Dagur - 23.02.1999, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 23. FEBRÚAR 1999 - 23
X^HT.
LÍFIÐ í LANDINU
VEÐUR
FÓLKSINS
Þj ófalottó í Hagkaup
Þann 28. janúar
sl. birti ég í
DEGI grein sem
fjallaði um
þjófavarnarkerf-
ið í Hagkaup.
Tilefni greinar-
innar voru
ábendingar og
kvartanir neyt-
enda á Akureyri
sem orðið höfðu fyrir opinberri
niðurlægingu og skömm, vegna
vinnubragða Hagkaupsmanna.
Við nánari eftirgrennslan kom í
ljós að þjófavarnarkerfi Hagkaups
var þannig útfært, að grandalaus-
ir viðskiptavinir voru óafvitandi
látnir vera þátttakendur í eins-
konar lottói eða öllu heldur rúss-
neskri rúllettu, þar sem tilviljun
réði hver var úthrópaður sem
mögulegur þjófur. Síðustu miss-
eri hafa sennilega fleiri viðskipta-
vinir Hagkaups verið niðurlægðir
og úthrópaðir sem mögulegir
þjófar, en vinningshafar í Lottó-
inu. Slíkur Ieikur með æru við-
skiptavinanna er óásættanlegur
fyrir neytendur.
Neytendur gera sér grein fyrir
að þjófavarnarkerfi eru nauðsyn-
leg hjálpartæki verslunareigenda,
en neytendur eiga ekki að þurfa
að sætta sig við að kerfin séu svo
illa úr garði gerð, að fjöldi sak-
Iausra viðskiptavina séu úthróp-
aðir mögulegir þjófar.
Kerfið í Hagkaup
Forsvarsmenn Hagkaups tala um,
að fyrirtækið þurfi að glíma við
þjófnað starfs- og viðskiptamanna
sinna, svo skipti tugum milljóna á
hverju ári. Hagkaup setti upp
þjófavarnarkerfi á Akureyri fyrir
skömmu, þetta kerfi byggir eins
og svo mörg önnur af sama tagi, á
rafbylgjusendingum, þessar bylgj-
ur fá svörun þegar þar til gerð
merki sem fest eru við vöruna
koma í nálægð móttökuloftneta.
Allir kannast t.d. við stóru plast-
merkin sem fest eru við fatnað og
miðana sem eru Iímdir á geisla-
diska, blöð og bækur. Neytendur
sjá og vita um þessi merki, þeir
geta fylgst með þegar þau eru
tekin af eða gerð óvirk, en vandi
verslananna er sá, að vinnan við
að setja merkin á og taka þau síð-
an af eða óvirkja, kostar peninga,
og þá peninga vilja Hagkaups-
menn spara.
Kerfið sembrást
Eitt þeirra sparnaðarráða sem
Hagkaup greip til, var að hefja
notkun svokallaðra örmerkja, ör-
merki þessi eru svo lítil (einskon-
ar Ieynimerki), að starfsfólk og
viðskiptavinir verða þeirra ekki
vör. Ormerkin eru t.d. sett í
sokka og sokkabuxur, og ekki á að
þurfa að eyða tíma í að með-
höndla þau sérstaklega því öflugir
bylgjusendar við kassafæriböndin
eiga að óvirkja þau. En kerfið í
Hagkaup hefur brugðist hrapa-
lega, tilviljun réði nefnilega hvort
merkin urðu óvirk eða ekki. Of-
aná venjuleg mannleg mistök við
að fjarlægja eða óvirkja stóru og
sýnilegu merkin, bættist enn einn
óvissuþátturinn, nefnilega óviss-
an um það hvort virkt örmerki
hefði komist framhjá kassa eða
ekki.
Spilað með æru
viðsMptavinarins
Til eru tvær leiðir til að finna virk
merki, sú dýrari er að setja við
hvern afgreiðslukassa, búnað sem
lætur vita ef virkt merki fer fram-
hjá, og þá getur afgreiðslumaður-
inn leiðrétt mistökin samstundis
og forðað viðskiptavininum frá
óþægindum.
„Odýrari“ leiðin er hinsvegar á
kostnað æru viðskiptavinarins, þá
sparar verslunin sér að setja upp
aðvörunarkerfi við kassana, en
Iætur þess í stað viðskiptavininn
taka þátt í einskonar rússnesskri
rúllettu sem felst í því að ganga í
gegnum þjófaábendingarbúnað
við útganginn, búnað sem fer
hugsanlega í gang og hugsanlega
ekld. Hagkaup notar báðar leiðir
í verslunum sínum, sú ódýrari
var notuð á Akureyri.
Vilhjálmur Inyi
Arnason
skrifar
Þmgmenn eiga að vera
láglaimameim
Fyrirhuguð
kjarabarátta
þingmanna er
ekki tímabær
vegna þess
hvernig þeir
skilja við lág-
launaþegnana í
lagaviðjum fá-
tæktar. Laga-
smíðar þing-
manna eru svo neikvæðar brauð-
stritsfólki að þeir verða að fylla
flokk þessa fólks. Það væri
hættulegt þjóðinni ef þingmenn
fengju að hækka sig í launaflokki
á meðan þeir virðast ætla að
hundsa ákall þjóðarinnar um
meira réttlæti í skattalagasetn-
ingu. Þeir þurfa nauðsynlega að
fá tilfinningu fyrir því hvernig
jaðarskattar og tengingar ýmis-
konar verka á launaseðlinum.
Hvernig þeir sem leggja á sig
mikla aukavinnu fá lítið út úr
stritinu vegna þess að lög refsa
fólki fyrir mikla vinnu. Oheppi-
legar verkanir lagasetningar verða
að þrengja að þeim sem setja Iög-
in annars hafa þeir ekki tilfinn-
ingu fyrir verkum sínum. Ef þing-
menn fengju launhækkun ættu
þeir svo mikinn afgang af launum
til framfærslu þegar búið væri að
taka af þeim skatta að þeir fengju
enga tilfinningu fyrir ofurskött-
um þeim sem þeir Ieggja á aðra.
Vauhíflir nu’im
Þeir embættismenn sem fengið
hafa það hlutverk að huga að
Iaunum þingmanna til hækkunar
eru til þess vanhæfir vegna teng-
inga sinna við Iaun þingmanna.
Fái þingmenn hækkun fá þessir
embættismenn hliðstæða hækk-
un. I vanalegu dómsmáli væri
slíkt flokkað sem vanhæfi vegna
sameiginlegra hagsmuna aðila.
Verkalýðsforingjar falla Iíka undir
þetta vanhæfi vegna slíkra teng-
inga við laun þingmanna og emb-
ættismanna. Verkalýðsforingjar
hafa ekki hátt um þessa tengingu
vegna hættu á ótrúverðugleika
þeirra gagnvart þeim sem þeir
fara með umboð fyrir.
Launamisréttið í þjóðfélaginu
stafar af ýmiskonar slíkum dús-
um í Iaunkerfinu sem komið hef-
ir verið á til þess að slá skjaldborg
um þá sem hafa náð sér með
réttu eða röngu í sæti við eldinn
þar sem hann brennur best og
einkaefnahagsylurinn er mestur.
Það sem stendur hér skrifað
neðst í ofanrituðu getur flokkast
sem spilling samkvæmt því sem
sést í greiningu frétta um spill-
ingu í öðrum hlutum heims. Líf-
eyrismál þingmanna eru hluti af
þessari misréttisspillingu og þögn
verkalýðsforingjanna um þau
skýrist í því sem undirritaður vís-
ar til hér að ofan. Með sveinsbréf
í lagasmíðum sem þjóðin hefir af-
hent þingmönnum hafa þeir
tryggt svo vel eftirlaunaár sín að
þeir geta hundsað allar kröfur
láglaunamanna og öryrkja til úr-
bóta í þeim efnum. Lög um eftir-
laun og Iífeyrísréttindi eiga að
vera þau sömu hjá öllum þegnum
þjóðfélagsins því Iög standa í
raun til þess að svo sé ef ekki
hafa verið gerð sérlög eins og fyr-
ir þingmenn og embættismenn.
Þess vegna er nauðsylegt að þing-
menn séu Iáglaunamenn til að
tryggja réttláta skiptingu ellilíf-
eyris.
Forréttindahópar
Þeir hópar sem teljast hafa for-
réttindi til góðrar afkomu í þjóð-
félaginu eru þegar of fjölmennir
miðað við þá sem sjá um stritið til
viðhalds efnahagsafkomu þjóðar-
innar. Þeir sem í þinginu sitja
ættu heldur að sjá sóma sinn í því
að vetja afkomu ríkissjóðs fyrir
þessum afkomuhörkurum en
reyna að komast í hóp þeirra.
Þingmenn hafa þegar orðið sér til
skammar með ofurlífeyrissjóði
þeim sem þeir skömmtuðu sér
með sérstakri lagasetningu sér til
handa. Að bæta ofurlaunum á þá
skömm er ekki til þess að auka
veg Alþingis í augum þeirra sem
standa undir alltof miklum kostn-
aði nú þegar við þingið. Alþingi er
eign þjóðarinnar en ekki forétt-
indaklúbbur þeirra sem þar starfa
í umboði kjósenda. Þingmenn
eiga að haga sér samkvæmt því en
ekki að vera með einkahagsmuna-
pot í þingstörfum eins og sagan
sýnir og kemur fram í hvatningu
þingforseta til þingmanna um
samstöðu í kjaramálum gegn mót-
mælum Iáglaunastéttanna i land-
inu. Hvatning þingforseta er
ósmekkleg á sama tíma og mjög
er þrengt að þeim sem verst eru
settir í þjóðfélaginu með Iagasetn-
ingum sem ganga gegn þessum
þegnum. Halda mætti að með
þeim lagasetningum séu þing-
menn að rýmka til fyrir sjálfum
sér í ríkisútgjöldum svo þeir geti
fengið þessa hækkun.
Brynjólfur
Brynjólísson
skrifar
Veðrið í dag...
Vaxandi suðaustanátt og snjókoma suunau- og
vestanlands en bjartvlðri norðanlands og austan.
Dregur smám samaii úr frosti.
fflti 8 til 2 stig
.í 0- C) mrr -15 ; 5^ -10 : 0- C) mm | ( -
-5* 10 ; -,i i, , H -5 i -5' -o -io- , B ■ . ■-
Blönduós
Akureyri
fCL.
1,1 1,1 !,■ ■
15 5
LC1
-10 0
-5 -5-
0 j -10'

Miö Flm Fös
Mán Þri Miö Rm Fös Lau
i . — JJ A— i í j í
Egilsstaðir
Bolungarvík
Þri Mlö Fim Fös Uu
Reykjavik
Þri Miö Fim Fös
v
Kirkjubæjarklaustur
SÍ \ í í
CCL
li^Trriív^
L.s| ,oí '10 í 5- 9 mm
-5 ] 0- -o ; -5- ■ B ■ 11 ■ i
,\N \
Stykkishólmur
CSL.
Stórhöfði
if.l
ll
Mán Þri Mlö Rm Fös
1 i ■ I I ll
VEÐURSTOFA
? ÍSLANDS
J\ u
Veðurspárit
Mán Þri Miö Fim Fös

22. 2.1999
Línurit: Lofthiti, spágildi fyrir miðnætti og hádegi.
Súlurit: Úrkoma, uppsöfnuð i 12 klst.
Vindörvar: Vindur blæs inn að punkti. Vindhraði er táknaður
með skástrikum; heilt strik táknar 5 m/s en hálft 2.5 m/s.
Þríhyrningur táknar 25 m/s.
v
Dæmi: » táknar norðvestanátt, 7.5 m/s.
Færð á vegiun
Allir helstu þjóðvegir landsins eru færir.
Skafrenningur er á heiðum á Austurlandi og víða um land
er iiokkur liálka.
SEXTÍU
OG
SEX
NORÐUR
Glerárgötu 32
Akureyri