Dagur - 19.02.1999, Qupperneq 3

FÖSTUDAG U'R 1 9 . F E BRÚAR 1 9 9 9 19
Tkgur
LÍFIÐ í LANDINU
Ulla Magnússon er formaður SOS-
barnaþorpanna á íslandi. „Maður
gengur þessum börnum ekki í for- **
eldrastað raunverulega, er frekar
eins og fjarskyldur ættingi. Hinsveg-
ar, efbarnið er orðið það stórt að
það veit hver þú ert, þá erþað mikill
spenningur að fá heimsókn frá
svona fjarlægum stöðum."

Öll böm okkar böm
Þegarminnsterá
hjálparstarfkojna ef
til vill fyrst upp í hug-
ann matarsendingar
til þurrkasvæda, jóla-
pakkartil bamaá
stríðssvæðum eða sér-
fræðiaðstoð í útgerð og
fiskvinnslu.
Starf SOS-barnaþorpanna hefur
ekki verið áberandi í fjölmiðlum
en er engu að sfður umsvifamik-
ið.
Alþjóðasamtökin sem standa
að SOS-bamaþorpunum, SOS-
Kinderorf International, verða
fimmtíu ára á þessu ári og jafn-
framt eru tíu ár liðin síðan sam-
tökin voru fyrst kynnt hér á
Iandi.
Stofnandi samtakanna var
Hermann Gmeiner, Austurríkis-
maður sem missti móður sína
ungur. Hann helgaði líf sitt því
að hjálpa eins mörgum munað-
arlausum og illa stöddum börn-
um og hægt var. Til þess byggði
hann upp svokölluð barnaþorp,
það fyrsta í Imst í Austurríki.
Einkunnarorð Hermanns
Gmeiner voru: OIl börn eru okk-
ar börn. Þau koma okkur við.
Margt smátt gerir eitt stórt.
Um allan heim
Hugmynd Hermanns var að
byggja upp heimili þar sem börn
í neyð fá „móður“, „systkini“ og
búa við öryggi og kaerleika.
Nú, tæpum fimmtíu árum síð-
ar starfa samtökin í 128 Iöndum,
í öllum heimsálfum, allt frá Ben-
in til Bangladesh, Nepal til
Namibíu. Rekin eru 371 barna-
þorp, 211 barnaheimili, 478
unglingaheimili, 133 SOS Her-
mann Gmeiner skólar, 127 verk-
stæði og verknámsskólar, 142
Hermann Gmeiner félagsheim-
ili, 62 Hermann Gmeiner hjúkr-
unarheimili og 11 neyðarhjálpar-
stöðvar. Yfir 152.000 manns eru
fastir stuðningsforeldrar, ýmist
barnanna eða þorpanna, og um
sex milljónir manna eru „barna-
vinir" og greiða frjáls framlög á
hvetju ári.
Styrktarfélög starfa í allmörg-
um löndum þar sem ekki eru
rekin barnaþorp. ísland er eitt
þeirra landa. Um þessar mundir
eru liðin tíu ár frá því samtökin
voru fyrst kynnt hér á landi en
SOS-barnaþorpin á Islandi
fengu fullgilda aðild að SOS
Kinderdorf International í októ-
ber 1992. I dag styrkja Islend-
ingar 2.700 börn með föstum
framlögum auk þess sem barna-
vinir eru rúmlega 5.000 manns.
Lcngri tíma uppbygging
Formaður SOS-barnaþorpanna
á Islandi er Ulla Magnússon,
sem er í hálfu launuðu starfi en
allmikið í sjálfboðavinnu þar fyr-
ir utan.
- Pú hefur meðal annars nýtt
þér sumarfrí til að heimsækja
bamaþorp ú Indlandi, þannig að
þetta er eitthvað meira en bara
vinna. Mikið dhugamdl?
„Já, þetta verður það þegar
maður fer að kynnast því og sér
um hvað þetta snýst,“ segir Ulla.
„Þetta er úti um allan heim og
ég hef alltaf haft mikinn áhuga
á því og svo fannst mér ég hafa
ýmislegt i fórum mínum sem ég
gæti boðið fram. Þetta er þannig
byggt upp hér að skrifstofan er
fyrst og fremst til að kynna
starfsemina og safna styrktarfor-
eldrum til að taka að sér þau
börn sem eru komin inn í barna-
þorp hjá SOS. Við leysum úr því
sem fólk vill fá að vita, svörum
spurningum og sendum meðal
annars út fréttabréf."
í sambandi við börnin
- Sá möguleiki að þeir sem leggja
fram styrki geti verið í beinu eða
óbeinu sambandi við bömin vekur
nokkra forvitni. Eru margir hér t
bréfasambandi svo þú vitir til?
„Já, það eru margir en alls
ekki allir. Fólk hefur það svolítið
í hendi sér og það fer líka eftir
því hve barnið er gamalt. Fólk
fær að heyra frá börnunum og
fær myndir af þeim árlega. Þeg-
ar barnið er orðið nógu stórt til
að skrifa og hefur áhuga á því þá
kemst á bréfasamband."
- Og bömin vita að einhvers-
staðar úti í heimi er fólk sem
kostar uppihald þeirra og nám?
„Já, þau vita það. Öll börn eru
með styrktarforeldra, yfirleitt 2-
3 en aldrei fieiri en eitt foreldri í
hverju landi. Það er af ýmsum
ástæðum, bæði af því að það
kostar í raun meira að fram-
fleyta barninu en það sem eitt
foreldri leggur fram og líka af
því að það er betra fyrir barnið
að kostnaðurinn skiptist aðeins
niður frekar en að setja of mikið
traust á einhvern einn, því það
getur alltaf brugðist. Þó það sé
auðvitað æskilegt að fólk styrki
börnin þar til þau geta staðið á
eigin fótum þá getur ýmislegt
komið upp. Þetta er uppbygging
til lengri tíma litið og byggist á
því að fólk sé tilbúið að styðja
við barn þangað það flyst í burtu
úr þorpinu. Síðan geta miklu
fleiri verið með þegar gjaldið er
ekki hærra en raunin er.“
- Er mikið um að styrktarfor-
eldrar hér fari út og heimsæki
„sírí' böm?
„Það er ekki mikið um það en
það hefur gerst. Það hafa nokkr-
ir gert það og fólk hefur áhuga á
því ef það hefur kost á því. Við
höfum ekki staðið fyrir því sér-
staklega."
- Þú sjálf fórst í heimsókn til
Faridabad á Indlandi, þar sem
hún Janavi „þírí' býr.
„Já, ég fór til Indlands í einu
fríinu mínu því þarna eru svo
margir styrktaraðilar á okkar
vegum og mér fannst ég þurfa
að sjá þarna hvernig þetta virkar.
Ég fór um og skoðaði þorp í Ind-
landi og Nepal. Faridabad er
ekki langt frá Dehli. Indland er
allt öðruvísi land en mörg önnur
lönd og mjög áhugavert. Eg hef
fylgst með þessari stúlku og fæ
mynd af henni árlega.“
- Hvemig tilftnning er að hitta
bam sem maður hefur verið að
aðstoða í nokkur ár?
„Það er óneitanlega mjög sér-
stakt. Það getur verið tilfinn-
ingaþrungið, það er ekki hægt
að segja annað. Maður gengur
þessum börnum ekki í foreldra-
stað raunverulega, er frekar eins
og fjarskyldur ættingi. Hinsveg-
ar, ef barnið er orðið það stórt
að það veit hver þú ert, þá er
það mikill spenningur að fá
heimsókn frá svona Ijarlægum
stöðum. Þau gera sér kannski
enga grein fyrir því hvað við
erum Iangt í burtu. Þetta er
mikill spenningur og börnin eru
glöð og vita hvernig þetta er.
Fyrir mig var þetta mjög
skemmtilegt. Þetta eru ekki
munaðarleysingjar sem voru
að biðjast afsökunar á sér.
Þetta eru stolt börn og glöð.
Mín litla súlka fannst þarna
bara einhversstaðar þannig
að hún veit ekki neitt um
sinn uppruna.“
Óháð samtök
Varðandi það viðhorf að
stundum finnist fólki sem
framlög skili sér ekki til
þeirra sem á þeim þurfa að
halda segir Ulla: „Þetta eru
rótgróin samtök og það er
ekki annað að sjá en
standi vel fyrir sínu og
líkar vel það sem það sér.
Fólki líkar einmitt vel að
vita að þessar fjórtán
hundruð krónur eru að
skila sér. Við tökum ekkert
af þessum peningum til
að standa undir kostnaði
nema að núna var ákveð-
ið að taka fyrstu greiðsl-
una sem stofngjald því
það er ákveðinn kostnaðr
ur f kringum þetta. En
síðan fer þetta óskert út
til bamaþorpsins og
trygging þín er að barnið sé
þarna og þú fylgist með þessu
bami.
Samtökin eru fijáls og óháð
og láta ekki stjórnast af neinum,
heldur snýst þetta fyrst og
fremst um að byggja barnaþorp
og taka inn munaðarlaus börn.“
Fyrir þá sem áhuga hafa á starfi
samtakanna og/eða vilja gerast
styrktarforeldrar er hægt að hafa
samband við SOS á Islandi í
síma 564 2910, senda fax í 564
2907, netpóst í sos@centrum.is
eða kynna sér starfsemina á
heimasíðunni
www.centrum.is/sos - Hl
Fjórar
leiðir til
aðhjálpa
Þeir sem styrkja starfsemi SOS-
barnaþorpanna hafa um þrjár
leiðir að velja.
Barnavinur eða hollvinur
SOS. Regluleg fjárframlög frá
einstaklingum um allan heim
gera samtökunum kleift að
byggja ný þorp og stækka og
bæta þau sem fyrir eru. Barna-
vinir geiða sjálfvalda upphæð
mánaðarlega eða ársljórðungs-
Iega.
Bamaþorpsvinur greiðir í
hverjum mánuði 1000,- krónur
sem rennur óskert til barna-
þorps að eigin vali. Greiðandi
fær upplýsingar ásamt myndum
af lífinu í þorpinu.
Styrktarforeldri ákveðins
barns. Að baki hverju munaðar-
lausu barni standa 2-3 styrktar-
aðilar, þó aldrei fleiri en einn frá
hveiju landi. Styrktarforeldri fær
í hendur sögu barnsins sem það
styrkir, ásamt ljósmynd. Einnig
er kostur á bréfasambandi.
Mánaðarleg framlög styrktarfor-
eldra renna óskert til barnsins
og kosta uppihald þess og
menntun. Styrktarforeldri greið-
ir 1.400 krónur á mánuði.
Frjálsir styrkjendur fara á skrá
hjá SOS-barnaþorpum. Reglu-
lega berast upplýsingar og
fréttabréf og er styrkjendum í
sjálfsvald sett hve há upphæðin
er hverju sinni.
I mörgum SOS-barnaþorpum
í vanþróuðum löndum er féíags-
miðstöð þar sem mæður og börn
utan þorpsins geta einnig leitað
hjálpar. I þorpunum eru einnig

menningarmiðstöðvar, verk-
stæði, landbúnaður, dagheimili
fyrir einstæðar mæður með
mörg börn og matsalir fyrir aldr-
aða og sjúka en öll þessi aðstoð
gerir það að verkum að barna-
þorpin njóta virðingar og velvild-
ar almennings alls staðar í heim-
inum.
Barnaþorpsbörnin eru alin
upp samkvæmt ríkjandi trúar-
brögðum og menningu í heima-
landi þeirra og takmarkið er að
skila þeim út í lífið sem nýtum
þjóðfélagsþegnum.