Dagur - 17.03.2001, Blaðsíða 4

IV- LAUGARDAGUR 17. MARS 2001
MINNINGARGREINAR
Stefán ÞengiU Jónsson
Stefán Þengiil. í minningunni er
hann ævintýramaður sem birtist
íyrirvaralaust, renndi um hásum-
ar í hlað heima á Öndólfsstöðum
og lífið í sveitinni hans gömlu
fékk á sig annan blæ. Reykjadal-
ur á sjötta áratug liðinnar aldar.
Stefán Þengill, heimsmaðurinn,
kominn alla leið sunnan úr
Reykjavík til að anda að sér
sumrinu fyrir norðan. Með tón-
listina í farteskinu, draumana og
ævintýraþrána í brjóstinu. Settist
við píanóið í stofunni og spilaði,
Iét okkur krakkana syngja fyrir
sig. Hló og gantaðist. Hafði farið
til útlanda, séð blámenn og vilji-
dýr, gat brugðið fyrir sig út-
lensku. Fannst jafnleið-
inlegt og okkur krökkunum að
puða í heyskapnum frá morgni til
kvölds. Fór með allan skarann í
sund á Laugum, kaffærði okkur
strákana, keypti handa okkur
sælgæti á eftir og lét okkur hlæja
eins og vitleysinga. Þegar heim
var komið sentist hann svo
kannski upp í fjós til að bragða á
síldarmjölinu í fóðurgeymslunni
og fá sér nokkra gúlsopa af spen-
volgri mjólk. Naul ómældrar að-
dáunar níu ára pjakks sem átti
erfitt með að renna síldarmjölinu
niður. Það fylgdi honum sífellt
glens og gaman. Augun full af
gáska. Fettur og brettur framan í
smákrakkana til að láta þau
hlæja eða gráta. Stríðnari en
andskotinn, en ekki hægt að erfa
það við hann. Jafnvel þegar hann
tók sig til og snoðklippti mig einn
daginn fannst mér það alveg frá-
bært, þótt foreldrum mínum
stæði hreint ekki á sama. Þetta
voru sólrík sumur og mikið um
gestakomur. Stefán Þengill og
fjölskylda, fastir Iiðir eins og
venjulega, í græna herberginu
sem lengi vel var kallað Steþba-
herbergi. Stundum komu svo
gestir til þeirra og sfðan fólk til
að hitta gestina. Það voru eigin-
lega gestir út um allt, börn og
fuliorðnir, tjaldað í túninu. Líf og
fjör þegar nálgaðist töðugjöld.
Við vissum að hann drakk stund-
um brennivín. Þá varð hann
glaðværari en endranær, hrekkj-
óttari og ærslafyllri. AuðHtað!
Þannig áttu ævintýramenn að
vera. Hann gcrði líka óspart grín
að því sem var hversdagslegt og
venjubundið. Og ósjálfrátt fékk
maður hugboð um að heimurinn
sem var handan \að heiðar og
vötn væri fullur af furðum og æv-
intýrum. Ekkert var lengur með
kyrrum kjörum.
Stefán Þengill, svartskeggjaður
garpur sem stundaði líkamsrækt,
átti forláta boxhanska og æf-
ingagorma til að þenja vöðvana.
Bauð stráklingi í krók og krumlu
og kunni víst ekki að hræðast
neitt. Mikilfengleg röddin sem
hefði átt að sigra heiminn fyllti
húsið, hláturinn ógurlegi magn-
aði stemninguna og í raun atger-
við allt. Var hann ekki sannur
víkingur að upplagi? Hetja á horð
við Egil sterka eða Gunnar á
Hlíðarenda? Eitt sumarið var
með honum í för Japanssigldur
júdókappi sem skrifaði nafnið sitt
með táknum á hálfa síðu í gesta-
bókinni. Þeir sýndu okkur fram-
andi fangbrögð á grænum blett-
inum sunnan við hús.
Minningar um ferðir í Dimmu-
horgir, Grjótagjá, Námaskarð,
Ásbyrgi, Laxárdal og einu sinni í
Möðrudal. Við hlustuðum á
fjörgamlan bóndann söngla há-
stöfum og spila undarlega, öfug-
snúna tónsmíð á orgelið í kirkj-
unni. Og veiðiferðir á Másvatn
heyrðu líka sumrinu til.
Svo liðu tímar, krakkar uxu úr
grasi, fóru burt og út í heim.
Sumir í ævintýraleit. Ekki laust
við að einhverjum dytti meira að
segja f hug að feta í spor frænd-
ans sem hafði eitt sinn stefnt að
ódauðleika. Einboðið að halda á
vit ævintýranna. Þannig er lífið.
Hetjur æskuáranna halda velli
þrátt fyrir allt.
Ævintýramaðurinn hætti ekki
að vera ævintýramaður þótt tím-
arnir breyttust og mennirnir sum-
ir hverjir. Og þótt lífið væri ckki
alltaf jafnleiftrandi af galsa og
stráksskap hrá gléttninni í augun-
um fyrir oftar en ekki. Meira f\'r-
ir tilviljun að við hittumst. Löngu
seinna eitt samtal f trúnaði um
listina að lifa. Og enn liðu ár. I
seinni líð nokkur óvænt og stund-
um einkennileg símtöl, flest svo-
Iítið endaslepp, en þó tími fyrir
hlý orð sem skiptu máli.
Myndbirting hugans. Stefán
Þengill, glaðbeittur eins og forð-
um daga, á leið út úr hrollköldum
vetri, heim í norðlenska sumarið.
Ævintýrið á enda. Það heyrist
hlátur í fjarska, hljómmikil syngj-
andi rödd og síðan hetjuleg þögn.
Aðalsteinn Asberg Sigtirðsson.
FYRSTUR MEÐ FRETTIRIMAR
vavar'Ei EjigurÖEJEjaricir
Gegri fíkriÍEjfriurri
v/ww. vorrex. io/ociyno
I