Alþýðublaðið - 07.11.1968, Síða 6

6 ALÞYÐUBLAÐIÐ 7- nóvember 1968
Guðjón B.
Galdvinsson
skrifar um:
Kynning stefnu-
mála og starfsemi
Hvað er gert við samþykktir?
Hver á að axla byrðarnar?
Tillögugerð á fundum, ráð-
stefnum og þingum launþega-
samtakanna er aðferð t‘l að
draga saman ríkjandi skoðanir
eða áiit um þau mál, sem efst
'eru á baugi innan samtakanna
á 'hverjum tíma.
Tililögur þaar, sem sendar
eru til birtingar í blöðum og
aitvarpi, eru lýsingar 'á því
Ihver séu áhugjamál viðkom-
andi samtaka.
Nýlega hafa birzt samþykkt-
ir frá tveimur Iþingum laun-
Iþegasamtaka, þingi Málm- og
skipasmiðasamb. íslands og
þingi Sambands bygginga-
manna.
Bæði eru sambönd iþessi inn
an vébanda 'heildarsamtaka
iþieirra stéttarfélaga, sem full-
an samningsrétt hafa iskv. lög-
um um stéttarfélög og vinnu-
deilur, þ.e. A.S.Í.
Er ekki eðlillegt að athuga
títi'lsháttar þær samþykktir
sem samtök þessi gerðu? Er
það kannske að bera í bakka-
fullan lækinn? Tillöguraar
hafa kannske þegar verið send-
ar réttum aðilum, þeir hafa
þegar lesið þær ræki'lega, og
athugun er íhafin á því hvaða
óskum skuli mætt, hverjum
nú þegar samkv. eðli má'iis-, og
síðian í ákveðinni röð hverri
af annarri. Ekki hefir samt
fregnast að umræður séu upp-
teknar mi'lili aði'la um það,
hvern hátt skuli hafa á athug-
un og afgreiðslu.
Unga
fólkid
veit
ÁLAFOSS
GÓLFTEPPI
^ er rétta undirstaöan Á
ÁLAFOSS
^^HOLtSSTRÆTI 2
í ályktunum þinganna beggja
'kemur vilianlega fram mikill
ótti við þann samdrátt, sem
orðið hefir í atvinnulííinu og
birzt hefir hvorttveggja í at-
vinnuleysi og minnkandi tekj-
um þeirra, sem enn hafa
vinnu, þar sem yfirvinna hef-
ir þorrið, að ógleymdri þeirri
staðreynd að atvinna fyrir
unglinga á skólaskyldualdri
ihefir nær engin verið sl. sum-
ar, og mjög af skomum
skammti í fyrrasumar.
Varað er við stefnu þeirri,
sem virðist hafa verið álitin
einkar nauðsynleg, að flytja
sem mest inn 'af iðnaðarvörum
í sámkeppni við innlenda
iðnaðinn. Beitið er á stuðning
við málmiðnað og skipasmíði
og við húsabyggingar m.a. með
auknu lánsfé.
Hverjum þykir sinn fugl fag
ur, sem eðlilegt er en um leið
og horft er á flísina í auga
bróðursins, þá gleymist oft sú
flísin, sem stendur í eigin
auga.
Hvað er launastefna?
Hver verffur hún nú?
Hvað markar stefnuna í
launamálum? Hver eru vjð-
fangsefnin?
Eru þa,u ekki þessi?
1. Hvernig á að skipta þjóðar-
tekjunum?
2. Hvernig á að auka þjóðar-
tekjurnar?
3. Á hvern hátt er unnt að
bæta lífskjörin? T. d. stytta
vinnutíma, bæta félagsmála-
löggjöfina s.s. lengja orlof,
bæta tryggingar, eða auká
hlutdeild í menningarlegum
verðmætum með pðrum hætti.
Eru þetta ekki aðalatriðin?
Stundum finnst okkur einblínt
um of á kökuna, sem er til
skipta. Hún hlýtur að gangá
til þurrðar mjög skjótlega eins
og aðrar kökur. Þá þarf að
baka aðra helzt eitthvað stærri
svo að dálítið meira komi til
skipta.
Um það atriði hefir brunnið
við að launþegarnir hafi verið
óþarflega skeytitngarlitlir.
Einstaklingsframtakið hefir
Vissulega ber að ýta við
stjórnvöldum og benda á
ágalla í stjórnarfarinu, en
nauðsynlegt um leið að gera
'kröfur til sjálfs síns. Hvers
vegna var ekki skipulagt fyrr
og betur á innréttinga- og hús-
gagnaverkstæðum? Þurfti inn-
flutning til þess að vekja inn-
ienda iðnaðarmenn til vitund-
ar um vinnuhagræðingu? Það
Var sannarlega ekki vel varjð
gjaideyri, en þó eru því mið-
ur dæmi um enn verri eyðslu
'á dýrmætu iifibrauði okkar,
gjaldeyrinum.
'En það skulum við öll muna
að mistökin verða ekki bætt
með því að einblína á þau,
heldur með því að leita úr-
ræffanna, ræffa um þau og
reynia að mynda samstöffu um
notkun þeirra.
AHir virðast sammála um
að atvinnuleysið þurfi að
hverfa, hver eru ráðin til at-
vinnuaukningar? Launþegarn-
ir 'eru reiðubúnir til viðræðna
<um þau, eða er það ekki?
Kannske ; stjórmálaflokkarnir
eigi frjálkt val’? Ef launiþega-
samtökin i geta ekki náð sam.
stöðu er iþá á góðu von?
ekki sýnt þá framúrskarandi
hagsýni eða framsýni að ekki
sé full þörf á framlagi laun-
þegans. Og hér ber margt til
að skeytingarleysið er til
skaða og skammar fyrir laun-
þegann. Samtök launþegans
eiga að tryggja honum stærri
bita af kökunni, en bitinn
stækkar ekki við eina saman
krónutölu. Þjóðartekjurnar
aukast ekki án þátttöku laun-
þega, og enn síður fá þeir sinn
skerf nema áhrif þeirra á
stjórn fyrirtækjanna og stjórn
bankanna - og ríkisins verði
aukin með beinni aðild að und
irbúningi, tillögugerð og fram
kvæmd. En lýðræði í atvinnu-
_og efnahagsmálum á enn langt
í land.
Launþegum er brýn nauð-
syn að gefa því atriði meiri
gaum en hingað til, og slíkri
igæs verður aldrei fleygt
steiktri í hendur samtakanna.
Baráttu fyrir því réttlæti verð
ur að heyjá af fullkominni
festu og markvísi. Undirbún-
ingurinn er m.a. fólginn í því
að ræða þetta margþætta -við-
Dagarnir líða einn eftir ann
an. Blöðin birta fréttir af Því
að atvinnuóstand í landinu sé
heldur versnandi. Kaupmenn
segja vfðskiptavinum stnum
að gengislækk.un sé yfirvof-
andi. Bankarnir stöðva yfir-
færslur gjaldeyrfs. Útgerðar-
menn og frystihúsaeigendur
telja allt á heljarþröm. Stjórn-
málamenn boða alvarlega
kjaraskerðirrgu. Verkalýðídé-
lögin hafa lausa kjarasamninga
um næstu mánaðamót. Þing-
flokkarnir föndra við að ræða
myndun þjóðstjórnar.
Hagráð er boðað til fundar
og fær að hlýða á munnlegar
skýringar vjð skýrslur um
efnahagsmál, en enga útreikn
inga um hverjar leiðjr munu
færastar til úrbóta. Eru þessir
aðilar einfærir um að axla
byrðarnar? Launþegarnir eru
vissír um að vinnandi fólki
verður ekki gleymt, þegar bent
verður á þá, sem eiga að lyfta
byrðunum á eigin bök, þó að
allt bendi til þess að samtök
launþega verði ekki talin við-
ræðuhæf fyrr en úrræðin
verða ákveðin af stjórnmála-
mönnum, og einhverja grein
þykir þurfa að gera fyrir því
hvernig flytja skuli til fjár-
magnið í landinu, hvernig
haga skuli milliskriftinni.
Er þetta hið nýja andlit á
starfsemi stjórnmálamann-
anna? Nei þetta er gamal-
þekkt fyrirbæri, pukrið sem
þykir aðall hinna slyngu og
er nefnt „diplomatí“, af því
að það er útlent orð, sem á að
hljóma af strengjahljóðfærum
h'nna æfðu og kjörnu þjóðfull
trúa, og fylla eyru almennjngs
aðdáun á stjórnvizku þeirra.
Hvað veldur því að kjörnir
fangsefni innan félaganna, og
fyrir opnum tjöldum. Tjl þess
að ,uppi verði höfð heildar-
stefna um launaikröfur þarf
yf rsýn um þjóðarbúskapinn,
þróun atvinnuveganna, breyt-
ingar á vinnuháttum, bæði
hvað snertir tæknibúnað og
nýting vinnuafls, menntunar-
kröfur og þörf fyrir sérhæf-
ingu, sem ekki getur verið
nákvæmlega eins í öllum lönd
'iim, og verður því ekki flutt
inn með sama hætti og t.d.
léreft eða haframjöl. Öll þessi
tilbrigði og ýmislegt flejnaj,
sem við máske nefnum síðar,
hafa plægt jarðveginn og sáð
fyrir mism,un launa. Af hverju
t.d. eru verkamenn með mis-
jafna kauptaxta? Er það út
í bláinn? Eiga þeir sem stjórna
stórum vinnuvélum að hafa
sama kaup og „almennir verka
menn“, eins og kallað er í
launatöxtum? Eða kannske
ættu þeir að hafa lægra kaup,
þar sem þeim er kleyft að
sitja við vinnuna? Þetta er
gott að hugleiða áður en dreg-
: n er upp framtíðarmynd;
fulltrúar á alþingi leita ekki
til umbjóðenda sinna í hrein-
skilni og af drenglund? Hvers
vegna er erfitt að leita sam-
ráðs við þá milli kosninga?
Við getum hugsað okkur að
nokkuð af Sökinni fyrir slíku
framferði muni falla á okkur.
Við höfum nefnilega oft á und
anförnum tíma látlð flokks-
pólitísk sjónarmið ráða sam-
þykktum og aðgerðum í félög-
um okkar og á þingum heild-
arsamtaka, og þó kannske eink-
um við kjör á trúnaðarmönn-
um okkar, en það löghelgar
ekki v.'rðingarleysi stjórn-
valda fyrir samtökum okkar.
Sízt af öllu þegar jafnstórfelld
ur vandi er á höndum sem nú.
Ef brýna nauðsyn bæri til að
losa saltskip á sem allra
skemmstum tíma, þá myndi
það þykja léleg verkstjórn að
ráða menn í þrjú lestargengi,
ef hægt væri að hafa þau sex,
þ. e. að senda sex menn í lest
af tólf verkfærum mönnum,
sem á hafnarbakkanum stæðu.
En það er þessi verlcstjórn-
araðferð, sem við launþegarn-
ir teljum okkur geta átt von
á, kannske ekki alveg í þessu
hl.utfalli, en þó við kvíðum
því að einhverjir verði ekki
ráðnir til að bera byrðarnar,
og að þessir einhverjir vérði
ekki endilega þeir, sem
minnsta hafa burðina.
Þetta er sú tortryggni, sem
þykir mannlegt að búast við,
þetta er sú tortryggni, sem
reynsla genginna kynslóða hef-
ir sýnt að var eðlileg gagn-
vart yfirráðastétt. Vilja stjórn
málamenn viðurkenna að þeir
séu líkir hinni gömlu yfirráða
stétt? Er þejm nauðsynlegt að
apa eftir hennj? Stríðir það
ekki gegn lýðræðishugmynd-
um nútímamanna að Alþingi
og ríkisstjórn spili sífellt
laumu? Er ekki rétt að láta
efndir fylgja orðum? Samráff
viff launþegasamtökin án frek-
ari tafa. Þaff er krafa da§Tsins.
ÖKUMENN
Látið stillia í tíma.
Hjólastillingar
Mótorstillingar
Ljósastillingar
Pljót og örugg þjón-
usta.
Bílaskoðun &
stilling
Skúlagötu 32
Sími 13-100.
Hvað er launastefna?