Dagur - 25.08.1998, Síða 5

ÞRIÐJVDAGVR 25. ÁGIJST 1998 - 21

MENNINGARLÍFIÐ í LANDINU
skrifað bókmennta-
sögu 20. aldar. Bókin
ereinkum ætluð til
kennslu íframhalds-
skólum.
Heimir segir hugmyndina um að
skrifa sérstaka bókmenntasögu
20. aldar hafa komið upp á síð-
asta ári en kennarar hafa lengi
talið þörf á því að sérstök bók
yrði sett saman um tímabilið.
Nýja kennslubókin sem ber
nafnið Sögur, ljóð og líf á rætur
í hinni vinsælu námsbók Heimis
Straumar og stefnur í íslenskum
bókmenntum frá 1550, sem
kom út í þriðju útgáfu árið
1987, breytt og endurskoðuð.
„Þessi bók er einskonar barna-
barn Strauma og stefna," segir
Heimir en tekur um leið fram
að áherslur í þessari bók séu á
nokkurn annan veg en í Straum-
um og stefnum.
,Á ellefu árum skrifaði ég
Strauma og stefnur þrisvar. Auð-
vitað lærði ég sitthvað á þessum
árum og fór að sjá margt í öðru
samhengi, með þeim árangri að
ég verð stundum alveg gáttaður
á því hvað ég gat haft mig í að
segja hér áður fyrr. En við þessu
er ekkert að gera, maður verður
að þora að hafa skoðanir á
hverjum tíma,“ segir Heimir.
„Eg lít ennþá svo á að það sé
mjög sterkt samband milli lífsins
sem lifað er í landinu og bók-
menntanna og það viðhorf býst
ég við að endurspeglist skýrt í
þessu nýja verki. I því gef ég þó
persónusögunni meira rými en í
Straumum og stefnum þar sem
fá nöfn voru nefnd til sögu. Eg
er kominn á þá skoðun að ein-
faldasta aðferðin til að nálgast
söguna sé í gegnum einstakling-
„Vitanlega er mér jafnljóst og öðrum að við getum ekki skrifað hlutlægt og með yfirsýn um samtímabókmenntir okk-
ar... En við verðum samt að reyna, “ segir Heimir Pálsson, sem hefur sent frá sér bókmenntasögu 20. aidar sem ber
heitið Sögur, Ijóð og líf.
ana og sú aðferð virkar best á
nemendur. Svo er það nú einu
sinni þannig að þegar maður
fer að fást við bókmenntir tutt-
ugustu aldar þá vill svo yndis-
lega til að þar er einn einstakl-
ingur sem ber höfuð og herðar
yfir aðra. Bókmenntasaga 20.
aldar án þess að Halldór Lax-
ness sé stór persóna í því verki
er hlægileg.“
Ekki hundrað bestu
I bókinni er að finna skáldatal
þar sem gerð er grein fyrir rúm-
lega hundrað rithöfundum og
skáldum „í símskeytastíl“ eins og
höfundurinn segir sjálfur.
„Fyrsta frétt sem kom af þessari
bók var í Morgunblaðinu undir
fyrirsögninni: „Heimir velur 100
bestu“, sem er um það bil skelfi-
legasta meðferð sem ég get
ímyndað mér,“ segir Heimir. „Sú
hugsun er íjarri mér að þarna sé
verið að velja hundrað bestu
höfunda aldarinnar. Það ætlaði
ég mér aldrei. Það er matsatriði
hvernig raðað er á Iistann og að
sjálfsögðu hefði ég getað tvö-
faldað hann.
Eg seilist frekar til að nefna
höfunda og verk sem mér finnst
sennilegt að unga fólkið hafi eða
sé líklegt til að fá áhuga á.
Dæmin sem ég tek úr sögum,
ljóðum og greinum eru Iíka
agressív og hvatskeytleg og því
líkleg til að vekja athygli ungl-
inga. Þarna gilda allt önnur rök
en ég myndi beita við að skrifa
sögu sem ætti að vera í fullu
jafnvægi og taka til allra skap-
aðra hluta.“
Það er hvorki létt né þakklátt
verkefni að fjalla um bókmennt-
ir samtímans eins og Heimir
segist gera sér fulla grein fyrir.
Hann segir: „Vitanlega er mér
jafnljóst og öðrum að við getum
ekki skrifað hlutlægt og með yf-
irsýn um samtímabókmenntir
okkar. Við sem erum að því vit-
um að eftir einhveija áratugi
brosir fólk góðlátlega og hefur í
besta falli samúð með okkur. En
við verðum samt að reyna. Og
ég er að Ieggja mitt af mörkum
til að vekja áhuga fólks á því
sem mér þykir vera vel gert og
skipta miklu máli fyrir okkur
sem þjóð og einstaklinga."
Bamabam Strauma
og stefna
HeimirPálsson hefur
MENNINGAR
LÍFIfi ■■
Jónatan
Garðarsson.
Guðrnn Helga
Siguröardcttir
Vetrardag-
skráin komin
með form
Sjónvarpsdagskrá vetrarins hjá
RÚV er farin að taka á sig
mynd og gætir þar
ýmissar nýbreytni.
I staðinn fýrir
Dagsljós kemur
tæplega hálftíma
magasínþáttur á
undan kvöldfrétt-
um. Þættirnir
verða með „ung-
um áherslum“ og
verða umsjónar-
mennirnir á aldr-
inum 18-26 ára.
Ekki er þó ætlunin
að þetta eigi að vera þáttur
fyrir ungt fólk heldur á aldur
umsjónarmanna að gefa ný og
fersk efnistök.
Eftir kvöldfréttir á mánu-
dögum verður þáttur með við-
tali við einstakling eða þáttur
sem gefur svipmynd af ein-
staklingi. Einstaklingarnir og
þættirnir verða úr öllum átt-
n og alls ekki víst að þeir
verði kynntir sem „sería“. Sagt
að Eva María Jónsdóttir
verði með fyrstu þættina en
margir koma að gerð þátt-
anna. Síðar um kvöldið verður
svo Mánudagsviðtalið með lítt
breyttu sniði.
Arni Þórarins-
son verður með
samræðuþátt eft-
ir fréttir á þriðju-
dögum aðra
hvora viku á móti
fréttastofu Sjón-
varps og seinna
um kvöldið verð-
ur kvenna- og Súsanna
karlaþáttur í um- Svavarsdóttir.
sjón Súsönnu
Svavarsdóttur og
Þórhalls Gunnarssonar. A
miðvikudagskvöldum verður
Jónatan Garðarsson með
menningarþátt og þar mun
Jón Viðar Matthíasson kíkja
Fimm ár í sókn
Listasafnið verður
fimm ára á föstudag-
inn og hefurhaldið
upp á það meðfjölda
samsýninga á árinu.
Safnið errómaðfyrir
fegurð sína og hlut-
leysi og ermjög eftir-
sótt.
„Þetta er búin að vera mikil
vinna, eins og íslensk vertíðar-
törn, en ég er mjög ánægður
þegar ég lít til baka,“ segir Har-
aldur Ingi Haraldsson, forstöðu-
maður Listasafnsins á Akureyri.
Listasafnið verður 5 ára þann
28. ágúst næstkomandi.
Rómað húsnæði
Mjólkursamlag KEA stóð áður
þar sem Listasafnið er nú og
segir Haraldur að ótrúlega vel
hafi tekist með breytingarnar.
„Að þessu unnu menn með op-
inn huga og þetta sýningarhús-
næði er rómað hér á Islandi og
víðar. Þetta er hlutlaust og fal-
legt húsnæði og gefur sýnend-
um, að mjög Ijölbreyttri mynd-
Iist, tækifæri til að láta verkin
njóta sín, en ekki að salirnir yfir-
gnæfi sýningarnar. Þetta hafa
myndlistarmenn mikið rómað.
Þetta litla safn hefur olnbogað
sig inn í listalífið á Islandi og
jafnvel erlendis og náð töluverð-
um árangri."
Haraldur er ánægður með þá
þróun sem átt hefur sér stað í
Listagilinu en það var árið 1990
sem Akureyrarbær ákvað að gera
þessa gömlu verksmiðjugötu að
miðpunkti listalífs á Akureyri. í
dag er þar íjöldinn allur af lista-
galleríum sem pluma sig vel.
„Þetta hefur spírað og vaxið og
er orðið að stóru tré. A furðu
skömmum tíma hefur gatan,
sem enginn fór um, orðið iðandi
af Iífi.“
Á annað liundrað
listameun sýnt
Listasafnið hefur í raun verið að
halda upp á afmælið sitt í frá því
í ársbyrjun. Það hafa þeir gert
með því að stofna til samstarfs-
sýninga við stór listasöfn, hér-
lendis sem erlendis. Samstarfs-
sýningar á borð við „Flögð og
fögur skinn,“ sýningu Roj Frid-
bergs og „GROUND" hafa glatt
augu Akureyringa og nærsveitar-
manna það sem af er ári og
þann 28. ágúst, á sjálfan afmæl-
isdaginn, hefst ný samstarfssýn-
ing sem nefnist „Skjáir veruleik-
ans.“ I lok ársins verða svo tekin
saman úrval þeirra verka sem
safnið hefur eignast á árunum
fimm. Haraldur segir góðan
orðstír safnsins auðvelda sam-
starf við stærri stofnanir og
ásókn listamanna til að sýna í
Listasafninu sé mikill. „A fimm
árum hafa á annað hundrað
listamenn sýnt hér. Stefna Lista-
safnsins hefur verið að reyna að
bjóða bæjarbúum upp á sem
fjölbreyttast úrval af myndlistar-
sýningum, fyrst og fremst fs-
„Að þessu unnu menn með opna
huga og þetta sýningarhúsnæði er
rómað hér á íslandi og víðar, “ segir
Haraldur Ingi. mynd: brink
lenska umfjöllun en einnig
væna sneið af heimslistinni."
Haraldur Ingi er bjartsýnn á
framhaldið en harmar að núver-
andi bæjarstjórn hafi engin stór
markmið að uppbyggingu í
Listasafninu. „Eg hef ítrekað
bent á ýmsar leiðir þar sem Ak-
ureyrarbær getur haft mun
meiri hagnað af þessu safni
heldur en hann hefur. Eg tel að
við þurfum að fá aðstoð frjáls-
lyndra stjórnmálamanna sem
skilja það að listin getur verið
stór atvinnuvegur. Eg mundi
fagna því að sjá það gerast á
næstu árum.“ -JV
Níu ný leikrit
Á fimmtudögum verður
Stundin okkar áfram í umsjón
Ástu Garðarsdóttur og Hildur
Helga Sigurðardóttir heldur
áfram með sína vinsælu
spurningaþætti, ...þetta helst.
Á föstudagskvöldum verður
Eva María Jónsdóttir með nýj-
an þátt, léttan magasínþátt
„eftir vinnu“. Spaugstofan
heldur áfram á laugardögum
og á sunnudögum verða ís-
lensk leikrit og íslenskar
heimildarmyndir.
Búið er að taka upp þrjú
leikrit eftir Karl Ágúst Ulfs-
son, Friðrik Erlingsson og
Hlín Agnarsdóttur hjá RÚV.
Saga film er að taka upp þijá
farsakrimma eftir Árna Þórar-
insson og Pál S. Pálsson. Egill
Eðvarðsson er að ljúka klipp-
ingu á mynd sem heitir Blóð-
skömm, Hrafn Gunnlaugsson
er að taka upp myndina Þegar
það gerist... og síðan hefur
RÚV keypt myndina Kalt borð
eftir Önnu Rögnvaldsdóttur.
Allt verður þetta á dagskrá
RÚV í vetur.
Vetrardagskráin byrjar um
mánaðamótin september
október.
V___________________________,