Dagur - 22.10.1999, Blaðsíða 11

I
'
Miðapantanir i simsvara 462-1400 alla daga
Miðasala opin þrí.-fim. kl. 13.00-17.00 fös.-lau. 14.00-20.00
Miðasalan opin alla virka daga
frá kl. 13:00-17:00 og fram að
sýningu, sýningardaga.
Sími 462 1400.
Kortasalan í fullum gangi!
7. sýning föstud.
22.10. kl. 20:00.
8. sýning laugard.
23.10. kl. 20:00.
9. sýning föstud.
29.10. kl. 20:00.
10. sýning laugard.
30.10. kl. 16:00.
11. sýn. laugard.
30.10. kl. 20:00.
Leikarar:
Ari Matthíasson,
Aðalsteinn Bergdal,
Árni Pétur Reynisson,
Ingibjörg Stefánsdóttir,
María Pálsdóttir,
Sigurður Karlsson
og Sunna Borg.
Li.ilijúiaiijOaijuiúúiu
LEIKFÉLA6 AKUREYRAR
Til hvers eru orð?
menna nútímans. Hvað hafa til
dæmis valdamenn í hildarleik
styijaldanna og grimmdarinnar að
gera með sál og tilfinningar? Þær
flækjast aðeins fyrir!
Eins og náttúruverndarsinnar
hér uppi á Islandi og annars stað-
ar í heiminum, sem vilja vernda
þessa opnu bók sköpunarsögunn-
ar sem Iandið okkar er - og ætti
að vera - „Háskóli heims" í jarð-
fræði og öllum þar tengdum
fræðum. En til hvers er að tala ...
Það er slungið herbragð nú í
sumar að leiða sem flesta ferða-
menn að flúðum þeim sem nefn-
ast „Eyjabakkafoss“ og tala þar
um Eyjabakka. Hæðin þar fyrir
ofan byrgir nefnilega alla sýn inn
eftir hinum raunverulegu Eyja-
bökkum. Svo eftir sem áður er
fólk ósnortið af sérstöðu þessa
Iands og „verður ekki bergnumið“
við þær aðstæður. Og til hvers er
að tala um lífríki og náttúruundur
Eyjabakka, Arnardals, Kára-
hnjúkasvæðisins og Hálsalón fyrir
daufdumbum eyrum og blindri
sýn? Sagan talar sínu máli fyrir þá
sem vilja hlusta. En hinir virðast
heldur tileinka sér háttu Iæmingj-
anna. Hugsandi fólk hefur þó rétt
til að stinga við fótum. Og verður
að gera það í tíma. Þar f Iiggur
„herskylda" okkar náttúruvemd-
arsinna. Lögum verður - og er -
sífellt breytt, í takt við tímann.
„Akvæði til bráðabirgða" í lögum
um umhverfismat er svo hæpin
„klásúla“ að hún fellur nánast um
sjálfa sig, svo það er í rauninni
aðeins formsatríði fyrir Alþingi að
afturkalla þetta „leyfi“ til Fljóts-
dalsvirkjunar. Geri þingið það
ekki glatar það endanlega þeirri
litlu virðingu sem það hélt sig
hafa.
Skrifað 30. ágúst 1999.
Asknftarsimmn er 800-7080
Matreiðslan á
villibráðinni
GUÐRÍÐUR B. HELGADÓTTIR
SKRIFAR
I einfeldni sinni mætti ætla að
þau væru til þess að auðvelda
mönnum tjáskipti, skýra mál frá
mörgum hliðum, jafna deilur og
komast að skynsamlegri niður-
stöðu.
En er það reyndin?
Mikið hefur verið rætt og ritað
um fyrirhugaða Eyjabakkavirkjun.
„Meira en nokkurt annað mál,
einsdæmi á síðari árum,“ segir
Jón Kristjánsson alþingismaður. -
Sem ég dreg í efa, því umljöllun
um Blönduvirkjun var engu
minni, ef öll gögn væru skoðuð.
Og hefði það ef til vill getað spar-
að mörgum ómakið við að gnpa
til penna nú, svo Iík er aðferðin
og söm við sig frá hendi Lands-
virkjunar-“valdsins“.
Hefur þó Landsvirkjun, að
gefnum loforðum og yfirlýstri
„umhverfisstefiiu“, sagst ætla að
„hafa frumkvæði og fyrirhyggju í
umhverfismálum, eiga gott sam-
starf við stjórnvöld og aðra þá er
láta sig þann málaflokk varða ...
Afstaða fyrirtækisins skal vera
málefnaleg, opinber og einkenn-
ast af heildarsýn." (Tilvitnun í
Umhverfisstefriu Landsvirkjunar.)
Hver hefur séð skýrslu fyrirtæk-
isins um rannsóknir vegna Fljóts-
dalsvirkjunar?
Það segir einnig í myndskreyttu
dreifiblaði í Blöndustöð, um vilja
Landsvirkjunar til að „lifa í sátt
við land og þjóð, svo þeim megi
lánast með nánu samstarfi allra
hagsmunaaðila, með það að leið-
arljósi að sætta ólík sjónarmið og
greiða úr hagsmunaárekstrum."
Og „Landsvirkjun kappkostar að
standa þannig að málum að sem
minnst tjón hljótist af ogjafnvægi
ríki áfram í vistkerfinu." (Hvar
eru hreindýrin og heiðagæsimar í
þeirri mynd (Innskot höf.) En
áfram tilv. í bæklinginn: „Hálendi
Islands er viðkvæmt og ljóst að
þar verður að fara með gát... Enn
hafa ekki orðið nein stór slys í
umhverfismálum við nýtingu inn-
lendra orkugjafa, en til að koma í
veg fyrir slík áföll í framtíðinni
verður að vera vel á verði og var-
ast vítin...“
Og hvað merkja svo þessi orð í
raun og veru?
Hefur verið staðið við þau
gagnvart Austfirðingum og þjóð-
inni í heild?
Það var framkvæmt stórslys við
Blönduvirkjun með því að sökkva
þar helmingi meira af algrónu
landi en þurft hefði án þess að
skerða getu virkjunarinnar, því
valkostur 1, sem farinn var, gerði
ráð fyrir 400 gl miðlunarlóni með
stíflu við Refstjamarbungu. Flat-
armál lóns þar er 64 ferkm, þar af
5 5 ferkm algróið land.
Valkostur II., með stfflu við
Sandárhöfða, gerði einnig ráð fyr-
ir 400 gl lóni, en flatarmál þess
Iands, sem færi undir vatn áætlað
alls 39 ferkm., þar af um 30
ferkm gróið land.
Þarna munaði um 25 ferkm al-
gróins lands. Og það var þetta
sem barist var um. En virkjunar-
valdið réði - með leyfi Alþingis!
Og Ijöldi fólks einblínir á rollu-
mynd við rofabarð veðurs og
vinda, en horfir framhjá þessum
ofurmætti eyðileggingarinnar,
sem vílar ekki fyririér-áð fcökkva í
heilu lagi svo og svo þykku lagi af
grösugri gróðurmold á tugum og
hundruðum ferkílómetra 'lands
með öllu því iðandi lífi sem jarð-
vegurinn geymir. Þvílík skamm-
sýni og þekkingarskortur!
En til hvers eru þessi orð?
Þarna var ekki „reynt að fyrir-
-byggja -eins -og-kost-ur «rr-sköða ’ á
umhverfinu." (Umhvs. Landsv.)
Og ætlar Landsvirkjun nú að
„læra af mistökunum og varast
vítin“?
Það verður ckki séð af umræð-
unni um virkjanir á svæðinu
norðan Vatnajökuls, því þar er
ekki aðeins verið að tala um Eyja-
bakka, heldur líka Amardal, Háls-
Ión og Kárahnjúksvirkjun. Hveija
náttúruperluna af annarri dýr-
mætari fyrir vistkerfið.
Jón Kristjánsson skrifar undir
glannastórri fyrirsögn um „Nýjar
vígstöðvar í Eyjabakkamálinu".
Og það er enginn málamiðlunar-
eða sáttatónn í þeirri grein.
Siv Friðleifsdóttir, svokallaður
„umhverfisráðherra11, segist bara
hafa „sömu skoðun og stjórnin'*
og gerir þar með það sem henni
er fyrir lagt.
Valgerður Sverrisdóttir, „tilvon-
andi ráðherra“, segist „ekki hafa
skipt um skoðun", og auðvitað fer
hún ekki að fyrirgera sínum ráð-
herradraumum með meintum
vangaveltum um land og lífríki.
Því allir vita nú hver vilji flokks-
forustunnar er í þessum málum,
hann fer ekki Ieynt. Og þar sem í
lögunum um „umhverfismat“ er
þetta hæpna „ákvæði til bráða-
birgða“ um undanþágu fyrir fram-
kvæmd samkv. leyfum útgefnum
fyrir I. maí 1994, þá fara nú
framsóknarþingmenn var að
henda því „hálmstrái" frá sér á
síðustu stundu, vitandi það að
ekkert getur „bjargað“ þeim upp
úr þessu botnlausa kviksyndi,
sem þeir eru komnir í með Eyja-
bakkamálinu.
Uil.illjlAiiliiÍldiiMiaivilLILl
LEIKFÉLA6 AKUREYRAR
Davíð er
pappírstígrisdýr
-segir Möröur Árnason
í helgarviðtalinu
Fluguveiði, krossgáta,
matargatið, bókahillan, bíó, o.m.fl.
Vert væri einnig um leið að
minnast togstreitunnar milli „ráð-
herra“ Norður- og Austurlands á
þeim tíma sem þetta „virkjunar-
íeyfi“ var samþykkt. Og hrossa-
kaupanna með „friðun Þjórsár-
vera“ í skiptum fyrir að sökkva
landi við Blöndu og/eða Fljóts-
dalsvirkjun.
Allir vita nú, sem vita vilja, að
það „samkomulag" stenst heldur
ekki f reynd, því alltaf er verið að
seilast lengra og lengra í ásókn á
það náttúruvætti.
Til þess að ná fram samþykki
sumra hreppsnefnda við undir-
skrift Blönduvirkjunarsamnings
var fallist á ýmis skilyrði. Ekkert
af þeim orðum var efint í fram-
kvæmd síðar.
Nei. Landsvirkjun hefur valdið
og ætlar að gera þetta eins og
hún hefur ákveðið. Aðrir mega
tala, skrifa og skeggræða. Stjóm
Landsvirkjunar kemur það ekkert
við. Bara gott að vinna tíma og
geta svo hellt sér út í fram-
kvæmdir þegar henni hentar. Á
bak við „víglínu" verndunarsinna
og öll þessi marldausu orð - að
þeirra mati. Þá vinnst líka tími til
að slá glýju í augu margra heima-
manna með tali um stóriðju, upp-
gripavinnu og gróða. (Við Blöndu
varð sá „Glámur" mörgum
skeinuhættur.)
Hvað varðar þá um óafturkræf
náttúruundur, lífríki Iands og
hungurdeyjandi heim í sóðaskap
sóunarinnar og óþverrans? Það er
bara tilfinningasemi og tilfinning-
ar eru bannfærðar því þær hæfa
ekki sálarlausum gerviheilum vél-
Kraftur og
útgeislun

Mnt
aH(C)iína
y
i