Vísir - 13.05.1963, Blaðsíða 1

VISIR
Mánudagur 13. ma'i 1963
BLAÐ II.
eóB fjármálastjórn cr
UNDIRSTAÐA FRAMFARANNA
Eitt af því fjölmarga sem núverandi ríkisstjórn
hefur beitt sér fyrir, hefur verið að koma fjármál-
um ríkisins í betra horf. Fullyrða má, að árangur-
inn af þeirri viðleitni hafi orðið meiri og betri en
bjartsýnustu menn þorðu að vona. Þessa árang-
urs hefur að sjálfsögðu gætt víða í þjóðfélaginu,
en rétt er þó að draga saman helztu atriðin og
vekja athygli manna á þeim stórfelldu breyting-
um, sem orðið hafa til batnaðar.
Þau atriði koma einkum fram í eftirfarandi:
1. Réttlátri og skynsamlegri tekjuöflun ríkisins.
2. Skipulagningu og hagræðingu ríkisútgjalda.
3. Hallalausum fjárlögum.
4. Auknum stuðningi við verklegar fram-
kvæmdir.
í stefnuskrá sinni lýsti nú-
verandi ríkisstjóm því yfir, að
unnlð mundi verða að fram-
gangi þessara atriða, og nú
þegar litið er yfir fjármáia-
stjóm síðasta kjörtímabils,
kemur í Ijós að þau hafa öll
orðið að veruleika.
Beinir skattar hafa verið af-
numdir eins og frekast hefur
verið kostur og tollaiækkanir
átt sér stað. Hagsýsla og
spamaður hafa verið aukin.
Ríkisbúskapurinn hefur verið
hallalaus öll ár viðreisnarinn-
ar. Sjóðum atvinnuveganna hef
ur verið veittur beinn stuðn-
ingur.
Vikið skal nú nánar að ein-
stökum liðum framangreindra
atriða.
Kostir
óbeinna skatta.
1. Það hefur ætíð verið
skoðun Sjálfstæðismanna, að
háir beinir skattar væru skað-
samlegir á marga lund, þeir
drægju úr framkvæmdum og
atorku manna og sköpuðu
ranglæti, sem leiddi aftur til
skattsvika. Við þessa skoðun
er miðað þegar talað er um
réttláta og skynsamlega
tekjuöflun ríkisins, því stefnt
hefur verið að, að afnema
beina skatta og teknir upp
óbeinir skattar í ríkari mæli.
Þessari stefnu hefur verið
komið á með samþykki Al-
þýðuflokksmanna, enda hafa
jafnaðarmenn um heim allan
sérstaklega á Norðurlöndum,
aðhyllzt þessa stefnu á síðari
ámm.
Munurinn á beinum skött-
um og óbeinum er sá, að með
sfðamefndu aðferðinni borga
menn skatta sína um leið og
þeir kaupa vömmar, þeir
ana, fella telvjuskattinn me*
öllu niður af almennum tauna
tekj’um og síðar að endur-
skoða allt skattakerfið með
það fyrir augum að gera at-
vinnurekstrinum kleift að
byggja sig upp.
Þetta hefur verið gert m.
a. með:
a. Nýjum tekjustofni til handa
sveitarféiögunum.
b. Endurrtýjaðri tollskrá, sem
hefur 100 millj. kr. iækkan-
ir í för með sér.
c. Afnám tekjuskatts af hrein
um tekjum einstaklings
undir 50 þús. og hjóna upd
ir 70 þús. kr. og hækkaðar
skattfrjálsar tekjur hjóna um
10 þús. kr. fyrir hvert bam.
d. Afnámi veltuútsvars. 1 þess
stóraukið fé til vega-
framkvæmda. Er afleiðing
þess, að vélar og mannafii
hafa verið nýtt betur og
stærri fjárveitingar hafa far
ið á hvern stað. AHir þeir,
sem með þessi mál hafa far
ið, hafa viðurkennt þessa
staðreynd og hagkvæmnina,
sem af þessu hefur leitt. Þess
skal getið að framlög til
vegaframkvæmda hafa
hækkað um 10.5% frá 1958
til 1963.
b. Gjaldheimta skatta, útsvara,
tryggingargjalda, sjúkra-
samlagsgjalda o. fl. hefur ver
ið sameinuð og hafa margar
milljónir sparazt á því.
c. Ríkisábyrgðum, bæði eftir-
liti og formi veitinga ríkis-
ábyrgða hefur verið breytt á
Aldrei hefur ríkið veitt meira fé til húsbyggingalána en á þessu ári. Frá áramótum til aprílmánaðar
höfðu 85 millj. verið lánaðar tii íbúðabygginga. Á síðasta ári vinstri stjómarinnar, 1958, voru aðeins
lánaðar 34 millj. króna — allt árið. Myndin er af nýbyggingum fbúða í Reykjavík á þessu ári.
eru innifaldir f vöruverðinu.
Menn eru því að greiða skatta
sína allt árið um kring, smám
saman. Kemur það vissulega
flestum betur, í stað þess að
snara mörgum þúsundum út
einu sinni á ári.
Meðan beinu skattarnir
voru hér sem hæstir, þurftu
launamenn, sem urðu að
borga háa skatta, oft að
horfa upp á það, að nágranni
þeirra, sem hafði aðstöðu til
að telja ekki allt fram greiddi
ekki nema brot af þeim
skatti, sem á launamanninn
var lagður. Þetta skapaði svo
mikið ranglæti milli manna
innbyrðis, að til vandræða
horfði.
Það var eitt af fyrstu verk
um núverandi ríkisstjómar að
lækka verulega beinu skatt-
stað var ákveðið aðstöðu-
gjald sem miðast við rekst
urskostnað og Iandsútsvar,
sem lagt er á ýmis ríkis-
fyrirtæki og olíufélögin.
e. Skattstigi félaga til tekju-
skatts lækkaði úr 25% í
20%.
Hér er aðeins fátt eitt talið
af þvf sem gert hefur verið f
skattamálum og sleppt að
minnast á breytingar fram-
kvæmdakerfisins sjálfs, ýmis
fríðindi til handa námsmönn-
um o. fl., frádrætti ýmislegum
og varasjóðshlunnindum.
Aukin hagræðing.
2. Skipulagning og hagræð
ing ríkisbúskaparins hefur m.
a. komið fram í eftirtöldu:
a. í vegagerð hefur vinnustöð-
um verið fækkað, þrátt fyrir
þann hátt, að milljónir hafa
sparazt.
Fleira mætti nefna, sem auk
ið og stuðlað hefur að
auknum spamaði f ríkisbú-
skapnum.
Hallalaus fjárlög.
3. Fjárlög hafa verið af-
greidd hallalaus öll ár viðreisn
arinnar. Til samanburðar má
geta þess, að í tíð vinstri
stjórnarinnar voru þau aðeins
einu sinni afgreidd hallalaus.
Af hallalausum fjárlögum er
augljós kostur eða kostir, sem
koma fram f mörgum myndum.
Af því skapast tekjuafgangur,
sem hefur verið síðustu þrjú
árin, sem næst 140 millj. kr.
Þessum tekjuafgangi hefur m.
a. verið varið til að:
a. greiða upp Iausaskuldir, og
sr nú svo komið að engar
laussskuldir voru í árslok
1962.
b. leggja fé í jöfnunarsjóð svo-
kallaðan, en það er sjóður
sem á að koma til nota, þeg-
ar illa árar. Er það mikil og
góð varúðarráðstöfun.
c. byggja upp gjaldeyrisvara-
sjóði þjóðarinnar.
d. minnka vaxtabyrði ríkis-
sjóðs.
Stuðningur
við atvinnuvegi.
3. Ríkissjóður hefur lagt
fram tugi milljóna til stofn-
lánasjóðs atvinnuveganna, og
auk þess stóraukið árlegt fram
lag sitt til þeirra. Nægir að
benda á stofnlánasjóð landbún
aðarins, sem stofnaður var á
kjörtímabilinu og viðurkennd-
ur er af flestum sem eitt af
stærstu hagsmunamálum
bændastéttarinnar. Iðnlána-
sjóði hafa verið útvegaðar
meiri tekjur, svo og stofnlána
deild sjávarútvegsins.
Gefa eftirfarandi tölur gott
dæmi um þá þróun, sem orðið
hefur í þessum málum:
a. Úr ræktunarsjóði og bygg-
ingarsjóði var lánað árið
1958 samtals 52.1 millj. kr.
1962 var lánað til ræktunar
og byggingarframkvæmda f
sveitum úr stofnlánadeild-
inni 70.4 millj. kr. Er það
yfir 18 millj. kr. hækkun.
b. f febrúar s. 1. höfðu 227 út-
gerðar- og fiskvinnslutækj-
um verið veitt hin nýju lán
stofnlánadeildar sjávarút-
vegsins, að upphæð samtals
354 millj. kr.
c. Stofnaður hefur verið Iðn-
lánasjóður (1962) og mun
hann hafa til ráðstöfunar
næstu árin allt að 50 millj.
krónur árlega. Slikt mun
að sjálfsögðu vera ómetan-
leg hjálp íslenzkum iðnaði.
Af allri þessari upptaln
ingu er Ijóst, hversu mik-
ið og vel hefur verið að
fjármálum ríklsins unnið.
Hér er þó aðeins fjallað
um þá hlið fjármálanna,
sem inn á við snýr.
Bera allar þessar að-
gerðir vott um festu og
framfarir og eru enn eitt
dæmi hinnar jákvæðu
stefnu viðreisnarstjórnar-
innar á öllum sviðum