Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1992, Síða 15

FÖSTUDAGUR 18. DESEMBER 1992.
15
Smápeningarnir
I umræðum imi niðurskurð á
framlögum ríkisins til landbúnað-
ar hafa ýmsir látið að því liggja að
þar sé um óverulegar flárhæðir að
ræða og jafnvel gefið í skyn að
landbúnaðurinn víkist undan því
að taka þátt í því að bjarga fjármál-
um ríkisins.
Utanríkisráðherra kallaði á dög-
unum tíilögu ríkisstjómarinnar
um 250 millj. kr. viðbótarniður-
skurð tíl landbúnaðarins umfram
fjárlagatillögurnar „smápeninga".
í sjónvarpsviðtah 5. desember
sagðist varaformaður fjárlaga-
nefndar, Pálmi Jónsson, hafa lofað
að standa þar að einni lítilli fjár-
hæð, eða 50 milljónum króna. „Ég
mun ekki standa að hærri niður-
skurði þar,“ sagði Pálmi án þess
að geta nokkuð um þær niður-
KjaUaiirai
Hákon Sigurgrímsson
framkvæmdastjóri Stéttar-
sambands bænda
„Nái Q árlagatillögurnar fram að ganga
nemur lækkun frá Qárlögum 1991 um
3 milljörðum króna. Reiknað á verðlagi
Qárlagafrumvarpsins 1993 nemur þessi
fjárhæð tæpum 3,6 milljörðum.“
skurðartillögur sem eru í fjárlaga-
frumvarpinu.
Þetta gætu menn skihð svo að
lækkun ríkisútgjalda til landbún-
aðar væri sárahtil. Lítum nánar á
hvað hér er á ferðinni.
2,5 milljarða
króna sparnaður
Gleggst mynd fæst af þessu máh
með því að bera saman fiárlög árs-
ins 1991 (áður en áhrifa búvöru-
samninganna fór verulega að gæta)
og fjárlagatillögur fyrir árið 1993
en þar munar rúmum 3 mihjörðum
króna.
Þessari fjárhæð má skipta í
tvennt, annars vegar umsamda
lækkun ríkisútgjalda, sem varð í
tengslum við búvörusamninginn,
og hins vegar niðurskurð sem kem-
ur þar til viðbótar.
Sparnaður ríkisins vegna nýja
búvörusamningsins nemur um 2
mhljörðum frá fjárlögum 1991. Þar
munar mest um brottfah útflutn-
ingsbótanna. Auk þess eru beinu
greiðslumar, sem bændiu- fá nú,
nokkru lægri en niðurgreiðslur
voru árið 1991. Einnig var samið
um lækkun framlags th Fram-
leiðnisjóðs landbúnaðarins. Sam-
tals nemur lækkun ríkisútgjalda í
tengslum við búvörusamninginn
tæpum 2,5 mhljörðum á einu ári.
Fjárlagafrumvarp 1993
í frumvarpi th fjárlaga fyrir árið
1993 er gert ráð fyrir tæplega 500
mihjóna króna niðurskurði th við-
„Framlag til bændaskólanna, rannsókna, leiðbeininga og til framkvæmd-
ar á búfjárræktar- og jarðræktarlögum lækkar um 140 millj. króna... “
segir hér m.a. - Bændaskólinn á Hólum.
bótar umsaminni lækkun í tengsl-
um við búvörusamninginn. Þar
munar mest um 200 mhljóna króna
lækkun á endurgreiðslu virðis-
aukaskatts th nauta-, svína-,
hrossa- og alifuglaafurða sem
ákveðið var 1988 þegar matarskatt-
urinn var lagður á og hét þá íghdi
lægra skattþreps. (Nú heitir það
„fjárstreymi frá almenningi th
landbúnaðarins" skv. orðasafni ut-
anríkisráðherra).
Framlag th bændaskólanna,
rannsókna, leiðbeininga og th
framkvæmdar á búíjárræktar- og
jarðræktarlögum lækkar um 140
mhlj. króna og lagt er th að hætt
verði greiðslu mótframlags (sam-
svarar greiðslu vinnuveitanda) á
móti iðgjöldum aiifugla-, svína-,
hrossa- og nautakjötsframleiðenda
th Lífeyrissjóðs bænda. Þar er um
að ræða 70-80 mihjónir króna.
Þá er þess að geta að Ríkisendur-
skoðun hefur komist að þeirri nið-
urstöðu að það vanti 250 mihjónir
kr. í fjárlagafrumvarpið fyrir
næsta ár th þess að ríkið standi að
fuhu við ákvæði búvörusamnings-
ins.
Eini raunverulegi
sparnaðurinn
Nái fjárlagatillögurnar fram að
ganga nemur lækkun frá fjárlögum
1991 um 3 mhljörðum króna.
Reiknað á verðlagi fjárlagafrum-
varpsins 1993 nemur þessi fjárhæð
tæpum 3,6 mihjörðum. Við það
bætast svo þær 250 mhljónir kr.
sem vantar í fjárlagafrumvarpiö að
mati Ríkisendurskoðunar og við-
bótamiðurskurður sem nú er tog-
ast á um innan ríkisstjórnarinnar
en átti samkvæmt fyrstu hug-
myndum að vera 250 milljónir.
Ahir sem reiöubúnir eru að skoða
þessar tölur af sanngimi og for-
dómalaust hljóta að sjá að hér er
hvorki um að ræða „spápeninga“
né „htia fjárhæð" heldur er þetta
einhver harkalegasti niðurskurður
sem nokkm sinni hefur verið gerð-
ur í nokkurri atvinnugrein.
Raunar er það svo þegar grannt
er skoðað að sú 2,5 mhljarða kr.
árleg lækkun ríkisútgjalda sem
búvömsamningurinn hefur í för
með sér er eini raunverulegi spam-
aðurinn í ríkisútgjöldum sem náðst
hefur á síðustu árum.
Hákon Sigurgrímsson
Landamæraást í jarðalögum
Líklega hefur fátt reynst þjóð-
ríkjum meiri ógæfa en þjóðremd-
ingur og hatur á útlendingum. Ah-
ir helstu harðstjórar hafa átt það
samnefnt aö nota þjóðemishyggju
sér th framdráttar. Hvað eftir ann-
að hefur „ógnin“ af útlendingum
verið nýtt th að réttlæta aukin rík-
isafskipti og th að svipta einstakl-
inga frelsi. Öh rök gegn erlendum
vamingi, þjónustu og annarri
menningu byggjast á þessum
grunni.
Streð Morgunblaðsins
Ahur málflutningur Morgun-
blaðsins gegn erlendri menningu
hefur, svo dæmi sé tekið, verið sótt-
ur í smiðju þjóðemishyggjunnar.
Nafniausir leiðarar, þar sem hvatt
er th að frelsi manna th að nýta sér
erlenda fjölmiðla sé skert, skír-
skota allir th sjálfstæðis þjóðarinn-
ar og meintra yfirburða Islendinga
á menningarsviðinu. Ekki er hikað
við að gera htið úr menningu ann-
Kjallarinn
Glúmur Jón Björnsson
nemi í HÍ
arra þjóða. Einstaklingar eru aö
sjálfsögðu ekki með í þessu dmmi
hér er tahð í þjóðum.
Um leið og fjandskapast er út í
erlend menningaráhrif er svo hvatt
th þess að íslenska ríkið taki fé af
almenningi svo troða megi ís-
lenskri menningu upp á aðrar þjóð-
ir. Streð Morgunblaðsins við að
halda stöðu sinni sem áhrifamikih
fjölmiðill er gert að stríði íslend-
inga við útlendinga. Ahð er á for-
dómum gagnvart breskum og
bandarískum stórfyrirtækjum sem
miðla upplýsingum og hvatt th þess
að ríkisvaldi sé beitt th að úthoka
þá sem dvelja innan íslenskra
landamæra frá því að njóta þess
sem þessi öflugu fyrirtæki hafa að
bjóðá.
í þessu skyni er bandarískt þjóð-
félag jafnvei sagt vera „að rotna
innan frá“ þegar reiöi yfir óréttlát-
um dómi brýst út á götirni stór-
borga Kalifomíu. - En þegar
franskir og þýskir þjóðemissósíal-
istar skemmta sér við að kveikja í
erlendum fyrirtækjum og að drepa
útlendinga em stóru orðin spöruð.
Sama sönglið
um landbúnað
Á sama hátt er rekinn áróður
fyrir banni á innfluttum landbún-
aðarvörum. Vísað er th þess hvar
og af hveijum varan er framleidd
og ríkisvaldi beitt th að koma í veg
fyrir aö „yfir þjóðina dembist
mengaðar landbúnaðarafurðir frá
útlöndum“.
Sthlt er upp stríði á milli hreinna
íslenskra náttúmafurða og út-
lendrar verksmiðjuframleiðslu og
þar sem stríðið er um „sjálfstæði"
er í lagi að svipta einstaklinga frelsi
th að sigur vinnist. Einstakiingum
er meinað að kaupa erlendar land-
búnaðarafurðir ef sams konar vör-
ur eru framieiddar hér á landi.
Og um jarðnæði
Furðulegasta þjóðemisvísan um
þessar mundir er á þá leið að ein-
stakhngar verði að hafa fæðst hér
á landi og æth sér að stunda
landbúnað th að vera lögghdir th
landakaupa. Þetta kemur m.a. ann-
ars fram í nýju frumvarpi th jarða-
laga.
Því er haldið fram í fuhri alvöru
að útlendingar muni kaupa hér
hveija þúfu verði þeim leyft það.
Engu að síður em takmarkaðar lík-
ur á að nokkur útlendingur sjái sér
hag í jarðakaupum á misviðrasömu
landi, með takmarkaða samgöngu-
möguleika tii þess eins að ógna
„sjálfstæði" íslendinga.
í öðra lagi þurfum við hðsstyrk
á landsbyggðina við að græða ör-
foka land og th að efla þar verslun
og þjónustu. Hví skyldum við ekki
frekar sækjast eftir erlendum aðh-
um með það í huga? í þriðja lagi
má síðan spyija hvort okkur þætti
það eðlhegt að geta ekki keypt sum-
arhús á Spáni og víðar af því að
við fæddumst ekki réttum megin
við landamæri?
Glúmur Jón Björnsson
„Hvað eftir annað hefur „ógnin“ af út-
lendingum verið nýtt til að réttlæta
aukin ríkisafskipti og til að svipta ein-
staklinga frelsi.“
sera slíl
enda er hv
sakiaus
skemmtan
kringum jóla-
haldiðafhinu
ef húi

öðm verra.
Hetgl Set|an, fétagt-
ekki málafulltrúi ðrytit|a-
bandalagalna.
giögg þar sem enginn bíður tjón
af. Menn hafa hins vegar haldið
vera ein ahsherjar víndrykkja og
jafnvel svo aö menn þyrftu að
verða ofurölvi.
Afleiðingar hafa mjög viða orð-
ið þær að það sem hefur hafist
með thtöhhega saklausu jólaboði
hefur endað í óviti alltof margra.
Jól, hvort sem það er aðdrag-
andi þeirra eöa hátíðin sjáh', og
áfengi, með sínum fylgikvhlum,
horftim upp á alvarlegar afleið-
ingar áfengisneyslu dag hvemog
hræöhegur kostnaður samfólags-
ins fylgir í kjölfarið.
hátíð frelsarans og getur stuðlað
beint og óbeint að einhveijum
slíkum hörmungum, á einfald-
Jólaglöggið hefur verið vinnu-
staðasiður umfram annað og oft
haft dapurlegar afleiðingar. Eitt
af því sem heftir einkennt vinnu-
staði okkar umfram ýrasar aðrar
þjóðir er að hér er vinnustaða-
drykkja sem betur fer bannorð.
Jólaglöggið samrýmist þessu því
ongan veginn."
irjólunum
„Það hefur .]
skapast hefð
'la-
og |
nú orðið fylg-
ir það jólun-
um og þvi
andrúmslofti
sem er í
krlngum þau. Guömundur Hansson,
AfengÍS- veitinflamaöur I Læk|w-
magn í jóla- brettu-
minna en i einu hvítvínsglasi.
fólk er að leita eftir heldur meira
sú hefð og það andrúmsloft sem
skapast hefur í kringum það að
kokur
mikið að breytast og mér finnst
eins og jólaglöggdrykkja liafi
minnkað. Það er orðið meira um
menn fýrirtækja, fari^saman út
að borða i desemhermánuði, Þá
fær fólk sér af jólahlaðborðum
kuiiátt
Það er
minna um að fólk koini og biðji
Þorláksmessa er þó nokkuð
heföbundinn jóiaglöggsdagur.
Þeir em margir sem finnst til-
-ból