Dagur - 30.12.1998, Síða 3

MIDVIKVDAGUR 30. DESEMBER 1998 - 19
DMptr.
LÍFIÐ í LANDINU
Pétur Pan, Krókur
og krókó dill
Leikfélag Reykjavíkur:
PÉTUR PAN eftir James
Matthew Barrie.
Þýðing og söngtextar: Karl
4gúst Úlfsson.
Leikstjóri: María Sigurðar-
dóttir.
Leikmynd: Jón Þórisson.
Tónlist: Kjatan Olafsson.
Búningar: Una Collins.
Danshöfúndur: Lára Stefáns-
dóttir.
Frumsýnt á Stóra sviði Borg-
arleikhússins 26. des.
Allir þekkja ævintýrið um Pétur
Pan, drenginn sem varðveitti
bernsku sína og leikgleði, og
gaman er að ganga fram á stytt-
una af honum í Kensington-
garði í London, rétt eins og
þetta sé raunveruleg persóna.
Minnir það enn á að listin er
stundum sterkari en lífið.
Fjðrugt og skrautlegt
Öfugt við flestar barnasýningar
er Pétur Pan víst leikur í önd-
verðu, síðan saga, og skal þess
getið að sagan verður lesin í
morgunútvarpi rásar 1 eftir
nýár. Leikritið hefur, þótt und-
arlegt sé, aldrei verið sýnt hér
fyrr en nú. Til þess kunna að
liggja að einhverju leyti tækni-
legar ástæður, til að setja þetta
á svið þarf miklar tilfæringar.
Borgarleikhúsið hefur lagt mik-
ið í sviðsetninguna sem er
mannmörg, fjöldi barna kemur
fram og hefur verið mikið og
erfitt verk að þjálfa þann hóp.
En það hefur María Sigurðar-
dóttir leikstjóri leyst vel af
hendi. Börnin standa sig með
ágætum, sýningin er fjörug og
afar skrautleg og vel líklegt að
hún njóti hylli ungra leikhús-
gesta.
Leikstjórinn hefur farið þá
leið að fylgja hinum
ytra tíma verksins all-
náið. Sést það best á
barnaherberginu. Pét-
ur Pan „gerist“ - byrjar
og endar - á heimili vel
stæðrar fjölskyldu í
Bretlandi í upphafi ald-
arinnar. Aðalpersónur
eru systkin þrjú, sém
Pétur Pan vitjar og fer
með til Hvergilands.
Umgerðin í stofunni og búning-
ar barnanna eru með raunsæi-
legum blæ, andstætt ævintýra-
heiminum í Hvergilandi. Þar
eru týndu strákarnir sem eiga
enga mömmu - en eignast hana
að lokum, því eins og öll góð
barnaverk hyllir Pétur Pan fjöl-
skyldulífið. í góðum fjölskyld-
um þarf aðeins að vera rúm fyr-
ir ævintýrið.
Börnin fara sem sagt til
Hvergilands og þar eru flokkar
indána og einnig sjóræningja,
þar sem fremstur í flokki er
hinn frægi Krókur skipstjóri. En
hér ræður sú linkind gagnvart
börnunum að sjóræningjarnir
verða ekki annað en skoplegar
fígúrur, öll ógn er víðs fjarri.
Þetta gerir það að verkum að
smábörn þurfa ekki að verða
hrædd á sýningunni. Ég heyrði
á dögunum Ieikgagnrýnanda
vera að finna að því að sýning
Þjóðleikhússins á Bróðir minn
Ljónshjarta væri svo sorgleg að
ung börn gætu ekki séð hana.
Það er að vísu rétt að sú sýning
er ekki við hæfi ungra barna og
fráleit tilætlunarsemi að allar
barnasýningar skuli vera
það. Leikhúsin mega al-
veg bjóða börnum upp á
alvarleg íhugunarefni í
bland við gamanið. Það
er vafasamt uppeldi að
taka alla myrka þætti
burt úr efni handa böm-
um, hlífa þeim við ljót-
leika heimsins.
Þessar íhuganir eiga
varla heima í leikdómi,
en tilefnið er aðeins það hve
sjóræningjarnir í Pétri Pan eru
góðlátlegir, meira að segja Krók-
ur skipstjóri sem látið hefur
hönd sína í gin krókódíls. Gísli
Rúnar Jónsson lék Krók snöfur-
Iega, hann lék líka pabbann
sem ég held að í sögunni líkist
ekkert þeirri fáránlegu fígúru
sem hér er sýnd. Yfirleitt fannst
mér fullmikið spilað upp á
frumstætt sprell í sýningunni.
Vel valið
Pétur Pan sjálfan leikur Friðrik
Friðriksson. Hann er vel valinn
í hlutverkið, léttfær og glaðleg-
ur, grænklæddur sem skógar-
guð, en allir sjá að þetta er ekki
ungur drengur. Erlendis hafa
konur oftast leikið Pétur,
kannski kæmi það betur út. En
Friðrik er sem sagt viðfelldinn
Pétur. Vöndu leikur Edda Björg
Eyjólfsdóttir, af þokka, Jón Ieik-
ur Bjarni Karlsson, en Mikka
Arnmundur Björnsson og Hjalti
Rúnar Jónsson til skiptis. Sig-
rún Edda Björnsdóttir leikur
mömmuna, harla móðurlega.
Aðrir leikendur eru fleiri en
upp verði talið, fyrir utan sjó-
ræningja, týnda drengi og
indíána eru hafmeyjar, að
ógleymdri Skellu, fylgimey Pét-
urs sem ekki sést nema sem
ljósgeisli. Eitt sinn er hún alveg
að deyja en lifnar við þegar
börnin í salnum játa trú á álfa.
Síðan eru hafmeyjar - og svo
krókódíllinn frægi sem étur
Krók skipstjóra.
Óheppilegur timi
Ekki hreif tónlistin eyru mín í
fljótu bragði og ekki gat ég
heyrt orðaskil í söngtextunum
en mér sýnist þeir allgóðir á
blaði. Sýningin rann einkar vel.
Hún er í lengra lagi og einkum
var langt fram að hléi, seinni
hlutinn aftur á móti furðu
stuttur. Þessu hefði mátt haga á
annan hátt.
Það var aðfinnsluvert að setja
þessa frumsýningu á annan í
jólum sem er hefðbundinn
frumsýningardagur Þjóðleik-
hússins. Ég segi þetta ekki af
því ég telji eftir mér sem gagn-
rýnandi að horfa á tvær sýning-
ar á dag. En þetta er tillitslaust
og líklega óheppilegt frá kynn-
ingarsjónarmiði, enda líka
óþarft, þar sem hinn 27. des-
ember var sunnudagur.
Borgaleikhúsið hefur lagt mikið í sviðssetninguna sem er mannmörg, fjöldi barna kemur fram og hefur verið mikið og erfitt verk að þjálfa þann hóp. En það
hefur Maria Sigurðardóttir leikstjóri leyst vel afhendi."
BÆKUR
Lifshók Steingríms
Lausnarsteinn - Lífsbók
mín er sjálfsævisaga Stein-
gríms St. Th. Sigurðssonar,
sem komin er út hjá Fjölva.
Bókin er hefðbundin ævi-
saga að
því leyti,
að ver-
aldar-
vera
höfund-
ar er
rakin
frá
upp-
hafi til
efri ára
í réttri
tímaröð. Lýsingar á foreldr-
um, systkinum og lífinu á
Akureyri eru á sínum stað.
Síðan Iagði Steingrímur út í
lífið og gerðist vondur við
vín og kvenhollur.
Útgefandi lýsir örfáum
þáttum bókarinnar: Útgáfa
menningartímaritsins „Líf
og list“, sem hann drakk frá
sér, átakamikil barátta við
Dionysos, fyrsta hjónaband-
ið, reimleikar f Menntaskól-
anum á Akureyri, búseta á
Laugarvatni, framhjáhald á
Laufásvegi, litríkur blaða-
mennskuferlill, búsetan í
Roðgúl, nýr tími svalls og
skyndileg lausn undan
drykkjuskapnum, málverka-
sýningar í Eden og málara-
ferðir út um allt land. Bókin
er á fimmta hundrað blað-
síður, auk myndasíðna, þar
sem eru ljósmyndir af höf-
undi og nokkrum samtíðar-
mönnum og síðan af mál-
verkum hans.
Tungutak og menning
Greinar af sama meiði er
heitið á heiðursbók sem vin-
ir og samstarfsmenn Indriða
Gíslasonar efndu til í tilefni
sjötugsafmælis hans, en
hann hefur verið athafna-
samur skólamaður og upp-
alandi á langri starfsævi.
I bókinni eru greinar eftir
26 höfunda. Skiptist hún í
fimm hluta og skipar íslensk
tunga öndvegi í fyrstu fjór-
um hlutum bókarinnar.
Fjallað er um skáldskap,
móðurmálskennslu og
tungutak, og að lokum er
tunga skoðuð frá nokkrum
óvenjulegum sjónarhornum.
Að síðustu er kafli um sögur
og þjóðfræði úr heimahög-
um Indriða á Austurlandi.
Rannsóknarstofnun
Kennaraháskóla Islands gef-
ur bókina út.
Betra golf
Golf er orðin sannkölluð
Ijöldaíþrótt hér á landi og
eru iðkendur misjafnlega
leiknir í íþróttinni. Til að
bæta úr því er komin út
bókin Betra golf eftir kunna
kylfinga, þá Arnar Má Ólafs-
son golfkennara og Úlfar
Jónsson,
sem er
margfaidur
Islands-
meistari
og fyrrver-
andi at-
vinnu-
maður í
íþrótt-
inni.
Friðþjóf-
ur Helgason tók ljósmynd-
ir sem undirstrika kennsl-
una. Fróði gefur út.
y
V.