Alþýðublaðið - 07.10.1966, Blaðsíða 6

Dagsetningin: Mánudag 15. októ
ber 1917. Tími 6,15 um morgunn.!
Fyrir framan 12 hermenn stendur
grönn koná iklædd perlugrárri
dragt. Hún hefur ekki kært sig um
að 'l'áta binda fyrir augun, hún hef-
ur ekki viljað láta binda sig við
staurinn.
Liðsforinginn lyftir byssunni. Á
sama andartaki er hleypt af 12
rifflum. Mata Hari er ekki lengur í
á Íífi.
Þótt allir eða flestir séu nú látn :
, I
ir, sem þekktu til harmleiksins í
lifi þessarar frsegu dansmeyjar, *
fradgustu nektardansmeyjar þess
tíma þá lifir þjóðsagan enn um
faliega njósarann, sem var dauða-
dæmd, þó að hún væri saklaus. I
dæmd vegna sviksamlegra bragða. :
Það hefur verið ritað um þetta
í fjölda bóka, einnig í nokkrum
kvikmyndum. Meira en 40 ár eru
tiðin síðan hún lét l’fið fyrir riffl- |
um frönsku hermannanna. Því
rnætti halda að nóg væri sagt um j
þetta mál. en alltaf eru að finn- j
ast ný gögn. Bók hollenzka rit- j
iiöfundarins Sam Waagenaars um
Mata Hari gerir málinu mjög góð
skil og Waagenaar tekur á sig þá
ábyrgð að leiðrétta þær upplýsiwg-
ar, sem áður hafa komið fram
um málið. Hann gerir sér vonir
um, að hann hafi sagt allt, sem
segja þarf. Og þó. Það er vafa-
laust margt ósagt enn þá.
★ HVER VAR HUN?
Hver var hún? Hún hét Marguer
ita fleertrnida Zelle og; var fædd
7. égúst 1876 í Leeirwarden í Hol-
landi. Faðir hennar átti þar hatta-
verzlun og hann hét Adam Zelle.
í uppvexti hennar kom ekkert það
f I.iós, sem benti til að hún myndi
síðar hljóta þau örlög er raun
varð á. Heldur ekki, að flestir
karlmenn Evrópu myndu falia að
f^tum hennar er hún tindi af sér
fötin fyrir framan þá í nætur-
k’úHHnm heimsborgarinnar.
Hollenzki rithöfundurinn segir
að hún hafi snemma verið mjög
hr'fin af einkennishúníngum ogr
sesrír að þessi veikleiki hafi verið
orsök þess að hún igiftist rosknvm
lisrsforing.ia úr hollenzka hemum,

Rudolf McLeod, árið 1895. Feg-
urð hennar var vítt rómuð, og
ástin var heit fyrstu ár hjóna-
bandsins, en svo kólnaði hún og
þegar eiginmaður hennar var
fluttur til hollenzku nýlendnanna
var lítið orðið eftir af ástinni. Son-
ur þeirra lézt og stuttu eftir fékk
Marguerita skilnað og snéri heim
til Hollands ásamt dótturinni Non.
* VERÐUR FRÆG
DANSMÆR.
Það var í París, sem hún tók
fyrstu danssporin, eftir að hún
hafði komjzt að raun um að Ilob.
land gat ekíki veitt henni það sem
hún vildi, ef hún ekki ætlaði að
gifta sig aftur eða fá sér almenna
vinnu.
Hún hlýtur að hafa haft góð
sambönd við að komast áfram.
Fyrst var hún fyrirsæta hjá mál-
urum, svo tók hún að stunda dans.
Og hún kom fyrst fram sem aust-
urlenzk dansmær. Hún kunni bó
ekki mikið til þess. Hún hafði
kynnzt örlítið malajiskum döns-
rm, og talaði dálítið malajisku.
Hún var aftur 'á móti mjög fal-
leg og kunni að koma fram — o%
bað var nóg. Hún varð strax mjög
vinsæl.
Dagblað nokkurt lýsti dansi
hennar með því að segja að hún
dansaði djarft, en blöðin áttu
seinna eftir að nota sterkara orða-
lag, þegar Mata Hari — róman-
t/zkara nafn en hið hollenzka
Marguerita — í alvöru fór að dansa
og þá nektardans.
vinna beið hennar. j
Og Waagenaar segir frá því, að
dag einn árið 1916 hafði hún reynt
að fá leyfi til að fara til bæjarins
Vittel, þar sem hún hafnaði á
slcrifstofu yfirmanns frönsku leyni
þjónustunnar, Ladoux hershöfð-
ingja.
Ladoux réð hana strax í sína
þjónustu, þó að hann vissi, að
brezka leyniþjónustan 'grunaði
hana um njósnir, Mata Hari bauðst
til að útvega mikilvægar upplýs-
ingar gegn 1 milljón fránka
greiðslu.
Og að því er virðist beit Ladoux
á agnið, þó að hún ekki fengi
greiðsluna. Mata Hari fékk svo
leyfi til að fara, en menn í leyni-
þiónustunni fylgdust með gerðum
'hennar.
HANDTEKIN
í ENGLANDI.
Ár'ð 1916 fór hún yfir til Eng-
lands, þar sem hún var strax hand-
tekin sökuð um njósnir. Hollenzka
sendiráðið greip í taumana og
Mata Hari var látin laus, eftir að
hún hafði sagt En'glendingum, að
cennes nálægt París. Smávaxin
kona klædd í perlugráa dragt stóð
fyrir framan 12 hermenn me*
hlaðna riffla.
hún væri franskur njósnari. Hún
fékk þó ekki leyfi til að fara til
Hollands, en var send til Spánar,
sömu leið og hún hafði komið.
Þegar hún dvaldist á Spáni eign
aðist hún nýja elskhuga, þar á
meðal hinn þýzka von Kalle. Hún
fór nokkru seinna aftur til Frakk-
lands og sóttist þá mikið efir kunn
ingsskap við franska liðsforingja,
þar til hún að lokum var hand-
tekin. Það gerði franska lögregl-
an og hún var ákærð fyrir njósn-
ir í þágu Þýzkalands. Hún var sem
sagt tvöfaldur njósnari, ef að hægt
væri að sanna það. Og það gátu
Frakkar.
Aftur og aftur var liún 'ákærð
fyrir að vera H 21 njósnari Þjóð-
verja, o'g að hún hefði gefið Þjóð-
verjum hemaðarlegar upplýsingar,
sem hún hefði aflað sér í svefn-
herbergjum franskra liðsforingja.
Hún neitaði þessu algjörlega og
Framhald á bls. 10.

★ HEPPNI
OG VELGENGI.
Næstu ár færðu Mata Hari
heppni og velgengni — bæði á
leiksviði og í svefnherberginu. Á-
horfendur hennar voru auðugustu
menn Evrópu, elskhugar hennar
voru margir þekktir menn.
Hún heimsótti Berlín árið 1914
o'g það átti eftir að verða henni
örlagaríkt. Þar varð háttsettur
embættismaður í þýzku lögregl-
unni elskhugi hennar, og það sam ;
band notaði franska leyniþjónust- I
an seinna eegn henni.. Og svo fór
hún til Holla'nds. Fjárhagur henn-
ar var þá ekki góður.
Mata Hari sem Salome. Myndin tekin í Róm 1912.

< * - 4
Síuista myndin, sem Mata Hari límdi inn í minningabók
henni er dagsetningin 13. marz 1915.
★ NJOSNARI FYRIR
FRAKKLAND.
Einkalíf hennar var allt í mol-
um. Hún hafði reynt að fá að sjá
dóttur sína, sem nú var 16 ára,
aftúr, en það hafði henni ekki tek-
izt. Þær höfðu fjarlægzt hvor
sína. Á aðra of mikið. Og hún fór því
aftur til Parísar, þar sem nóg i

40 ár frá jbví að Mafa
Hari var tekin af lífi
6
7. október 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ