Dagur - 26.10.2000, Side 15

FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 2000 - 1S

JJML
(ANDlHM
■uhh
Grmmbók í stærðfræöi
Stærðfræði 3000 er ný grunn-
bók í stærðfræði fyrir fram-
haldsskóla sem Mál og menn-
ing gefur út. Tekð er mið af
þeim markmiðum sem sett
eru í nýrri námsskrá mennta-
málaráðuneytisins. Efni bók-
arinnar er ætlað að þjálfa
færni, skilning og öguð vinnu-
brögð. Kennisetningar og að-
ferðir eru settar fram með það
í huga að nemendurnir geti
tileinkað sér efnið á sem auð-
veldastan hátt.
Tölfræði
Tölfræði með tölvum er ný
kennslubók í tölfræði sem
hentar nemendum á æðri
skólastigum sem ekki hafa
nægan undirbúning í tölfræði.
Höfundarnir, Asrún Matthías-
dóttir, Stefán Árnason og
Sveinn Sveinsson, hafa kapp-
kostað að gera efnið aðgengi-
legt og skýrt. Mikill fjöldi
verkefna og dæma eru í bók-
inni.
Mikil landafræðibók
Mál og menning hefur gefið
út kennslubókina Landafræði
- maðurinn, auðlindirnar og
umhverfið eftir Peter Ostman,
sem er aðalhöfundur, en aðrir
hafa einnig Iangt hönd að
verki. Jónas Helgason þýddi
og staðfærði. Bókin er yfir-
gripsmikil og skiptist í tólf
kafla. Þeir fjalla m.a. um
kortagerð, lýðfræði,
herggrunn jarðar, vatnshú-
skap, loftslag, gróðurfar, land-
húnað, þéttbýlisskipulag og
þróunarlönd. Lýst er hvernig
ólík svæði heims eru háð
hvert öðru í viðskiptum, sam-
göngum og öðrum samskipt-
um. I hókinni eru fjölmargar
: myndir, kort og skýringar-
I myndir. Við lok hvers kafla er
umfjöllun um íslenska hlið
| viðkomandi efnis.
i
„Dómkirkjan er orðin mjög gott tónlistarhús eftir endurbæturnar sem gerðar voru á henni og þar er miklu meira gam-
an að syngja og spila en áður“ segir Marteinn H.
Dómkórinn og Mart-
einnH. Friðriksson
organisti og stjómandi
efna nú til tónlistar-
daga í Dómkirkjunni í
nítjánda sinn. Fyrstu
tónleikamir em á
sunnudag og þarverð-
urmeðal annarsjrum-
flutt nýtt verk eftir
Þorkel Sigurbjömsson
við sálm eftirföður
hans, SigurbjömEin-
arsson.
„Við báðum Þorkel að semja
fyrir okkur verk og hann brást
vel við,“ segir Marteinn H. Frið-
riksson og heldur áfram: „Verk-
ið heitir Undir aldamót og er
mjög áhrifamikið. Við óskuðum
eftir að það yrði fyrir marga
fiytjendur, í tÚefni kristnitöku-
árs og Undir aldamót er því fyr-
ir kirkjukór, barnakór, blásara
og orgel. Skólakór Kársness
syngur með okkur auk þess
sem við erum með Qóra málm-
blásara úr Sinfóníuhljómsveit
íslands. Verkið verður flutt á
mörgum stöðum í kirkjunni og
það verður örugglega gaman að
sitja þar inn á milli og fá tón-
ana úr öllum áttum.“ Marteinn
nefnir líka að stórt og þekkt
verk eftir Jón Norðdal sem heiti
Aldasöngur verði flutt á þessum
fyrstu tónleikum og sjálfur
muni hann leika stórt orgelverk
eftir J.S. Bach.
Sérstök verk samin árlega
Eins og fram kemur hér að ofan
er þetta í nítjánda sinn sem
tónlistardagar eru haldnir.
Marteinn fræðir okkur um sög-
una: „Árið 1982 fannst okkur í
Dómkirkjunni nauðsynlegt að
vekja athygli á kirkjutónhst og
gera það með þeim hætti að
halda litla Ustahátíð með röð af
tónleikum. Kirkjuvígsludagur-
inn er síðasti sunnudagur í
október og í kring um þann há-
tíðisdag höfum við haldið okkar
stærstu tónleika. í ár verður
tónverkið Undir aldamót endur-
flutt í tilefni dagsins.
Markmið okkar og stefna
hefur verið að biðja tónskáld að
semja fyrir okkur nýtt verk og
oftast hafa það verið íslensk
tónskáld sem við þekkjum öll
en af og til höfum við fengið er-
lend verk, frá viðurkenndum
tónskáldum og við höfum líka
reynt að fá gesti víða að og
greiða veg þeirra hingað. Það
hafa verið organistar, kórstjór-
ar, einsöngvarar eða tónskáld
sem hafa fylgt sínum verkum
eftir.“
Síðrómatík og
sérfræðmgux í Wagner
Á tónlistardagana sem í hönd
fara koma góðir gestir sem fyrr.
Gefum Marteini orðið: „Stein-
grímur Þórhallsson, ungur ís-
lenskur organisti sem er í fram-
haldsnámi í Róm kemur til að
spila fyrir okkur. Þeir tónleikar
verða þann 11. nóvember.
Einnig koma mjög þekkt hjón
frá Bretlandi, Deborah Calland
og Barry Milhngton trompet-
leikari og organisti, sem ferðast
hafa víða um Evrópu og haldið
tónleika. Þau eru hér líka í boði
Wagnerfélagsins því organist-
inn er sérfræðingur í Wagner
og mun halda erindi í norræna
húsinu um sérstakt atriði í
Wagner tónlist.
I þetta skipti vildum við hafa
fleiri kóra sem kæmu fram. Því
fengum við unglingakór Selfoss-
kirkju og drengjakór Laugar-
neskirkju og þeir verða saman
með tónleika þann 12. nóvem-
ber.
Okkar stærstu kórtónleikar
verða svo þann 18. nóvember.
Þá munum við flytja síðróman-
tíska tónlist, Requim eftir
Fauré sem er yndislega ljúft
og fallegt tónverk og fleir kór-
lög frá sama tímabili. Þá höf-
um við sem einsöngvara með
okkur þau Margréti Bóasdótt-
ur og Bergþór Pálsson og njót-
um líka undirleiks Önnu Guð-
nýjar Guðmundsdóttur.
Við endum okkar tónlistar-
daga 22. nóvember með tón-
leikum í minningu tveggja
kvenna sem tengjast Dóm-
kirkjunni mikið. Það gerum
við að ósk kvenfélags Dóm-
kirkjunnar sem styrkir tón-
leikana. Þessar tvær konur
hétu Guðfinna Vigfúsdóttir og
Hólmfríður Sigurjónsdóttir
störfuðu mikið í kirkjunni.
Dóttirin, Ilólmfríður var
þekktur tónlistarmaður,
kenndi í Tónskóla Reykjavíkur
og var þar aðstoðarskólastjóri
í átta ár.“
Betra tónlistarhús
eftir endurbætumar
Dómirkjan er orðin mjög gott
tónlistarhús eftir endurbæturn-
ar sem gerðar voru á henni og
þar er miklu meira gaman að
syngja og spila en áður. Sætin
eru líka betri. Stundum höfum
við þjappað tónleikunum saman
á stuttan tíma en nú teygjum
við meira á þeim og tónlistar-
dagarnir standa því núna í
rúmar þrjár vikur eða frá 28.
október til 22. nóvember. Ég
þori að lofa að það er mikil Qöl-
breytni í þessum tónverkum
sem við erum að flytja og að
enginn verður verður svikinn af
því að koma og hlusta." gun.
Svlplítill Bangsímon
Loftkastalinn Bangsímon.
Leikgerð og leikstjórn: Guð-
mundur Jónas Haraldsson
Leikmynd og búningar: María
Ólafsdóttir
Tónlist og textar: Magnús Ei-
ríksson
Tónlistarstjórn: Karl Olgeir 01-
geirsson
Hljóðheimur: Hilmar Örn Hilm-
arsson
Guðsteinn
Bjarnason
skrifar
Sögurnar af Bangsímon eftir
breska rithöfundinn Alan Alexander Mil-
ne eru fágætar perlur sem llest börn og
í'oreldrar kannast við. reyndar ílestir
kannski úr útgáfu Disney-fyrirtækisins.
Það var þvf með vissri tilhiökkun sem
ntaður fór á frumsýningu í Loftkastalan-
um síðastliðinn laugardag þar sem sýnt
var nýtt íslenskt leikrit uniúð upp úr
nokkrum af þessum sögum. Einhvern veg-
inn Jiélt maður að cfniviöurinn, sem þar
er úr að moða, væri það kjarnmikill að
leikuppfærsla úr honum geti varla
brugðist.
Og vissulega skemmtu krakk-
arnir sér konunglega, og ekki var
annað að sjá en að hinir fullorðnu
hafi sömuleiðis skemmt sér hið
besta.
Samt var það nú svo, að þau
Bangsímon, Grislingur, Kaninka
og félagar voru býsna fól og svip-
lítil í Loftkastalanum. Það vantaði
eitthvað upp á til þess að ævintýr-
um þeirra væru gerð þau skil, sem
manni finnst þessir bestu vinir barnanna
eiga skilið.
Að minnsta kosti var það svo á frum-
sýningunni, þótt eílaust megi gera ráð fyr-
ir að sýningin eigi eftir að shpast og lagast
með tímanum.
Stærsti veikleikinn er persónusköpun-
in, sem er ómarkviss, og söguþráðurinn
raunar líka. Aðall bókanna urn Bangsím-
on er ekki síst hve persónurnar þar eru
allar svipsterkar, og þess vegna saknar -
maður þess mest hvað þær skila sér illa á
leiksviðið. Persónurnar verða flestar svo-
litið tættar í meðforum leikaranna, og svo
virðist sem það megi að stórum hluta
skrifast á reikning leikgerðarinnar.
Einna verst þótti mér reyndar röddin í
Grislingi, sem er svo rám og litlaus að hún
minnir einna helst á Gunnsa hinn ógur-
lega úr Prúðuleikurunum. Og þá verður
að teljast illa komið fyrir Grislingi greyinu,
þótt hann hafi að öðru leyti verið óhemju
skemmtilegur í sýningunni.
Möguleika til þess að virkja krakkana í
áhorfendahópnum heíði einnig mátt nýta
mun meira en gert var. Sjálfir hrópuðu
krakkarnir á athygli og reyndu að taka
þátt í leikritinu hvenær sem minnsta til-
efni gaf'. En allt slíkt virtist koma leikend-
um hálfpartinn á óvart, og yfirleitt létu
þeir atliugasemdir og innskot ki-akkanna
bara sem vind um evrun jijóta.
Lögin í leikritinu eru eftir Magnús Ei-
ríksson, og aldrei þessu vant voru þau
Ðest ekkerl sérstaklega eftirminnileg,
Ómarkviss
persónu-
sköpun.
a.m.k. ekki við fyrslu hevrn.
Iliimar Örn Hilmarsson hei'ur hins veg-
ar búið til hljóðmynd i bakgrunninn af
mikilli snilld, eins og hans var von og vísa,
sem gaf skóginum ævintýralegan og
stundum allt að því óhugnaniegan blæ.
Leikmvndin er sömuleiðis vel heppnuð og
hæfir efninu vel.
Allt gekk þetta raunar býsna vel ofan í
áhorfendur, og undirritaðan með, þrátt fyr-
ir annmarkana. Og þess vegna er kannski
óþarfi að vera með eitthvert nöidur
.1 VI
I >1X l l J,
hfi gí

» ):>