Vísir - 23.11.1965, Síða 7

V í S IR . Þriðjudagur 23. október 1965.
rginBnMMnMMMWBwnwBira«MBTOitiriwaÉfiwniffMmnBH^—mmmmmmmmmmmm■ ■■■■■——
I—Listir -Bækur-Menningarmál'
>>• • • J>a^ sefur enn, þótt liðið
sé að dagmálum. Tjöld
in" loka gluggum þess eins Og
höfug augnalok. Þetta hús á
hominu er reyndar ekkert
merkilegra en önnur hús við
götuna, nema strætisvagninn
nemur þar staðar á tíu mínútna
fresti allan daginn, skilar fólki
tekur fólk, oftast sama fólkið,
sem býr við þessa götu, eða þá
nærliggjandi götur, sem eng-
inn vagn fer um. Eða þá fólkið,
sem á erindi við fólkið, jem
býr við þessar götur. Og húsið
horfir á þetta fólk, sem kem
ur og fer allan daginn, fer og
kemur, kemur og fer. Þetta hús
teygir sig ekki upp í himininn,
það er hvorki nýtt né gamalt,
hvítt hús með rauðu valma-
þaki, sem minnir á hvelft kassa
lok, ekkert ris, aðeins tvær hæð
ir og kjallari...“
Þessi kafli er á fyrstu síðu
nýrrar skáldsögu, þeirrar fyrstu,
sem Jakobína Sigurðardóttir
sendir frá sér. Svona get-
ur engin rpanneskja skrifað
nema hún hafi til að bera skáld
sýn og rithöfundarhæfileika.
„Dægurvísa“ — en svo nefn
ist skáldverkið, er saga úr
Reykjavíkurlífinu, rituð af 47
hef haft.“ — Jakobína sagði,
að hún hefði ekki notið skóla
göngu og þurft að afla sér
sjálfsmenntunnar og gæti hún
lesið Norðurlandamálin, en
hins vegar gæti hún ekki lesið
ensku sér að gagni.
, „Hvað ýtti undir yður að
skrifa „Dægurvísu“?“
„Þeir ti'mar, sem við lifum á.
Þeir eru umbrotasamir og hafa
sterk áhrif á þá, sem hugsa
eitthvað.“
„Hafið þér ákveðnar persón-
ur í huga, þegar þér skapið sögu
persónur yðar?“
„Ég hef ekki ákveðnar per-
sónur til fyrirmyndar, en aðferð
ir mínar við persónusköpun eru
aðferðir húsfreyju við að mat
reiða — þær eru mjög frum-
stæðar.“
Hún hélt áfram:
„Þetta er fyrst og fremst
saga kvenmanna í venjulegu
húsi við venjulega götu, af því
að karlmennimir era meira út
á við. „Konan“ er meira ráð-
andi í húsinu.“
„Hafið þér, Jakobína, lifað
og revnt margt?“
„Svipað og annað fólk. Reyna
ekki allir eitthvað milli fæðing
ar og dauða? Svo lifir maður
alltaf á reynslu annarra. Er mað
ur ekki hluti af öðrum, sem á
undan eru farnir og jafnvel
af þeim, sem á eftir koma?“
„Hvernig kynntuzt þér Reykja
vík?“
Skáldkonan sagðist hafa
kunnað vel við sig í Reykja-
vík:
„Mér þykir vænt um Reykja
vík“, sagði hún, „ég held, að
sagan geti jafnvel svarað því.“
Hún sagðist sakna Reykja-
víkur ,,ekkj vegna landslangsins
en ég sakna fólksins", og sagði,
„að verst af öllu sem gæti þjáð
eina mannvera, væri fólks-
Ieysi.“
Þetta sagði skáldkonan Jakob
ína, sem eitt sinn var Reykja-
víkurbam.
„Hafið þér trú á lífinu?“
„Það held ég megi álíta. Ég
trúi á mannlífið þrátt fyrir
allt.“
„Hver er yðar aflgjafi I
skáldskapnum — kannski ást-
in ....?“
„Ástin er ekkert ofar sett hjá
mér en aðrar mannlegar kennd
ir. Mér finnst sjálfri, að hún
hafi fengið réttmætan sess í
bókinni — hún er tengd öðrum
hlutum alveg eins og þörf
manna fyrir mat og klæði. Hún
er eins og aðrar lífsþarfir."
„XTvaða skáldverk hefur
nrifið yður mest?“
„Þegar ég les góða bók,
finnst mér ég í svipinn hrifn
ust af höfundi hennar, hver
sem hann er.“ Jakobína gat
Nexö og Steinbecks í hópi
þeirra útlendu höfunda, sem
henni séu hugleiknir, og enn-
Jakobína Sigurðardóttir, höfundur Dægurvísu: „Aðferðir mínar
við að semja skáldsögu eru mjög frumstæðar“.
UÓD UM HVCRSDACSICIKANH
ára gamalli konu, sem er gift
norður í Mývatnssveit að Garði.
Hún er upprunnin af Hom-
ströndum, frá Hælavík, þar
sem hún ólst upp til sextán ára
aldurs, en þá freistaði hún gæf
unnar í Reykjavík. Þar átti hún
heima árum saman eða þar til
hún giftist Þorgrími Starra
Björgvinssyni árið 1949, bróður
syni skáldkonunnar Þuru í
Garði, en þá fluttist hún norð
ur í land, þar sem hún býr
með manni sínum og fjórum
börnum á aldrinum fimmtán
niður í sex ára.
A/'ísir hringdi í skáldkonuna í
’ gær til að spjalla við hana
í tilefni af komu skáldsögunn
ar.
Þessi vestfirzka kona, sem
hefur setzt að lengst norður í
landi, virtist nú svo órafjarri
borginni, þar sem hún lætur
viðburði í Dægurvísu gerast og
persónur verða til og lifa líf
inu. — En hún virðist þekkja
Reykjavík á sama hátt og fólk,
sem hefur þorað að lifa lífinu
þar.
Hún var spurð að því, hvern
ig hún hefði haft aðstæður til
að gera jafn-raunhæfa sögu um
Reykjavíkur-lífið. Hún kvaðst
nota mjög frumstæðar aðferð-
ir við að skrifa skáldsöguna.
Hún sagði, að sagan gerðist á
tímabili, sem hún þekkti af eig
in raun frá árum sínum í Reykja
vík, en síðan hún fór þaðan,
hefði hún öðru hverju haft sam
band við borgina.
„Skrifið þér af óviðráðan-
legri þörf?“
„Ég geri ráð fyrir þvi, að
manneskja, sem verður að
vinna húsverk, skrifi af tómum
áhuga“.
„Finnst yður erfitt að skrifa?"
„Við þær aðstæður, sem ég
„Ég kom til Reykjavíkur
sautján ára gömul og vann fyr
ir mér fyrst og fremst sem
vinnukona — það var ekki ann
að að fá fyrir óupplýsta stúlku
að vestan. Á síðustu áranum
fremur Knut Hamsuns, en það
er ekki örgrannt um, að blær
inn á „Dægurvísu" beri svo-
lítinn keim af ljóðrænum frá-
sagnarhætti Hamsuns
Lesari Dægurvísu kemst fijót
lega að raun um, að sagan er
raunsær óður til lífsins, baráttu
venjulegs fólks við algengar að
stæður. Sagan er byggð upp
með ljóðrænum táknmyndum,
sém glæðir hana sérstökum
þokka. Hún er undirsögð frem
ur en yfirsögð, rólega skrifuð
eins og hjá höfundi, sem kann
alfabetið í frásagnariist. Dægur
vísu lyktar eins og kvæði:
„ ... En þau koma öll heim.
Þeir, sem eiga heima í svona
húsi, koma alltaf heim. Og það,
sem gerist innan veggja þess,
kemur ekki öðrum við. Húsið
dregur ýsur á mörkum vöku og
svefns, hversdagslegt hús með
,rauðu þaki, aðeins tvær hæðir
og kjaliari.
Dagur er liðinn, kyrrð nætur-
innar nálgast. En gatan vakir
enn, þótt hún dotti öðru hvoru.
Það er byrjað að rigna. Og
þrestirnir hafa haegt um sig. En
þeir þegja varla lengi. Þegar
styttir upp, jafnvel áður en
styttir upp, hefja þeir sönginn
aftur, þetta lag, sem er þó varla
neitt lag, sömu tónamir aftur
og aftur: — Lifa — lifa.“
Þáma var punktur á réttum
stað með því að enda á við-
kvæðinu; í allri sögunni.
stgr.
mínum þar vann ég um skeið
í Varðarhúsinu við happdrætti.“
„Voruð þér farnar að fást við
skáldskap þá?“
„Ég gerði svolítið af því, en
birti eiginlega ekki neitt.“
Jakobína hefur ort Ijóð, sam-
ið ævintýri, smásögur. I fyrra
kom út bókin „Punktur á skökk
um stað“ á vegum Máls og
menningar. Þar áður höfðu
komið út bækurnar Sagan af
Snæbjörtu Eldsdóttur og Ketil-
ríði Karlsdóttur. (’59) og Kvæði
(’60). Ennfremur birtust ljóð eft
ir hana’ í „Ljóð ungra skálda“,
sem Magnús Ásgeirsson heit-
inn sá um útgáfu á.
Og nú hefur hún sent fyrstu
skáidsöguna af örkinni, um
hviku reykvísks borgarlífs, sem
hún segist hafa haft iengi f
smíðum.
Hún skrifaði hana í fásinn-
inu norður i landi.

1965
Magnús E. Baldvinsson
Laugavegi 12 Sími 22804
Hafnargötu 49 Keflavík
Aðalfundur
Málfundafélagið Óðinn heldur aðalfund sinn
sunnudaginn 28. nóv. kl.. 15,30 í Valhöll við
Suðurgötu.
FUNDAREFNI:
1. Lagabreytingar
2. Aðalfundarstörf.
3. Önnur mál.
Stjórnin.
FORD - umboðið
Sveinn Egilsson h.f.
Hvít, svartir hringir á 13 og 14 tommu hjól-
barða. Altermótorar 6 og 12 volt 40 amper 24
volt 60 amper. Loftnetsstengur læstar.