Vísir - 28.01.1963, Qupperneq 9

VlSIR . Mánudagur 28. janúar 1963.
9
MMiðlWW.
lega sú að innst inni eru þau
nákvæmlega eins þrátt fyrir ó-
líka skapgerð og þjóðernis-
venjur. Þegar þau líta hvort á
annað er eins og þau horfi í
spegil. Hvort þeirra fyrir sig
hefur fundið sjálft sig í fari
hins.
XTöfundi þessa leikrits hefur
tekizt að glæða það sér
stæðum töfrum þrátt fyrir hið
ömurlega viðfangsefni. Leikrit-
ið er mjög vel skrifað. textinn
er lifandi og mjög sterkur.
Hann skilur persónur sínar t'.l
hlítar og leggur örlagagötu
þeirra af nærfærni en jafnframt
festu. Einkennilegast af öllu er
ef til vill hvað/honum tekst að
gera þær persónur að lifandi
hluta af leiknum sem aldrei
sjást. Áhorfandinn kynnist
þeim ekki síður en hinum. Ég
gæti trúað að margir áhorfend-
ur hefðu ríkari samúð með
þeim. Höfundur dæmir hinar ó-
gæfusömu persónur sínar ald-
rei til algers falls. Hanri gefur
þeim alla tíð tækifæri til að
snúa við og ganga til baka.
Síðustu setningar leiksins —
hvert förum við nú? — hvert
sem við viljum — skilja að
vísu við vandann óleystan. Það
er áhorfandinn sem verður að
Ijúka leiknum eins og honurr
finnst sjálfum réttast.
Tjað hefur vafalaust verið erf-
itt verk að snúa leiknum á
íslenzku og ég fæ ekki betur
séð en Sigurði Grímssyni hafi
yfirleitt tekizt það verk með á-
gætum. Textinn er viðkvæmur
og afar blæbrigðaríkur, hleypur
miili gáska, alvöru og yfir í
hálfkæring. Þýðing Sigurðar
hljómaði vel en stundum hefur
hann ekki varað sig nægilega ð
því hve erfitt er að nota ís-
lenzku sem beint talmál. ís-
lenzkan er í eðli sínu hátíðleg
og einstöku sinnum hrekkur
textinn upp úr talmáli yfir í
hátíðleika. En ég get engan
veginn fellt mig við þýðinguna
á nafninu. Á undanhaldi segir
of mikið, í því er fól; 'nn dóm-
ur sem ég trúi ekki að höfund-
ur kæri sig um þvi það er ekki
í samræmi við skilning hans 6
persónum sínum. Miklu betra
hefði verið að láta nafnið
halda sér óbreytt og kalla leik
inn TCHIN-TCHIN eins og gert
hefur verið annars staðar
Ekki er það verra en My Fair
Lady eða Nitouche.
Leiktjöld og sviðsbúnaður er
leystur af miklum hagleik og
hugkvæmni af Gunnari Bjarna
syni en ekki af listrænni smekk
vísi að sama skapi. Hliðarvegg
irnir sem alltaf eru eins verða
mjög þreytandi þegar á líður og
mér finnst þeir þreng]a um of
að leikritinu og sníða þvl þröng
an stakk. Sannleikurinn er sá
að sjálft verkið er svo lifandi og
frjálst að það krefst lítilla leik-
tjalda og hefði farið bezt á því
að hafa þau sem frjálslegust.
Sums staðar hefði jafnvel mátt
sleppa þeim með öllu til þess
að leggja áherzlu á umkomu-
leysi, tilgangsleysi og tímaleysi
persónanna.
jgaldvin Halldórsson hefur
leikstjórn á hendi og túlk
un hans og skilningur á leikn-
um í heild er með ágætum.
Sums staðar hefði mátt vera
meiri hraði í sýningunni, t. d. í
fyrsta útiatriðinu undir ljós-
kerinu. Skiptingar milli atriða
eru of hægar úr því að leiktiöld
in voru leyst á svona einfaldan
hátt. I leikslok gerir hann full-
mikið úr niðurlægingu Pamelu.
í leikritinu er hún látin finna
veski sonar síns á götunni en
Idikstjórinn lætur hana taka
veskið úr vasa hans. Á þessu er
mikill munur. Einnig er ekki
nægileg grein gerð fyrir brevt-
ingunni á Pamelu. Þetta er þó
smærri atriði en hitt vekur at-
hygli hve heildarsvipur sýn-
ingarinnar er góður og ég
mundi vilja skipta þeim sigri
jafnt á milli leikstióra og leik-
ara.
Guðbjörg Þorbjarnardóttir
fer með hlutverk Pamelu og er
það þriðja aðalhlutverk hennar
á þessu leikári af fimm við-
fangsefnum Þjóðleikhússins.
Guðbjörg er einhver fjölhæf-
Framh ð bls 7
eftir Njörð P. Njarðvík
Tjegar þessir ógæfusömu aðil-
ar ákveða að hittast er
þeim í rauninni alls ekki ljóst
hvers vegna þeir vilja hittast.
Því síður vita þau hvað bau
vilja gera. Þau eru andstæður.
Hann er ítalskur, tilfinninga-
samur, ör, sítalandi, opinskár
og sjálfselskur. Hún , er brezk,
kaldlynd, hæglát, þögul, inni-
lokuð og sjálfselsk. Þau komast
ekki niðurstöðu, hvorki á sínum
fyrsta fundi né síðar. Veldur
þar einkum hviklyndi Cesareos
sem aldrei getur tekið beina af-
stöðu gagnvart konu sinni.
Hann elskar hana bæði vegna
hennars sjálfrar og vill þá að
hún sé háriiingjusöm og fái að
njóta ástar sinnar en annað
veifið kemur Sjálfselskan upp
og þá lyppast hann niður í vol-
æði og allt að því sefasjúka
löngun til að fá konu sína til
sín aftur. Hann ásakar ensku
konuna Pamelu um kaldlyndi
og segir upp í opið geðið á
henni að öll ógæfa sín stafi af
því að hún hafi ekki getað veitt
manni sínum gleði í bólinu
Raunar finnst áhorfandanum
að sama ástæða sé fyrir brott-
hlaupi konu hans sjálfs enda
segir hann sjálfur að hann sé
ekki fær um að lifa ástríðufullu
lífi. Auk þess hefur hann van-
rækt konuna vegna vinnu sinn-
ar. Þannig eru þau bæði jafn-
sek. Þau virðast hafa brugð'Zt
mökum sínum og geta því sjálf-
um sér um kennt. Hitt virðist
kaldhæfni örlaganna að hin
þróttmeiri hluti þessara tveggja
hjónabanda skuli hafa fundið
hvort annað og leitt hin getu-
lausu saman.
TTvað er það sem dregur
Pamelu og - Cesareo hvort
að öðru? Er það ást? Er það
sjálfsmeðaumkun? Er bað
drykkjuhneigð? Annað slagið
lítur svo út sem um ást sé að
ræða, að minnsta kosti frá
hennar hálfu en ég held það sé
uppgerð. Ég held henni finnist
þau eigi að elskast. í rauninni
geta þau ekki elskað neitt.
Móðurást Pamelu þurrkast
meira að segja út. Og hvað er
þá eftir? Dugleysi þeirra sjálfra
og getuleysi. Þau geta ekki
horfzt í augu við veruleikann
og ósigur sinn, þau veslast upp
í volæði og reyna að fylla tóm-
ið með áfengi en eiginlega tekst
þeim það aldrei. Að vissu
marki þykir þeim vænt hvort
um annað, einkum þegar á lið-
ur. Ástæðan fyrir þvl er senni-
stóllinn oi ég hefðum eitthvað að gefa hvor öðrum. Áður fyrr mundi það hafa gerzt. Þegar ég var ungur,
hefði ég, með því að fara fingrunum léttilega um taugar viðarins, getað skynjað allt tréð, sem hann
var smíðaður úr, og allar greinar þess. Nú er hann aðeins stóll. Og það eina sem ég get gert er að
sitja í honum — 3. þáttur. Guðbjörg Þorbjarnardóttir (Pamela) og Róbert Amfinnsson (Cesareo).
Þjóðleikhúsið:
undanhaldi
6 iifiv
■'úiijái'Si SÍOtí
Eftir Francois Billetdoux — Leikstjóri Baldvin Halldórsson
TTöfundur leikritsins Á und-
anhaldi, Francois Billet-
doux, fer bakdyramegin inn í
hús yrkisefnis síns ef svo má
að orði komast. Leikhúsgestir
og skáldsagnalesendur eru van-
ir því að fjallað sé um fólk
sem hleypur burt úr hjóna-
bsndi og lifir hina miklu ást I
meinum. Hér er öfugt að farið
því leikritið Á undanhaldi fjall-
ar um fólkið sem eftir situr
einmana og yfirgefið. Þetta
bendir til þess að hér sé um ó-
venjulegt verk að ræða. Það
gefur auga leið að erfiðara er
að skrifa um hin sorgmæddu
hjú sem eftir eru skilin en hin
sem fara burt vegna þess að
brotthlaupið og hin mikla ást
eru hvort tveggja mjög drama-
tfskir hlutir. Kokkálað fólk er
aftur á móti langt frá því að
vera dramatískt. Það vekur
miklu fremur meðaumkvun, oft
með ofurlitlum keim af fyrir-
litningu.
Bobby: Burt með yður. Ætlið þér að fara? Burt. Eða viljið þér að
ég berji yöur?Cesareo: Það mundirðu ekki gera. Ekki mann i því
ástandi sem ég er. Goti og vel, berðu mig. — 4. þáttur. Róbert
Amfinnsson (Cesareo) og Jóhann Pálsson (Bobby).