Dagur - Tíminn - 20.09.1996, Blaðsíða 6

18 - Föstudagur 20. september 1996
3Bctgur-®tmmn
MENNING O G
LISTIR
Kvensamur klerkur
og fráskilin kona
Leikritið Nanna systir eftir þá fé-
laga, Einar Kárason og Kjartan
Ragnarsson, var sett á svið hjá
Leikfélagi Akureyrar í mars síðastliðinn.
Annað kvöld heijast sýningar á Nönnu
systur á stóra sviði Þjóðleikhússins. .
Uppfærslan er önnur nú en hún var
fyrir norðan enda verkið upphaflega
samið sérstaklega fyrir Leikfélag Akur-
eyrar. Leikstjórinn er sá sami, þ.e. Andr-
és Sigurvinsson. Hann hefur ásamt höf-
undunum tveim „aðalgað“ verkið að
sviði Þjóðleikhússins og listamönnum
þess. Eitt hlutverkið verður áfram í
höndum sama leikar-
ans, Hörpu Arnar-
dóttur, en persónan
hefur elst um nokkur
ár og er orðinn ólétt.
Leikritið íjallar
um áhugamannaleik-
hóp í Utlu þorpi úti á
landi, sem er að setja
upp Fjalla Eyvind
undir stjórn leik-
stjóra að sunnan.
Leikstjórinn er mjög
áhugasamur og
framsækinn, hann
ákveður að færa
Fjalla Eyvind í
skemmtilegt nútíma-
legt horf en æfingar
sækjast seint og
verða flóknar m.a.
vegna þess að
kvennamál prestsins
á staðnum eru mjög
skrautleg. Það keyrir
svo um þverbak þeg-
ar klerkur tekur að
sér að hugga Nönnu
systur, sem er nýfrá-
skilin, þau láta sig
hverfa í smátíma.
Eftir situr prestsfrúin
og á í erfiðleikum
með að höndla hlut-
verk sitt sem Höllu
hans Fjalla Eyvindar.
Framvinda verksins á
sér þannig stað hjá
leikhópnum - í gegn-
um æfingar hópsins
fær áhorfandinn að Guðrún S. Gísladóttir í hlutverki prestsfrúarinnar sem hefur áhuga
fylgjast með kvenna- ® hlutverki Höllu í Fjalla-Eyvindi.
vandræðum klerks og lífinu í þorpinu.
Leikritið er skilgreint sem hressileg-
ur gamanleikur af höfundum. Leikendur
eru: Pálmi Gestsson, Örn Árnason, Sig-
urður Sigurjónsson, Ólafía Hrönn Jóns-
dóttir, Tinna Gunnlaugsdóttir, Guðrún S.
Gísladóttir, Vigdís Gunnarsdóttir,
Hjálmar Hjálmarsson, Harpa Arnardótt-
ir og Róbert Arnfinnsson.
Leikmynd er eftir Vigni Jóhannsson,
búningar eftir Þórunni E. Sveinsdóttur
og lýsing í höndum Björns B. Guðmunds-
sonar. -gos
Frá æfingu á leikriti eftir Vaclav Havel, Largo desolato, sem frumsýnt verður í Borgarleikhús
inu í kvöld. Þorsteinn Gunnarsson leikur aðalhlutverkið, dr. Leopold. Hér er hann með vin-
konu sinni, Lucy, sem leikin er af Ragnheiði Elfu Arnardóttur.
Margræður
maðurmn
✓
kvöld verður frumsýnt á litla sviði
Borgarleikhússins verk eftir Vaclav
Havel, forseta Tékklands, sem heitir
Largo desolato í leikstjórn Brynju Bene-
diktsdóttur.
Brynja og eiginmaður hennar, Erling-
ur Gíslason, hittu Vaclav fyrst fyrir rúm-
um 30 árum. „Við fórum í leikhúsið Á
bak við grindurnar og sáum verk eftir
hann sem heitir Garðveisla. Vaclav var
bæði tæknimaður við leikhúsið og leik-
ritaskáld en kona hans, Olga, var sæta-
vísa og í miðasölunni." Þetta var síðla
árs 1965, þ.e. í þann mund sem Vorið í
Prag var að heíjast, sem lauk með inn-
rás Rússa 1968. Leikurinn í nafni leik-
hússins, Á bak við grindurnar, er til vitn-
is um þá gerjun sem var að eiga sér stað
á þessum tíma. „Grindurnar geta staðið
fyrir hvort heldur er fangelsisrimla eða
grindverk.“
Næstu 20 árin eftir innrásina í Prag
var Vaclav bannaður í Tékkóslóvakíu,
verk hans mátti ekki birta á prenti eða
setja á svið og hann varð að þola sam-
tals 5 ára fangelsisvist næstu 20 árin.
Snemma árs 1989 var hann svo aftur
handtekinn og dæmdur í níu mánaða
fangelsi eftir að hafa ætlað að taka þátt í
minningarathöfn um ungan heimspeki-
stúdent, sem hafði kveikt í sér til að
mótmæla hersetu Rússa í Tékkóslóvakíu.
Honum var sleppt eftir að hafa afplánað
helming dómsins enda hafði umheimur-
inn mótmælt dóminum harðlega. í des-
emberlok, eftir hina svonefndu flauels-
byltingu, var Vaclav gerður að forseta
landsins. „Meðan hann stóð í andófinu
vorum við að setja verk eftir Vaclav á
svið í Þjóðleikhúsinu, þ.e. Endurbygging-
una, og buðum honum á frumsýninguna.
Þegar komið var að frumsýningu var
hann orðinn forseti, þrátt fyrir það þáði
hann boð okkar og kom, ásamt 80
manna fylgdarliði. Þá hafði hann ekki
séð leikrit leikið eftir sig í 20 ár, þannig
að þetta var geysileg upplifun fyrir
hann. Um uppfærsluna hafði hann þau
orð í ljölmiðlum og við mig að hann
óskaði að hún yrði módel eða fyrirmynd
af uppfærslum verka sinna í framtíðinni.
Þetta var mikill heiður fyrir okkur öll í
leikhúsinu."
- Titill leikritsins sem frumsýnt verð-
ur í kvöld er Largo desolato, hvað þýðir
hann? „Til er tónverk eftir Alban Berg
með þessum sama titli. Titillinn hefur
víða merkingu, t.d. má þýða hann sem
hægfara tortímingu eða mikið vonleysi.
Ef við hefðum þýtt titilinn þá hefði leik-
ritinu verið beint á ákveðna braut í stað
þess að hver og einn fyndi sína merk-
ingu, þá væri komin predikun f verkið
sem er alls ekki ætlunin heldur að vekja
spurningar og jafnvel efasemdir áhorf-
enda.“ Brynja segir leikritið vera skýrslu
um manninn, hvað maðurinn er marg-
ræður og breyskur. Það íjalli um það
hvernig heimspekingurinn Leopold, for-
vígismaður andófsmanna, bregst við
kröfum umhverfisins til hans sem hugs-
uðar og hetju. „Hafi mér tekist að halda
rétt á spöðunum þá er verkið drephlægi-
legt á sama tíma og ógnin í því og terr-
orinn er nálægur."
Leikritið var þýtt úr tékknesku af
Baldri Sigurðssyni og Olgu Maríu Franz-
dóttur með aðstoð Brynju. Þorsteinn
Gunnarsson fer með aðalhlutverkið, þ.e.
heimspekingsins Dr. Leópold Netlan.
Aðrir leikarar eru Jón lljartarson, Val-
gerður Dan, Theodór Júlíusson, Ari
Matthíasson, Ragnheiður Elfa Arnar-
dóttir, Ellert A. Ingimundarson, Árni
Pétur Guðjónsson, Björn Ingi Hilmars-
son, María Ellingsen, Jón S. Þórðarson
og Ólafur Örn Thoroddsen. Leikmynd og
búningar eru eftir Helgu I. Stefánsdóttur
og lýsing er eftir Ögmund Þór Jóhannes-
son. -gos