Dagur - Tíminn - 14.12.1996, Blaðsíða 7

|Dagúr-'38ntimt
Laugardagur 14. désember 1996 - VII
MINNINGARGREINAR
Kristinn Beck
Kristinn Beck eða Eyjólfur
Kristinn, eins og hann hét
fullu nafni, fæddist að
Kollaleiru í Reyðarfirði 16. maí
1903. Hann lést á Landspítalan-
um 3. desember sl. Foreldrar
hans voru hjónin Kristinn Beck,
bóndi að Kollaleiru, f. 1866, d.
1945, og Þuríður Eyjólfsdóttir, f.
1868, d. 1962. Hann var 4. í röð
10 systkina, sem öll eru nú látin
nema Steinunn, sem er elst, f.
1.1. 1899, og Sæbjörg, f. 13.2.
1902.
Kristinn kvæntist 26.9. 1931
Ingu Nilsen, f. 31.1. 1898, dóttur
hjónanna Nils Nilsen frá Noregi
og Kristínar fsleifsdóttur. Inga
lést 22.6. 1987. Þau eignuðust
eina dóttur, Kristínu, f. 10.6.
1933. Ilún býr í Reykjavík, gift
Sigurði Jónssyni, tannlækni þar,
f. 16.5. 1932. Börn þeirra eru: 1)
Inga, kennari í Reykjavík, f. 25.5.
1956, gift Þórði Þórðarsyni, f.
26.6. 1955. Þau eiga þrjú börn:
Kristínu f. 1980, Helgu f. 1983, og
Magnús Örn f. 1988. 2} Jón Örn,
símsmiður í Reykjavík, f. 31.12.
1964, kvæntur Ragnheiði Gunn-
arsdóttur, f. 26.4. 1966. Þau eiga
dótturina Berglindi f. 1995.
Kristinn stundaði lengst af
akstur leigubifreiða, en jafnframt
akstrinum vann hann ýmis störf
að viðhaldi húsa í sinni heima-
byggð, enda handlaginn með af-
brigðum og eftirsóltur tU alls
kyns handverks. Hann hlaut iðn-
bréf í járnsmíði 1938.
Eftir lát Ingu 1987 bjó Kristinn
einn í íbúð þeirra í ValhöU á
Reyðarfirði, uns hann varð fyrir
óhappi síðsumars 1995. Fór hann
þá á sjúkrahúsið í Neskaupstað
og dvaldist þar fram í mars á
þessu ári. Þá fluttist hann á
Hrafnistu í Reykjavík, en dvöl
hans þar varð ekki nema rúm-
lega hálft ár. Hann lést, eins og
áður segir, hinn 3. desember sl.
Útför hans verður gerð frá Reyð-
aríjarðarkirkju í dag kl. 14.
Mikill höfðingi hefur verið af heimi
kallaður. Höfðingi mikils hagleiks,
meistari mikillar frásagnarlistar,
trúr þegn og trygglyndur, vinsæll
og vel virtur af sínu samferðafólki,
margfróður vel og vandaður í hví-
vetna, ljúfri lund og leikandi
glettni við brugðið.
Gott er hverjum þeim að kveðja
sem svo hefur lifað langa ævi og á
við leiðarlok svo ljómandi sögu.
Allt fram undir það síðasta lét
hann í litlu hlut sinn fyrir elli kerl-
ingu, átti sína heiðu hugsun og
bærilega líkamskrafta þó aldur
væri orðinn hár, kominn allnokkuð
á tíunda tug.
Kristinn Beck er þeim minnis-
stæður mjög er með honum áttu
samfylgd um ævina, gegnheill og
grandvar með græskulausa kímni
að farsælum fórunaut. Hann var
hóglátur maður og hæverskur vel,
en skaplyndi skýrleiks og festu átti
hann og þannig ávann hann sér
allra traust og trúnað. Vináttu
hans var gott öllum að eiga, hlýr í
lund í hógværð sinni, á hann var
óhætt að treysta, orð hans stóðu.
Kristni var margt til lista lagt.
Hann lærði á sínum tíma járn-
smíði, en sinnti henni ekki mikið,
þó vandaðir og vel unnir væru
munir þeir er hann gerði. Hann
var mikill hagleiksmaður, fékkst
við ýmsa iðn með ágætum, smíð-
aði, málaði, lagfærði og mjög róm-
að handbragð hans í hverju einu.
Ilann átti eðh góðbónda í ríkum
mæli. Meðan hann átti fé þótti það
einkar vænt og vel fram gengið;
þar eins og í öðru lagði hann að
alla sína alúð. Hins vegar mun
hans án efa um Austurland og enn
víðar minnst sem hins bráðsnjalla
bifreiðarstjóra sem aldrei hlekktist
á, en Kristinn var um ianga hríð
með leigubifreið og ók vítt um vegi
og vegleysur raunar, þar sem þá
var ástand vega allt annað en í
dag. Hann þótti með afbrigðum
farsæll sem slíkur og fjölmargir
sem tóku sér helst ekki far með
öðrum en honum. Gestir á Austur-
landi, sem hann ók um firði sem
Hérað, vildu engan annan en
Kristin ef kostur var, væru þeir
áður búnir að aka með honum, og
segir það sína sögu af vinsældum
hans. Var hvort tveggja að hann
var afar fróður um byggðir sem
búendur og svo var hann auðvitað
svo einstaklega skemmtilegur í
viðræðum, kryddaði léttri kímni
kjarnyrtar frásagnir svo hrein
unun var á að hlýða. Öryggi hans
og ökuleikni öll víðkunn og verð-
skulduð. Fáa sögumenn heíl ég
heyrt fara svo á kostum í frásögn-
um öllum og efst þó ætíð einlæg
velvild í garð þeirra sem getið var.
Á löngum leiðum og oft erfiðum
yfirferðar var ekki amalegt að eiga
slíkan samræðusniiling við stjórn-
völ um leið og menn fundu að hjá
honum voru þeir í góðum höndum
hins gætna en jafnframt áræðna
bifreiðarstjóra.
Kristinn var af einstaklega
miklu kjarnafólki kominn í báðar
ættir, svo ekki féll eplið langt frá
eikinni, enda ef velja ætti honum
verðugt heiti þá væri það val-
menni.
Faðir minn og Kristinn voru
systrasynir og góð frændsemi með
þeim. Minnisstætt er mér frá
bernsku, þegar faðir minn lá fár-
veikur heima og um tíma vart
hugað h'f, að þá var Kristinn kom-
inn þar til hjálpar og hughreyst-
ingar, ásamt því að sinna aðdrátt-
um að heimilinu. Foreldrar mínir
mátu þetta afar mikils og minntust
oftlega þessarar elskulegu hjálp-
semi Kristins á erfiðum stundum.
Greiðvikni og hjálpsemi voru hon-
um eðlislægir kostir, sem sam-
ferðafólk hans mat eðlilega að
verðleikum.
Kristinn var enda vinmargur,
vinfastur og frændrækinn, vina- og
frændgarður hans fjölmennur og
hann hrókur alls fagnaðar heima
sem heiman, glaðsinna góðvild
hans gjöful mörgum.
í öllu sínu einkalífi var hann
góður gæfumaður, eignaðist af-
bragðsgóða og hæfdeikaríka konu,
heimili þeirra hlýlegt og bar
smekkvísi beggja hið besta vitni.
Þangað var löngum gestaíjöld gott
að koma, enda hjartarúm húsráð-
enda mikið. Þau voru bæði félags-
lynd hið besta og féll vel að blanda
geði við aðra. Dóttirin Kristín var
augasteinn þeirra og samband
þeirra feðgina fágætlega gott.
Þegar ég hitti Kristin síðsum-
ars, fann óg að honum var veru-
lega brugðið, þó æðrulaus gengi
hann mót örlögum sínum. Hann
var orðinn saddur lífdaga, þegar
íjör og kraftur voru á svo hröðu
undanhaldi, en reisn hugans söm
við sig. Þeim sem þannig er farinn
að fjöri lífsins heilsar dauðinn sem
líknsamur og kærkominn gestur.
Hann gat litið yfir farsælan ævi-
veg, honum hafði lífið fært marga
góða gjöf og hann var hlutverki
sínu hið besta trúr. En það er
vissulega sjónarsviptir að slíkum
höfðingsmanni hollra viðhorfa,
heillyndis og heiðrikrar lífssýnar.
Við Hanna þökkum fylgd góða
um fjöimörg ár, sendum okkar
góðu vinum, Kristínu og Sigurði og
þeirra fólki öllu, okkar einlægustu
samúðarkveðjur.
Kristinn Beck skilur eftir sig
margar minningaperlur. Þar fór
drengur góður, er með dug og dáð
dvaldi með okkur ærið langan ævi-
dag. Hann átti sína einlægu og
bjargföstu trúarvissu og honum
fylgja hlýjar kveðjur og þakkir yfir
til þeirra ódáinslanda eilífðarinnar
sem öll hans vissa stóð til.
Blessuð sé bjarmandi góð
minning. Helgi Seljan.
Kveðja frá tengdasyni
Iiinsta ferðin hafin er
hjá heiðursmanni snjöllum.
Glaður þessafór hannfer,
fegnastur af öllum.
Marga áður fór hann ferð,
flutti „mann og annan ".
Eignaðist við það vinamergð,
því vini í öllum fann hann.
Milli ferða fékkst hann við
aðfegra hús og bœta.
Hans var auðþekkt handbragðið
á handverkinu mœta.
Er segja tók hann sögurnar,
sálar léttist byrði,
því kímnigáfa Kristins var
kunn um alla firði.
Um þrítugs aldur, að ég tel,
fór lnga að „gefa tóninn“.
í Valhöll bjuggu lengi vel
þau valinkunnu hjónin.
Ég votta þeim í þessu hér
þökk og virðing mína.
Pau gáfu auk alls annars mér
einkadóttur sína.
Með söknuði ég Kristin kveð,
en klukkur lífsins tifa.
Ég þakka að hafa honum með
nœr hálfa öld mátt lifa.
Blessuð veri minning Kristins
Beck.
Sigurður Jónsson.
Kristín Sigvaldadóttir
Kristín Sigvaldadóttir var
fædd 25. október 1906 á
Gilsbakka í Öxarflrði. Hún
lést í Sjúkrahúsi Þingeyinga á
Húsavík 1. desember sl. Foreldrar
hennar voru Elíseus Sigvaldi Sigur-
geirsson, bóndi á Gilsbakka, f. 3.
júb' 1871, d. 7. okt. 1922, og kona
hans Sigurlaug Jósefsdóttir hús-
freyja, f. 13. febr. 1874, d. 20. nóv.
1959. Kristín var sjötta í röðinni af
12 systkinum. Þau eru: Benjamín, f.
3. sept. 1895, d. 23. aprfl 1971, Sig-
urður, f. 18. október 1897, d. 15.
okt. 1907, Friðgeir, f. 6. maí 1899,
d. 11. mars 1966, Sigrún, f. 31. okt.
1900, d. 24. jan. 1975, Halldór, f.
27. nóv. 1902, d. 27. sept. 1988, Ás-
fríður, f. 26. sept. 1904, d. 20. maí
1980, Sigurður Óskar, f. 6. des.
1908, Rakel, f. 23. júní 1910, Guðný
Ingibjörg, f. 15. okt. 1911, d. 21.
nóv. 1988, Sesselja, f. 28. jan. 1913,
og Guðbjörg, f. 11. febr. 1915, d. 21.
okt. 1989. Þá tók móðir þeirra til
sín sem sitt cigið barn Margréti H.
Vilhjálmsdóttur.
Þann 20. júlí 1926 giftist Kristín
Jóni Pálssyni frá Svínadal í Keldu-
hverfi, f. 29. ágúst 1900, d. 2. mars
1966. Þau eignuðust fimm börn.
Þau eru: 1) Áslaug, f. 26. febr. 1927,
hún býr í Kópavogi. Hún var gift
Aðalsteini Gíslasyni, f. 16. júní
1913. Börn þeirra eru: Kristín. f. 8.
maí 1946, gift Hallgrími Indriða-
syni; Tryggvi Þór, f. 27. júní 1950,
kvæntur Svanhvíti Ingóifsdóttur; og
Vilborg, f. 9. okt. 1954, gift Áskcli
Þórissyni. Dóttir Áslaugar með
Gísla Guðmundssyni er Ásrún
Björk, f. 22. növ. 1963. 2) Sigvaldi,
f. 1. júlí 1928, hann býr á Ilúsavík.
Hann er kvæntur Áslhiidi Guð-
mundsdóttur, f. 1. júlí 1928. Börn
þeirra eru Guðmundur, f. 14. aprfl
1954, kvæntur Torfhildi Stefáns-
dóttur, hann var áður kvæntur Álf-
heiði Jónínu Styrmisdóttur; Kristín,
f. 30. okt. 1955, gift Vilberg Rúnari
Jónssyni; Páll, f. 15. febr. 1960, og
Óskar, f. 10. okt. 1962, kvæntur
Lindu Hildi Leifsdóttur. 3) Páll Þór,
f. 1. des. 1930, býr í Keflavík. Fyrri
kona hans var Guðmunda Sigríður
Óskarsdóttir, f. 11. júní 1938. Börn
þeirra eru: Eygló Erna, f. 19. nóv.
1958, gift Gunnari Magnússyni, og
Jón Örn, f. 30. júlí 1960, kvæntur
Sigríði Magnúsdóttur. Síðari kona
hans er Sólveig Ilulda Jónsdóttir, f.
1. ágúst 1934. Börn þeirra eru:
Guðbjörg Jóna, f. 12. sept. 1959,
gift Sigurði Hallmari ísleifssyni;
Magnús Valur, f. 28. mars 1962,
sambýiiskona Jóna Guðrún Jóns-
dóttir; Þórður, f. 27. mars 1963,
kvæntur Rhonda Graham, og Krist-
inn Þór, f. 11. júní 1966. 4) Ey-
steinn, f. 3. mars 1935, býr í Kefla-
vík. Hann er kvæntur Öidu Þor-
valdsdóttur, f. 26. des. 1941. Börn
þeirra eru: Jón Þorvaldur, f. 1. febr.
1960; Sigurður Þór, f. 23. mars
1961, d. 1. júní 1961; Sigríður
Kristín, f. 6. maí 1963, sambýlis-
maður Jónas llciðdal Helgason; Ei-
ríkur Bjarki, f. 15. júlí 1965, sam-
býliskona Hafdís Kjærncsted Finn-
björnsdóttir. 5) Jóhann, f. 6. febr.
1948, býr í Vestmannaeyjum. Hann
er kvæntur Guðbjörgu Engilberts-
dóttur, f. 31. dcs. 1950. Börn þeirra
eru: Heiðrún l.ára, f. 8. febr. 1968,
og Þröstur, f. 6. aprfl 1976.
Langömmubörn Kristínar eru 37 og
langaiangömmubörn eru tvö.
Kristín var húsfreyja í Svínadal í
Kelduhverfi 1926-1936, síðan í Þór-
unnarseli í sömu sveit til ársins
1963. Þá flutti hún til Reykjavíkur.
Hún vann fyrst í mötuneyti Sam-
vinnutrygginga, en lengst af í eld-
húsinu á Flókadeildinni. Árið 1987
fluttist Kristín til Húsavíkur og síð-
ustu árin dvaldi hún á Hvammi,
heimili aldraðra þar í bæ.
Amma mín, Kristín Sigvaldadótt-
ir, er látin. Löngu lífi er lokið. Hún
ætlaði sér að verða níræð og halda
veislu. Það var hennar síðasta tak-
mark og mikil gleðistund. Ekkert
veitti henni ömmu meiri ánægju en
veita vel og vita af nógum mat í
skápum og búri. Hún gladdist mest
ef aðrir nutu veitinga hennar og
gjafa. Hún amma var gjöful, en ekki
einungis á mat og sokkaplögg.
Ég fæddist á kvistinum hjá henni
og öll sumur bernsku minnar var ég
hjá henni og afa. Það var gæfa mín.
Það var alltaf sumar og sól. Aldrei
man ég að hafi rignt, hvað þá blásið.
Amma sagði frá, hún sagði mér
frá lífinu og við hverju mætti búast.
Það er mér minnisstætt. Amma sagði
mór líka frá bernsku sinni, sem var
með afbrigðum erflð. Barn að aldri
vann hún hvíldarlaust frá morgni til
kviilds. Átta ára gömul var hún lán-
uð, vann erfið verk og slítandi, varð
oft veik og örmagna af þreytu. Fólkið
var ekki vont við hana, sagði hún.
Hún var send út í stórhríð til að
leysa hey, fór með hesta á milli bæja.
Hún skældi, því hún var svo lúin í
hnjánum og óttalega kalt.
Ellefu ára fékk hún að fara í
skóla hjá lærðum kennara í sex vik-
ur. Kennarinn var góður við hana,
sagði að skriftin væri góð; hann
sagði: „Þið eigið að skrifa eins og
þessi stúlka.“ Henni fannst stórkost-
legt að hann skyldi segja þetta. Þetta
var í eina skiptið sem ég man ömmu
tala um það sem hún gerði vel.
Ilún sagðist aldrei gleyma hve
dýrlegt veðrið var þegar hún fór
fyrst fram í Svínadal í Vesturdal,
átján ára gömul. Það var logn og sól-
skin, hún fékk ásl á náttúrunni
þarna innfrá. Hún hafði ráðið sig
sem ráðskonu hjá Páli bónda í
Svínadal. Þetta var vinna og vökur,
en sumariö það besta sem hún hafði
lifað, lítil úrkoma og mikið þurrkað
af heyi. Hún giftist elsta syni Páls,
Jóni. Með honum átti amma fimm
börn.
Oft hef óg undrast hvernig afi og
amma komust af í Svínadal, svo
langt frá allri byggð. í Svínadal tók
hún á móti hópum af útlendu ferða-
fólki, sem var að skoða undur ís-
lenskrar náttúru. Enginn gerði boð á
undan sér. Hún bauð þeim nýbakað
brauð, smjörið sem hún strokkaði,
heimagerða osta, kjötið sem hún
hafði soðið niður, mjólkina sem hún
mjólkaði um morguninn og skyrið
sem hún gerði. Þegar ég gat ekki
með nokkru móti skilið hvernig hægt
var að birgja sig upp til margra mán-
aða í senn, sagði amma að sig hefði
aldrei skort mat. Því til sönnunar
sagði hún að kvöld eitt snemma vors,
þegar tíu Englendingar og íslenskur
fararstjóri stóðu á hlaðinu í Svínadal,
hafi hún spurt: „Hvort má bjóða ykk-
ur kaldan mat eða heitan?“
Eftir 11 ára búskap í Svínadal
fiuttu afi og amma í Þórunnarsel.
Þar bjuggu þau þar til þau fluttu til
Reykjavíkur. Erillinn og asinn varð
afa um megn, stuttu síðar veiktist
hann og dó. Amma aðlagaðist lífinu í
Reykjavík, hélt áfram að baka og
bjástra, seldi kleinur og flatkökur
kaupmanninum á næsta horni, tók
þátt í starfi kvenfélaga og sinnti vin-
um og ættingjum. Ilún vann mikið og
ferðaðisl til útlanda að minnsta kosti
árlega. Það hafði hana aldrei dreymt
um. Síðustu æviárin bjó amma á
Húsavík og naut þar einstakrar um-
hyggju Ásthildar tengdadóttur sinn-
ar og sonar síns Sigvalda.
Líf ömmu minnar er eins og ann-
arra íslendinga, sem lifað hafa frá
upphafi þessarar aldar, saga mikilla
breytinga. Það fannst henni sjálfri.
Ilún var þakklát og bjart var yfir
minningum hcnnar. Ég segi eins og
dóttir mi'n, sem skrifaði um
langömmu sína níratða: „í hugum
okkar sem höfum lært siigurnar
hennar eru gljúfrin, dalurinn og tóft-
ir gamla bæjarins kennileiti í sögu
hennar og sögu okkar sjálfra."
Kristín Aðalsteinsdóttir.