Dagur - 02.09.1999, Blaðsíða 4

20-FIMMTVD AGU R 2. SEPTEMBER 199S
LÍFIÐ í LANDINU
Sölunefndin getursparað sér
ómakið að eltast við dyntótta
kaupendur um heimsbyggðina
upp á von og óvon og hálft
frampartsverð. Miklu nær er að
lækka verðið á dilkakjöti á
íslandi niður í lága verðið sem
útlendingar borga fyrir dilkinn
og leyfa landsmönnum að njóta
lambakjöts með sultu um
helgina.
»V' L
x: i
Sölunefnd í
sauðalitunum
Gamla og góða Viðreisnar-
stjórn Ihalds og Krata er
bæði lofuð og prísuð fyrir að
rýmka viðskiptin hér á landi,
en minna er talað um þegar
hún hneppti sauðljárbænd-
ur í fjötra með peningum úr
ríkissjóði. Enda breyttist
sauðahald þá úr sjálfstæðri
búgrein í nýja tegund fíknar
og áratugum saman biðu
sauðabændur þolinmóðir
eftir sprautunni sinni. Sauð-
fjárfíknin hefur síðan kostað
ríkissjóð 500 milljarða króna hið minnsta og
stutt er síðan nýr milljarða búvörusamning-
ur var gerður við venslamenn sauðkindar-
innar. Afréttir Ijallkónganna eru því fyrsti
verndaði vinnustaður þjóðarinnar og langt á
undan landhelgi sægreifanna. Frá landnámi
hefur blessuð sauðkindin svo náð að breyta
grösugu skóglendinu á milli fjalls og fjöru í
sviðna jörð.
Útflutningur og innflutningur
A skeiði Viðreisnar blómstruðu alls konar af-
urðasölur og aðrir áfangastaðir dilkakjötsins
á leiðinni úr sumarhögunum og á matarborð
neytenda. Ekki einasta niðurgreíddi ríkis-
sjóður Iambakjötið, heldur greiddi ríkið líka
uppbætur á þá fáeinu dilka sem tókst að
selja úr landi fyrir slikk. Aðrar sporslur
tengdar sauðljárfíkn skipta ekki máli í þessu
sambandi. Samt er af nógu að taka og þar
með talin landgræðsla fyrir heilan milljarð
króna, sem Alþingi samþykkti að gefa þjóð-
inni handa sauðkindinni að borða á ellefu
alda Iandnámsafmæli hennar og þjóðarinnar
árið 1974.
En því er útflutningur á dilkakjöti nefndur
hér til sögunnar, að nú hafa samtök sauða-
manna sett nýja sölunefnd á laggirnar til að
selja Iambakjöt úr landi og væntanlega feng-
ið til þess skammtinn sinn úr ríkissjóði.
Öðru hvoru hefur verð á dilkakjöti í útlönd-
um spurst út um heimsbyggðina og lætur
nærri að kaupa megi heilan skrokk á heims-
markaði fyrir verðið á hálfum framparti hér
á heimamarkaði. En hitt er svo annað mál:
Sölunefndir til útflutnings eru alls góðs
maklegar og nýja sauðfjárnefndin væri ekki í
frásögur færandi ef íslenskir neytendur
fengju að skipa líka nefndir til að flytja inn
lambakjöt. En á meðan blátt bann ríkir við
innflutningi á dilkakjöti og öðru kjöti er ver-
ið að gera grín að íslensku þjóðinni með því
að flytja út lambakjötið. Einkum og sérílagi
þegar horft er á hvílíkar fórnir þjóðin hefur
mátt færa til að fóstra ærnar sem nú ala af
sér lömb til útflutnings.
Frosnir og lifrænir sauðir
Sauðamenn geta ekki kvartað undan viðtök-
um þjóðarinnar á kjötinu þeirra og sauð-
kindarinnar. Islendingar hafa löngum talið
dilkakjötið bæði herramannsmat og hátíðar-
mat. Jafnvel þó dilkurinn hafi í hálfa öld ver-
ið sagaður niður í sama gamla farið sitt eftir
að hafa legið Iögbundinn geymslutíma í
frosti á kostnað ríkissjóðs. Og enn í dag
mundi þjóðin éta dilkakjöt með sultutauji
um hverja helgi ef hún hefði ráð á því.
En þar með er ekki sagt að gamli og freðni
dilkurinn falli útlendingum eins vel í geð og
Islendingum sem hefur verið þröngvað til að
borða hann áratugum saman. Við þekkjum
ekki annað Iambakjöt og fáum ekki að kynn-
ast því að meðan Viðreisnarstjórnin sáluga
stendur framliðin vörð um landbúnaðinn.
Sú var tíðin að bjartsýnir menn reyndu þó
að flytja út dilkakjöt og báðu sauðamenn að
skera kjötið í parta eftir óskum kaupandans í
útlöndum. Sauðamenn svöruðu því til að
gamla og góða sögunin á dilkunum hefði
dugað vel hér á landi í þrjátíu ár og væri
nógu helvíti góð ofan í útlendinginn. Þannig
fór útflutningur á lambakjöti í súginn en
ekki útlendinginn.
I dag eru að vísu komin ný og betri viðhorf
til útlendinga og sjálfsagt hægt að fá dilkinn
sagaðan á alla kanta. Jafnvel pakkað í um-
búðir að óskum kaupanda. Ný tegund af
sauðaeldi er komin til skjalanna og nú
tfðkast að ala og rækta Iífrænt fóður úr
skauti náttúrunnar ofan í helvítis útlending-
inn.Til þess að dilkakjöt skoðist lífrænt fóð-
ur má sumarlambið ekki jórtra lengur töðu
úr húsi heldur verður lambið að þrífast
stutta ævina í afréttum íjallkónganna á að-
framkomnum heiðalöndum. Við blasir því að
sauðfé verði aftur rekið í löngum bunum á
heiðlöndin græn og óbyggðirnar hljóti nú
sömu örlög undan tönnum sauðkindarinnar
og skóglendið hlaut forðum á milli Qalls og
fjöru.
Vatnið handan lækjarins
Áhugamenn um dilkakjöt á matseðlum úti í
hinum stóra heimi borga ekki hærra verð
fyrir dilkinn kominn á disk en sem nemur
hálfum framparti í frystikistunni f Kaupfé-
lagi Húnvetninga vestan Hjaltadals. Sölu-
nefnd sauðamanna þarf hins vegar ekki að
leita langt yfir skammt að kaupendum að
frosnu dilkakjöti sínu og sauðkindarinnar.
Sölunefndin getur sparað sér ómakið að
eltast \ið dyntótta kaupendur um heims-
byggðina upp á von og óvon og hálft
frampartsverð. Miklu nær er að lækka verðið
á dilkakjöti á Islandi niður í lága verðið sem
útlendingar borga fyrir dilkinn og leyfa
landsmönnum að njóta lambakjöts með
sultu um helgina. Þjóðin á það inni. Bon
apetite!
UMBUÐA-
LAUST
.D^ur
Dr. Þorvaldur
Gylfason.
IMENNINGAR
LÍFIB
Maríusí
Borgarleíkhúsmu
„Ekki segja mömmu" heita
stórtónleikar Maríusar í Borg-
arleikhúsinu í kvöld kl. 20 en
þar hyggst hann syngja lög úr
söngleikjum ásámt Steinunni
Olínu Þorsteinsdóttur, Sig-
rúnu Pálmadóttur og Krist-
jönu Stefánsdóttur.
Viðskiptm
efla afla dáð
Heimskringla - Háskólaforlag
Máls og menning-
ar hefur gefið út
bókina „Viðskiptin
efla alla dáð“ eftir
dr. Þorvald Gylfa-
son en þar íjallar
hann um íslenska
og erlenda hag-
fræðinga, um
hagkerfi fjarlægra
Ianda í Suður-
Amerfku, Afríku og Asíu, um
ólíka hagstjórnarhætti í ýms-
um löndum auk þess að skrifa
um menntamál á Islandi,
menningarlífið, sjávarútvegs-
og Iandbúnaðarmál og sam-
spil þeirra við aðra þætti efna-
hagslífsins. Bókin er 359 bls.
og verður bók mánaðarins í
september á verðinu 3.135 kr.
en hækkar í 4.480 kr. þann 1.
október.
Viltu læra leiklist
og talsetningu?
Hljóðsetning ehf. ætlar nú,
annan veturinn í röð, að
halda 8 vikna leiklistar- og
talsetningarnám-
skeið fyrir alla
aldurshópa (í
fyrra voru þátttak-
endur frá 8 til
74ra ára). Þátt-
takendur fá að
kynnast leik-
rænni tjáningu,
spuna, söng, tal-
setningu teikni-
mynda, upptöku í hljóðveri og
upptöku tónlistarmyndbands.
Meðal kennara eru Jakob Þór
Einarsson og Ingrid Jónsdótt-
ir. Námskeiðin hefjast 20.
sept. að Laugavegi 63 en
skráning fer fram á staðnum
eða í s: 550 4500 6.-10.sept.,
ld.10-17. Þáttökugjald fyrir 8-
16 ára er 15.000 kr. en
18.000 kr. fyrir fullorðna.
Ingrid
Jónsdóttir.
Samanburður frá Hriflu
Svo virðist sem aukin harka sé að
færast í þjóðfélagsumræðuna á
íslandi og er umíjöllun um eign-
arhald á Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins þar glöggt dæmi.
Ástæður þessarar auknu hörku
geta verið fjölmargar, en sú nær-
tækasta er að í hagsmunaátökum
þeim sem nú eru uppi eru menn
að takast á með tröllahöndum
um stærri og meiri hagsmuni en
áður hafa þekkst í íslensku þjóð-
lífi. Harkan fylgir peningunum
og þegar þeir eru i annan stað
missir margur fótanna.
MENNINGAR
VAKTIN
Siguröur Bogi
Sævarsson
skrifar
Meöufln iimdefld
Kunnugir segja að galdrabrennurnar
sem tendraðar hafa verið síðustu daga í
tengslum við FBA-málið séu sumpart
lfkar því sem gerðist í stjórnmálum á Is-
landi f kringum 1930. Á þeim tíma var
Jónas Jónsson frá Hriflu dómsmálaráð-
herra og með veldissprotann í hendi sér.
Enginn maður í Iíkingu við hann hefur
komist jafn nærri því að verða einræðis-
herra á íslandi. Jónas varð líka
umdeildur og ef til vill hafa
aldrei risið jafn miklar deilur um
nokkurn mann. Voru meðul hans
í baráttunni oft umdeilanleg,
enda óvægin á köflum.
Annars er merkilegt að Jónas
skuli nú vera dreginn inn í þessa
umræðu sem samanburðartákn,
þegar um sjötíu ár eru liðin síðan
hann sat í ráðherrastól og 31 ár
síðan hann lést. Segir það sitt-
hvað um veldi hans og sannar
raunar þá pólitísku kenningu
Olafs Ragnars Grímssonar sem
að þegar verk stjórnmálamanns
umdeild gæti sá hinn sami verið
viss um að hann væri að gera hluti sem
skiptu máli.
sagði
Kom alþýöunni tfl valda
„Hann var eldheitur hugsjónaður, en
óvæginn og skömmóttur í skrifum.
Hann sá allt mannlífið í sjónarhorni
stjórnmálabaráttu,'1 segir Hannes Hólm-
steinn um Hriflu-Jónas. Þessi orð heim-
Sigurður lögfræðingur líkir Birni Bjarnasyni saman við Jónas frá Hriflu. „Ólíku saman að jafna,
segir í greininni.
færir Sigurður G. Guðjónsson svo uppá
Björn Bjarnason menntamálaráðherra í
grein sinni í Degi í íyrradag. Nú þykist
ég þess fullviss að sjálfstæðismönnum er
lítil þægð í því að vera á nokkurn hátt
líkt við Jónas, enda er í raun afar ólíku
saman að jafna. Það virðist vera vilji fá-
mennisvaldsins í Sjálfstæðisflokknum að
eignir og áhrif f landinu séu á fárra
manna höndum. Aftur á móti lagði
Jónasar frá Hriflu sig allan fram f
ráðherratíð sinni í atlögu við spillt kerfi,
foqrokaðan forréttindaaðal og kom al-
þýðunni til valda. Þar greinir á milli.