Dagblaðið Vísir - DV - 24.07.1992, Qupperneq 24

FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1992.
Fréttir
Systkini sigruðu í ökuleikni
Brynjar M. Valdimaisson, DV, ökuleikm '92:
Ökuleikni var haidin á bryggjunni
í Ólafsvík. í karlariðli sigraði Aðal-
steinn Aðalsteinsson með góðum ár-
angri en hann fékk 141 refsistig. Þá
kom Hafsteinn Óskarsson með 157
refsistig og þriðji varð Emanúel
Ragnarsson með 171 refsistig. í
kvennariðli sigraði systir Aðalsteins,
Dís Aðalsteinsdóttir, með 225 refsi-
stig, Maggý Hrönn Hermannsdóttir
varð önnur með 233 refsistig og Sig-
rún Jensdóttir þriðja með 246 refsi-
stig. Gefandi verðlauna var VÍS-
tryggingaumboðiö á staðnum.
Árangur í hjólreiðakeppni var góð-
úr þrátt fyrir erfiðar aðstæður á
hluta brautarinnar. í eldri riðli sigr-
aði örugglega Valgeir Smári Óskars-
son með 37 refsistig og enga villu í
braut, á eftir honum kom Guðmund-
ur Kristjónsson með 68 refsistig og í
þriðja sæti var Þorsteinn Gimnar
Gunnarsson með 73 refsistig. Yngri
riðilinn vann Ingvaldur Magni Haf-
steinsson með 66 refsistig, í öðru
sæti var Vaka Ýr Sævarsdóttir með
78 refsistig og þriðja varð íris Hlín
Vöggsdóttir með 85 refsistig. Gefandi
verðlauna í hjólreiðakeppni er Fálk-
inn hf., Reykjavík.
Einn einbeittur keppandi í hjólreiðakeppninni í Þorlákshöfn.
Verðlaunahafar í ökuleikninni í Ólafsvík samankomnir í blíðunni.
Ökuleikni ’921 Ólafsvík:
Ökuleikni ’92 í Þorlákshöfn:
Systkin sigruðu
á bílunum
Brynjar M. Valdimarsson, DV, Ökuleikni '92:
Systkinin Gísli og Ingibjörg Jóns-
börn sigruðu hvort í sínum flokki
ökuleikninnar í Þorlákshöfn. Gísli
var með 148 refsistig og er meðal
tveggja ökuþóra í suniar sem hafa
svarað öllum spurningum rétt. Vign-
ir Arnarsson varð annar með 162
refsistig og Pálmar Pálmarsson þriðji
með 205 refsistig.
Ingibjörg Jónsdóttir var með 205
refsistig í kvennaflokknum, síðan
kom Vigdís Helgadóttir með 248
refsistig og Jóhanna Óskarsdóttir
varð þriðja 251 stig. Brynjar Einir
Einarsson var með 250 stig í flokki
byrjenda.
Baráttan í hjólreiðakeppninni var
mjög hörð. Sigurður Jónsson hreppti
hnossið í eldri flokki á 43 refsistigum.
Á hæla hans kom Ragnar Franklíns-
son með 44 refsistig og síðan Friðmar
Bogason með 71 refsistig. í yngri
flokki sigraði Ólafur Páll Bjarkason
með 51 refsistig, Hafsteinn E. Brynj-
arsson varð annar með 56 refsistig
og fast á eftir kom Elfar Þór Braga-
son í þriðja sæti með 58 refsistig.
Gefandi verðlauna í ökuleikni var
Meitillinn hf. og Landsbanki íslands
í Þorlákshöfn.
1 -mi f , if ! 1 >{’■? ,á$ cm basi _.l. ÚÉi MBf* Kei^mbkFAuaMit Ökuleikni ’921 Bolungarvík:
Mjög góðu ir árangur á hjólunum
með 56 refsistig, þá kom Ingibjörn Valsson með 61 refsistig. í yngri flokki sigraði Stefán Þór Ólafsson með 45 refsistig, Hávarður Olgeirs- son varð annar með 64 refsistig og Höskuldur Marselíusson þriðji með ursson í karlaflokki með 132 refsi- stig, annar varð HUmar Snorrason og þriðji Halldór Olesen. í kvenna- flokki sigraði Herdís Ormarsdóttir með 222 refsistig og á hæla hennar kom VUborg Arnarsdóttir með 226
IP WBST Brynjar M Valdimarssan, DV, Ökuleikni '92: í hjólreiðakeppninni í Bolungarvík sigraði Hálfdán Gíslason öragglega í eldri flokki. Hann fór brautina á að- eins 28 sekúndum án þess að gera
Verðlaunahafar í karlaflokki ökuleikninnar í Bolungarvík, þeir Einar Péturs- son, Hilmar Snorrason og Halldór Olesen. viUu sem er besti árangur til þessa í ár. Annar varð Amar Heiðarsson 67 refsistig. í ökuleikninni sigraði Einar Pét- refsistig. Jóna Guðfinnsdóttir varð þriðja með 320 refsistig.
Menuing
Æskuminningar úr Isafjarðardjúpi
Ágæt frásagnargáfa og ótrúlega gott minni
höfundar einkenna þessa bók öðru fremur.
Raunar munu ýmsir draga í efa að höfundur
geti munað svo nákvæmlega eftir fyrstu
árum ævi sinnar og hann hljóti því að hafa
tekið sér skáldaleyfi í umtalsverðum mæli.
En hvað sem því líður þá er frásögnin mjög
lifandi og hefur víða að geyma dýrmætan
fróðleik.
Höfundur lýsir lífi sínu í röð smásagna og
blæmynda, eins og segir í kynningu á bók-
arkápu. ítarlegastar og jafnframt forvitnileg-
astar eru frásagnimar af fyrstu ánmum.
Karl Oluf Bang, höfundur þessarar bókar,
man fyrst eftir sér á munaðarleysingjaheim-
ili í Danmörku.
„Feludrengur“
„Ég var feludrengur. Þegar ég fæddist,
mátti enginn maður í ætt móður minnar vita
það. Móðuramma mín, ekkja skógarvarðar-
ins, mátti allra síst fá fréttir af því, að yngsta
dóttir hennar.. .hefði gert ætt sinni þá hneisu
að eignast óskilgetið bam.“ Þannig kemst
höfundurinn að orði í upphafi bókarinnar.
Líta má á bókina sem síðbúið uppgjör höf-
undar við æsku sína eða e.t.v. öflu heldur
við móður sína, danska hjúkrunarkonu Kar-
en Margrethe Mengel Thoinpsen að nafni,
og þó í minna mæU sé einnig við stjúpföður
sinn, sem var Sigvaldi S. Kaldalóns læknir
og tónskáld. Víst er að mörgum af ættmenn-
um Sigvalda finnst sem stjúpsonur hans
hafi með þessum skrifum sínum kastað rýrð
á nafh þessa ástsæla tónskálds. Ég held að
óþarfi sé að Uta þannig á, og sjálfur aftekur
Karl Oluf Bang með öUu að það hafi verið
ætlun sín að sverta minningu þeirra hjóna
Sigvalda og Karenar Margrethe.
Hér skal engin tílraun gerð til að fjaUa um
ýmsar ásakanir Karls Olufs á herídur móður
sinni enda væri hæpið að halda því fram að
þar væri að fmna þau atriði sem helst gefa
bókinni gUdi. En það leynir sér ekki að þrátt
fyrir sárindi höfundar í garð móður sinnar þá
reynir hann að skUja hana. Hann spyr sig þeirr-
ar spumingar hvort hún hafi í rauninni ekki
verið „svo úttauguð og örþreytt eftir margra
ára baráttu og strit, að hún hafi hreinlega ekki
þolað álag síðustu ára og jafnvel fundist ég eiga
sök á hrakningi hennar frá heimalandi og burt
frá öUum vinum og ættingjum."
En bemskuminningar sem þessar em oft
á tíðum mjög viðkvæmar og koma mér í því
sambandi í hug æskuminnningar sænska
rithöfundarins Jan Myrdals sem leiddu til
skflnaðar á miUi hans og aldraðra foreldra
hans, nóbelsverðlaunahafanna Gunnars og
Ölvu Myrdal. Hér er hins vegar sá munur á
að þeir sem mest er um fjallaö era aUir falln-
ir frá og eiga þess því ekki kost að sýna aðr-
ar hUðar á atvikum sem Karl Oluf lýsir að
sjálfsögðu eingöngu af eigin sjónarhóU.
Karl Oluf Bang var fimm ára gamaU er
hann fluttist til móður sinnar á íslandi. Ólst
hann upp í stórbrotinni náttúra við ísafjarð-
ardjúp, og kemur frásagnargáfa hans vel í
ljós þegar hann lýsir landslagi þar, einstakl-
ingum, heimUishögum og atvinnuháttum.
Dæmi um lifandi frásögn höfundar er þegar
hann segir frá samtaU sínu við bæjarlækinn
„sem hafði undarleg og dularfuU áhrif á mig,
enda gat hann átt það tíl að skipta skapi,
þegar maður síst átti von á.“
Það vekur athygU við lestur bókarinnar
að Karl Oluf er mikið jákvæðari í garð hins
danska föður síns en í garð móður sinnar.
Lesandinn getur þó ekki varist þeirri hugsun
að hafi móðir hans að einhverju leyti bragð-
ist honum í æsku þá hafi það í miklu ríkari
Bókmenntir
Gunnlaugur A. Jónsson
mæU átt við föður hans, lögfræðinginn Arne
Bang, sem ekki treysti sér til að stofna til
hjónabands við móður hans eða ala önn fyr-
ir honum.
„Við sprengjum húsið“
Meðal þéirra persónulýsinga sem mörgum
munu þykja forvitnUegar í bókinni era lýs-
ingamar á þjóðsagnapersónunni Eggert Stef-
ánssyni söngvara, sem var bróðir Sigvalda
Kaldalóns eins og kunnugt er. Karl Oluf
minnist þess þegar Eggert kom í Armúla
sumarið 1913 en þá var Karl Oluf aöeins sex
ára. Enn forvitnUegra er þó að lesa frásögn
Karls Olufs af því er hann var dyravörður á
tónleikum Eggerts árið 1925. Fyrir mistök
hafði veriö seldur tvöfaldur skammtur af
miðum á eina tónleikana og fékk Karl Oluf
ekki við neitt ráðið þegar fólkið streymdi inn
og brá á það ráð að loka húsinu. „Þar sem
ástandið var orðið svo slæmt, stakk ég upp
á því, að fólkinu sem úti beið væri sagt að
halda sínum miðum, þeir myndu gUda á
næstu söngskemmtun. Þá slær Eggert út með
höndunum og ansar: „Nei, nei! - Opnaðu
aftur - við sprengjum húsið!“ Ekki er vafi á
að sagan lýsir Eggert vel.
Ýmsir sakna þess vafalaust að sjá ekki í
bókinni meira fjallað um tónskáldið Sigvalda
Kaldalóns en raun ber vitni. Það kemur þó
minna að sök en ella vegna þess að þegar
hefur verið gefin út heU bók um hann, þ.e.
„Bókin um Sigvalda Kaldalóns“ eftir Gunnar
M. Magnúss (Skuggsjá 1971). Þar er fjaUað
ítarlega um ýiríislegt af því sem hér verður
útundan. En bók Karls Olufs hefur þó tví-
mælalaust fyUt út í myndina af döprum lífs-
högum eins kunnasta tónskálds íslendinga,
en um Sigvalda sagði skáldið Jóhannes úr
Kötlum í minningargrein: „Hann var sannur
höfðingi í sjón og raun, mannástin geislaði
út frá honum á aUa vegu. Og þótt hann væri
jafnan hverjum manni glaðari og reifari, var
prúðmennska hans svo tigin, að hún vakti
nánast helgikennd." Ýmsum sem um Sig-
valda fjaUa í bók Gunnars M. Magnúss verð-
ur tíðrætt um „menningarheimfli" hans. Á
því heimiU ólst Karl Oluf upp og þar hefur
hann fengið ýmislegt það veganesti sem nýst
hefur honum vel á lífsleiðinni og þ. á m. við
samingu þessarar bókar, sem í vissum skiln-
ingi má segja að sé framlag tfl íslenskrar
menningarsögu.
Það kemur vissulega á óvart að maður
kominn talsvert á níræðisaldur skuU búa
yfir slíkri ritleikni sem birtist í þessari bók,
ekki síst þegar haft er í huga að hann hefur
ekkert fengist við ritstörf áður. Bent hefur
verið á að Karl Oluf er náfrændi Hermanns
Bang, þekkts 19. aldar rithöfundar í Dan-
mörku.
Karl Oluf Bang:
Ég var felubarn.
288 bls.
Fjölvaútgáfan 1991.