Dagur - Tíminn Reykjavík - 15.02.1997, Page 10

22 - Laugardagur 15. febrúar 1997 !®itgur-'3ítmtmt
Verður að nýta dauða
tímann
Fjárhúsin eru 4 km frá bænum og þarf að fara í gegningar tvisvar á dag, yfirleitt á snjósleða. Áður en þau fengu sleðann var farið
á gönguskíðum þegar hægt var og annars gengið. Myndm sbb
Bændur hafa með minnkun
bústofns sín þurft að leita
ýmissa leiða til að auka
tekjur sínar og nýta þann tíma
sem er dauður hjá þeim á vet-
urna. Eiim þeirra er Sigurður
Ólafsson, bóndi og smiður á Að-
albób í Hrafnkelsdal, en í nóv-
ember sl. opnaði hann formlega
trésmíðaverkstæði á Aðalbóli.
Sigurður og kona hans Krist-
rún Pálsdóttir hafa búið á Aðal-
bóli síðan 1974 og er Kristrún
reyndar fædd þar og uppalin.
En hvernig skyldi Sigurði finn-
ast að reka trésmíðaverkstæði
svona langt frá hringiðunni?
„Það er náttúrlega bilun.
Mikið af efninu fæ ég að sunnan
og sendi talsvert þangað til
baka. Ég hef verið í smíðum al-
veg síðan ég byrjaði að búa en
ekki haft neina aðstöðu fyrr en
núna. Ég smíðaði t.d. allt hér
inn í húsið og tók að mér all-
skyns verkefni eins og eldhús-
innréttingar fyrir skólann o.fl.“
Ostabretti fyrir Osta-
húsið
Sigurður hefur hannað osta-
bretti fyrir Ostahúsið í Hafnar-
firði en systir hans, María, er
einn eigenda þess. Brettunum
skilar hann fullfrágengnum í
plasti og með logoi fyrirtækis-
ins, „Sámur bóndi“. Brettin eru
af fjórum gerðum og hafa verið
vinsæl. Hann segist geta gert
um 15-20 bretti á dag, en það
sé talsverð
handavinna.
Ostahúsið hefur
hingað til setið
nánast eitt að
brettunum.
„Það væri ekk-
ert mál að íjölda-
framleiða þessi
bretti á almenn-
an markað ef
einhver vildi
kaupa. Þau er í
dýrari kantinum
en eru líka vand-
aðri bretti en
gengur og gerist.
T.d. er yfirleitt
ekki nokkur leið
að ná brettum
upp af borði en
ég hef fræst rönd
undir svo hægt
er að smeygja
fingrunum undir.
Það er strax tals-
verður munur.“
- Þú hefur
ekki verið í þess-
um smáiðnaði
fyrr?
„Nei, ekki fyrr
en á síðasta ári.
Ég byijaði á
þessu til að nýta
dauða tímann á
veturna. Yfirleitt er mesta
smíðatörnin á sumrin eða þeg-
ar fer að vora og þá er ég í
venjulegri smíðavinnu."
- Hvernig finnst þér fara
saman að búa og smíða?
„Það er allt í lagi ef menn
geta notað dauða tímann. Ef
menn eru að þessu á sumrin þá
trassa þeir það sem þarf að
gera heima. Við erum tvö í
þessu og eigum tvo stráka, 14
og 16 ára, sem eru líka með
okkur. Ég er meðal annars í
þessum iðnaði til að hafa eitt-
hvað fyrir þá að gera. Annars
þyrfti ég að senda þá í burtu og
það færi mest í kostnað. Þeir
„Leiðbeinendurnir
sögðu okkur að við
ættum að nota fjöl-
miðlana eins mikið
og við mögulega
gætum fyrir ekki
neitt. Það væri
alveg skilyrði.“
eru á fullu í búskapnum og hér
á verkstæðinu þess á milli.
Þannig að þetta er fjölskyldu-
fyrirtæki."
Einföld en notadrjúg
uppfinning
Sigurður hefur komið sér upp
nauðsynlegum vélum smám
saman. „Það þarf talsverðan
tækjabúnað þó að maður ætli
bara að gera einföldustu hluti,"
segir hann.
Þá hefur hann hannað sér-
staka haldara fyrir tveggja lítra
plastflöskur en í þá notar hann
frárennshsrör og er hönnun
þessi í raun ákaflega einföld og
notadrjúg eins og flestar góðar
uppfinningar. Hann sker rörin
niður og fær þannig hólk en
höldurnar kaupir hann tilbún-
ar. „Ég flutti höldurnar inn
beint að utan en ef ég hefði
keypt þær í búð í Reykjavík þá
hefðu þær kostað sexfalda upp-
hæð.“
- Eru fleiri hugmyndir um
notadrjúga hluti á teikniborð-
inu?
„Ég er með fullt af hugmynd-
um en þær eru allar í hausnum
á mér ennþá. Ég er ekki búinn
að útfæra þær. En það eru þessi
smáhlutir sem ég lít til.“
- Þið eruð byrjuð í prjóna-
vinnslu líka?
„Það er fyrir prónastofuna
ísadóru. Ég keypti mér prjóna-
vél fyrir stuttu og vinn fyrir þau
verkin, en þeir útvega efnið. Nú
erum við að pijóna fyrir þau
hjálmakraga. Þeir eru hannaðir
fyrir sjómenn og eru opnir að
ofan þannig að sjómennirnir
komi hjálmunum á sig. Kristrún
sér um sametningu á prjóna-
vörunum, en ég um vélamálin."
Nota fjölmiðla fyrir
ekki neitt
- Hvað um markaðsmálin?
„Markaðsmálin eru langsótt
fyrir mig. Vil frekar fara hægt
af stað heldur en að leggja í
mikinn kostnað við markaðs-
setningu. Búið og þessi fram-
leiðsla styðja hvort annað og ég
hefði aldrei farið af stað með
smíðaverkstæðið ef ég hefði
ekki haft neitt annað með.“
Sigurður segir frá námskeiði
sem hann sótti á síðasta ári um
rekstur smáfyrirtækja. „Leið-
beinendurnir sögðu okkur að
við ættum að nota fjölmiðlana
eins mikið og við mögulega
gætum fyrir ekki neitt. Það væri
alveg skilyrði.“
Og eitthvað virðist umfjöllun
í fjölmiðlum skila sér því í kjöl-
farið á grein um símaverkstæð-
ið í Austra fyrir jólin fékk Sig-
urður pöntun frá ísafirði. „Að
vísu ekki nema eitt stykki,“ við-
urkennir hann.
Sigurður og Kristbjörg eru
ekki einu bændurnir á svæðinu
sem hafa fundið sér eitthvað til
að gera með búskapnum.
„Menn hafa verið að vinna
úr hreindýraskinnum t.d. í
Klausturseli. Svo er það prjóna-
stofan en þar er mest fólk í
Brúarási og úti í Tungu. Gerður
Bjarnadóttir og Minerfa Har-
aldsdóttir eru aðalmanneskj-
urnar. Gerður er búin að vera
að prjóna heima í mörg ár,“
segir Sigurður
Búskapurinn
aðalatriðið
Tíminn sem hægt er að nýta til
að smíða og prjóna er um 4-5
mánuðir á ári. Um sauðburð
þarf að fara að snúa sér að
mestu að búskapnum og í end-
aðan október er farið að róast
þar aftur. Sigurður tekur hins-
vegar skýrt fram
að búskapurinn
sé aðalatriðið.
Um síðustu ára-
mót gerði hann
búið að einka-
hlutafólagi sem
mun ekki vera
algengt í sauð-
ijárbúskap. En
með þessu móti
kemur hann bet-
ur út í skattalegu
tilliti.
„Ef ég vinn
kannski mikið
eitt árið þá fer
það bara í skatta
en nú get ég
dreift því. Ég get
lagt inn á bið-
reikning sem
kallað er, ef það
er mikill gróði,
segir Sigurður og
hlær.
Ekki er að
heyra neinn upp-
gjafartón í bónd-
anum á Aðalbóli.
Á ýmsu hefur
gengið í gegn um
árin. Árið 1990
þurfti t.d. að
skera niður allt
fé og var íjárlaust í tvö ár. Sá
tími var erfiður en upp styttir él
um síðir. Nú eru fjárhúsin aftur
full af fé, smíðaverkstæðið orðið
að veruleika og því nóg að gera
hjá þeim Sigurði og Kristbjörgu.
SBB/AI
Sigurður Ólafsson á Aðalbóli lætur sér ekki leiðast á veturna þó minna sé að gera í búskapnum. Fyrir nokkrum mánuðum opnaði hann trésmíðaverkstæði og nýtir tím-
ann til að smíða þar ýmislegt sniðugt og skemmtilegt.