Dagur - 27.11.1999, Qupperneq 8

8 -LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1999
rD^ir
I
FRÉTTASKÝRING
„Búmn að bíða
BIRGIR
GUÐMUNDS-
SON
skrifar
Prír nýir albanskir
flóttamenn komu til
Dalvíkur í gær og urðu
þar fagnaðarfundir
með ættingjum.
Flóttamannastefnan
gefist vel og formaður
Flóttamannaráðs boð-
ar óbreytta stefnu í
málafLokknum.
„Þetta er mjög gaman, ég er bú-
inn að bíða mjög lengi, og er mjög
spenntur," sagði Sabit Veselaj,
Kósóvo-Albani, sem kom hingað
til lands í vor og hefur flust til
Davíkur og sest þar að. Orð Sabits
féllu skömmu áður en flugvél
með þrjá unga Albana, nýjustu
Ilóttamennina, lenti í snjómugg-
unni á Akureyri rétt íyrir hádegi í
gær. Tveir hinna nýju flótta-
manna, Bekim og Nyhi, eru bræð-
ur Sabits, og langt var síðan þeir
bræður höfðu hist. Þriðji fótta-
maðurinn, sem kom í gær hitti
hins vegar móður sína, Hanrije
Veselaj, sem var í hópi þeirra
flóttamanna sem búið hefur á
Dalvík síðustu mánuði og sest þar
að. Með þeim urðu vitaskuld
miklir fagnaðarfundir, en nýju
flóttamennirnir eru allir frændur
og bera allir sama ættarnafn.
Falla vel iim í hópinn
Flóttamennirnir sem komu í gær
eru um tvftugt, og lengi vel gekk
nokkuð brösuglega að hafa upp á
þeim og litlar upplýsingar að hafa
aðrar en að þeir væru á lífi. Hins
vegar hafa þeír síðustu vikur og
mánuði verið að vinna við upp-
byggingastarfið í Kosovo, í bygg-
ingavinnu, að sögn Sabits, en
nánast öll mannvirki eru ýmist
mikið skemmd eða ónýt. Menn-
irnir þrír, munu væntanlega falla
vel inn í þann 20 manna hóp
Kósóvo-Albana sem býr fyrir á
Dalvík, en þar hafa verið þrjár
fjölskyldur og einn einstaklingur.
Þeir munu fá þar íbúð og ganga
inn í hefðbundið „flóttamanna-
prógram“, sem stendur í eitt ár.
Nýlega fækkaði raunar talsvert í
Albanahópnum á Dalvík þegar
kona með fimm börn fluttist aftur
heim, en eiginmaður hennar sem
hafði jafnvel verið talinn af, hafði
komið fram á lífi.
Gengið vel
Almennt má segja að aðlögun
Kosovo-Albananna að íslensku
samfélagi hafi gengið mjög vel.
Auk hópsins á Dalvík er hópur í
Hafnarfirði, en þeir sem fóru til
Reyðarfjarðar fluttu sem kunnugt
er allir heim til Kósóvo á ný þegar
stríðsástandinu þar lauk. A sínum
tíma hafði ríkisstjórnin gert ráð
fyrir að taka við 20-25 flótta-
mönnum úr blönduðum hjóna-
böndum í ár, en þá braust út
stríðið í Kosovo og lokuðust þá
Ieiðir úr úr landinu. I kjölfarið var
ákveðið í samráði við alþljóðlegar
hjálparstofnanir að Islendingar
myndu taka við 100 Kósovo-Al-
bönum, en á endanum urðu þetta
þó ekki nema 77 manns sem
hingað komu. Síðan hafa sumir
farið og aðrir komið og lætur
nærri að nú séu hér um eða yfir
50 manns eftir úr þessum hópi,
fólk sem líklegast er að muni setj-
ast hér að til frambúðar.
Mjög jákvæðir
Lovísa María Sigurgeirsdóttir er
verkefnisstjóri flóttamannaverk-
efnisins á Dalvík og segir hún
áberandi hversu jákvæðir flótta-
mennirnir séu og það sé í raun
ástæðan fyrir því hversu vel þeim
gengur að fóta sig í nýum heim-
kynnum. „Þau eru farin að vinna
og eru í skóla að læra íslensku.
Flóttamenn eiga rétt á ársnámi í
íslensku og þau munu því verða
áfram í íslenskunámi í vetur.
Sumir vinna hjá Sæplasti og aðrir
í frystihúsinu, ein kona vinnur á
Krílakoti, leikskólanum, og einn
er að kenna börnunum albönsku,
en þau fá líka kennslu í sínu
móðrumáli," segir Lovísa María.
Um þá kennslu sér fyrrnefndur
Sabit Veselaj, sem raunar er hag-
fræðingur að mennt. Lovísa segist
ekki vita annað en að allir flótta-
mennirnir hugsi sér að búa áfram
á Dalvík og á íslandi.
Hittast á byggðabnmni
Svo sérkennilega vildi til í gær að
það bar upp á sama dag að nýju
flóttamennirnir komu og að
flóttamannahóparnir í Hafnar-
firði og á Dalvík héldu fund á
Byggðabrúnni, fjarfundabúnaði
Byggðastofnunar. Dalvíkurhópur-
inn á Akureyri og Hafnfírðingarn-
ir í Reykajvík. Tilefni fundarins
var kennslufræðilegur, þarna áttu
hóparnir að skiptast á skoðunum
og upplýsingum um það sem þau
voru búin að læra í íslensku. At-
hygli vakti að báðir hópar virðast
komnir nokkuð á leið með ís-
lenskuna, misjafnlega þó eftir
einstaklingum og aldri. Þannig
mátti td. heyra Kosovo-Hafnfirð-
ingana syngja „Öxar við ána“ fyr-
ir Kosovo-Dalvíkingana og Dal-
vfkingarnir sungu „Sá ég spóa“ á
móti.
Vegabrufaskodu
Passport control
Kátt á hjalla Akureyrarflugvelli I gær þegar bræður hittast. Sabit Veselaj er hér lengst til vinstri en bræður hans >
Að sögn Lovísu Maríu eru þó
ekki mikil tengsl milli þessara
hópa og raunar kom í Ijós að
menn voru að kynna sig hver fyrir
öðrum á Byggðabrúnni.
Bömin fljót til
Greinilegt var að það voru börnin
og yngra fólkið sem var ákafast og
öruggast í framsetningunni á ís-
lenskunni og söngnum á fjarfund-
inum. Það kemur heim og saman
við það að krakkarnir virðast al-
mennt vera að gera það gott.
„Krakkarnir eru mjög dugleg að
bjarga sér,“ segir Lovísa María.
„Þau eiga íslenska vini og bland-
ast alveg inn í samfélagið en
halda sér ekkert endilega saman.
Sum eru í blaki, og ungu krakk-
arnir eru í þolfimi í félagsmið-
stöðinni og hegða sér bara f alla
staði eins og ungir Dalvíkingar
gera,“ segir hún ennfremur. Eng-
inn íslenskur túlkur - úr albönsku
yfír á íslensku - er að staðaldri fyr-
ir hendi á Dalvík, og hefur Sabit
Veselaj, sem talar ensku líka, séð
um að túlka fyrir hópinn ef eitt-
hvað hefur komið upp. Þó er kall-
aður til túlkur úr Reykjavík ef
mikið liggur við, eins og t.d. um
þessar mundir, þegar foreldravið-
töl eru í gangi í skólanum!
Vel heppnað kerfi
Ljóst er að það form sem verið
hefur á flóttamannamóttöku Is-
lendinga er um margt einstakt og
er blaðinu ekki kunnugt um að
jafn viðamikið og skipulagt aðlög-
unarferli sé í gangi neins staðar
annars staðar varðandi móttöku
flóttamanna. Enda hefur reynsla
íslendinga vakið athygli erlendis
og nýlega mun t.d. hafa verið hér
ritstjóri frá málgagni Alþjóða
flóttamannastofnunar Samein-
uðu þjóðanna til að gera úttekt á
málinu.
Arni Gunnarsson, varaþing-
maður, er formaður Flóttamanna-
Það getur stundum verið erfitt að halda einbeitingunni í þessum kennslustundum í íslensku, jafnvel þótt þær fari
fram með fjarfundabúnaði. Ekki bætir nú úr skák að blaðamaður og Ijósmyndari eru að fylgjast með öllu saman.