Vísir - 17.07.1968, Blaðsíða 8

8
V1SIR . Miðvikudagur 17. júlí 1968.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvæmdastjóri Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aöstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Símar 15610 11660 og 15099
Afgreiðsla: Aðalstræti 8. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
í lausasöla kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Tvær skoðanir
Tvær stofnanir hafa nýlega sent frá sér rit um efna-
hagsmál, þar sem m. a. er fjallað um verðlagshorfur
íslenzkra útflutningsafurða. Annað ritið er „Skýrsla
til Hagráðs“ frá Efnahagsstofnuninni og hitt ritið er
„Fjármálatíðindi“ frá Seðlabankanum. Þessir aðilar
eru ekki samdóma í spám sínum, og er því fróðlegt að
bera þær saman.
I forustugrein Fjármálatíðinda segir dr. Jóhannes
Nordal m. a.: „Sá þáttur þróunarinnar undanfarna
mánuði, sem mestum áhyggjum hlýtur að valda, eru
áframhaldandi erfiðleikar á sölu sjávarafurða og lágt
eða fallandi verðlag á mörgum mikilvægum sjávaraf-
urðum. Segja má, að fiskveiðar og fiskiðnaður flestra
landa eigi nú við margvíslega fjárhagslega örðugleika
að etja og hvergi sjáist merki, er bendi til þess, áð
skjóts bata megi vænta.“
Síðan segir bankastjórinn, að hin nýja fiskveiði-
tækni breiðist ört út og aðrar þjóðir leggi kapp á að
auka fiskframleiðslu sína. Verðlagi sé þrýst niður og
sjávarútvegurinn verndaður, sem að sjálfsögðu þrengi
hag þeirra þjóða, sem flytja út sjávarafurðir. Og síö-
an segir í greininni: „Fari svo, að sá grunur reynist
réttur, að þróunin varðandi verðlag og sölu sjávaraf-
urða erlendis hafi breytzt varanlega til hins verra,
hlýtur það að hafa afdrifarík áhrif á stefnu íslend-
inga í efnahagsmálum á næstu árum.“
í Efnahagsstofnuninni eru menn nokkru bjartsýnni
og segja: „Aukinn hagvöxtur í iðnaðarlöndum á þessu
og næsta ári ásamt áhrifum lækkaðs verðs sjávaraf-
urða gefur vonir um, að eftirspurn eftir þessum afurð-
um muni nú aftur fara vaxandi. Þá hefur slæm afkoma
sjávarútvegs í öllum löndum við norðanvert Atlants-
haf leitt til nokkurrar minnkunar sóknar, þrátt fyrir
mikinn opinberan stuðning við sjávarútveginn í flest-
um löndum. Það er því ástæða til að ætla, að verðlag
sjávarafurða muni fara heldur batnandi á næstunní.
Á hinn bóginn er síður en svo ástæða til að ætla, að
verðlagið geti aftur nálgazt hámark áranna 1965—
1966, nema þá rétt sem snöggvast.“'
Eins og þessar tvær ósamhljóða niðurstöður sýna,
ríkir mikil óvissa í verðlagshorfum íslenzkra fiskab-
urða. Báðir aðilar byggja spár sínar á athugunum á
því, hvað sé að gerast í sjávarútvegsmálum og efna-
hagsmálum almennt í öðrum löndum. Báðar spámar
eru út af fyrir sig rökréttar, þótt þær séu ekki sam-
hljóða.
Okkur hinum er afar mikils viröi að fá fram tvenns
konar sjónarrnið hjá þeim aðilum, sem hafa þekking-
una. Það skerpir hugsun okkar um þessi sömu mál.
Og það veitir sannarlega ekki af, að menn fari að
gefa meiri gaum efnahagstengslum íslands við um-
heiminn. íslenzkt atvinnulíf hefur aldrei verið og
verður aldrei einangrað, heldur í tengslum við alþjóð-
legt atvinnulíf. Þess vegna þurfum við sífellt að vera
með hlustunarpípuna á erlendri efnahagsþróun.
>i
í
„Stóri dagurinn44
á Chicago-ráðstefnu
demokrata 27. ágúst
en jbann dag verður Johnson forseti
sextugur. — Að kunna að tapa.
Tþað er talað um 27. ágúst sem
„stóra daginn“ á ráðstefnu
demokrata, er þeir koma sam-
an í Chicago til þess aö kjósa
forsetaefni flokksins.
Það er vitaö mál, að Johnson
ætlar að draga sig í hlé frá
stjórnmálavafstri, er hann lætur
af embætti, flytja háskóla-
fyrirlestra suður í Texas, og el
til vill skrifa endurminningat
sínar, og ef til vill láta ljós sitt
skína við og við, ef ráða hans
skyldi leitað. Líkur benda sem
sé til, að saga hans sem fyrr-
verandi forseta verði að ýmsu
svipuð og margra annarra for-
seta, er þeir hafa látið af störf-
um.
En höfuðleiötogi sinnar þjóöar
er Johnson og veröur meðan
hann er forseti og lofið verður
fráleitt sparað á flokksþinginu,
og jafnvel ekki ólíklegt, að þar
verði reynt að setja geislabaug
um höfuð hans, eins og að orði
hefur verið komizt, og vitanlega
á flokkur demokrata Johnson
margt aö þakka, og þar sem
saga hans sem forseta er á enda
innan misseris, verður þetta
öðrum þræði eins konar þakkar-
og kveðjusamkunda, þar sem
þarna verða saman komnir
fulltrúar demokrata hvaöan
æva úr landinu, ekki aðeins
kjörmenn, heldur og framámenn
demokrata, þingmenn, ríkisstjól
ar o. s. frv. og grúi óbreyttra
borgara. .
En það er enn eitt, sem eykur
gloríuna. Það hefir lítið verið
minnzt á það enn, en í grein,
sem hér er stuðzt við, er sagt
frá því, að þegar nokkrir menn,
sem sæti eiga t undirbúnings-
nefnd Chicago-ráðstefnunnar.
voru að Ijúka fundi í Hvíta
húsinu, hafi einn þeirra snúiö
sér að Johnson og sagt:
„Vitanlega, herra forseti,
veröur 27. ágúst, „sá stóri dag-
ur“ þarna í Chicago."-
Þann dag á Johnson nefnilega
afmæli — og nú í ár merkis-
afmæli, því aö hann verðúr sex-
tugur daginn áður en ráð-
stefnan á að koma saman.
Og það er jafnvel látið í það
skína, að það verði þetta, sem
að ofan er talið, sem setji svip
á ráðstefnuna, og geri hana eftir-
minnilega, — valið á forsetaefn-
inu sé næstmikilvægast af þvi,
sem fjallað veröi um, — hylling
Johnson sé þar fyrir sunnan og
ofan.
Þegar um þetta er rætt er
kannski ekki úr vegi að minna
á, að í bandaríSku blaöi er vikið
að þvf, að sérfræðingar, sem
að undangengnum athugunum
lögðu fyrir Johnson forseta
skýrslu um „ofbeldi í Ameríku“,
hafi komizt að þeirri niður-
stöðu, að mjög myndi draga úr
ofbeldi, og í reyndinni allt fara
batnandi, ef bandaríska þjóöin
hætti að hugsa þannig, að mik-
ilvægt sé, að vinna, sigra, hafa
betur — í rauninni sé hitt miklu
mikilvægára — aö kunna að
tapa.
Þetta er gert aö umtalsefni i
grein í Herald Tribune, og vitn-
að í ummæli hér að lútandi, ým-
issa manna, sem eru sannkall-
aðir sérfræðingar í að bíða lægri
hlut eins og Harolds Stassens,
Nixons og fleiri. Og vitnað er í
Rockefeller, sem getur um
þann eiginleika republikana, aö
„elska þann sem tapar" og þaö
hafi þeir sýnt gagnvart sér,
þegar hann tapaði, en aldrei
verið eins hundslegir (beastly)
og þegar hann var sigurvegari.
Rockefeller segir, að þaö hafi
verið dálítiö erfitt að aöhyllast
þessa heimspeki sálfræöing-
anna, en ósmá sé huggunin sú,
að þeir hafi komizt að niður-
stöðu um mikilvægi þess að vera
gjaöir og vingjamlegir 1 ðsigr-
inum.
Og hvað segir Johnson for-
seti:
„Ég held, aö hugmynd sál-
fræðinga Hvíta hússins sé alveg
ágæt' — og ég hefi sannast að
segja farið að ráði þeirra. Ég
„gekk úr leik“ til þess að draga
úr ofbeldi í Bandaríkjunum.
Fyrst var ég í þungu skapi út
af þessu, en svo fór ég aö gera
mér grein fyrir því, hve miklu
mikilvægara þaö væri fyrir mig
en allt annað að kunna að tapa
glööu geði. Síöan hefir mér liðiö
miklu betur og sannast að segja
er ég farinn aö hlakka til sigurs
míns gamla vinar Nixons í
nóvember".
Og Harold gamli Stassen
kveðst fagna því, aö sálfræð-
ingarnir séu nú joks komnir á
hans skoðun, en Nixon kveðst
gjarnan vilja halda áfram að
tapa, ef það geti gert fólk á-
nægt. Og Humphrey hlakkar
bara til að setjast að í „litla
húsinu sínu við vatnið í Waver-
ly“ ef McCarthy yrði fyrir val-
inu!
Og þaö er þá eitt vist — um
þessar miklu kosningar — því
að ekki mun að efa einlægnina
— aö allir þeir helztu verða
ánægðir að þeim loknum, —
því vart munu sigurvegaramir
verða harmi slegnir? a.
☆