Dagur - 20.12.1997, Side 9

LAUGARDAGUR 20. DESEMBER 1997 - 2S

daginn, frá hálfníu að morgni til hálf átta
að kvöldi.“
Er alltafmikið að gera yfir jólahátíðina?
„Það er alltaf mikið að gera en þetta
var sérstakt því þama var ég með tvö
prestaköll. Þetta gat að vísu oft verið ansi
erfitt í sveitunum. Eg man t.d. eftir jóla-
degi þegar mikið snjóaði. Ég lagði af stað
á jeppanum mínum frá Æsustöðum til að
messa á Bergsstöðum í Svartárdal og þeg-
ar ég kom nokkuð fram í Svartárdalinn
var ófærðin svo mikil að ég varð að skella
mér út á ána og keyra á ótraustum ís. Það
bjargaðist, en ég þurfti að keyra það hratt
að bíllinn hafði ekki tíma til að síga nið-
ur. A bakaleiðinni þurfti ég að fara á
sama stað til að komast á veginn en þá
var ekki að sökum að spyija að allt fór
niður og bíllinn hálf fylltist af vatni. Ég
blotnaði ekki og greip töskuna mína og
hljóp með hana út í Bólstaðarhlíð því þar
ætlaði ég að messa. Þegar ég var búinn
þar þurfti ég aftur fram í Svartárdal til að
skíra tvö börn og það var komið nálægt
miðnætti þegar ég skfrði blessuð börnin.
Svo þurfti ég að komast aftur út í Æsu-
staði og síðustu sex kílómetrana þurfti ég
að ganga. Ég kom heim klukkan fjögur
um nóttina.“
Les engar nótur en konan hjálpar
Ef við snúuni okkur að þér. Hver er Birgir
Snæbjömsson ?
„Ég er Akureyringur í húð og hár og
ákaflega þakklátur fyrir það því mér hefur
alltaf Iiðið vel á Akureyri. Ég fæddist í
Fjörunni, sem kallað var, en fluttist á
Brekkuna fimmtán ára gamall. Eiginkona
mín er Sumarrós Garðarsdóttir, hún er
líka Akureyringur, að vfsu úr Þorpinu. Við
eigum tvö börn, dóttir okkar er búsett hér
og á þrjú börn og sonur okkar, sem er
myndlistarmaður, býr í Reykjavík og á
tvær dætur. Barnabörnin eru því fimm og
við teljum okkur mjög rík.“
Hefur konan jn’n tekið þátt í starfinu
með þér?
„Jú, hún hefur hjálpað mér mikið, t.d. í
sambandi við sálmana því að ég les engar
nótur. Hún finnur því Iögin fyrir mig.
Þegar ég er mikið að heiman þá er hún
við símavörslu en það er oft mikill erill.
Stundum er hún meira að segja búin að
leysa málin þegar ég kem heim. Það
hjálpar heilmikið."
Hefur henni þótt það sjálfsagt?
„Það held ég. Hún var orðin vön kirkju-
starfi áður en ég náði í hana. Byrjaði að
syngja í kirkjukór þrettán ára gömul."
Söngurinn er mitt háifa líf
Gefst þér tími til að huga að öðru en starf-
inu?
„Það er hverfandi lítið. Ég hef Ieyft mér
að vera í karlakór og ég syng enn með
gömlum Geysisfélögum. Einnig var ég
mörg ár rótarýfélagi. Þetta er það eina
sem ekki er tengt kirkjunni. Mér hefur
verið boðið í ýmis félög en ég alltaf sagt
nei því ég hef ekki tíma til að sinna
slíku.“
Hefurðu þá sérstaklega gaman af söngn-
um?
„Söngurinn er mitt hálfa líf. Það hefur
hjálpað að vera í kór, bæði upp á það að
syngja við athafnir og tóna í messum.“
Það er talað um það hvað Birgir tóni
fallega.
„Ég er þakklátur fyrir það sem Guð gaf
mér og mér finnst sjálfsagt að reyna að
nota röddina öðrum til ánægju."
Skiptir það ekki miklu máli fyrir presta
að geta tónað fallega?
„Mér finnst það. Hér á Akureyri var
það hver presturinn af öðrum sem það
gat. Séra Friðrik Rafnar var ágætur söng-
maður, séra Pétur Sigurgeirsson hafði
fallega rödd og Kristján Róbertsson var
mjög góður tónari. En auðvitað geta ekki
allir sungið og þá er bara að mæla fallega
fram.“
Prestnr í 44 ár
En hvað með önnur áhugamál?
„Þau hafa takmarkast mikið af starfinu.
Ég hef eiginlega aldrei tekið mér fullt
sumarfrí. Hef verið sóttur í frí ef upp hef-
ur komið dauðsfall og það er erfitt að
segja nei í slíkum tilfellum. En þetta fer
að styttast. Ég er búinn að vera prestur í
44 ár. Hér á Akureyri frá 1960. Þetta hef-
ur verið ákaflega ánægjulegur tími en líka
oft mjög erfiður. Það erfiður að stundum
hef ég haldið ég að ég gæti ekki gengið í
gegnum það sem ég þarf að ganga í gegn-
um. Það er þó alltaf svo að maður fær
hjálp. Mér er gefinn styrkur sem ég á
ekki sjálfur."
Hvað er það sem tekur mest á?
„Það er Iangsamlega erfiðast þegar lítil
börn deyja eða fólk á besta aldri. Það tek-
ur virkilega á mann og stundum er ná-
lægt því að ég brotni. Hjónaskilnaðir eru
líka mjög erfiðir. Ég finn til með börnun-
um sem lenda í því að missa öryggið sem
þau hafa haft. Ég man eftir lítilli stúlku í
sunnudagaskóla rétt fyrir jólin. Hún tók í
hendina á mér og sagði: „Ég veit ekkert
hvar ég á að vera um jólin." Þá var hún
send á milli og foreldrarnir ekki búnir að
ákveða hvar hún ætti að vera. Þetta hlýt-
ur að vera alveg skelfilegt fyrir börn.“
Varö prestur sex ííiiium eftir
kandidatspróf
Hvenær ákvaðstu að verða prestur?
„Þegar ég var í menntaskóla. Ég hafði
hugsað mér að verða náttúrufræðingur
en í fimmta bekk urðu í skólanum mikil
átök um trúmál og við vorum nokkrir sem
skipuðum varnarsveit fyrir kirkjuna og
kristindóminn. Það leiddi til þess að ég
tók þessa ákvörðun."
Fannstu þá sterkt fyrir trúnni?
„Já. Mig langaði mikið til að reyna að
leggja mitt lóð á vogarskálina. Ég var
samt mjög kvíðinn yfir hvort ég ætti að
leggja út í þetta. Ég var feiminn sem ung-
lingur og hélt ég ætti aldrei eftir að geta
staðið upp og haldið ræður yfir fólki. En
það hefur rjátlast af mér með aldri og æf-
ingu. Það er ekki annað hægt í þessu
starfi því maður er talandi ákaflega oft.
Þetta eru sjálfsagt einar tvö hundruð
ræður sem ég sem á ári og það er ekki
alltaf mikill tími til að semja. Einu sinni
kom það fyrir mig á jólum að ég hafði
ekki tíma til að semja allar ræðurnar. Ég
fór þá upp í prédikunarstólinn og sagði
að nú hefði það hent mig sem kæmi fyrir
skákmennina, að falla á tíma. Fólk yrði
að taka viljann fyrir verkið."
Sástu sjálfan þigfyrir þér sem prest?
„Þegar ég fór í guðfræðina var ég búinn
að ákveða að verða prestur. Ég Iauk prófi
31. janúar og 1. febrúar var ég orðinn
prestur og kominn á laun. Sex klukkutím-
um eftir að ég lauk prófinu. Ég byijaði á
Æsustöðum í Langadal og var þar í rúm-
lega sex ár. Fór þá í Laufás i Eyjafirði og
„Ég lauk kandídatsprófi 31.
janúar og 1. febrúar var ég
orðinn presturog kominn á
laun. Sex klukkutímum eftir
að ég laukprófinu. “
var í eitt og hálft ár og þá til Akureyrar.
Það var 1960. Hér má ég vera til ágúst-
loka 1999. Þá verð ég orðinn sjötugur og
á að hætta. Það er miðað við mánaðarlok-
in í afmælismánuðinum. Minningarnar
úr þessum þrem prestaköllum eru ákaf-
lega Ijúfar."
Guð sagði: „ Bíddu.“
Þú gekkst í gegnum prestkosningar áður
en þú hófst störf á Akureyri.
„Ég sótti um Akureyri árið 1954 eftir
að hafa verið sveitaprestur í eitt ár. Mig
langaði mikið til að komast heim. Hér var
allt mitt fólk. Við vorum fimm sem sótt-
um um, allir tengdir Akureyri. Þegar talið
var upp úr kössunum kom í ljós að mig
vantaði 20 atkvæði til að vera jafn efsta
manni. En 1960 var prestakallinu aftur
slegið upp og þá komst ég að. Þegar ég
fór að starfa í þessu stóra prestakalli sá
ég að það hafði verið óðs manns æði að
sækja um 24 ára gamall eins og ég hafði
gert. Sfðan þá hef ég alltaf þakkað Guði
fyrir að hafa fallið í fýrra skiptið, JÉg er
viss um það að hann sagði við mig
bíddu.“
Er ekki mikið að gera hjá prestum t
þetta stóru prestakalli?
„Það er oft kapphlaup við tfmann. Jafn-
vel á nóttum erum við kallaðir að dánar-
beði til að hafa bænastund við andlát.
Þetta er ákaflega verkmikið prestakall.
Svo er það náttúrulega þannig að ég er
aldrei fullkomlega sáttur við sjálfan mig.
Það er margt sem undan dregst því að
maður hefur ekki nægan tíma.“
Ntí ertu þekktur fyrir það að segja sögur
af skemmtilegum atvikum sem hafa hent
Þ'g-
„Ég held það sé ríkt hjá prestum að
sækjast eftir einhverju léttu. Það er nógu
margt sem hvílir á þeim og þrúgar. Það er
nauðsynlegt að finna eitthvað skemmti-
legt með. Það er gott að geta slegið á
létta strengi og margir prestar hafa verið
snillingar í því. Ég er alveg viss um, að
það skiptir fólk máli, að sjá presta í því
hlutverki líka. Mér finndist það synd ef
prestur er alltaf alvarlegur og með hálf-
gerðan sútarsvip þegar hann er að flytja
fagnaðarerindi."
Við Pétux vorum sem eiim maður
Það er margt sem situr eftir frá þessum
árum.
„Já, og það væri hægt að skrifa heilu
bækurnar um það.“
Nú er gamall starfsfélagi að gefa út
æviminningar, séra Pétur Sigurgeirsson
fyrrverandi biskup, er ekki gaman að lesa
bókina hans?
„Það er gaman að rifja ýmislegt upp.
Okkar leiðir lágu náttúrulega mikið sam-
an og okkar samstarf var með eindæmum
gott. Það stóð yfir í rúm tuttugu ár. Við
vorum sem einn maður.“
Hefur það einhvern tímann hvarflað að
þér að setjast niður og skrifa æviminning-
ar?
„Ég held ég leggi ekki í það.“
En ef yrði hringt í þig og þú spurður
hvort þií vildir ekki setjast niður með góð-
um skrásetjara. Hvert yrði svarið?
„Maður veit aldrei sína ævina fyrr en
öll er. En ég ráðgeri það alls ekki.“
Hefur þig aldrei langað til að verða bisk-
up?
„Nei, það hefur verið skorað á mig að
gefa kost á mér í vígslubiskupsembættið
en ég hef alls ekki viljað fara í það. Ég
hef verið mjög ánægður með mitt hlut-
skipti og ekki viljað skipta.“
Sautján giftingar á einni viku
Hvemig var það fyrir ungan prest að taka
við þetta stóru prestakalli og hafa strax
mikið að gera?
„Fjölskyldan tók því furðanlega þótt ég
sæist lítið heima. Einu sinni var ég kall-
aður út á aðfangadagskvöldi frá fjölskyld-
unni. En ég var svo lánsamur að eiga
góða tengdaforeldra og þangað gat ég
keyrt íjölskylduna þegar þess var óskað.
Það bjargaði miklu. Ég er viss um að hjá
mörgum prestfjölskyldum er þetta erfitt
hlutskipti. Meira að segja er það þannig
að sumir prestar færast undan því að
vinna prestverk jóladagana. Telja sig
þurfa að vera með fjölskyldunni sem er
að mörgu leyti mjög eðlilegt."
Hvernig verður jólahátíðin hjá þér í ár?
„Ég er boðinn til dóttur minnar á að-
fangadagskvöld þegar ég er búinn að
messa. Þetta verður síðasta messan mín
klukkan sex á aðfangadegi. Annars eru
þetta messur og skírnir en engar giftingar
þetta árið. Það er nefnilega breytt frá því
sem var. Ég var einu sinni með sautján
giftingar frá aðfangadegi og fram á gaml-
ársdag. Þá var Iíka verið að veita afslátt
vegna stofnunar hjúskapar og það vildu
margir nýta sér þennan afslátt. Ég gifti
sex hjón á gamlársdegi. Það var biðröð."
Þakklátur Guði fyrir góða heilsu
Hvað er þér efst í huga fyrir þessa jólahá-
tíð?
„Það er að koma öllu af sem ég þarf að
gera. Mér hefur tekist það hingað til því
ég hef verið við góða heilsu og er ákaflega
þakklátur fyrir það. Ég hef ennþá nánast
óskert starfsþrek þó ég sé með sykursýki
og hátt kólesteról. Það er ekkert til að
hafa orð á. Ég hef notið þess að geta
unnið geysimikið og það er ekki mér að
þakka. Það er Gúðs gjöf.“ — hbg
Séra Birgirásamt eiginkonu sinni Sumarrós Garðarsdóttur. „Hún hefurhjálpað mér mikið, t.d. ísambandi við
sálmana því að ég les engar nótur. Hún finnur því lögin fyrir mig. Þegar ég er mikið að heiman þá er hún við
símavörslu en það er oft mikill erill. Stundum er hún meira að segja búin að leysa málin þegar ég kem heim.
Það hjálpar heilmikið."