Dagur - 04.03.2000, Qupperneq 8

1
FRÉTTASKÝRING
FRÉTTIR
GUÐMUNDUR
RÚNAR
HEEDARSSON
SKRIFAR

Áhugamenn í Eyjafirði hyggjast setja upp umfangsmikla rækt á
kræklingum. Seltumagnið í Eyjafirði er hagstætt.
Eykst sem af
er tekið
Víðir Björnsson hyggst ásamt fé-
lögum sínum hefja umfangs-
milda kræklingarækt í Eyjafirði
og hyggur á rannsóknir og til-
raunarækt á næstunni ef tilskilin
leyfi fást. „Eg hef gengið með
þetta í kollinum lengi,“ segir Víð-
ir þegar hann er spurður um
kræklingaræktina. „Eyjafjörður-
inn lítur út fyrir að vera mjög
fysilegur kostur. Hann er einna
mest rannsakaði fjörður lands-
ins.“ Víðir segir ýmislegt mæla
með Eyjafirðinum, til dæmis er
lítil ölduhæð innarlega í firðin-
um og það skipti töluverðu máli.
Þá skiptir hreinleikinn æ meira
máli þar sem þungmálmameng-
un og fleira er orðið vandamál
víða. Seltumagnið í Eyjafirði er
líka ákjósanlegt fyrir þessa rækt-
un auk þess sem kræklingur vex
best í myrkri þannig að íslenska
skammdegið ætti að nýtast.
Víðir segist mjög bjartsýnn á
að kræklingaræktin geti gengið
upp. „Kræklingurinn er til staðar
og maður er í raun bara að búa
honum betri hústað. Eitt er líka
mjög sniðugt í sambandi við
þetta, það er að eftir því sem
maður ræktar meira, því meira
eykst magnið á svæðinu. Hann
hrygnir alltaf á fyrsta ári, þannig
að hann hrygnir tvisvar á tógun-
um. Það eyðist ekki sem af er
tekið, heldur eykst.“ - HI
Bjargarlaus húsdýr
Dýraverndunarsambands ls-
lands, DSI, vill vekja athygli
landsmanna á jarðbönnum unt
land allt en daglega berst DSI
fjöldi ábendinga og fyrirspurna
um húsdýr í bjargarleysi úti á
víðavangi. Aðallega er um hesta
að ræða. DSI minnir á Iög um
dýravernd þar sem m.a. segi að
Iögreglan eigi að hafa eftirlit með
aðstæðum og aðbúnaði dýra.
Einnig standi í lögunum að hver
sá er verði var við sjúkt, lemstrað
eða bjargarlaust dýr skuli veita
því umönnun eftir föngum og
gera lögreglu eða dýralækni við-
vart, eins skjótt og kostur er.
Þriggja áxa áætlun
borgarsjóðs. Skuldir
lækka um milljarð.
Vísir að framtíðarsýn.
Áhersla á aðstæður og
memitim bama. Sjóu-
hverfingar í fjármál-
um, segir minnihlut-
iun.
Á fundi borgarstjórnar í fyrra-
kvöld var lögð fram þriggja ára
áætlun um rekstur, framkvæmdir
og fjármál borgarsjóðs á árunum
2001 - 2003. A þessu tímabili er
gert ráð fyrir því að greiða niður
skuldir um einn milljarð króna,
eða um 330 milljónir á ári. Enn-
fremur er stefnt að því að heildar-
skuldir borgarsjóðs lækki verulega
og verði 55% af skatttekjum og
rekstur málaflokka verði undir
82% allt tímabilið. Þessar áætian-
ir gera ráð fyrir því að tekjur borg-
arsjóðs standi undir bæði rekstri
og nýrri fjárfestingu og ný lán
verða ekki tekin á næstu þremur
árum. Á þessu timabili er áætlað
að skatttekjur borgarsjóðs aukist
úr 21,7 milljörðum króna 2001 í
rúma 24 milljarða árið 2003.
Vísir að framtíðarsýn
í greinargerð með áætluninni
kemur meðal annars fram að hún
sé vísir að framtíðarsýn og því
mikilvægt stjórntæki á því tímabili
sem hún nær til. Þá er boðað að í
starfsáætlun þróunar- og fjöl-
skyldusviðs verði lögð drög að
stefnu borgarinnar til næstu
fimmtán ára. Meðal annars er
stefnt að því að leita viðhorfa
borgarbúa til hlutverks borgarinn-
ar og þjónustu hennar og framtíð-
arsýnin unnin með tilliti til þess.
Þá eru það einnig nýmæli að við
undirbúning langtímastefnu
borgarinnar verður lögð aðalá-
hersla á að kalla fram sjónarmið
og viðhorf borgarbúa til þróunar
borgarmála í framtíðinni. Allt
miðar þetta að nýjum áherslum í
stjórnun og rekstri, dreifistýringu
og sjálfstæði stofnana og áherslur
á opið og lýðræðislegt stjórnkerfi.
Að mati borgaryfirvalda þarf í
slíku stjórnkerfi sameiginlega
framtíðarsýn og markmið í öllum
málallokkum að koma í stað sam-
eiginlegs miðstjórnarvalds.
Sjónhverfingar
Fyrri umræða fór fram um áætl-
unina á fundi borgarstjórnar í
fyrrakvöld en seinni umræðan
verður eftir hálfan mánuð. Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálms&on borgar-
fulltrúi sjálfstæðismanna segir að
þessi áætlun R-Iistans boðí ekki
nein ný tíðindi. Ef eitthvað sé þá
séu þau tíðindi döpur. Hann segir
að í fljótu bragði hefði það vakið
athygli sína að þrátt fyrir gríðar-
lega aukningu í viðbótartekjum,
ýmist með sölu eigna, hærri álög-
um og nýjum sköttum eða hátt í
20 milljarða frá því R-listinn tók
við árið 1994, eigi ekki að greiða
skyldur verði hverfabundin og
samþætt, óháð aldri þeirra sem
njóta þjónustunnar. Hinsvegar
verða mál er varða barnaverndar-
nefnd aðskilin frá hinni almennu
félagsþjónustu og verður sérstök
skrifstofa barnaverndarnefndar
starfrækt í því skyni. Utgjöld
vegna Félagsþjónustunnar munu
hækka úr 2,7 milljörðum í rúma 3
milljarða. Þá er gert ráð fyrir 20
milljóna króna framlagi árlega
næstu þrjú árin vegna fram-
kvæmda í þágu aldraðra vegna
endurbóta á íbúðum í Furugerði.
Auk þess er ráðgert að kostnaðar-
hlutur borgarinnar f byggingu nýs
hjúkrunarheimils verði um 20
milljónir á ári.
Gjaldskrárbreyting hjá ÍTR
I ársbyrjun á næsta ári er boðuð
gjaldskrárbreyting hjá Iþrótta- og
tómstundaráði, ITR, og að fram-
lög til framkvæmda á vegum
íþróttafélaga hækki verulega
vegna uppsafnaðs viðhaldsvanda.
Á því ári er ráðgert að hefja fjög-
urra ára framkvæmd við 50 metra
yfirbyggða sundlaug í Laugardal,
auk þess sem stefnt er að bygg-
ingu fjölnota íþróttahúss við Vík-
urveg í Grafarvogi. Þá er áætlað
að verja 145 milljónum króna til
stofnframkvæmda á sviði um-
hverfis og útivistar á næsta ári.
Framlög til þessa málaflokks verða
120 milljónir árlega 2002 og
2003. Stærsta einstaka verkefnið
er uppbygging í Nauthólsvík þar
sem borgarstjóri áformar að synda
á þjóðhátíðardaginn í sumar. Þá er
ráðgert að verja 30 milljónum til
framkvæmda á skíðasvæðinu í
Bláfjöllum og 20 milljónum á ári í
Húsdýra- og fjölskyldugarðinn.
Samingsbundin byggingaframlög
eru 78 milljónir á næsta ári og 63
milljónir árlega næstu tvö árin.
Þar vega þyngst samningur við
KSI vegna Laugardalsvallar og
IBR vegna skautahallarinnar í
Laugardal.
Landeigendur í gatnafram-
kvæmdir
I þriggja ára áætluninni er gert ráð
fyrir að framlög til gatna- og hol-
ræsaframkvæmda verði 1200
milljónir króna á ári næstu tvö ár,
2001 og 2002, og 950 milljónir
árið 2003, miðað við 11 50 millj-
ónir á þessu ári. Þá er ráðgerð
nokkur hækkun vegna umferðar-
gatna en framkvæmdir þar tengj-
ast rnargar þjóðvegaframkvæmd-
um, svo sem uppbyggingu á
Reykjanesbraut og Vesturlands-
vegi auk flutnings Hringbrautar.
Þá er reiknað með að gatnagerð
vegna íbúðahverfa í Grafarholti
Ijúki árið 2002. Stefnt er að því að
uppbygging í Norðlingaholti
og/eða Hamrahlíðarlöndum hefj-
ist 2002 - 2003. Athygli vekur að í
bígerð er að semja við landeigend-
ur um að þcir sjái um gatnafram-
kvæmdir. Þá er gert ráð fýrir því að
framlag til Strætisvagna Reykja-
víkur aukist um tæpar 100 millj-
ónir króna á milli áranna 2000 og
2001 en minna eftir það. Þá er
áætlað að verja 420 milljónum
króna til áhaldakaupa. Auk þess er
stefnt að því að verja 40 milljón-
um króna í ný upplýsingakerfi á
næsta ári og 30 milljónir á ári
2002 og 2003.
niður skuldir borgarsjóðs nema
um rúmar 300 milljónir á ári. Auk
þess sé borgin að fá 1,6 milljarða
fyrir Sjúkrahús Reykjavíkur.
Hann segir að þessi fjármála-
stjórn sé vitni um metnaðarleysi
og langt frá því að vera jafn glæsi-
leg og reynt sé að telja almenningi
trú um. Þá sé viðbúið að þátttaka
borgarinnar í byggingu tónlistar-
og ráðstefnuhúss hafi í för með
sér nýjar lántökur. Þessutan séu
það hreinar og klárar sjónhverf-
ingar þegar verið sé að bæta stöðu
borgarsjóðs til dæmis með því að
taka 4 milljarða úr borgarfyrirtæki
eins og Orkuveitunni. Á sama
tíma þarf Orkuveitan að slá lán
fyrir jafnhárri upphæð til að geta
látið borgarsjóð fá þessa peninga.
Þá sé gagnrýnisvert margt af því
sem R-listinn hafi ráðist í og lagt í
mikla peninga á sama tíma og
skorið sé við nögl í öðrum mála-
flokkum. Sem dæmi nefnir hann
700 milljónir króna í breytingar á
Hafnarhúsinu og að laga gamalt
hús í Hafnarstræti fyrir 65 millj-
ónir. Á sama tíma og áformað er
að verja 40 milljónum á ári næstu
þrjú ár í framkvæmdir í þágu aldr-
aða þar sem biðlistar séu Iangir.
„10 miUjarða £Lokkurmii“
I umræðum um áætlunina á fundi
borgarstjórnar kom fram hjá borg-
arfulltrúum R-listans að ef teknar
væru saman allar þær tillögur sem
borgarfulltrúar sjálfstæðismanna
hefðu lagt fram og útgjöld þá
mætti nefna þá „10 milljarða
flokkinn." Helgi Pétursson borg-
arfulltrúi R-listans segir að þessi
þriggja ára áætlun sé mjög raun-
hæf. Hann segir að miðað við all-
ar þær framkvæmdir sem áform-
aðar séu á tímabilinu til viðbótar
við allt annað, þá sé það mjög gott
að geta greitt niður skuldir um
einn milljarð króna á þremur
árum. Þá áréttar hann þá stefnu
borgarinnar að ætla ekki að taka
nein ný lán á þessu tímabili.
l lann segist jafnframt ekki minn-
ast þess að á síðasta kjörtímabili
sjálfstæðismanna við stjórn borg-
arinnar hafi þeir gert mikið af því
að greiða niður skuldir.
Aðstæður og uinhveríi
Borgaryfirvöld telja að þessi
þriggja ára áætlun sé menntun og
aðbúnaður barna í fyrirrúmi.
Þannig mun hlutdeild fræðslu-
mála í rekstri borgarinnar halda
áfram að vaxa og áfram verður
lögð áhersla á umbætur í skóla-
starfi samhliða auknu sjálfstæði
skóla. Þá verður fjárfest með það í
huga að bæta aðstæður og um-
hverfi borgarbúa í nútíð og fram-
tfð. Þar vegur þyngst uppbygging
grunnskóla og Ieikskóla og hreins-
un strandlengjunnar. Árið 2002
er stefnt að því að allir grunnskól-
ar borgarinnar verði einsetnir. I
framhaldi af því ætti að verða
svigrúm til að styrkja innra starf
skólanna enn betur. Stefnt er að
því að hreinsun strandlengjunnar
verði lokið árið 2003 þegar
þrýstilögn úr dælistöð í Gufunesi
vcrður tengd við hreinsistöð
Skólpu við Klettagarða. Áður
hafði verið ráðgert að Ijúka báð-
um þessum verkefnum ári fyrr en
þær áætlanir hafa breyst og með-
al annars vegna þenslu á höfuð-
borgarsvæðinu.
3,5% launahækkun
I forsendum áætlunarinnar er
Meirihlutinn í borgarstjórn Reykjavíkur hefur lagt fram þriggja ára áætlun um rekstur, framkvæmdir og fjármál borgarsjóðs á árunum 200 / - 2003. Minnihlutinn segir engin ný tíðindi í áætluninni og
flest tíðindin döpur. mynd: gva.
gert ráð fyrir stöðugu rekstrarum-
hverfi þótt óvissuþættir geti leynst
í breytingum sem kunna að verða
í alþjóðlegu efnahagsumhverfi,
verðlagi sjávarafurða og olíu auk
áhrifa kjarasamninga á verðlags-
þróun. Athygii vekur að gert er
ráð fyrir 5% launahækkunum í ár
og 4,5% verðbólgu. Síðan verði
launahækkanir 3,5% á ári út
þriggja ára tímabilið. Áætlað er að
hækkun staðgreiðsluskyldra tekna
verði um 6,2% í ár, á næsta ári um
5,6% og 5,3% árlega næstu tvö ár
á eftir. Þá er gert ráð fyrir óbreytt-
um álagningarstuðli í útsvari og
óbreyttu álagningarhlutfalli fast-
eignaskatta. Engu að síður er bú-
ist við að tekjur af fasteignaskött-
um hækki um 4,2% á næsta ári,
4,6% árið 2002 og 4,3% 2003. Þá
eru bundnar vonir við að endur-
skoðun á tekjustofnum sveitarfé-
laga muni veita borginni sem og
öðrum sveitarfélögum meira svig-
rúm og sjálfstæði í nýtingu tekju-
stofna. I spá um íbúafjölgun kem-
ur fram að íbúum borgarinnar
mun fjölga meira en íbúum á
Iandinu öllu. Sem dæmi er gert
ráð fyrir að íbúum borgarinnar
fjölgi um 2,1% á næsta ári og um
1,8% árlega næstu tvö ár á eftir. Á
sama tímabili fjölgar íbúum á öllu
landinu um 0,8% á næsta ári, 1%
árið 2002 og 1,3% 2003. Þann 1.
desember sl. voru íbúar borgar-
innar um 110 þúsund og hafði
fjölgað um 1444 manns, eða
1,25% frá árinu 1998. Þá er
reiknað með að atvinnuleysi verði
áfram með minnsta móti og
þensla verði áfram á bygginga-
markaði. Samkvæmt spá Þjóð-
hagsstofnunar hækkar verðbólga
að meðaltali urn 3% á milli áranna
2000 og 2001. Eftir það verði hún
2,5% að jafnaði á milli ára.
5 þúsund í Grafarholti
Af einstökum verkefnum má með-
al annars nefna að í félagsmálum
verður lögð áhersla á að mæta
þörfum fólks fyrir félagslegt hús-
næði. I þeim tilgangi verða keypt-
ar árlega 100 íbúðir. Eitt stærsta
fjárfestingarverkefni borgarinnar
á næstu árum verða framkvæmdir
við nýtt 5000 manna hverfi í
Grafarholti. Þar verða byggðir
tveir grunnskólar, fjórir leikskólar
auk atvinnustarfsemi og útivistar-
svæða. Hinsvegar er óvíst hver
hlutur borgarinnar verður í bygg-
ingu tónlistar- og ráðstefnuhúss í
miðborginni. Svo getur farið að
bygging og rekstur hússins verði á
sviði einkaframkvæmdar. Á miðju
þessu ári flytur aðalútibú Borgar-
bókasafns úr Þingholtsstræti í
Safnahúsið við Tryggvagötu. Auk-
ið umfang safnsins hækkar launa-
kostnað safnsins um 25 milljónir
króna milli áranna 2000 og 2001.
Þá flytur Bústaðaútibú safnsins í
Kringluna í upphafi næsta árs.
Við það hækkar rekstrarkostnaður
um 10 milljónir króna á milli ára.
Þá tekur Listasafn Reykjavíkur
Hafnarhúsið í notkun á þessu ári
með nýjum sýningarsölum. Á
næsta ári bætast svo fleiri sýning-
arsalir við. Errósafnið verður opn-
að í Hafnarhúsi og skrifstofur
fluttar frá Kjarvalsstöðum í Safna-
húsið. Þá verður rekstri Listahá-
tíðar breytt í haust og meðal ann-
ars verður ráðinn listrænn stjórn-
andi í fullt starf.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarfull-
trúi sjálfstæðismanna: Sjónhverfingar i
fjármálastjórn R-listans og engin ný
tíðindi í þessari áætlun þeirra.
Skólax á oddinn
Á þessu þriggja ára tímabili munu
framlög til fræðslumála hækka úr
6,2 milljörðum króna í tæpa 7
milljarða. Það stafar einkum af
fjölgun nemenda, fjölgun viku-
legra viðmiðunarstunda og rekstri
nýrra grunnskóla. Ennfremur er
gert ráð fyrir aukningu í nýbúa-
kennslu og skóladagvist. Þá er lagt
nokkuð fé til að styrkja stjórnun í
skólum borgarinnar. Þrír nýir skól-
ar verða teknir í notkun á tímabil-
inu, þ.e. Víkurskóli, Sóltúnsskóli í
Kirkjutúni og grunnskóli í Grafar-
Helgi Pétursson, borgarfulltrúi
R-listans. Raunhæf áætlun þar sem
skuldir verða lækkaðar um einn
milljarð króna.
holti. Þá er gert ráð fyrir að fram-
kvæmdum vegna Borgarskóla
verði að fullu lokið á næsta ári.
Auk þess verða tilbúnar viðbygg-
ingar við 13 grunnskóla. Á næsta
ári er áætlað að framlög til skóla-
bygginga verði um 1453 milljónir
króna, árið eftir um 1385 milljón-
ir og 1272 milljónir árið 2003. Þar
af er reiknað með 180 milljónum
króna á ári úr Jöfnunarsjóði sveit-
arfélaga vegna stofnframkvæmda.
Kostnaður við leikskóla borgarinn-
ar mun hækka úr 2,3 milljörðum f
rúma 2,6 milljarða. Þessi hækkun
byggist á forsendum um launa- og
verðlagsbreytingar og áætlun um
stofnkostnað. Gert er ráð fyrir 6
nýjum leikskóladeildum á næsta
ári, 8 deildum árið 2002 og 7
deildum 2003. Þetta jafngildir um
420 heilsdagsrýmum. Jafnframt er
áætlað að verja rúmum 100 millj-
ónum króna á ári til viðbygginga
og breytinga á eldri leikskólum
borgarinnar.
Hverfabimdín félagsþjónusta
Þótt megnið af útgjöldum Félags-
þjónustunnar sé vegna hefðbund-
inna og Iögbundinna verkefna, þá
er gert ráð fyrir töluverðri aukn-
ingu til dæmis í fjárhagsaðstoð,
húsaleigubótum og framlagi til
Félagsbústaða. Á næsta ári er
meðal annars stefnt að því að öll
þjónusta við einstaklinga og fjöl-
Böm og lýöræ ði í fyrimimi