur, sem er jafn enn ekki my»dað nieð sér alls--
órökstudd og þessi. Og ef hv. | herjar fqlagsska,p svo að ekki.
flutningsmenn hennar sjá ekki er unnt að ætla þeim fulltrúa i.
sóma sinn í því að taka hana1 stjórmnni með sama hætti og;
aftur, legg ég til að hún verði, stúdentum við háskólann hér.
felld og frumvarpið samþykkt.
Með þessum orðum iauk
Gunnar Thoroddsen máli sínu.
Skúli Guðmundsson tók síð-
fyrir árið 1959, sem byggjast an til máls. Hann reyndi að
á ríkisreikningum eins og æ-j klóra í bakkann, en komst ekk-
tíð voru samþykkt athuga-jert. Var hann fáorður og yfir-
semdalaust fyrir jól. Og gaf ræðustólinn jafn iiia settur
Skúli Guðmundsson gerði sem áður.
Gísli Jónsson kvaddi sér
hljóðs að ræðu menntamála-
ráðh. lokinni.
Spurði hann hvort mennta-
málaráðh. væri til viðræðu um
að hlutverk sjóðsins verði.
víkkað með lánveitingum ti).
fleiri námsmanna innanlands
en háskólastúdenta.
Nefndi Gísli í þessu sam-
bandi vélstjóranema, en þeirra
námstími er 9 ár þegar gagn-
fræðapróf er taiið með. Þeii"
njóta engra styrkja af hálfu
hins opinbera og er þó náms-
tími þeirra lengri, en flestra.
i háskólamanna. Kvað ræðu-
Menntaniálaráðhcrra Gylfi Þ.
Gíslason gerði í gær grein fyrir
frv. ríkisstjórnarinnar um lána-
sjóð íslenzkra námsmanna. Með
frv. er tekin upp sú stefna að
veita eingöngu rífleg lán meo
Iágum vöxtum í stað styrkja og
lána áður.
I upphafi ræðu sinnar rakti
, ráðherrann áhrif gengisbreyt-
ingarinnar á styrkveitingar og
námds-
fyrirbærum lífsins, mannúðleg-
ur og drenglundaður, svo að af
bar, — í vina hópi hafsjór af
spaugilegum sögnum um mann-
legt líf —, mikill og heilsteypt-
ur maður, sem við vildum að
ætti marga sína líka,
Með djúpri þökk og einlægri
virðingu er því Ólafur Lárusson
kvaddur, ekki einungis af lög-
fræðingum þessa lands, heldur
af öllum þeim, sem höfðu aí’
honum mest kynni. Og þegar
hans er minnzt, hljóta vinir
hans, jafnframt því að þakka
þau ógleymanlegu kynni, að
minnast þeirrar gæfu, sem ég
býzt við, að honum hafi verið
mest virði, hins sérstæða, ást-
ríka hjónabands hans og Sig-
ríðar Magnúsdóttur, er lézt fyr-
ir nokkrum árum og skapaði
ásamt Ólafi það heimili að
Tjarnargötu 14, sem allir, er til
þekktu, þakka fyrir að hafa
kynnzt.
Árni Tryggvason.
| maður aðsókn að Vélstjóraskói-
anir og vaxtagreiðsiur skulu anum ekki í réttu hlutfalli vi&’
hefjast þrem árum eftir að eftirspurn eftir vélstjórum. Á-
skólanámi lýkur.
Um fjáröflun til sjóðsins
sagði ráðherra: Eftir því sem
endurgreiðslur lána taka að
berast eykst eigið fé sjóðsins.
Hafa athuganir leitt í ljós að
árið 1985 sé hægt að fella niður
ríkisframlög til sjóðsins.
Hinsvegar þarf sjóðurinn að
verða sér úti um 45 millj.
króna. Er ætlunin að þeirra
verði aflað með sölu skulda-
bréfa. Hafa lánastofnanir lofað
kaupum. Samkvæmt áætlun á
sjóðurinn að geta byrjað endur-
greiðslu þessa láns árið 1970 og
hafa lokið henni á 10 árum.
Gert er ráð fyrir að sjóðurinn
starfi í tveim deildum: lána-
. !
deild stúdent við Háskóla Is-
lands og lánadeild námsmanna
erlendis.
Stjórn sjóðsins er ætlað að
skipta árlegri lánaupphæð milli
deildanna eftir þvi sem henni
. stæðan væri dýrt og langt og:
erfitt nám.
Á það bæri og að líta að þörf
okkar fyrir tæknimenntaða
merin auk hinna háskólamennt-
uðu væri rnikii og vaxandi.
I Þórarinn Þórarinsson tók:
næstu til máls.
Með þessu frv. er að nokkru.
bætt úr þessum málum. Tel eg;
þó rangt að fara eingöngu lána-
ieiðina, sagði ræðumaður..
Þyrfti jafnframt að auka styrk-
veitingar.
Lánabagginn, sem af frv.
leiðir kemur til með að hvíla
þungt á mönnum að námi.
ioknu.
Annars kvað ræðumaður það>
eðiilegast að rikisstj. greiði.
námsmönnum námslaun, eins>
og farið er að tíðkast erlendis,
Þyrfti að kanna það mál.
Framh. á 11. síðu.
Spútnikinn yfir Edinborg.
Sást þar í morgun í 7 sekúndur.
Sovézki spútnikinn, sem skot- Ótal fréttir hafa borizt urrs
ið var í loft upp s.l. laugard&g, það frá ýmsum löndum, að
sást í gærmorgun vfir Edinb. í heyrzt hafi annarleg hljóð utan.
7 sekúndur, og hvarf svo bak úr geimnum, viðræður á rúss~
við ský. nesku o. s. frv., en ekkert áreið-
Skeyti höfðu borizt til Edin- anlegt hefur frétzt um, að mað-
borgar í fyrrad. frá Moskvu ur sé •[ gervihnettinum. , Og’
hvenær gervihnötturinn muhdi minnt er á það, að um helgina
verða yfir borginni. Þetta var var haft eftir sovézkúm vís-
fyrsta tilkynning, sem borizt indamönnum, að tilgangurinn.
greinargerð um málið. Las kr. láni árlega, 5 sinnum, meðjhefðr frá Moskvu til annarra með að setja þennan gervihnötf.
ráðherrann upp kafla á grein 3Vz % vöxtum og séu þau greiddi landa um hvenær og hvar gervi á loft væri ekki, að senda mann.
argerðinni sem sýnir þetta. upp á allt að 15 árum. Afborg- hnötturinn mundi sjást. 1 út í geiminn.