Dagur - Tíminn - 05.12.1996, Qupperneq 5

®ctgur-®mttvm
Fimmtudagur 5. desember 1996 -17
VIÐTAL DAGSINS
Húsvíkingar fá gjafirnar aftur
Hannes Þ. Hafstein
er einn þeirra sem
nú flakkar um landið
og áritar bók sína.
En heima á Húsavík
ákvað hann að færa
safnahúsinu veglega
gjöf í leiðinni.
egar foreldrar mínir, Þór-
unn og Júlíus Hafstein
sýslumaður, áttu 25 ára
hjúskaparafmæli, eða silfur-
brúðkaup, þann 12. júlí 1937,
þá gáfu Húsvíkingar þeim fal-
legt málverk af bænum. Þetta
er mynd frá höfðanum þar sem
sést vel yfir Húsavíkurbæ og
var málarinn Sveinn Þórarins-
son mikill heimilisvinur fjöl-
skyldunnar. Þarna blasa við
framkvæmdaverk sem faðir
minn stóð nú aðallega að eða
bygging hafskipabryggjunnar
og sfldarverksmiðjunnar. Margt
hefur breyst á Húsavík og því
er virkilega gaman að mynd-
inni,“ segir Hannes.
í gær færði Hannes Húsvflc-
ingum þessa sömu mynd að
gjöf. „Steinar Kristjánsson, sem
var giftur Þórunni Kristjönu
systur minni, en hún er látin,
og dóttir þeirra Steinunn Júlía
ákváðu að ánafna þessa mynd
Safnahúsinu á Húsavík, og þá í
minningu Þórunnar systur.“
Tveir silfurskildir
„Um leið og ég afhenti þessa
mynd í minningu systur minnar
þá notuðum við tækifærið og
fengum safninu til varðveislu
tvo minningarskildi úr silfri
sem Húsvfldngar gáfu þegar
mamma dó í marsmánuði árið
1939. Annar skjöldurinn var frá
Kvenfélagi Húsavíkur, en
mamma var formaður þess í
mörg ár. Hinn skjöldurinn var
frá heimilisvinum á Húsavík og
svo skemmtilega vildi til að við
fundum líka skrautritaða
ávarpið sem fylgdi þeim skildi,
þ.e. undirskriftir heimilisvin-
anna.“
Hannes fæddist á Húsavík
árið 1925 og þar bjó hann þar
til hann fór til Bandaríkjanna til
náms í tvö ár, þótt hann hafi
síðan búið í Reykjavík segir
hann alltaf heima á Húsavík.
„Mér líður alltaf vel heima á
Húsavík og þar á ég góða vini
bæði til sjós og lands.“ Þegar
landsreisan til að árita nýja bók
sína og Steinars J. Lúðvlksson-
ar hófst blasti við að byrja á
Húsavík.
Á vaktinni
Á vaktinni, heitir bókin sem
Hannes áritar um þessar
mundir. „Þetta eru lífsstiklur
eða lífskrónika mín.“ Þar segir
frá æskuárunum á Húsavík - en
lífið í sýslumannshúsinu var
merkilegt fyrir margra hluta
sakir. Júlíus sýslumaður, faðir
Hannesar, var goðsögn í lifanda
lífi og margt skemmtilegt sem
gerðist á uppvaxtarárum sögu-
manns. Síðar segir frá námi í
Bandaríkjunum og „...þegar ég
var hjá strandgæslunni þar
vestra. Þá segir frá siglingum
með Eimskip, ekki síst Gullfoss-
árunum ævintýralegu, og loks
Slysavarnafélagi íslands.“ Eins
og alþjóð er kunnugt stóð
Hannes í ströngu í harnær þrjá
áratugi sem slysavarnamaður. í
bókinni segir frá mörgum við-
burðum, fræknum björgunum
og sorgarstundum, og ekki síst
hvernig það var að fá gleði- eða
sorgarfréttir eftir erfiða baráttu
með slysavarnafólki. Hannes
var persónugervingur Slysa-
varnafélagsins árum saman,
því mun mörgum finnast
áhugavert að lesa um það
hvernig starfslok hans bar að,
en þá var loft lævi blandið eins
og í svo mörgu öðru sem snertir
félagið undanfarin ár. Fátt hef-
ur verið sagt af því þar til nú að
Hannes leysir frá skjóðunni um
það hvernig hann var hrakinn
frá félaginu. -mar
Jákvæðnin og óvinir hennar
Kristján Magnússon
skrifar
að að vera jákvæður er
stórkostleg dyggð. Líðanin
til líkama og sálar verður
sjálfkrafa góð og allir jákvæðir
smita í kringum sig, efla vinnu-
afköst samstarfsfólks og spýta
gleði og sáttfýsi til allra sem
þeir umgangast. Mín kenning
er því sú, að menn eigi sem
allra mest að horfa framhjá því
sem þeim finnst leiðinlegt og
heimskulegt, svo þeir eitri ekki
andrúmsloftið í kringum sig,
enda eykur umhugsun um nei-
kvæða hluti bara eigið ergelsi
og veldur vanlíðan.
Um þetta var ég að hugsa
eitt kvöldið og fannst kenningin
býsna góð. En svo fór ég að
hugsa um ýmislegt í sambandi
við kjaramál og skattamál og
þá hætti ég strax að geta lifað
eftir kenningunni. Maður getur
nefnilega ekki annað en orðið
neikvæður, þegar slíkar hug-
renningar sækja á mann.
Ég get til dæmis ekki sagt að
ég hugsi sérstaklega hlýlega til
forsvarsmanna vinnuveitenda
og stéttarfélaga fyrir þá breyt-
ingu, sem þeir komu í gegn í
nýlegum kjarasamningum, að
iðgjald launþega í lífeyrissjóði
væri aftur gert frádráttarbært
til skatts. Að mínum dómi átti
að hækka í staðinn persónuaf-
sláttinn, en sú ráðstöfun hefði
virkað eins og krónutöluhækk-
un og því komið að meira gagni
fyrir þá sem lágar tekjur hafa,
en fyrir hina sem betur búa í
því efni.
Mér er sagt, að af hálfu
stjórnvalda hafi sú leið alveg
eins staðið til boða eins og sú
sem valin var, en aðilar vinnu-
markaðarins og þó ef til vill
sérstaklega verkalýðsforingj-
arnir, hafi viljað lífeyrisið-
gjaldafrádráttinn. Mér býður í
grun, að þægilegra hafi þótt að
auglýsa það sem sigur fyrir for-
ingjana, að ná þeim dráttarlið
inn, heldur en þótt hækkim
persónuafsláttar hefði náð fram
að ganga.
Þetta hins vegar sannar það
rækilega, að aðilar vinnumark-
aðarins meina afar lítið með
tali sínu um það, að leggja þurfi
mesta áherslu á að bæta kjör
lágtekjufólks. Jafnframt sannar
þetta það, að engir eru jafn af-
kastamiklir í því að gera hiuti
flókna, sem geta verið einfaldir.
Þá er það Iflca staðreynd, að á
fyrsta framtali eftir breytinguna
gleymdu allmargir að tíunda
þennan frádráttarlið og urðu
því af skattafrádrættinum.
í mörg ár hefur það viðgeng-
ist, að einstaklingar í sjálfstæð-
um rekstri hafa ekki mátt færa
til gjalda á rekstrarreikningum
sínum atvinnurekendahlutann
af lífeyrissjóðsiðgjöldum vegna
reiknaðra launa sinna. Þetta er
í hróplegu ósamræmi við al-
mennu regluna, að mótframlög
í lífeyrissjóði séu gjaldaliðir í
rekstri. Héraðsdómur hefur nú
dæmt einum slflcum einstaklingi
í vil í máli sem hann höfðaði, og
eftir því sem ég best veit, er
málið nú til meðferðar hjá
Hæstarétti. Staðfesti Hæstirétt-
ur ekki dóminn, verða stjórn-
völd að breyta lögunum, svo að
þessi augljósa mismunun verði
úr sögunni.
Nú sá ég að best var að
venda sínu kvæði í kross og
vera jákvæður aftur. Það eru
hvort sem er engar líkur til að
neinn taki mark á svona nöldri.
í mesta lagi geta þessar stað-
hæfingar og skoðanir farið í
taugarnar á einhverjum, sem
telja sér málið skylt. Ég gæti
hvort sem er haldið áfram að tí-
unda ýmis atriði í skattalöggjöf-
inni, sem passa ekki við mínar
prívat réttlætishugmyndir.
Þess vegna dreif ég mig í
badmintonið og átti þar létta
stund með félögunum í tilþrifa-
mikilli keppni. Slflcar stundir
efla kroppinn og auka jákvæðn-
ina um allan helming, jafnvel
svo að eigin sturtusöngur eftir
tímann hljómaði eins og engla-
blús. Ekki spillti heldur að
koma heim í ketið og borða sig
pakksaddan.
Allt þetta stuðlaði að
áframhaldandi jákvæðni. Hún
hélst alveg þar til daginn eftir,
að mér varð það á að horfa á
meintan skemmtiþátt í sjón-
varpinu, sem nefnist „Örninn er
sestur“. Slflc upplifun efldi ekki
trú mína á framhaldslíf ís-
lenskrar kímni. Er það virkilega
skoðun þeirra, sem dagskrár-
gerð ráða hjá þessum öflugasta
fjölmiðli landsins, að ekki sé
hægt að fá til starfa æskilegri
höfunda og umsjónarmenn
skemmtiþátta heldur en þarna
ráða ferð? Ef svo er, hlýt ég
annað hvort að vera dóm-
greindarlaus á það hvað er
húmor, eða þá að jarðarför ís-
lenskrar kímnigáfu er á næsta
leiti.