Dagblaðið Vísir - DV - 25.06.1991, Blaðsíða 28

28
ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ1991.
Merming
Barið í brestina
Félag evrópskra píanókennara (EPTA) efndi til síð-
degistónleika í íslensku óperunni laugardaginn 22.6.
Viðfangsefnin voru síðustu þijár píanósönötur Schu-
berts (D 958 í c-moll, D 959 í A-dúr og D 960 í B-dúr);
flytjandi var hinn þekkti hollenski píanóleikari Willem
Brons.
Það eru engin ný tíðindi, að frábær flutningur auki
mönnum áhuga á einstökuni tónverkum eða jafnvel
höfundum. Fyrir þeim, er þetta ritar, hefur Schubert
alltaf staðið verulega í skugga Beethovens í flestum
tóngreinum, nema auðvitað í ljóðasöng. A.m.k. hvarfl-
aði fram að þessu ekki að undirrituðum - og það er
samviskujátning - að Schubert hefði neinu verulegu
við að bæta í klassísk-rómantísku píanósónötugrein-
inni, þeirri er Beethoven skildi svo fullkomlega við
með 32 píanósónötum sínum. Nú er hann (undirr.)
ekki eins viss. Og það er Willem Brons að kenna.
Hinn lágvaxni Niðurlendingur lét ekki mikið yfir sér
í hálftómum sal Gamlabíós (nú er enda líklega al-
versti tími ársins til „alvarlegs" tónleikahalds), þegar
hann hóf stutt. spjall um (einkum tilfinningalegt) inni-
hald sónatnanna, er voru samdar í einni lotu haustið
1828, tveim mánuðum áður en Schubert lést. Var þar
m.a. minnst á nálægð dauðans, en einnig á stílrænar
nýjungar eins og fyrirboða um impressjónisma síðustu
aldamóta, 70 árum síðar. Og flest á heldur lágstemmd-
um nótum.
En þegar hann hóf leikinn, lifnuðu báðir við, hann
og Schubert.
Túlkun Brons var með þeim hætti, að jafnvel þar
sem formrænt samhengi var óljósara en ella frá hendi
tónskáldsins, hljómaði staðurinn eins og hann ætti að
vera svona og hvergi öðruvísi. Ef hægt er að tala um
Tónlist
Ríkarður Örn Pálsson
að „berja í brestina" í jákvæðum skilningi, þá á að
gera það á þennan hátt.
Trúlega hafa nærstaddir píanistar og píanókennarar
flestir vitað betur, en mér var þessi svanasöngur Schu-
berts í píanósónötuskáldskap upphfun, sem ég átti
ekki von á fyrir fram, þar til Mynheer Brons kom til
skjalanna. Þá sveif slík natni, tónfegurð og rík tilfinn-
ing fyrir formrænni framvindu yfir vötnunum, aö
varla varð betur á kosið.
Það væri sparðatínsla að fara að karpa um einstaka
„dauðar“ nótur í hröðum díminuendó-runum, eins og
mátti greina endrum og eins. Hér var hugur höndum
meiri.
Jónsmessunætursöngur
Fagurt lið og frítt söng íslenska þjóðsöngva og er-
lenda á Listahátíð Hafnarfjarðar sunnudagskvöldið 23.
júní í listamiðstöðinni Hafnarborg. Aðsókn var góð
fyrir árstímann sem gefur vonir um jafnvel húsfylli á
lokatónleikum LH næsta sunnudag, þegar Sigrún Eð-
valdsdóttir og Þorsteinn Gauti Sigurðsson koma fram,
enda þótt hásumartíminn ætti að öðru jöfnu að vera
martröð hvers umboðsmanns.
Það var Óperusmiðjan svonefnda sem hafði veg og
vanda af flutningi og yfirskriftin hljóðaði: „Draumar
og dulúð í geggjuðu jafnvægi" með tilvísun til nýliðinn-
ar Jónsmessunætur. Tilburðir voru enda gerðir til að
undirstrika þessa yfirskrift ennfrekar og jafnframt
setja hinn mikla íjölda söngvara í heildarramma því
að milli atriða las leikkonan Steinunn Ólafsdóttir upp
draumkennd og dulúðleg erindi eftir innlend og erlend
ljóðskáld. Hlín Agnarsdóttir var skrifuö fyrir leik-
stjóm en óljóst hvort hún næði einnig til söngvaranna
og píanistans.
Hugmyndin er hvorki ný né slæm (að tengja tónlist-
aratriði saman með upplestri), enda verður lesturinn
þá að vera stuttur - eins og nú - til að falla inn í heild-
ina. Steinunn las nokkuö vel, sérstaklega þegar hún
dekkti röddina og tók svolítið á. Hið útbreidda tal-
söngl, sem ekki síst kvenupplesarar iðka, hefur borið
mörg ljóð ofurliði. Stundum mátti reyndar kenna þetta
hjá Steinunni er auk þess hefði komið betur og skýrar
út gegnum magnarakerfi.
Tillaga; Næst þegar svona margir söngvarar halda
ljóðatónleika með þessu sniði, hvemig væri þá að gera
smá melódrama úr ljóðalestrinum með hæfilega gisnu
impressjónísku slagverki undir?
Hinir 7 söngvarar Ópemsmiðjunnar, er mættu til
leiks (nr. 8, Sigurður Skagfjörð Steingrímsson, forfall-
aðist) em færir raddtæknar en þó auðvitað mismun-
andi spennandi listamenn eins og gengur. Varla er til
smekkbundnara fyrirbrigði en mannsröddin; nauð-
synlegur fyrirvari þegar ég játa að engin rödd beinlín-
is töfraði mig upp úr skónum, enda þótt allar ættu
góða spretti.
„ís-breski“ píanistinn David Knowles sá um allan
undirleik, um 23 lög, og var það þónokkurt afrek á
þessum gæðastaðli því að flest var ljómandi vel leikið,
ekki síst Jómnn Viðar og Finnur T. Stefánsson, þó
að vottur af litleysi gerði stundum vart viö sig eins og
í Wesendonck-ljóöi Wagners.
Ingveldur söng glaðvært lag eftir Thomas Arne,
Aríu Desdemónu úr Othello eftir óþekkt tónskáld og
loks Tiger við ljóð Wilhams Blake eftir gagnrýnanda
DV, Finn Torfa Stefánsson. Ingveldur hefur efnilega
messórödd sem óðum er að styrkjast og jafnast. Enn
vantar þó meiri botn, meiri dýnamík niður á við og
harðari samhljóð í framburði.
Inga Backman (S) sýndi hins vegar aUgóða beitingu
á „sottissimo voce“ - s.s. mjög veikum en samt „lang-
bæmm“ söng í tveim lögum eftir Schubert og Sigfús
Einarsson. Undir lokin kýldi hún á það með Kall sat
undir kletti Jórunnar Viöar.
Þorgeir J. Andrésson (T), steikti svanurinn í Carm-
ina Burana, tók Gígju Sigfúsar og Hamraborg Kalda-
lóns með trompi. Hann túlkaði aftur á móti texta best
í Die Nacht eftir Richard Straussþar sem hann reyndi
við veiku nótumar með góðum árangri. Þorgeir er
greinilega söngvari leiksviðsins, hugrakkur tenór með
góða hæð pn vantar svolítið meiri styrk á neðstu nót-
unum.
Tónlist
Ríkarður Ö. Pálsson
Esther Helga Guðmundsdóttir þótti mér nokkuð dauf
og dósarkennd í Wesendonck-ljóðasöng Wagners,
Traúme, auk þess sem hún átti til aö hanga neðan í
en kom sterk aftur í líflegri túlkim á Kiljanslagi Jór-
unnar Viðar, Unghngurinn í skóginum.
Stefán Amgrímsson (B) söng Die Kráhe Schuberts,
hina bombastísku Ásareið Kaldalóns og örstutta elegíu
eftir Atla Heimi Sveinsson, Siesta (Steinn Steinarr).
Stefán virðist efnilegur en enn nokkuð ómótaður
bassi; hin sérkennilega hola rödd „sendir" samt vel
um leið og hún virðist koma hvaðanæva, hkt og hjá
frönsku homi. Ögn sjálfstæðari túlkun, bjartari texta-
framburður og kannski svohtið meiri massi í röddinni
em vonandi rétt handan.
Jóhanna V. Þórhahsdóttir (A) tók fyrir frönsk tón-'
skáld, fyrst La vie antérieure eftir Duparc, dmngalegt.
lag og sungið með of miklu og lausu vibratói, og sex
bráðskemmtileg smálög úr „Dýrahók" Poulencs við
ljóð Apohinaires: Úlfaldinn, Geitin frá Tíbet, Engi-
sprettan, Höfrungurinn, Krabbinn og Karfinn, þar sem
höfundur, píanisti og söngvari sýndu htríki og húmor.
Jóhanna G. Linnet (S) hefur stærsta víbrató sem ég
hef heyrt hjá jafnungum söngvara og þyrfti e.t.v. að
leggja sig eftir að hemja það, vilji hún ekki einskorða
sig við hádramatíkina. Ymsir söngkennarar ku telja
vaxandi víhrató hættumerki vegna of mikils álags eða
rangrar tækni, nema hvort tveggja sé, án þess að frek-
ar skuh fullyrt um það hér. Annars lítur út fyrir að
„stórar raddir" séu að komast nokkuð úr tísku fyrir
smágerðari og nákvæmari söngstíl, kannski ekki síst
fyrir hið vaxandi framboð af góðum „HIP“ flytjendum
(Historically informed performers) í eldri tónlistinni.
Jóhanna hefur það fulla rödd frá náttúrunnar hendi
að hún mundi hljóma vel jafnvel í marflötu rauli. Söng-
konan virðist þar að auki hafa næma tilfinningu fyrir
textatúlkun en hvað gagnar það ef textinn drukknar
á leiðinni út í sal í hálfgerðum trihuflúðum þar sem
vera ætti óhindrað streymi skilaboöa til hlustandans?
Sérstaklega kom þetta fram í tveim lögum eftir Schum-
ann, Waldegesprach og Zwiehcht þó að nútímastíll
Áma Harðarsonar (4 lög við enska texta) virtist henta
valkyrjurödd Jóhönnu Utlu betur.
GaUi á þessum annars svo fjölbreyttu tónleikum var
að hver söngvari fékk aðeins eitt lag í einu og því
enga möguleika á að „syngja sig upp“; hvort sem texta-
sjónarmiö eða jöfnuður einstakhnga í sviðsljósinu
réðu því. AUtjent er spurning hvort ekki hefði átt að
fóma einhveiju af heildarsvipnum fyrir lágmarksupp-
hitun.
Myndgáta
Andlát
Guðbjartur Jónsson fyrrv. skipstjóri,
Hlíf II, ísafirði, lést á sjúkrahúsi ísa-
fjarðar 22. júní sl.
Jónína Ólafsdóttir frá Tungu,
Svínadal, Rauðalæk 2, Reykjavík,
andaðist í Hafnarbúðum 23. júní.
Sigrún Kristjánsdóttir, Hólmgarði
22, lést á Hrafnistu 22. júní.
Jóhannes Guðmundsson, Báragötu
17, lést á heimili sínu 22. júní.
Friðvin Sigurtryggvi Þorbjömsson,
Holtagerði 9, Kópavogi, andaðist á
heimhi sínu 22. júní.
Magnea Lovísa Magnúsdóttir frá
Dal, Vestmannaeyjum, Kleppsvegi
32, Reykjavík, andaðist 22. júní á
Borgarspítalanum.
Björn Björnsson yfirvélstjóri, Tóm-
asarhaga 46, andaðist 22. júní.
•w
■w

t

v

06!

-EYÞoR-—

Myndgátan hér að ofan
lýsir nafnorói.
Lausn gátu nr. 60:
Skoppara-
kringla
Jaröarfarir
Jón H. Guðmundsson, fyrrv. skóla-
stjóri í Kópavogi, er lést 20. júní sl. í
Landspítalanum, verður jarðsung-
inn frá Kópavogskirkju fóstudaginn
28. júní kl. 13.30.
Halldóra Jónsdóttir, Sæviöarsundi
40, Reykjavík, sem lést aðfaranótt 18.
júní sl., verður jarðsungin frá Foss-
vogskirkju fimmtudaginn 27. júní kl.
13.30.
Einar Guðbjartsson, Eskihlíð 29,
verður jarðsunginn frá Fossvogs-
kirkju miðvikudaginn 26. júní kl. 15.
Sólveig Sigurðardóttir, Barðaströnd
3, Seltjarnarnesi, verður jarðsungin
frá Fossvogskirkju fóstudaginn 28.
júní kl. 15.
Jón Benediktsson, fv. yfirlögreglu-
þjónn, lést 18. júní. Hann fæddist 16.
mars 1894 að Breiðabóli á Svalbarðs-
strönd, sonur hjónanna Benedikts
Jónssonar og Sesselju Jónatansdótt-
ur. Jón lauk námi frá Samvinnuskól-
anum á Bifröst. Hann hóf lögreglu-
störf á Akureyri 1930, varð yfirlög-
regluþjónn 1935 og starfaði um þrjá-
tíu ára skeið í lögreglunni. Utför
hans verður gerð frá Akureyrar-
kirkju í dag kl. 13.30.
Sigurlaug L. Guðmundsdóttir lést 8.
júní sl. Hún fæddist í Reykjavík 10.
júh 1911. Foreldrar hennar voru
Guðmundur Bergþórsson og kona
hans, Sigríður Gísladóttir. Sigurlaug
var tvígift. Fyrri maður hennar var
Ólafur Jónsson og eignuðust þau tvo
syni. Þau slitu samvistmn. Eftirlif-
andi eiginmaöur hennar er Hermann
Helgason. Þau eignuðust tvö böm.
Útfór Sigurlaugar verður gerð frá
Fríkirkjunni í Reykjavík í dag kl. 15.
Tilkynningar
Fyrirlestur og námskeið
um kripalujóga
Væntanlegur er öðru sinni hingað til
lands á vegum Heimsljóss jógaheimspek-
ingurinn Gurudev (Yogi Amrit Desai).
Hann heldur fyrirlestur 27. júní i Borgar-
leikhúsinu og helgamámskeið 28.-30.
júní í kripalujóga. A helgamámskeiðinu
ijallar Gumdev m.a. um livemig við get-
um uppgötvað þá orku er í okkur býr og
þá um leið möguleika okkar og hvernig
losna má við ótta, kvíða og spennu. Einn-
ig verður leiðbeint í jógastöðum, hug-
leiðslu og slökun. Engin reynsla af jóga
er nauðsynleg- Upplýsingar og skráning
í síma 679181 milli kl. 17-19 mánudag til
föstudag.
Húsmæðrafélag Reykjavíkur
Sumarferð félagsins verður farin laugar-
daginn 29. júni kl. 9.30 frá félagsheimilinu
Baldursgötu 9. Farið í Þjórsádal og að
Stöng. Allar nánari upplýsingar í s. 14617
Sigríður, 39828 Bergrós og 81742 Þuríður.
Vinsamlegast hafið samband sem fyrst
og skráið þátttöku.
Göngudeild samtaka
psoriasis- og exemsjúklinga
Samtök psoriasis og exemsjúkfinga hafa
opnað göngudeild í nýju húsnæði að Bol-
holti 6, jarðhæð. Húsnæðið hefur verið
skipulagt og innréttað fyrir göngudeild
og skrifstofu samtakanna. Á göngudeild-
inni hafa verið settir upp 2 ljósaskápar
með nýrri gerð af UVB ljósrörum sem
eiga að vera áhrifameiri en þær eldri.
Lögð verður áhersla á persónulega og
vinalega þjónustu við húðsjúklinga, þar
sem þeir geta komið og fengið hraða og
góða meðferð. Til að byija með verður
göngudeildin opin kl. 12-19 alla virka
daga. Fyrirhugaö er aö húðsjúkhngar
geti haft aðgang að húðlækni ákveðna
daga á göngudeildinni.
Móeiður og Karl í Berlín
Á miðvikudag og fimmtudag munu Mó-
eiður Júníusdóttir og Karl Olgeirsson
skemmta gestum á veitingastaðnum
Berlin í Austurstræti með píanóleik og
söng, í tónlistarsveillu sem inniheldur
djass-slagara ásamt öðrum gömlum og
góðum lögmn. Hér er á ferðinni frábær
dúett sem énginn ætti að láta fram hjá
sér fara. Tónleikamir munu hefjast kl.
22.30 báða dagana og aðgangur er ókeyp-
is.
Konur, Garðabæ
Orlof húsmæðra verður að Laugarvatni
vikima 15. til 21. júní 1991. Upplýsingar
gefa þær Vala Bára, s. 43596, og Svava,
s. 42150. Skráið ykkur tímanlega því fjöldi
er því miður takmarkaður.
Safnaöarstarf
Fella- og Hólakirkja: Helgistund í
Gerðubergi fimmtudag kl. 10. Umsjón
Ragnhildur Hjaltadóttir.
Hóteigskirkja: Kvöldbænir og fyrirbæn-
ir í dag kl. 18.
Neskirkja: Bænamessa kl. 18.20. Sr.
Frank M. Halldórsson.
Seltjarnarneskirkja: Samkoma í kvöld
kl. 20.30. Sönghópurinn Án skilyrða sér
um tórdist. Stjómandi Þorvaldur Hall-
dórsson. Prédikun og fyrirbænir.
Tapað fundið
Kvenmannsúr tapaðist
Svart Pierre-point kvenmannsúr með
demanti tapaðist sl. miðvikudag.
Finnandi vinsamlegast hringi í síma
813855 kl. 8-16, en s. 688614 eftir kl. 16.
Læða tapaðist
Blágrá læða tapaðist frá Freyjugötu 11.
Ef einhver hefur orðið var viö hana eða
veit hvar hún er niðurkomin þá vinsam-
legast hafið samband í síma 10414.