Skjöldur - 24.11.1923, Side 1

I. árg.
9. tbJ.
ssr;
Vestmannaeyium, laugardaginn 24. nóvember 1923.
Nokkur orð um
laun læknanna.
t 7. tbl. Skjaldar er fróðleg og
skemtileg grein um heilbrigðis-
mál, en þar sem það er að eins
upphafið, þá gefur hún mikla von
um að endirinn verði góður. það
er þörf á slíkum greinum, því fátt
er það sem lamar eins andlega
og likamlega starfskrafta manns-
tns eins og langvarandi veikindi.
þessum málum er alt of lítið sint
af ráðandi mönnum innan þess-
arar tátæku og fámennu þjóðar.
því þótt launamönnum sje fjölg-
að árlega og launahækkun fari
fram á launahækkun ofan, þá er
lítið gert til þess að vernda fólk,
sem verður fyrir slysum eða veik-
Indum. frá að þiggja náðarbrauð.
Sjúkiingurinn losnar ekki einu
sinni við að borga lækninum eins
Og eðlilegast væri, því það virð-
is vera siðferðisleg og ætti að
vera lagaleg skylda rikisins að
borga þeim svo að sjúklingurinn
þurfi ekki að gera það.
Jeg veit ekki til að 1 að hafi
verið mikið gert til að rannsaka
fátækramál á seínni árum, en jeg
hefl hjer fyrir mjer skýrslu milli-
þinganefndar þeirrar, sem vann
að breytingu á fátækralögunum
og rannsakaði hvers vegna menn
fseru á sveitina hjer á landi. þetta
var árið 1901—1902. þá voru
á öllu landinu 2369 þurfamenn
og orsakirnar voru taldar þessar:
Sjúkdómar og heilsubilun 753
Ellilasleiki 538
Geðveiki 154
Drykkjuskapur 121
Ráðleysi og leti 287
Barnafjölgun og aðrar ást. 516
Guðmundur Björnsson segir
um þetta í ritgerð í Skírni;
„Skýrslan ber það með sjer, að
veikindi eru algengasta and-
streymi hfsins, tíðasta orsökin til
þess að menn glata sjálfstæði
sínu og verða að lifa á náðar-
brauði annara“. — það”er satt,
að fátt mun vera jafn erfitt sem
langvarandi veikindi og fylsta á-
stæða til að ljetta undir þá byrði
Við tökum til dæmis efnalítinn
mann sem er að reyna að hafa
ofan af fyrir fjölskyldu sinni og
heflr lítið annað en það sem hann
vinnur inn daglega. Hann legst
veikur, hann missir atvinnuna,
það eyðist, það litla sem til er,
og hann verður aö skulda fyrir
þarflr heímilisins og þar við bæt-
ist meðöl og læknishjálp. Astæð-
urnar eru ekki góðar. Sama er
Brauðsölubúð mín
verður flutt sunnudaginn 25. þ m
í nýja húsíð við hliðina.
Magús Bergsson.
hvað úr kann að rætast, en um
það skal ekki rætt að sinni. Jeg
vænti þess, að mjer færari menn
leggi þar eitthvað til málanna því
ef ekkert verður gert fyrir al-
menning eins og nú horflr við,
þá er ástæða til að segja eins og
Hannibal forðum: Nú sje jeg
forlög Kartagoborgar".
A. B.
Lítið í gluggana lijá
fagmanninum.
Framvegis verða til hin gömlu og góðu Landbrauð með kúmmeni í.
Einnig verður margt fallegt að sjá í hinni nýju búð.
Magnús Bergsson.
Bæjarstjórakosningin.
Atkvæðaseðillinn við bæjarstjórakosninguna sem fram á að fara
næsta þriðjudag, lítur þannig út, að á honum stendur Já og Nei.
þeir sem vilja kjósa sjerstakan bæjarstjóra setja skákross, sem sje
merkið x fyrir framan Já, hinir setja það fyrir framan Nei.
þörfin á því að fá sjerstakan bæjarstjóra er orðin svo augljós öll-
um almenningi þessa bæjar, að það ætti ekki að vera þörf á að
ræða það frekar í blöðunum.
Allir, sem ekki stendur alveg á sama um afkomu bæjarins,
verða að fara á kjörstað. Enginn má af kæruleysi láta ónotað at-
kvæði sítt, því það er að fljóta sofandi að feigðarósi.
Fjölmennið og seijið x fyrir framan Já.
að segja um efnamanninn; þótt
hann þoli það betur, þá veikir
það þó starfskrafta hans og hann
getur ekki veitt sveitar, bæjar
eða þjóðfjelaginu þann styrk,
sem hann myndi annars hafa gert
þá er önnur hliðin á þessu
máli og það eru læknarnir sjálf-
ir. Góðir og skylduræknir lækn-
ar eru sú stjett launamanna, sem
þjóðin álítur best komnaaðlaun-
um sínum. þeir líkjast að því
leyti verkamanninum, að þeir
koma heim að kveldi þreyttir og
þjáðir, hlakka til þeirrar hvíldar,
sem þeir fá að njóta í örmum
svefnsins, en eru oft nýsofnaðir
þá er þeir eru kallaðir út í nótt-
ina, út í óveðrið og stundum
langar leiðir yfir vötn og veg-
leysur. Og hvar eru launin?
þeir sjá sjúklinginn og þeir sjá
oft meira: Fátæktina hvar sem
litið er, grátandi börn og mann
eða konu af sjer gengið af' and-
vöku og þreytu. Útkoman verð-
ur oft sú, að þeir gefa engan
reikning eða blátt áfram gefa fyr-
irhöfn sína. Slík dæmi munu
þekkjast hjer og víðar.
þá er þriðja hlið á þessu máli
Sumir læknar eru svo dýrir, að
fátækir mehn munu draga {
lengstu lög að vitja þeira, og
slíkt getur haft alvarlegar afleið-
ingar, ekki að eins fyrir sjúk-
linginn heldur og fyrir hjeraðið
sem hann er í, því ef veikin er
mjög smitandi, getur húu verið
orðin útbreidd áður en það kem-
ur í ljós, hvað að manninum
gengur.
það er nú vonin, að þessi grein
í Skildi sem byrjar svo vel, endi
með áskorun tíl okkar háa Ál-
þingis um að launa svo þessa
stjett að sjúklingurinn þurfi ekki
að borga læknishjálp eða þiggja
hana sem gjöf — eða þá hitt,
sem myndi hafa enn meiri þýð-
ingu fyrir þenna bæ, að sjúkra-
samlag kæmist hjer á. Hver veit
Athugasemd.
Jeg er greinarhöfundinum hr.
Antoníusi, Baldvinssyni þakklát-
ur fyrir þann áhuga, sem hann
sýnir fyrir því að koma í betra
horf tilhöguninni með læknis-
hjálp og sjúkrahúsvist fyrir efna-
lítið fólk. það er eitt af þýðing-
armestu atriðunum í þeirri um-
bótaviðleitni í heilbrigðismálum,
sem þjóð okkar verður að keppa
að í framtíðinni. Sumstaðar, t.
d. í Bandaríkjunum eða a. m. k.
í New-York — eiga allir kost á
ókeypis læknishjálp, og þeír, sem
fátæklr eru, fá einnig nauðsyn-
lega spítaíavist ókeypis. Auð-
vitað notar efnað fólk ekki þess-
ar frílækningar, enda er ekki svo
til ætlast. Jeg fyrir mitt leyti er
— eins og læknastjettin í heild
sinni — á móti því að láta lækna
fá eingöngu föst laun og enga
hlutfallsborgun fyrir einstök verk
Jeg álít að það muni draga úr
áhuga þeirra fyrir því að standa
vel í stöðu sinni og afla sjer á-
líts. Hættara við að þeir verði
„aktaskrifarar" — reyni að rækja
starf sitt þannig, að ekki sje
hægt að reka þá frá, en kapp-
kosti ekki eins og nú að afla sjer
álits, trausts og — fjár. „því er
nú andsk. ver, að læknarnir eru
bara menn“, sagði hann frændi
minn, G. Bj. landlæknir, hjer á
árunum í þingræðu. Við höfum
okkar breiskleika eins og aðrir
menn og höfum gott af þeirri
svipu, sem kölluð er frjáls sam-
keppni. Hún itiun- gera okkar
stjett afkastameiri heldur en það
fyrirkomulagið að gera okkur
alla að eldishestum á landsjóðs-
stallinum.
Alþingi tók fyrir nokkrum ár-
um það ráð að hækka föst laun
hjeraðslækna en láta verkataxt-
ann haldast óbreyttan enda þótt
öll önnur verkalaun hefðu 3—4
faldast Skv. taxtanum á hjeraðs-
læknir heimtingu á 30 aurum
um tímann á ferðalögum að degi
til, en 50 aurum í næturvinnu.
Aðvitað dettur engum, hvorki
lækni nje sjúklingi, í hug að fara
Ikið úrval af alsk. vörum Yerslun G. J. Johnsen