Vísir - 28.02.1961, Blaðsíða 7

Þriðjudaginn 28. febrúar 1961
•••• • - 1 .....- -----
VlSIB
reistarhermenn í vesturhluta' Tunis. Hann hlaut 92% at-
Tunis binda þúsufídir franskra kvaéða í fyrstu kosningum £
hermanna í stöðvum við laridá- iandinu og mátti þakka siguriniv
mæri Tunis. — her alsírskra hve traustlega var skipulagður
uppreistarmanna í Tunis er að Neo-Destour flokkurinn, sem.
sögn fjölmennari en her Tunis, hann sjálfur hafði stofnac1
og því megi frekar orða það kringum 1930.
svo, að Bourguiba „þoli“ nær-j
veru þessa hers en fagni henni.1
tt- ... . - * inc-7 Draumar um
Her mætti minna a, að 195/
kvað einn af íhaldsþingmönn-
um Frakka svo að orði, að hann
framtíðina.
Tollabandalagið milli Frakk -
vildi „láta franska herinn sofa lands og Tunis var afnuraið og'
„í rúmi Bourguiba" - án þess tunisiski dinarinn kom í stafc)
að fara úr stígvélunum". Og
sannast sagna er það, að fyrir
heimkomu De Gaulle munaði
franska frankans. Þúsundii-
franskra hermanna voru annao
hvort fluttir úr landi eða tif.
ef til vill mjóu, að Frakkar bækistöðva í kringum flotastöö
Frakka í Bizerte, en hún er hiu
tækju Tunis hernámi vegna að-
1 stoðar Bourgiba við alsirska
uppreistarmenn.
| Þess er minnst hversu kæn-
lega Bourguiba tókst að losa
um flestar þær viðjar, sem
knýttu saman Frakkland og
Myndin sýnir hvernig landhelgin myndi líta út samkvæmt hinum nýju tillögum.
De (ilaiille og Bonrgiba
margt sameigiiilegt.
Bandalsg Tunis, Alsírs, Marokkos-Mag-
hreb-bandalagið er draumur Bourgiba.
liaim liebir áðiir lioAift aðild
aft Fi*aiií$ka saiiiveldimi kVrit* írelsi
Alsírs.
Jónatan C. Randal, kunnur
bandarískur fréttaritari, skrif-
ar um forsetaviðræðurnar, sem
hófust í gær í Ramhoullet í
gær, og komst m. a. svo að orði:
Habib Bourguiba var seinast
í Frakldandi 1955, þegar hann
sem pólitískur fangi samdi um
heimastjórn fyrir Tynis, sem þá
var franskt verndarríki, og
brátt heppnaðist honum að ná
markinu um fullt sjálfstæði
landi sinu til handa.
Nú er hann ltominn, 57 ára
að aldri, til Frakklands sem
forseti Tunis. Á undangengnum
sex árum, er öldur þjóðernis-
stefnu hafa risið hátt víða og
gengið á ýmsu, hefur komið í
Ijós, að hann er eins góður
stjórnandi og hann er áróðurs-
maður.
Barátta hans fyrir sjálfstæði
Tunis stóð í tuttugu ár. Þar
reyndist áhrifaríkast um það
er lauk, að honum tókst að sam-
eina frjálslynd öfl í Frakklandi
að baki kröfunum um sjálfstæði
Tunis — og mun það hafa
haft meiri áhrif, en að hann
undir lokin lét viðgangast
hermdarverkastarfsemi, til að
hraða málum.
Margir eru þeirrar skoðunar.
að hann muni nú eins og áður.
revna að fá frjálslynd öfl í lið
með sér — eða réttara sagt til
hjálpar við kröfur Alsír um
sjálfstæði. Serkneska útlaga-
stjórnin hefur sem kunnugt er
■ fengið hæli í Tunis og liði
þeirra er stjórnað þaðan.
Fyrsti fundur
þeirra.
De Gaulle og Bourguiba hafa
ekki hizt fyrr, en Bourguiba
hefur lengi verið rnikill aðdá-
•andi De Gaulle, og jafnvel áður
en byltingartilraunin var hafin
13. maí 1958 gegn De Gaulle,
hafði Bourguiba lýst yfir þeirri
skoðun sinni, að De Gaulle væri
eini franski leiðtoginn. sem
myndi geta leyst Alsirdeiluna.
Þessir tveir menn eiga margt
sameiginlegt.. Hvorugur telur
sig' þurfa nein not stjórnmála-
flokka, en báðir bera mikla
virðingu virðingu fyrir einstak-
lingsfrelsinu. Þeir stjórna sem
menn, sem valdið hafa, eftir
stjórnarski'ám sniðnum við
þeirra hæfi — og njóta stuðn-
ings fjöldans. í frönskum tíma-
riti voru þeir fyrir skömmu
kallaðir frjálslyndir harðstjór-
ar.
Báðir eru hyggnir stjórn-
málamenn og hafa ráð undir
hverju rifi til þess að fást við
pólitiska andstæðinga.
Kunnu þá list, .
að bíða.
Þeir kunnu báðir þá list að
bíða. Báðir biðu langa lengi til
þess að fá nægan byr undir
vængina, eða með öðrum orðum
þar til þeirra stund kæmi. De
Gaulle beið þess 12 ár ,,í eyði-
mörkinni“, að Frakkland kall-
aði á hann heim (1958). Bour-
guiba hefur langdvölum dvalist
í frönskum fangelsum allt frá
því hann var ungur maður og
þar til Tunis fkk heimastjórn
sína 1955. Alls sat hann 10 ár í
fangelsum, en hin langa fanga-
vist gerði hann hvorki and-
franskan eða and-vestrænan.
Bourguiba á franska konu,
ekkju liðsforingja, og er jafn-
vígur á frönsku og arabisku.
Menntun sína hlaut hann í
Frakklandi.
Hann er snjall ræðumaður og
getur hrifið jafnt ólæsa og ó-
fullkomnasta nútíma flotastöð.
Bourguiba hefur margsinnis
krafist, að Frakkar láti hana at!
hendi.
Komist friður á í Alsír má
það örugt heita, að Bourgiba
Tunis var verndargæzluríki | fær framengl kröfnm «innm nm-
Bizerte. Og er friður kemst á
kann hann að lifa það að sjá
sinn mesta draum rætast —■
Fralcka. Og þecci hyggindi hans
og lipurð hafa vakið nokkurn
beyg meðal Frakka, að það ,
það verði ekki auðvelt fyrir þá I drauminn um Maghreb-banda-
að vernda hagsmuni manna af
frönskum stofni í Tunis, ef
serkneskir uppreistarmenn fá
framgengt sjálfstæðiskröfum i
Alsír.
Á hvítum hesti.
| lagið, er tengi saman Tunijs,
Alsír og Marokko. Á liðnuroi
tíma hefur Bourguiba boðið)
aðild að Franska ríkjasamband-
inu fyrir frelsi Alsírs.
Það er ekki víst, að þettá
reynist eins fjarstæðukennt og;
skrifandi kjósendur sem vel
menntaða stjórnmálaandstæð-
inga.
„Eg hefði ekki getað barist
við Frakka eins lengi og reynd-
in hefur orðið, ef mér þætti
ekki jafnvænt um þá og mér
þykir.“
I sama farvegi.
Hugsanir De Gaulle og Bour-
guibá eru taldar rfenna í líkum
farvegi þegar um er að ræða.
það hlutverk, sem hann hefur
tekið sér, og hann getur lít;t
dulið fýrirlitningu sina á
stjórnmálaflokkunum fyrir að
tortíma fjórða lýðveldinu, sen
hann stofnaði, og seinna vari'
þó að gagnrýna harðlega.
Enginn línudansari.
Bourguiba hefur ekki reyn
að dansa — sem svo algeng
er í Austurlöndum nær, — :
þeirri línu, sem aðskilur austu
og vestur, — hann er enginr
línudansari, og játar hreinskiln
ingslega: „Eg er vestrænn oj
verð það“. Og eitt sinn sagð
hann; „Þegar járntjaldið fellu
verður engrar undankomu auð
ið frá kommúnismanum. Hins
vegar hafa menn ávallt ful!
frelsi til þess að fara úr bæki
stöðvum vestrænu þjóðanna".
Ekki freistast
til þess.
Enn sem komið er hefur hanv
eltki freistast til þess, þótt þaf
á stundum muni hafa verii
mjög freistandi, þar sem áfram
hald Alsírstyrjaldarinnar veld
ur Tunis feikna erfiðleikum.
Um það bil 400.000 Tunis
menn af 3.5 milljónum íbúa en
atvinnulausir, og vegna styrj
aldarinnar í Alsír hefur Tuni'
orðið að skjóta skjólshúsi yfi’
150.000 flóttamenn frá Alsír
og yfirgnæfandi meirihluti kon-
ur og börn.
Höfuðstöð alsírskra uppreist-
armanna er í sjálfri höfuðborg-
inni, Tunisborg. Alsírskir upp-
Það var hinn 1. júní 19551 Það kann að hljóma. Oll fyrt-
sem Bourgiba reið sigrihrósandi; nefnd lönd Norður-Afríku eru
á hvítum hesti heim kominn úr lönd, sem eru langt á eftir og:
útlegðinni um götur Tunisborg-
ar og mannfjöldinn hylti hann
margt þarf að gera til umbóta,
sem ekki er hægt án erlendra •
sem þjóðhetju. Sem forsætis- j aðstoðar. Og þrátt fyrir beiskj-
ráðherra fékk hann framgengt una, sem lengi kann að eima
fullu sjálfstæði 1956 og næsta eftir af, frá þeim tíma, sem þau.
ár setti hann af seinasta soldán-. hafa losnað eða eru að losna úr
inn (beyann) af mörgum, sem nýlenduviðjunum, kunna áhriP
| um 250 ár höfðu stjórnað land- franskrar menningar í þeim aiV
inu á meðan landið var vernd- vera svo mikil, að leiðtogar
arríki og raunverulega verið þeirra sjái, að auðveldast verði:
leppar Frakka. 1 að leysa ýms aðkallandi vanda-
I i mál og að framtíðarhg bc’rra,
Fyrsti forseti j verði bazt borgið með efna-
Tunis. hagslegum tengslum við Frakk-
Bourguiba varð fyrsti forseti land.
í gær hóf Charles de Gaulle, forseti Frakka, viðræður viiV
Bourguiba, forseta Tunis, og er hað von nianna, að þar vcrðs
lagður grundvöllur að friði í A Isír. Myndin var tekin, er dc>
Gauile hélt síðustu sjónvarpsræðu sína til hjóðar sinnar.