Vísir - 11.04.1964, Blaðsíða 7

7
VlSIR . Laugardagur 11. apríl 1964.
yMWiBlW ITI TMWfl^W
Fréttir frá
frændum
vorum
Norska kirkjan í dag
Lognkyrran, sólheitan laugardag í október 1960 ókum viS með
lestinni spölinn frá Bergen tii Indre-Arna. Land'ð er fagurt og
hafið er skínandi bjart. Og fólkið — ekki er það síðra Elskuiegar
voru móttökurnar hjá prestshjónunum Soiveigu og Einari Tesda!,
þar sem við dvöldum fram á útmánuði þennan vetur. í þessu
yndislega þorpi á Vesturlandi á Island, saga þess, tunga þess
marga og einlæga aðdáendur. Ég stilli mig ekki um að nefna nokk-
ur nöfn: Kennarahjónin gömlu Arnfinn og Sigurð Försund, Lars
Adna og kona hans, Guttorm Vatnsdal. Og ekki var að spyrja að
móttökunum handan við fjörðinn, þar sem hinn kunni íslandsvinur
sr. Haraldur Hope á heima. — Nú hefur sr. Einar Tesdal, eftir
beiðni minni, sent fréttir af því helzta, sem hefur verið að gerast i
norsku kirkjulífi á þessu ári.
G. Br.
„Norska kirkjan stendur á há
um stað“, sagði Björnson fyrir
löngu. Ennþá huggum við okkur
við þessi orð. Þau voru sönn og
það eru þau raunar enn í dag.
Og ef hægt er að trúa tölum og
skýrslum, þá eru þetta góðir dag
at fyrir kirkjuna. Kirkjusóknin
fer vaxandii altarisgestum fjöig
;• 1 r
vandamál. Hún er ekki nógu
snör í snúningum. Hún verður
að fylgja fólkinu. Hér hefir ver-
ið komið á nýju hreppaskipu-
iagi, sveitarfélög hafa verið
stækkuð og þetta hefur í för
með sér breytingar á sóknum
og starfsháttum prestanna. Þeir
eru raunar vinnuglaðir menn, en
ar. Önnur vormerki: Nýjar kirkj
ur eru reistar, þær eldri endur-
bættar. Um tíma leit út fyrir að
skortur yrði á prestum í land-
inu. Aðstoðarprestsembætti
stóðu auð, því að enginn sótti.
Guðfræðingarnir tóku skólann
fram yfir kirkjuna, fengu stöður
þar, en kirkjuna vantaði vinnu
kraft. Nú er þetta að lagast, vax
andi fjöldi starfsmanna er á ieið
inni.
Tilflutningur fólksins í iand-
inu skapar kirkjunni mörg ný
það eins og Jukvam biskup seg
ir: Það er ekki hægt að heimta
af einum tveggja manna verk .
Prestarnir þurfa að hafa me!ri
tíma til lesturs og studeringa. —
til framhaldsmenntunar. Þessari
þörf hefur kirkjan reynt að
mæta með guðfræðilegum nám-
skeiðum. Það fyrsta var haidið
fyrir Björgvinjarbiskupsdæmi,
hin biskupsdæmin komu 'strax
á eftir. Og nú fer þetta að kom-
ast í fast form. Gefnar eru leið-'
beiningar í ýmsum vandar.iál-
Séra Gfsli Brynjólfsson og Sigurd Försund á heimili hins síðarnefnda í Arna.
um og fræðsla veitt, sem að
gagni mætti koma í daglegu
‘ starfi.
í vor á námskeið að vera aust
ur í sjálfri Jesúsalemborg. Það
verður bæði skemmtileg og fróð
leg ferð fyrir prestana. Eitt nðm
skeið f ísrael er áreiðanlega á
við mörg í Osló, hversú vel
sem það annars tækist.
Hér er ennþá verið að deila
um prestvígslu kvenna, Kristjin
Schelderup hefur nú lagt frá sér
biskupsstafinn. Þegar hann leit
til baka og minntist liðinna ára,
kvað hann prestvígslu kvenna
hefði verið sér einstakt g'.eði-
efni. Það eru kynieg örlög, að
hann, þessi mikii friðsemdarmað
ur skyldi verða til þess að vekja
slíkan storm, slíkt stríð í kirjiíj-
unni. Öllum fellur vel, að Axel
Johnson skyldi verða eftirmaður
Schelderups á Hamri. Hann er
ungur og röskur og djarfur og
má mikils af honum vænta.
En nú hefur staðið stormur
um annan biskup heldur en
Schelderup — íshafsbiskupinn
— Nordenval, en sá stormur er
ekki á sjónum heldur í Dagblað
inu. Próf. Gabriel Laugfeldt ráð-
ist á hann og trú hans og tefidi
fram sinni „humanetik". Þetta
varð mikil sjóorusta og löng
viðureign. — En það var íshafs-
skipstjórinn, sem kunni bezt að
stýra. Hann sló með íshafshnef-
anum sínum svo að heyrðist um
allt landið. Enginn biskup f
Noregi hefði gert þetta betur.
Allir fundu að það var alvara
í rómnum, en brosið og humör-
inn vantaði þó ekki. Hann fekk
öll stigin í keppninni. Og 70
þús kaupendur Dagblaðsins
lásu það með áfergju og það var
talað um þessa ritdeilu og vit.n
að í greinarnar á götum og
gatnamótum. Það er langt sfðan
við höfðum verið áhorfendur að
slíkri ritdeilu.
En það gerist nú ýmislegt í
kringum fieiri heldur en biskup
ana. Dómprófastarnir eru líka
úti í storminum. Nýlega var
veitt dómprófastsembættið í
Bergen. Fyrir valinu varð Per
Lönning, stórþingsmaður fyrir
íhaldsmenn í Osló, doktor f guð-
fræði og heimspeki. Hann var
yngstur umsækjenda og þriðji f
röðinni samkv. tilnefningu sókn
arnefndar (PL er vígður
prestur, formaður Prestafélags-
ins norska og var fulltrúi kirkju
sinnar hér við vígslu Skálholf.s-
kirkju í sumar). Undanfarin ár
hefur. hann verið kennari vjð
kennaraskóla í Osló, sótti fyrir
nokkrum árum um dómprófasts
embættið í Osló. Um önnur
kirkjuleg embætti hefur hann
ekki sótt. Samt er þegar talað
um hann sem eftirmann Sme-
mos í Osló þegar þar að kemur.
P. Lönning er mikill lærdóms og
gáfumaður og þessi embættis-
veiting hefði ekki vakið and-
'A
Kirkjan
—
stöðu nema vegna þess að geng
ið var fram hjá öðrum eldri og
reyndari — Peter Madland, seni
hefur verið dómkirkjuprestur í
17 ár. Hann var elztur umsækj-
enda og eftir tilnefningu sóknar
nefndar var hann nr. 1. Hann
fékk líka flest atkvæði sem bisk
upsefni, þegar Jukvam var út-
nefndur. Það þótti því hin mesta
óhæfa að ganga fram hjá hon-
um, þótt mætur maður yrði fyrir
valinu.
En hversvegna valdi ráðherra
Lönning í þessa stöðu? Er póli-
tíkin með í spilinu? Er stjórnin
með þessu að koma, skörpum
gágnrýnanda, skeleggum and-
stæðingi út úr þinginu? Eða eru
það lærdómsgráðurnar, sem
hafa haft þessi áhrif? Öllum
ffcinst hafi verið framið mikið
ranglæti gágnvart mætum em-
bættismanni með langan starfs-
feril að baki.
Svo mikið er víst, að Kirkju-
og kennslumálaráðherrann er
friðsemdarmaður. Nú hefur
hann skipað nefnd til að koma
á sáttum í málstríðinu
Sjálfsagt meinar hann það vel.
Við eigum að standa vörð um
málið og menninguna. Máski
tekst þetta vel. Nýnorskumenn
eru að vísu tortryggnir. Og það
er eðlilegt. Við- höfum nóg af
nefndum og nóg af lögum. Það
vantar ekki, en það vantar vilj-
ann, kraftinn til að fara eftir
þeim. Og því miður hafa stjórn
arvöldin ekki alltaf sýnt einlæg
an vilja til að framfylgja fyrir-
mælum þessara laga, Þau hafa
heidur ekki alltaf sýnt málinu
okkar mikla umhyggju að dómi
okkar nýnorskumanna. En við
vonum það bezta og bíðum og
sjáum hvað setur.
Loks er þess að geta, að
norska sjómannatrúboðið heldur
aldarafmæli sitt hátíðlegt í
ágúst í sumar. Þess mun verða
Framh. á bls. 6
Indre-Arna