Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.1985, Blaðsíða 12

40
DV.
ARDAGUR5.
1985.
Erlend bóksjá
Erlend bóksja
DOEOTHYDUNNErr
2
MEÐ DOLLY
ÍGLÆPONLEIT
DOLLY AND THE BIRD OF
PARADISE
DOLLY AND THE SINGING
BIRD
Höfundur: Dorothy Dunnatt.
Penguin Books, 1984.
Þetta eru tvær af sex spennusög-
um, sem Dorothy Dunnett hefur
skrifað uin söguhetjuna Johnson
Johnson og snekkju hans, Dolly.
Johnson þessi sameinar það aö
vera auðugur málari (sein hefur
þaö að sérgrein að inála portrett af
frægu og þar uieö riku fólki) og
skelfir glæpona af ýmsu tagi. Hver
saga um sig er sögö frá sjónarhóli
lielstu kvenhetjunnar — og er hún
ný í hverri sögu.
Astæðulaust er að ljóstra upp uin
söguþráð í þessum bókuin, en þar
er tekist á við skúrka af ýmsu tagi,
þará ineöal harðsvíraða eiturlyfja-
smyglara.
Það er Iéttleiki yfir þessum
sögum og spenna og söguþráðurinn
ertrúverðugur.
Þess má geta að höfundurinn
liefur samið margar sögulegar
skáldsögur sem hafa þótt vel
gerðar og notiö vinsælda í
Bretlandi.
iHv.ftS.,1 ínS
írapiu'it io thtir híMt»r>, thcv nvrc thc
'A «*«níkf1u(í‘ *fxí íns|»>rtiw<
EIGIMA
SKÖPUM RENNA
FOOLS OF FORTUNE
Höfundur: William Trevor.
Penguin Books, 1984.
Trevor er margverölaunaður
írskur rithöfundur, og margar
skáldsagna hans hafa áöur komiö
út hjá Penguin. Þessi hlaut svo-
nefnd Whitbread-verðlaun fyrir
bestu skáldsögu ársins 1983.
Sagan hefst áriö 1918 í Kilneagh á
Irlandi, þar sem Willie Quinton,
átta ára, elst upp tiltölulega
áhyggjulausu lífi. Atökin um póli-
tíska framtíð landsins snerta ekki
líf hans fyrr en dag nokkurn, þegar
byltingarforingi og vinur f jölskyld-
unnar kemur í heúnsókn til
Kílneagh. Nokkru síðar er einn
bæjarbúa hengdur fyrir svik og
njósnir í þágu Breta og breska
setuliðiö hefnir þess grúnmilega.
Þegar upp er staðið hafa margir úr
fjölskyldu Willie látið lífið í ofsa-
fengnum atburðum sem merkja
hann og afkomendur hans fyrir
lifið. Hefndarskyldan kallar — en
einnig ástin.
BARNK) í ÍSSKÁPNUM OG
FLEIRISÖGUR EFTIR CAIN
THE BABY IN THE ICEBOX
Höfundur: James M. Cain.
Penguin Books, 1984.
Þegar „The Postman Always
Rings Twice” kom út í Bandaríkj-
unum árið 1934 vakti hún meiri
athygli en títt var um skáldsögur
þar vestra á þeim tíma. „Póstur-
úin” varð metsölubók sem sló öll
fyrri met í sölu og vinsældum og
gerði höfundinn, James M. Cain,
frægan.
Nú til dags er Cain einkum þekkt-
ur fyrir bestu skáldsögur sínar —
Double Indemnity, Serenade og
Mildred Pierce, að ógleymdum
„Póstinum.” Þær eru gefnar út
aftur og aftur og hafa veriö kvik-
myndaöar, sumar oftar en einu
sinni.
En Cain, sem fæddist í Annapolis
í Maryland árið 1892 og lést áttatíu
og fimm ára aö aldri 1977, var
meistari smásögunnar, hinnar
knöppu frásagnar. Reyndar eru
skáldsögur hans sumar hverjar
fremur „langar smásögur” en
skáldsögur í fullri lengd. Og Iangt
framan af rithöfundaferli sínum
skrifaði liann nánast eingöngu
smásögur, sem hann fékk, oft meö
erfiöLsmunum, birtar í tímaritum.
Reyndar var það svo með margar
af skáldsögunum (hann skrifaði 18
í allt), aö þær voru upphaflega
birtar sem framhaldssögur i túna-
ritum.
Caúi lét eitt sinn hafa eftir sér að
„bestu bókmenntir heimsins”
segöu einkum frá „algjörum skít-
hælum”, og það má meö sanni
segja að sú lýsing eigi viö um
margar sögupersónumar sem
hann skrifaði um. Þær draga
andann í skuggaheimi tilverunnar
og víla jafnvel ekki fyrir sér morð
og aðraglæpi.
Þetta safn smásagna og þátta
ber nafn þekktustu smásögu Cains,
The Baby in The Icebox eöa Barnið
í ísskápnum. Hún birtist fyrst i
tímariti áriö 1933 Qg vakti verulega
athygli, var m.a. seld öl Hollywood
og kvikmynduö þar. I bókinni eru
20 smásögur og þættir sem liann
skrifaöi fyrir túnarit og blöð, en
Cain starfaði um árabil sem blaða-
maöur. Sögumar eru allar skrif-
aöar í þeún knappa, beinskeytta
stíl, sem hafði svo mikil áhrif á
þróun hins svonefnda harðsoöna
frásagnaimáta í bókmenntunum.
Blaöamaöurinn Roy Hoopes
skrifar formála þar sem ferill
Caúis er rakinn í stuttu máli.
Hoopes hefur reyndar samiö ævi-
sögu skáldsins. Sú kom út í Banda-
ríkjunum árið 1982 þegar 90 ár voru
liöúi frá fæðingu Cains.
FJORUTIU ARA HORM-
UNGAR í VÍETNAM
VIL IN AM VOICES
Ritstjóri: John Clark Pratt.
Penguin Books, 1984.
Víetnam er sjaldan á forsíðum
heimsblaðanna uiri þessar mundir.
Um árabil var þó ekki svo litíð á
forsíður slikra blaða eða sjón-
varpsfréttir að ekki væru frásagnir
af höniiungunum þar. En slíkt
heyrirnúsögunnitil.
John Clark Pratt hefur sett
saman þessa þykku bók (rúmlega
700 blaðsíður) til þess aö auövelda
lesendum skiúiúig á þeirri sögu.
Hér hefur liann safnaö saman frá-
sögnum þeirra sem á einn eða
annan hátt voru þátttakendur í
hildarleiknum um Víetnam allt frá
árinu 1941 fram til ársins 1982.
Fyrir þá sem fylgdust náið með
samtúnafréttum af Vietnamstríö-
inu er margt það seui hér birtist
upprifjun, en sjónarhornúi eru þó
fleiri, persónulegar lifsreynslufrá-
sagnir margar og þar meö
andstæðumar sem svo injög ein-
kenndu þessa atburði alla.
Pratt lætur ekki aðeins vitnúi
tala, heldur tengir hann frásagnir
þeirra saman, setur í sögulegt
samhengi og eölilega tímaröð.
Þannig tekst honum að raöa saman
ólíkum brotum í fjölbreytilega
mósaikmynd um 40 ára sögu Víet-
nam og afskipti bandarískra
stjórnvalda af málum þar.
Höfundurinn er bandarískur, var
m.a. um tuttugu ára skeið, eða
fram til 1974, í bandaríska flug-
hernum, en hann er ekki aö trana
fram eigúi skoðunum. Hér eru það
þátttakendumir sjálfir, leikend-
umir í harmleiknum, sem ganga
fram á sviöiö og tjá okkur reynslu
súia og viöhorf á þeún túnum sem
atburðirnir geröust. Skyldu þeir,
sem völdum ráða, nokkuö hafa af
því lært?
BANDARÍKIIM METSÖLUBÆKUR PAPPÍRSKILJUR
1. Kathleen E. Woodiviss:

COIVIE 10VE A STRANGER. 2. Denielle Steel: CHANGES. BRETLAND DANMÖRK
1. Ben Ehon, Rik Mayall, Lese Mayer: 1. JeanThys:
3. Slephen King:
PET CEMETARY. BACHELOR BOYS: THE YOUNG ONES REJSE I MÖRKET (1).
4. Frank Herbert: BOOK (3). 2. Judith Krantz:
DUNE. 2. Sue Townsend: PRINSESSE DAISY (71.
5. touis L’Amour: THE SECRET OIARY OF ADRIAN MOLE, 3. Bjarne Reuter:
BOWDRIE S LAW. AGEO 13 3/4(1). NAR SNERLEN BLOMSTRER (8).
6. Johanna Lindsey: 3. KenHom: 4. Colleon MacCullough:
BRAVE THE WILD WIND. CHINESE COOKERY (5). T0RNFUGLENE(3).
7. James A. Michener: 4. Gray Jolliffe, Peter Mayle: 5. Pil Dahlerup:
P0LAND. MAN’S BEST FRIEND (2). DET M0DERNE GENNEMBRUOS
8. Dana Fuller Ross: 5. GILES CARTOONS (6). KVINDER 1-2. (2).
MISS0URI! 6. LarryMilne: 6. Rachel og Israel Rachlin:
9. Jackie Collins: GH0STBUSTERS (91. SEKSTEN AR1SIBIRIEN (5).
THE WORLD IS FULL OF MARRIED 7. Umberto Eco: 7. Amalie Skram:
MEN. THE NAME OF THE R0SE (4). PR0FESS0R HIER0NIMUS - PA SCH.
10. David Eddings: 8. GeorgeCipe: JÖRGEN (10).
ENCHANTERS’ END GAME. GREMLINS. 8. Kirsten Thorup:
Rit almenns eðlis: 9. Doris Stokes: HIMMEL OG HELVEDE (6).
1. Joseph Wambough: A H0ST OF VOICES. 9. Johannes Möllehave:
LINES AND SHADOWS. 10. Nigel Rees: TUSINO FLUER MED ET SMÆK (4).
2. Joe McGinniss: A YEAR OF B00BS ANO BLUNDERS. 10. Suianne Brögger:
FATAL VISION. 3. Erma Bombeck: I T0NE19).
M0THERH00D, THE SECOND 0LDEST PROFESSION. (Tölur innan sviga tákna röó viðkomandi bóka (Tölurnar innan sviga tákna stað viðkomandi
4. Thomas J. Peters og Robert H. á listanum vikuna á undan. Byggt á Sunday bókar á listanum vikuna á undan Byggt á
Waterman jr.: IN SEARCH OF EXCELLENCE. Times.) Politiken Söndag.)
5. Leo F. Buscaglia:
LIVING? LOVING Et LEARNING. (Byggt á New York Times Book Review.) Umsjón: Elías Snæland Jónsson
mxtmWM, it mmmr
iníírnv t\h mrnms
IV
FJÖRIPILLUNUM
DEAD BABIES
Höfundur: Martin Amis.
Penguin Books, 1984.
Martúi Amis (sonur Kingsley
Amis) hefur hlotið mikiö lof fyrir
nýjustu skáldsögur súiar og þykir
með bestu yngri skáldsagnahöf-
undum á Bretlandi um þessar
mundir. Hér er hins vegar á ferð-
úini ein af fyrstu skáldsögum hans
(upphaflega gefin út 1975) og hún
er barn að nokkm leyti síns tíma:
fjallar einkum um fólk sem gengur
fyrir eiturlyfjum af ýmsu tagi,
áfengi og klámmyndum. Mun hug-
jnyndin vera að hæðast aö nautna-
sjúku líferni á fyrri hluta áttunda
áratugarins.
Bersögli og ýkjur einkenna frá-
sögnina. Áður en yfir lýkur gerast
svo ýmsir óvæntir og óhugnanlegir
atburöir. Ovenjuleg saga með
ýmsum sérkennilegum uppákom-
um og spennu undir lokúi.
T.D «V iHfRIS FORf>
!UIDE FOR
EADERS
Uppsláttarritum
enskarbókmenntir
A GUIDE FOR READERS
Ritstjóri: Boris Ford.
Penguin Books, 1984.
„The New Pelican Guide to Eng-
lish Literature” er safnrit sem
gerú grein fyrir því athyglisverö-
asta í enskum bókmenntum allt
frá Chaucer til rithöfunda vorra
daga. I hverju bindi fyrir sig eru
ítarlegar frásagnir fræðúnanna af
bókmenntum tiltekúina túnabila og
eúistakra höfunda. Auk þess er þar
aö finna viðauka þar sem m.a. er
skrá yfir bækur sem gefa frekari
fróöleik um einstaka þætti
viöfangsefnisins og sömuleiðis
samantekt um einstaka rithöfunda,
æviatriði og verk, og er þá ekki
aðeins miðað viö þá höfunda, sem
sérstaklega er fjallað um í ritgerð-
unum, heldur einnig þá húia múini
spámenn sem komu við sögu bók-
menntanna á viðkomandi tímabili.
Nú hefur þessum viöaukum verið
steypt saman í þessa sérstöku bók
sem er handhægt uppsláttarrit
fyrir þá sem vilja í skyndúigu fræö-
ast um feril eúistakra höfunda eöa
finna tilvísanir á frekari fróðleik
um tiltekúi verk, túnabil eöa
einstaklinga.
i