Vísir - 12.07.1961, Qupperneq 4

V I S I It
Miðvikudagur 12. júlí 1961
Þær leituðu þangað, sem
luxu úr grasi,
Mltuii viö tvœw* vestuv
islenskíwv vinkonurm
Allmargt fólk af ís-
lenzkum stofni vestra
hefur lagt leið sína til fs-
lands í sumar, fólk, sem
aldrei hefur séð það fyrr
en lærði á barnsaldri ís-
lenzku af foreldrum sín-
um, og hefur meiri eða
minni kynm af landinu
af lýsingum þeirra, og
kemur nú til að sjá það
eigin augum — og sumt
fer út um sveitir, inn í,
afdali, heim til bernsku-
stöðva foreldranna, þar
sem gamli bærinn stóð,
þar sem þeir uxu úr
grasi.
í þessvim hópi eru tvær
konur frá Selkirk í Mani-
toba, sem eg hitti í gær, vin-
konurnar Miss Kristjana
Johnson og Mrs. Lillian
Funk, og rabbaði eg við þær
um stund.
„Við erum báðar bornar
og barnfæddar í Selkirk,“
sagði Kristjana, „og höfum
alltaf átt þar heima og er
þetta í fyrsta skipti, sem við
komum til fslands. Við erum
fyrir skömmu komnar að
norðan, en á Akureyri heim-
sótti.eg Sigurð O. Björnsson
og systkini hans, en við er-
um syskinabörn. Við komum
2. júní og fórum loftleiðis
alla leið — og með Loftleiða-
flugvél frá’ New York. Síðan
við komum höfum við verið
lengst af fyrir norðan. Ferð-
uðumst við með frændfólki
og vinum um Skagafjörð og
Hýnavatnssýslur og ýorum
mjög hrifnar af öllu, ekki
sízt af að koma á bæina, þar
sem foreldrar mínir voru
börh. Og einnig heimsótti
eg vina- og frændfólk á
Blönduósi, í Köldukinn, Suð-
ur-Þingeyjarsýslu og fórum
víðar.“
„Hvaðan voru foreldrar
þínir?“
„Hnjúkum í Ásum í Húna-
jana sagði eitthvað um það,
hve góðan og vel tilreiddan
mat menn fengju hér, áð eg
spurði hana hvort það hefði
,dáið út‘ vestra, að búa til
skyr og slátur o. s. frv.
„Áreiðanlega ekki, þótt
minna kunni að vera um
það, — og skyr t. d. er verzl-
unarvara í Selkirk. Maður
vatnssýslu og Ljótshólum í
Svínadal. Faðir minn var
Einar Johnson, f. að Hnjúk-
um, og móðir mín Sigurbjörg
Benjamínsdóttir, alin upp að
Ljótshólum. Þau fóru vestur
um haf 1887 og settust að í
Manitoba, þar sem Sel-
kirk er nú, eða sem næst.
Þar starfa eg á lögfræði-
skrifstofu og hefi alið allan
minn aldur í Selkirk.“
Eg hafði orð á því, að þeim
vinkonunum veittist létt að
tala íslenzkt mál, og kváðu í
þær foreldra sína ávallt hafa j
talað íslenzku saman og við j
bornin. Og íslen?kar bækur
- voru keyptar og lesnar á
bernskuheimilum þeirra.
Mrs. Lillian Funk sagði
mér, að foreldrar hennar
hefðu verið Stefán Davíðs-
son frá Flatey á Skjálfanda,
sem fór vestur 1872 og Guð-
rún Elisabet Ingimundar-
dóttir frá Kálfadal í Skaga-
firði. Frú Lillian var gift
bandarískum manni. Hann
er látinn.
Þem kom saman um það,
vinkonunum, að land for-
eldra þeirra væri yndislegt
land, fólkið alúðlegt og gest-
risið. Og mikið fannst þeim
til um þá velsæld, sem þeim
fannst margt hér og raunar
flept bera vitni, og einnig
dáðust þær að hve mikið
hafði verið gert hér á verk-
lega sviðinu. — Það kom
annars til út af því, að Krist- j
Kauifda krefst sjálf-
stæiis N. - Rhodesiu
•l.
Kaunda, aðalleiðtogi blakkra
þjóðernissina í Norður-Rhodesiu
hvatti í fyrrad. í ræðu til of-
beldislausrar baráttu til hindr-
unar því, að hin nýja áformaða
stjórnarskrá næði fram að
ganga. Fulltrúaþing þjóðernis-
sinnaflokksins samþykkti til-
löguna.
Nýkominn frá London kvað
hann brezku stjórnina hafa
svikið sig, en hann fór þangað
til umræðu um stjórnarskrár-
málið. „Við heimtum sjálf-
stjórn,“ sagði hann. Sir R05
Welensky forsætisráðherra Mið-
Afríkusambandsins brezka kall-
aði hann „pólitískan fábjána11
og hét því að uppræta með öllu
allt fylgi hans í Norður-Rhod-
esiu.
Kaunda kvað fylgismenn sín^
hafa verið þolinmóða, en bað
þá gæta stillingar. Baráttan, er
nú yrði hafin, myndi hafa þær
afleiðingar, að stjórn Breta í
Norður-Rhodesíu riðaði á grunn-
inum.
að nafni Luning, sennilega
af skandinaviskum ættum,
rekur þar mjólkurbú, og
mun hafa fengið tilsögn I
að búa til íslenzkt skyr. Og
skyrið, sem hann býr til er
mjög líkt íslenzka skyrinu,
en þó ekki alveg eins. Hann
mun líka hafa fengið hol-
lenzka uppskrift og fer lík-
lega eftir báðum, en hann
kallar þessa framleiðslu skyr
og það má líka vel, því að
það er svo líkt íslenzku
skyri, að hann hlýtur að fara
í öllum aðalatriðum eftir ís-
lenzku uppskriftinni“.
„Það væri annars gaman
að heyra dálítið frá Selkirk.
Við vitum lítið um þann bæ
annað en að þar býr all-
margt fólk af íslenzkum
stofní og að hann er skammt
frá Winnipeg.“
„Bærinn dregur nafn af á-
gætum frumherja, Selkirk
lávarði, serri gekkst fyrir
skozku landnámi í Kanada.
Bærinn stendur við Rauðá
um 34—35 km. norður af
Winnipeg og eru íbúar nú
um 8500. Skotar námu hér
land og talsvert af íslend-
ingum, og eg gæti trúað að
í Selkirk væru 250—300
manns fæddir hér heima á
íslandi, en alls af íslenzkum
stofni a. m. k. 500 manns."
„Hvernig er félagsstarf-
semip meðal íslendinga í
--------------------^----------
Selkirk?“
„Þjóðræknisfélagsdeild er
þar starfandi, og safnaðarlíf
var lengi blómgandi. Síðast-
ur íslenzkur prestur var síra
Sigurður Ólafsson, en hann
lét af prestskap fyrir um 6
árum og er hann látinn fyrir
skömmu. Nú er ekki messað
á íslenzku, nema við hátíð-
legt tækifæri. — Prestur er
nú síra Wallis Bergman og
er hann af íslenzkum ætt-
um.“
,,Og hvenær skal nú heim
halda?“
„Loftleiðis næstkomandi
mánudag — og með Loft-
leiðaflugvél til New York.
Menn segja, að við hefðum
1 getað verið heppnari með
veður, en ferðin var dásam-
leg og við gætum ekki verið
ánægðari. Hin margbreyti-
lega fegurð lancfeins og alúð
og gestrisni fólksins gleym-
ist okkur aldrei. Og við biðj-
um fyrir hjartans kveðjur
og þakkir til allra, sem við
höfum hitt og greitt hafa
götu okkar“. ATH.
GESTRISIMIN ÞARF EKKI
AÐ KOSTA IVflKIÐ
ef
'r\';
er til á heimilinu
BJÓÐIÐ VIIMÚIii YÐAR
Þeirtnan sígilda drykk
sem svafar og hressir — og
á hvergi sinn líka
1
á