Vísir - 05.08.1964, Blaðsíða 8

8
VÍSIR . Miðvikudagur 5. ágúst Ii'34.
Utgefandi: Blaðaútgáfan VISIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axei Thorsteinson
Fréttastjórar: Þorsteinn Ó. Thorarensen
Björgvin Guðmundsson
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr á mánuði.
í lausasölu 5 kr. eint. — Slmi 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vlsis - Edda h.f
Vegir landsins
'ijitthvert mikilvægasta hagsmunamál landsbyggðar-
ínar eru vegamálin. Góðar samgöngur eru undirstaða
ramfara í dreifbýlinu. Nú er gert mjög stórt átak í
Áessum efnum. Með nýju vegalögunum verða framlög
il veganna alls 242 millj. króna. Er þetta 105 millj.
'Tónum meira en veitt var á síðasta ári. Hækkun vega-
'árins er því um 77%. Nú verður auk þessa unnið að
vegaframkvæmdum eftir fjögurra ára áætlun, sem taka
skal hver við af annarri. Með þessu móti verða vinnu-
brögðin mun skipulagðari en hingað til. íbúar hvers
byggðarlags munu með þessum hætti fá vitneskju um
hvað framundan er af vegagerð, sem beðið er eftir.
v.ysteinn og Hermann vanræktu vegaframkvæmdirnar
þegar þeir voru í stjóm. Þess vegna reynir Tíminn að
gera lítið úr þeim stórátökum í þessu mikla hags-
íuunamáli sveitanna, sem nú er verið að gera.
Róleg helgi
f»að er ástæða til þess að fagna því hve friðsamleg
)g slysalítil verzlunarmannahelgin var að þessu sinni.
^vennt á örugglega mikinn þátt í því. Það er góð skipu-
igning lögreglunnar á vegum og á samkomustöðun-
i.m úti á landi, og einnig hitt, að æskulýðssamtökin
gengust fyrir vel undirbúnum skemmtunum víðsvegar
im land, svo.ferðalangar höfðu nóg fyrir stafni. Síð-
ira atriðið er ekki sízt þýðingarmikið. Reynslan, frá í
fyrrá, og í vor um hvítasunnuna sýnir það. Er þúsundir
'tnglinga koma á stað eins og Þórsmörk, án þess að
bar sé nokkuð til þess að drepa tímann nema vín-
irykkja, er ekki von að vel fari. Sú jákvæða reynsla,
sem nú hefir fengizt, er vísbending um það, hvað gera
þarf í framtíðinni. Málin hafa nú loks verið tekin föst-
um tökum og það hefir gefið góða raun.
Verð/og og frelsi
| fróðlegum útvarpsþætti í fyrrakvöld var rætt um
kosti og galla verðlagsákvæða og verðlagseftirlits og
svndist sitt hverjum. Vísir er þeirrar skoðunar, að
frjáls samkeppni sé áhrifaríkasta verðlagsákvæðið,
ekki aðeins fyrir kaupmanninn heldur og fyrir neyt-
endur. Samkeppni margra innflytjenda á markaðinum
á að halda verðinu niðri, því sá selur mest, sem lægst
'iefir verðið. En það er hins vegar rétt, að samkeppn-
in þarf að vera frjáls til þess að þetta ástand skapist
og unnt sé að afnema verðlagsákvæði. Verulega hefir
skort á það hingað tii, þótt verzlunin hafi færzt í miklu
frjálsara horf síðustu misserin. Þar til fulltryggt er, að
frjáls samkeppni eigi sér stað á vörumarkaðinum er
'ðlilegt að verðlagseftirlit verndi hagsmuni neytand-
is. En því fyrr sem unnt er að aflétta verðlagsákvæð-
im, því betra fyrir alla aðila.
Gagnsókn í „vindlinga-
stríðinu44 í Danmörku
Grósserar vilja framleiða „heilbrigðis-vindl3nga##
Kaupmannahafnarblöðín
skýra frá þvl að lagðar hafi
verið fram tillögur um nýja
tegund af vindlingum (sígarett-
um) og kallar eitt blaðið (Poli-
tiken) þær í fyrirsögn „heil-
brigðisvindlingurinn“ (sundheds
cigaretten).
Eins og að líkum lætur eru
það tóbaksinnflytjendur og stór
kaupmenn, sem hafa þessar til-
lögur á prjónunum sem mót-
leik gegn tillögum þeim, sem
stjórnskipuð nefnd kom fram
með nýlega, og áður hefir verið
getið hér í blaðinu, en hún
kom með ýmsar býsna róttækar
tillögur, sem allar áttu að miða
að því að draga úr reykingum,
m.a. átti það opinbera að hætta
að bjóða vindlinga í veizlum.
Nú er það ekkert nýtt að tó-
baksframleiðendur og aðrir,
sem hafa sitt lífsviðurværi af að
verzla með tóbaksvörur, reyni
að spyrna á móti síharðnandi
sókn til þess að draga úr vindl-
ingareykingum, og má þar til
nefna ýmsar tegundir af síu-
vindlingum, en þær hafa aldrei
orðið almennt vinsælar, og
staðreynd er, að á þessum sið-
ustu tímum hefir fólk hvar
vetna sannfærzt um rökin fyrir
skaðsemi vindlingareykinga,
svo að stórum hefir dregið úr
sölu þeirra, bæði vegna skað-
seminnar (lungnakrabbahætt-
an) og útgjaldanna því að vindl
ingar eru einhverjir verstu pen
ingaþjófar, sem til eru.
En það verður ávallt að líta
á það, sem allir málsaðilar hafa
fram að færa og því verður riú
sagt dálítið frekar frá „heil-
brigðisvindlingunum."
Þeir eiga að vera þannig
blandaðir og tilbúnir, að þegar
menn hafa reykt 3/5 lengdar
vindlingsins slökkva menn í hon
um.
Samtímis leggja fyrrnefndir að
ilar fram tillögur, sem miða að
lægra verðlagi og aukinni
neyzlu, og loks halda þeir því
fram, að þessar tillögur myndu
gagna almennri heilbrigði meir
en það skipulag, sem byggist
á bönnum og ríkisskipaða nefnd
in lagði til að innleitt yrði.
(Hún var skipuð af innanríkis-
ráðuneytinu).
Félagið Importörer og Gross
ister í Tobaksbranchen, sem að-
allega er skipað heildsölum, sem
selja vindlinga, og ekki getur
talizt fulltrúi iðnaðarins, gagn-
rýnir álit fyrrnefndrar nefndar
telur hana skorta rökvísi og
vera lítt frumlega í tillögum sín-
um.
Félagið vísar, máli sínu til
stuðnings, til viðauka við til-
lögur sínar, sem saminn er af
Poul Bonnevie prófessor. Hann
heldur því fram, að dauðsföll
af völdum vindlingareykinga
séu hálfu færri í Bandaríkjun-
um en í Englandi, þótt tals-
vert meira sé reykt af vindling
um þar — orsökin sé, að Banda
ríkjamenn hafi ráð á að henda
eða slökkva í vindlingnum, þeg
ar þeir hafa reykt 3/5 lengdar-
innar (60%), en Englendingar
og aðrar Evrópuþjóðir reykja
3/4 vindlingsins.
Þótt innanríkisráðuneytið
haldi því fram, að draga
myndi úr vindlingareykingum
með því að hækka verðlag á
þeim, hafi það aðeins haft þær
afleiðingar, að menn reyktu
nær ailan vindlinginn, og myndi
það gagna almennri heilbrigði
meira, ef menn hefðu ráð á að
kasta frá sér vindlingnum, þeg
ar 2/5 hans eru óreyktir.
Og hvernig hugsa nú þessir
menn sér að fá fólk til þess að
fara eftir þessu snjallræði? Jú,
það á að prenta hringa á vindl
ingapappírinn milli þrlggja
fimmtu hluta og tveggja fimmlu
hluta og þessi hringur eða
markalína (deadline) á að vera
mönnum til leiðbeiningar u«i,
að nú eigi þeir að hætta að
sjúga — og það er líka ráðleg
ast að totta ekki lengur því að
ráðgert er að setja „gutta-
perka“ eða eitthvert slíkt efni
í prentsvertuna, þegar hringarn
ir eru prentaðir, og mun þá
bæði lykt og bragð fá menn til
að leggja vindlinginn frá sér
í einum grænum.
Þá segir í blöðum, að með
tillögum sínum hafi félagið
einnig hugsað til fjármálaráð
herrans, því að þrátt fyrir lækk
að verð muni aukin neyzla hai'a
þau áhrif, að hann fái eins mik
ið í ríkiskassann og áður. Fé-
Iagið hefir reiknað út, að setja
megi verðlagið niður úr 5.10
kr. d. í 3.40, en með 70% auk >
ingu myndu þeir sem reykja
vindlinga reykja um 2600 vindl
inga á ári, í stað 1524 nú (með-
altal).
Því er haldið fram, að helm-
ingi meiri neyzla en nú myndi
lækka dánartöluna.
Fleira er fært fram til gildis
tillögunum og því m.a. að af
framkvæmd þeirra ætti að geta
leitt tollalækkun á Shag-tóbaki
vindlingum og mjóvindlum (cer-
utter).
Ekki hefur enn frétzt um ár-
angur af þessari gagnsókn í
vindiinga-stríðinu, en það gæti
orðið bæði fróðlegt og skemmti
legt að heyra hvað baráttu-
mennirnir gegn vindlingunum
hafa að segja um „heilbrigðis-
vindlinginn" — og rökin, sem
fram eru borin.
Tunglskot Bandaríkjamanna
Myndin sýnir fagnandi vísindamenn og starfsmenn á Kennedyhöfða, er þeim barzt fréttin um, að
Range: VII hefði sjónvarpað 4000 ágætum myndum af tunglinu til jarðar seinasta spölinn á Ieið
sinni til þess, en hann Ienti á því á hinni björtu hlið þess.