Dagur - 29.05.1999, Blaðsíða 8

8- LAUGARDAGUR 29. MAÍ 1999
FRÉTTASKÝRING
Almeimt orðuð!
FRIÐRIK ÞÓR
GUÐMUNDSSON
OG
VALGERÐUR
JOHANNSDÖTTIR
SKfílFA
Ráðherrar í ríMsstjóm
íslauds hafa aldrei
verið fleiri en í þeirri
sem tók við í gær og
aldrei hafa fleiri kon-
ur sest í ráðherrastóla.
Stj ómarandstöðuimi
þykir hins vegar fátt
airnað til tíðinda í
nýrri ríkisstjóm og
segja stefnuyfirlýs-
ingu hennar loðna og
óljósa.
Þriðja ráðuneyti Davíðs Oddsson-
ar tók við á ríkisráðsfundi í gær
eftir að stofnanir Framsóknar- og
Sjálfstæðisflokks höfðu lagt
blessun sína yfir nýjan stjórnar-
sáttmála og þingflokkarnir sam-
þykkt tillögu formannanna um
sídpan í ráðherraembætti.
Stjórnin ætlar að „vinna áfram í
anda þeirra meginsjónarmiða
sem lýst er í stefnuyfirlýsingu
flokkanna frá 23. apríl 1995,“
eins og segir í stjórnarsáttmálan-
um en í honum er farið almenn-
um orðum um það sem stjórnin
ætlar að gera á kjörtímabilinu.
Hún stefnir að því að treysta
stöðugleika, draga úr skuldum,
örva sparnað, endurbæta ríkis-
reksturinn, auka fjölbreytni at-
vinnulífs, treysta undirstöður
byggðar, tryggja jöfn tækifæri til
náms, aðgang að góðri heilbrigð-
isþjónustu og standa vörð um
tunguna og menninguna svo
nokkuð sé nefnt. Það er einnig
stefnt að því að Iækka eignaskatta
á húsnæði, draga úr tekjuteng-
ingu bamabóta og Iengja fæðing-
arorlof en ekkert af þessu er
tímasett. Það á að selja ríkisbank-
ana og heíja „undirbúning að
sölu Landssímans" eins og segir í
stjómarsáttmálanum og ekki víst
samkvæmt því að Síminn verði
seldur á kjörtímabilinu. Það er
hins vegar ljóst að á fyrri hluta
kjörtímabilsins verður skipan
ráðuneyta og verkefni þeirra
stokkuð upp. Seðlabankinn verð-
ur færður undir forsætisráðu-
neytið og Byggðastofnun undir
iðnaðarráðuneytið og sameinuð
„atvinnuþróunarstarfsemi á veg-
um þess“ eins og segir orðrétt. Að
Iíkindum mun Páll Pétursson fé-
Iagsmálaráðherra hætta sem ráð-
herra um mitt kjörtímabilið eða
jafnvel fyrr og taka til við að stýra
þessari atvinnuþróunarstarfsemi.
Korniiii fjölgar
Það var ekki við því að búast að
boðaðar yrðu byltingar í áfram-
haldandi samstarfi sem báðir
flokkar hafa talið nokkuð farsælt,
en breytingar fylgja eigi að síður
þessari nýju stjórn. I fyrsta sinn í
Islandssögunni eru þijár konur í
ríkisstjórn og gert ráð fyrir að Val-
gerður Sverrisdóttir taki síðar við
af Páli Péturssyni félagsmálaráð-
herra, en það hefur aldrei verið
nema ein kona í ríkisstjórn hér til
þessa.
Ráðherrum hefur verið fjölgað í
12 og af þeim eru 5 að setjast á
ráðherrabekkinn í fyrsta sinn.
Þetta er suðvestlæg stjórn, sagði
fréttamaður Ríkisútvarpsins og
víst er að landsbyggðarráðherrar
hafa ekki verið færri hlutfallslega.
Fimm af 6 ráðherrum Sjálfstæð-
isflokks eru úr Reykjavík og
Reykjanesi og 2 af 6 ráðherrum
Framsóknar. Einn ráðherra er úr
Suðurlandskjördæmi, 1 frá Aust-
urlandi, 1 úr Norðurlandi vestra
og 2 úr Vesturlandskjördæmi. Á
síðasta kjörtímabili átti Norður-
land eystra 2 ráðherra en nú er
enginn ráðherra úr þessu íjöl-
mennasta landsbyggðarkjördæmi.
Ekki hönd á festandi
Talsmönnum stjórnarandstöð-
unnar þykir Iítið til stefnuyfirlýs-
ingar Framsóknar- og Sjálfstæðis-
flokks koma. Margrét Frímanns-
dóttir, talsmaður Samfylkingar-
innar, segir hana afar almennt
orðaða. „Þar er ekkert sem er í
raun hönd á festandi, annað en
það sem þegar hefur komið fram
um áframhaldandi sölu ríkis-
eigna. Það sem kemur mér á
óvart er hvað lítið er ijallað um
sjávarútvegsmál, einkum í Ijósi
síðustu atburða og þeirra vanda-
mála í sjávarútvegi sem augsýni-
lega eru að verða til í mjög stór-
um byggðarlögum um allt land.
Þá er ekkert tekið á samþjöppun
eignarhalds og valds í greininni.
Þarna eru veruleg vandamál og
hið sama má segja um landbún-
aðinn. Ríkisstjórnin fékk sérstaka
skýrslu um mikla fátækt í bænda-
stéttinni, en ekkert er tekið á því,
frekar en öðrum kjaramálum.
Hvað velferðarkerfið varðar sýnist
mér þarna opnað á möguleikann
á frekari einkavæðingu í heil-
brigðisþjónustunni. Og barnakort
Framsóknarflokksins eru orðin að
„öðrum sambærilegum aðgerð-
um“. Enn og aftur er talað um
kostnaðarvitund stjórnenda og
aukna ráðdeild, en leiðirnar óljós-
ar eins og fyrri daginn," segir
Margrét.
Hún bendir einnig á að orða-
lagið um að skattalegar breyting-
ar verði miðaðar við að þær ýti
ekki undir þenslu í hagkerfinu
veki spurningar. „Ymsir efnahags-
Þriðja ráðuneyti Davíðs Oddssonar tók við á ríkisráðsfunc
sérfræðingar hafa bent á að
hækkun skatta til að draga úr
þenslu sé ein Ieiðin og maður
spyr hvort átt sé við það. Fyrir 4
árum settu þeir á oddinn að draga
úr áhrifum jaðarskatta, en gerðu
ekki neitt, en taka það loforð upp
aftur núna, hversu trúlegt sem
það er,“ segir Margrét.
Margrét fagnar því að konum í
ráðherrastólum fjölgi. „Það er
ekki mitt að dæma um ráðherra-
valið almennt, en ég hefði þó
talið að Valgerður Sverrisdóttir
yrði fyrsta val miðað við hennar
pólitíska feril. Hún hefði mátt
taka á honum stóra sínum í þeim
efnum.“
Jóðsótt og 2 litlar mýs
Steingrími J. Sigfússyni, for-
manni Vinstrihreyfingarinnar
græns framboðs þykir eins og
Margréti athyglisvert hversu
stefnuyfirlýsingin sé almennt
orðuð. „Þetta hljóta að hafa verið
einhveijar lengstu viðræður um
ekki neitt sem sögur fara af, því
segja má að fjallið hafi tekið jóð-
sótt og fæðst tvær litlar mýs, þ.e.
tveir ráðherrar í viðbót. Fjölgun
ráðherra er eina raunverulega
niðurstaðan og útkoman er helm-
ingaskiptastjórn „par excellance"
í tvöföldum skilningi; helminga-
skipti milli flokkanna og helming-
ur þingflokks Framsóknarflokks-
ins kominn í ríkisstjórnina. Eg tel
að þetta allt sýni að það hafi
aldrei staðið annað til hjá þessum
flokkum en að halda samstarfinu
áfram og það hefði verið heiðar-
legra af þeim að segja það hreint
út fyrir kosningar, eins og ég
reyndi ítrekað að særa fram,“ seg-
ir Steingrímur og bætir við að
„sérstaka athygli vekur loðið og
almennt orðalag um stór kosn-
ingaloforð, eins og bráðfyndinn
texti um barnabæturnar, þar sem
barnakort Framsóknarflokksins
er hjá einhverjum góðum
húmorista orðið að „til dæmis“ og
„eða öðrum sambærilegum að-
gerðum". Þetta er afar kómískur
texti. I reynd er ekkert í stefnuyf-
irlýsingunni sem kallast má
stefnumarkandi."
Gott að hlutföllin skáni
Steingrímur segir ekki við hæfi að
vera að gefa ráðherrunum eink-
unnir. Ráðherravalinu ráði flokk-
arnir „en það er þó ánægjulegt að
þarna eru þrjár konur og gott að
þau hlutföll skáni,“ segir Stein-
grímur.
Undir það tekur Gunnar Ingi
Gunnarsson varaformaður Frjáls-
Davíð Oddsson, forsætisráðherra nýrrar ríkisstjórnar, afhenti í gær Árna Mathiesen sjávarútvegsráðherra og Sólveigu Pétursdóttur dóms- og
kirkjumálaráðherra lyklana að ráðuneytum þelrra.