Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1983, Síða 9

DV. LAUGARDAGUR 5. FEBROAR1983.
9
Laugardags-
pistill
Ráðherrarnir Gunnar, Steingrimur og Pálmi voru brosmildir, meðan umræður stóðu um hvaiinn, enda greiddu þeir allir atkvæði eins — en urðu undir að lokum. Nú má búast við
ýmsum leikfléttum. ... DV-mynd GVA.
Hleypur Framsókn
úr ríkisstjórii?
aö við yrðum hreinlega að láta undan
kúgun sterkra erlendra aðila. Svo
aumir ættum við ekki að vera. Mér
sýndist alþýðubandalagsmaðurinn
Garðar Sigurðsson eiga við kúgun
frá Bandaríkjunum, þegar hann
gerði grein fyrir atkvæði sínu og
sagðist á þeim forsendum vera and-
vígur, að banninu yrði mótmælt.
Aörir þingmenn áttu þaö til að vitna
til hins sama. Sú var tíðin, aö
Þjóðviljinn vitnaði með aðdáun til
þeirra Islendinga, sem stóðu gegn
erlendu valdi fyrr á öldum, en það
var vist áöur en flokkurinn komst í
ríkisstjórn.
Vaxandi vandi
Ekki er úr vegi að ljúka þessum
pistli með örfáum orðum um mat
Seölabankans á stöðunni og leiöa
hugann samtímis að því, sem fyrir
liggur, hvort fella skuli bráða-
birgðalögin eða ekki.
„Þegar litið er yfir þróunina að
undanfömu og stöðu þjóöar-
búskaparins í dag, er ljóst, að þrátt
fyrir aðgerðir stjórnvalda til þessa
vantar mikið á, að efnahagsvandinn,
sem magnaðist svo mjög á síðast-
liðnu ári, hafi enn verið leystur.
Haldi fram sem horfir, verður mjög
mikill halli á viðskiptajöfnuöi einnig
á þessu ári, og skuldastaöan við út-
lönd mun komast á enn hættulegra
stig. Jafnframt heldur veröbólga á-
fram að magnast og grafa undan
fjérhagslegu trausti og sparifjár-
myndun, en háu atvinnustigi haldið
uppi með erlendri skuldasöfnun og
verðbólgumyndandi útlánum innan-
lands. Við þessum vanda veröur að
bregðast hið allra fyrsta, því hver
mánuður er dýr í vaxandi erlendum
skuldum, sem langan tíma tekur að
greiða niður ...” Jú, vandinn er
mikill, rikisstjómin hefur ekki beitt
nógu hörðum aðgerðum, en þó
aögerðum, sem eru skárri en engar.
Hiö fyrsta þarf að taka á vandanum.
Stjómmálamennirnir mega samt við
því, úr því sem komið er, aö taka
nokkra daga til aö koma fram
leiöréttingu á misréttinu milli kjós-
enda.
Haukur Helgason.
Staðan er flókin á skákborði
stjómmálanna, og búast má við
óvæntum leikfléttum. Við höfum að
undanförnu þó frekar séö afleiki.
Munu sjálfstæðismenn í stjórnar-
andstöðu verða að sitja uppi með
glæpinn og ábyrgð af því að fella
bráðabirgðalögin, ásamt krötum?
Hroðalegur var sá afleikur þeirra að
nota ekki tækifærið, meðan Siggeir
Björnsson, stuðningsmaöur bráða-
birgðalaganna, sat þing í staö Egg-
erts Haukdal. Þá áttu stjórnarand-
stæðingar aö sjálfsögðu að sjá til
þess, að atkvæði gengju um lögin,
svo að þau yrðu samþykkt. Þeir
hefðu unniö við það hvorttveggja að
þurfa ekki að éta neitt ofan í sig og
bera þó ekki ábyrgð á því stór-
versnandi ástandi í efnahagsmálum
sem fall laganna mundi fela í sér.
Fall laganna yrði væntanlega til þess
að verðbólgan magnaöist óöum og
Seðlabankinn hætti að greiða af
gengismun til styrktar atvinnuveg-
unum. Núverandi stjórnarand-
stæðingar gætu hugsanlega hlakkaö
yfir slíku, séu þeir óábyrgir og ef
núverandi stjórn gæti setið áfram
lengi enn. Um slíkt er ekki að ræða,
og jafnlíklegt að einhverjir þeir, sem
nú era í stjómarandstööu, verði
komnir i stjóm eftir nokkra mánuði
og taki þá sjálfir við búinu. Býsna
óviturlegt er því fyrir þessa menn að
búa sér verra ástand en þarf. En þeir
áttu kost á þokkalegum leik en léku
hroðalega af sér í staðinn. Ekki fá
foringjar þeirra verðlaun fyrir þá
frammistööu.
Fer að „leysast upp"
„Ætli þetta fari nú ekki aö leysast
upp,” sagði einn af foringjum
stjórnarliðsins við mig fyrir
nokkmm dögum, þegar rætt var um
framhald stjómarsamstarfsins. En
staðan á stjómarheimilinu er einnig
býsna flókin og ekki séð, hvað
verður, þegar þetta er skrifað.
Sitthvað er þó ljóst um stöðuna.
ÖU munum viö eftir þeim
þrautum, sem stjómarbræöslan
þoldi við að koma saman einhverjum
efnahagsaðgerðum bæði siðastliðið
sumar og áður. Framsóknarmenn og
— vegna kjördæmamálsins
sjálfstæðismenn í ríkisstjóm vildu
réttilega, að aðgerðir í efnahags-
málum yrðu harðari en varð, enda
vandinn slíkur, að kák dugir ekki.
Þeir urðu þó að lúffa fyrir
Alþýðubandalaginu, þegar við
stjórnarslitum lá. Framsóknar-
menn hafa jafnan verið ókyrrir í
ríkisstjórninni vegna dugleysis
hennar í þessu, en Steingrímur
haldið sínu liöi í herbúðunum. Nú
hefur komið fram hjá Guömundi G.
Þórarinssyni ítariegar, hve mikil
óánægja sumra framsóknarmanna
hefur verið. Guðmundur hverfur úr
pólitík i bili, en þar kemur líka til
barátta um vegtyllur í flokknum.
Margir kjósendur Framsóknar hafa
krafiö hana um ákveönari aðgerðir
og minnt á loforð um niðurtalningu
við síðustu kosningar. Flokkurinn á
erfitt meö að sitja langtimum
saman í ríkisstjóm, sem ekki gerir
betur í viðureign við efnahagsvand-
ann. En annað kemur nú til, sem
heggur nær þingmönnum Framsókn-
ar persónulega og vekur þá
spurningu, hvort útkoman verði, að
flokkurinn hverfi brátt úr stjórninni.
Framsókn
vill þingrof
Líklegt er, að hinir flokkarnir gætu
komið sér saman um breytingu í
kjördæmamálinu, þannig að mis-
réttiö veröi minnkaö. Framsókn
græöir á núverandi skipulagi og því,
að Reykvíkingar og Reyknesingar
hafi ekki nema brot af atkvæðisrétti
kjósendra sumra dreifbýlis-
kjördæma. Því er freistandi fyrir
Framsókn að nota glundroöann, sem
nú ríkir, til aö reyna að hindra, að
eitthvaö verði gert í kjördæmamál-
inu fyrr en þá einhvem tíma seinna.
Framsókn vildi því gjaman fá hið
fyrsta þingrof og nýjar kosningar,
áður en eitthvað yröi samþykkt í
kjördæmamálinu.
Þessa daga er reynt að ganga frá
samkomulagi í kjördæmamálmu,
þar sem Framsókn yrði með, verði
unntaðsemja.
Sjálfstæöismenn í stjómarand-
stööu og alþýðubandalagsmenn hafa
í marga mánuði ekki verið langt frá
flokksins látið ráða. Alþýðubanda-
lagiö vill ekki sleppa framsóknar-
mönnum auðveldlega.
Sjálfstæðismenn í stjómarand-
stöðu eru einnig flestir áhugasamir
um breytingar í kjördæmamálinu,
og ekki verður áhuginn minni, þegar
þess er gætt, að formaður flokksins,
Geir Hallgrímsson, gæti sem hægast
reynzt sitja í fallsæti í næstu kosning-
um. Báðir þessir flokkar vilja fyrir
margra hluta sakir fjölga þing-
mönnum Reykjavíkur og Reykja-
ness eins fljótt og kostur er.
Svipaö gildir um alþýðuflokks-
menn. Ekki er auðséð, hve mikið þeir
eiga eftir af ömggum sætum, miöað
við núverandi kerfi, eftir brotthlaup
Vilmundar. Einnig kratar vilja því
tryggja sem skjótast fleiri þingsæti í
Reykjavík og á Reykjanesi.
Nú gætu bráðabirgðalögin fallið
en ríkisstjómin samt setið áfram um
hríð, meðan leitað er lausnar í kjör-
dæmamálinu. Því hafa sumir gælt
við þá hugmynd síðustu daga, að
þetta endi með því að Framsókn
kljúfi sig út úr stjórninni til að reyna
að flýta kosningunum. Auðvitað er of
snemmt aö fullyrða, að sú verði út-
koman, en vel má íhuga hana í
tengslum við hina flóknu stöðu á
skákborðinu.
Gunnar Thoroddsen og hans
menn, svo og alþýðubandalagsmenn,
gætu þá samt setiö eitthvað, þætti
þeim það rétt. Forsætisráðherra er
talinn hafa mikinn áhuga á, að kjör-
dæmamálið komist í höfn, meðan
hann stýrir.
Aumir þingmenn
Skoðanir em skiptar um, hvort við
heföum átt að mótmæla hvalveiði-
banninu eða ekki. Friöunarmenn
hafa mikið til síns máls, og víst er, að
rannsóknir hafa ekki verið nægilegar
til að við getum verið staðfastir í trú
á, að stofnarnir hér séu ekki í hættu.
Einnig má fullyrða, að við höfum
betra af því aö vera með í alþjóðlegu
samstarfi um auðæfi hafs. Þetta
yrði of langt mál til að ræða hér að
ráði, en ekki kemst ég hjá að nefna,
hve aumkunarverð afstaða þeirra
þingmanna var, sem vitnuðu til þess,
Haukur Helgason
samkomulagi sin i milli um lausn
kjördæmamálsins.
Meginþorri alþýðuflokksmanna er
nú líklega reiðubúinn til að sam-
þykkja eitthvaö í sama dúr.
En hvað gerir Framsókn?
Kannski fæst svar viö því nú um
helgina. Enn talar hún bara um
tUfærslu uppbótarmanna.
Síðustu daga hefur Framsókn
unnið að því að atkvæðagreiðsla færi
hið skjótasta fram um bráða-
birgðalögin og þing verði strax rofið
og boöað til kosninga, faUi lögin. Við
vitum ekki, hvort þau falla, þar sem
erfitt er að ráða í, hvað Sigurlaug
Bjarnadóttir hyggst fyrir. Hér hefur
að framan verið drepið á, að faUi
lögin, mun öngþveitið vaxa í efna-
hagsmálunum, og er ljótt fyrir. Þó
geta menn aUt eins búizt við, að þau
falU. Framsókn mun gráta faU lag-
anna þurmm tárum, leiði þaö tU
þingrofs og aðgerðaleysis í kjör-
dæmamálinu.
Foringjar í fallsætum?
Alþýðubandalaginu er mjög í mun
að fá fram breytingar í kjördæma-
máUnu. Ekki gerir þaö áhugann
minni, að formaður þingflokksins,
Olafur Ragnar Grímsson, gæti
mætavel oröið í fallsæti í Reykjavík
við næstu kosningar, verði forval