Dagur - 02.04.1919, Blaðsíða 2

28
DAGUR.
Spíritisminn á Englandi
segir blaðið Light að hafi stórum aukist og út-
breiðst þar í landi á ófriðarárunum, svo að jafnvel
Times og önnur miljónaeigendastórbiöð hafna ekki
lengur góðum greinum um hina miklu hreyfingu.
Rannig flutti blaðið Pail Mall Gazette (frb. pel mel
gasett) eftirfarandi gein skömmu eftir nýárið:
»Merkur maður segir svo meðal annars: Stað-
reynt hefi jeg það, sern jeg hjer segi, ýmist í fullri
dagsbirtu eða við raflýsing og þrátt fyrir allar hugs-
anlegar varúðarreglur gegn brögðum og sjónhverf-
ingum:
1. Ritað mái innan á innsigluð áður óprentuð
reikningsspjöld. En það sem ritað var, með
undirskrift framliðinna vina minna.
2. Fjarskygni (Telepati). Nákvæmar lýsingar ger-
samlega oss óþektra manna, og fylgdu fjar-
heyrð nöfn og fregnir um hluti, er jeg ekkert
skildi i eða vissi um, en seinna sannaðist ná-
kvæmlega.
3. Holdi klæddir svipir (Materialisations) kornu
fram í fullri birtu og gengu fram og aftur —
dánir menn, sem jeg og aðrir þektu — og
ávörpuðu mig mörgum skýrustu vinarorðum.
4. Ljósmyndir teknar af myndavjel minni á plöt-
ur, sem enginn hafði handleikið nema jeg.
Myndirnar komu fram oftast vel þekkjanlegar,
þótt daufar sjeu venjulega.«
Pessari sögn fylgja þau ummæli (líklega frá rit-
stjóranum sjálfum):
»Pað yrði seinlátt verk, ætti að skýra frá öllum
slíkum og þvílíkum anda-fyrirbrigðum, þeim er nú
gerast daglega um víða veröld.«
Matth. J.
„Leikmaður“ leiðrjetíur.
»Hver sem ilt aðhefst, hatar Ijósið og kemur eigi
til ljóssins, til þe$s að verk hans verði ekki átalin. En
sá sem iðkar sannleikann, kemur til ljóssins.c
Pessi orð meistarans dæma hið lítilmannlega athæfi
»Leikmanns«. sem í síðasta tölublaði »Dags« ritaði
óhróðursögu um Sjónarhæðarsöfnuðinn, sem hann
segir að »mjög sje nú á lofti haldið hjeríbænum.«
Fyrst kviksögu þessari er haldið mjög á lofti hjer
í bænum, þar sem allir eiga kost á að heyra báðar
hliðar, þá hefði ekki þurft að gera hana að blaða-
máli, nema það hefði verið tilætlun »Leikmanns« að
spilla fyrir söfnuðinum út um land, þar sem menn
eiga ekki kost á að rannsaka málið.
Maður sem veit að hann fer með rjett mál, kýs
aldrei þá smánarlegu aðferð, að gera árás á aðra
undir dulnefni. Ljósfælni »Leikmanns« sýnir að
grein hans sje rituð mót betri vitund og að hann
vantar kjark til þess að bera'.'ábyrgð á sínum eigin
orðum. Verst er; það, að maður sem er bundinn
þessum fjötrum skuli látast tala máli »frjálslyndis.«
Skrif hans um «frjálslyndi« hefir ekki meira gildi en
ef maður, sem fæddur er blindur, skrifaði um málara-
listina. Hefði »Leikmaður« átt nokkurt frjálslyndi til,
og haft vilja á að fara með rjett mál, þá hefði hann
hæglega getað fengið að heyra báðar hliðar þess
máls, sem hann hleypur með í opinbert blað.
Nú leyfi jeg mjer að benda á hið helsta sem rang-
fært er í greininni. »Leikmaður« lýgur þvf, að jeg
hafi »sýnt varnarlitlum einstæðing hálfgert ofbeldi,«
að jeg hafi hvatt móður til þess að »svíkja loforð
við barnið sitt« og fl. og fl. JVÍjer er afarógeðfelt
að þurfa að rita um heimilisástæður þessara mæðgna,
en »Lelkmaður« ber ábyrgð á því að einkamál þeirra
eru orðin að blaðamáli, ekki jeg. Hann hefir neytt
mig, mót vilja mínum, til að gefa þessa útskýringu.
Margir hjer í nágrenni munu vita, hvernig ástand
hefir verið á umræddu heimili í vetur. í jan-
úar kom móðirin til mín, og tjáði mjer að framkoma
stúlkubarnsins gagnvart sjer gerði sjer lífið óbærilegt,
að ómögulegt væri að stjórna henni með nokkru
móti, og grátbændi mig um að rjetta sjer hjálpar-
hönd. Hún fól mjer fall umráð yfir barninu og
bað mig að útvega því vist og koma því í burtu.
Pegar jeg þannig byrjaði að »hafa afskifti af heim-
ilinu«, fór barnið fyrst að hegða sjer nokkurnveginn
sæmilega gagnvart gömlu móður sinni. Konan hefir
sjálf játað það, að stúlkan breyttist afarmikið til batn-
aðar. Eftir ósk barnsins hætti ieg við að útvega henni
vist, úr því að hún batnaði í bráðina.
Par sem injer voru falin af móðurinni umráð yfir
barninu hefði ekki verið mjög aðfinningarvert, þó jeg
hefði ráðlagt það, sem jeg áleit henni fyrir bestu,
þegar barnið vildi láta ferma sig. En jeg gerði það
ekki, því að jeg áleit að móðirin ætti að ráða þessu
sjálf. Hver meðlimur safnaðarins á að breyta sam-
kvæmt sinni eigin sannfæringu í ðllum málum. Án
þess að tala eitt orð við mig um það, þvertók móð-
irin fyrir það að láta ferma barnið, sagði við marga
að hún vil aldrei leyfa það, á meðan barnið væri
hjá sjer.
Nokkru síðar frjetti jeg að framkoma barnsins
hefði komist aftur í sama horfið, en nú væri það
út af fermingunni. Svo frjetti jeg seinna að móðirin
muni hafa Iátið eftir. Jeg talaði ekkert við hana um
það af áðurgefinni ástæðu, þó við hittumst, en einn
dag, rjett á undan safnaðarfundi, fjekk jeg brjef frá
móðurinni, stflað til safnaðarins. í brjefinu kannað-
ist hún við, að það væri »synd«, »brot« og «villa«
(hennar eigin orð) að »láta undan barninu« og láta
ferma hana, og spurði hvort nokkurt safnaðarbarn
hefði hneykslast á því, og hvort hún væri velkom-
in á samkomum safnaðarins. Jeg las brjefið upp fyr-
ir söfnuðinum, og það var samþykt með öllum at-
kvæðum, að svara henni á þá leið, að úr þvi henni
sjálfri fanst það rangt að gera það, og samviskan
ákœrði hana fyrir að gera það, þá vœri sjálfsagt
að gera það ekki. Söfnuðurinn lagði það til, að jeg
fyndi hana persónulega. Jeg gerði 'það og skilaði
orðsendingunni. Móðirin sagði ekkert ákveðið um
málið þá, og eftir litla stund fór jeg frá henni. Pá
kemur dóttirin og notar gömlu brögð sín til að knýja
móður sína til hlýðni við sig. Pá má vel vera'að
hún hafi komið sjer í of mikla æsingu og hlotið ilt
af, en »krampa« fjekk hún áreiðanlega ekki.
Hjeraðslæknir Steingr. Matthíasson, sem kom til
hennar, hefir tjáð sig fúsan til þess að gefa mjer
vottorð um að stúlkan hafi ekki fengið krampa. Hún
sást á flakki næsta daginn og var á skemtun í Sam-
komusal bæjarins annan daginn. Ummæli »Leik-
manns« um »krampa« og að hún hafi legið »rúm-
föst« eru því ósönn og aðeins sprottin af illgirni hans.
Eins eru það tilhæfulaus ósannindi, að konan sje
rekin úr söfnuðinum enn þá.
Pað sjest á þessu, að bull »Leikmanns« um óorð-
heldni nær ekki nokkurri átt. En ef um »óorðheldni«
sje að ræða, þá liggur hún sjálfsagt í því, að kon-
an hafi ekki haldið það, sem hún hefir hátíðlega
lýst yfir í minni áheyrn, er hún gekk í söfnuðinn,
að hún hafnaði öllum mannasetningum og vildi
fyígja orðum Krists og postula hans einum. »Leik-
maður« er svo »frjálslyndur«, að hann vill láta hana,
mót betri vitund og með vondri samvisku, svíkjast
um að hlýðnast sinni eigin sannfæringu!
Hann er hjer um bil eins »frjálslyndur« og Tet-
zel. Pessi náungi hafði aflátsbrjef til sölu, og gat
því með gleði ráðlagt mönnum að syndga mót betri
vitund. Jeg get ekki gert siíkt. Pað er sannfæring
mín að menn eigi ekki að hræsna eða syndga á móti
því, sem þeir vita best og rjettast. Hver sem gerir
það, hvort sem það er »leikmaður« eða »prestur«
verður síðar meir að standa frammi fyrir dómstóli
hins alvitra og alheilaga Guðs, og gera honum
reikrúngsskap á gerðum sínum.
Fyrst »Leikmaður« gerist talsmaður fermingarat-
hafnarinnar, þá væri rjettast að jeg gerði stuttlega
grein fyrir því, hversvegna margir trúaðir hafna henni.
Kristur bannar allar mannasetningar og segir: »Til
einskis dýrka þeir mig, er þeir kenna lærdóma, sem
eru manna boðorð,* (Matt. 15. 9.), og það er óneit-
anlegt, að ferming sje mannasetning. Hún var fund-
in upp af kaþólskum og lögboðin bjer á landi af
dönskum konungi á einokunartíð, ásamt öðru miður
góðu. Pannig er hún komin til okkar. Hún á ekki
meira skylt við kristna trú en hver önnur skipun,
sem einhver konungur eða stjórnmálamaður kynni
að gefa út, og engir nema ófrjálslyndir menn eins
og »Leikmaður« myndu reyna að verja hana.
Jeg veit ekki betur en að orðin: »í nafni Guðs
föður, sonar og heilags anda« sjeu höfð yfir við
fermingarathöfnina. Hefir nokkur maður rjett til að
framkvæma þessa eða nokkra aðra athöfn í Drottins
nafni, án þess að hafa heimild frá hopum til þess?
Hvað köllum vjer þann mann, sem frgmkvæmir
verk í nafni annars manns í heimildarleysi? Hvað
eru þá þeir, sem framkvæma verk í nafni Guðs í
heimildarleysi?
Arthur Gook.
Ath. Samkvæmt prentfrelsislögunum varð að veita
grein þessari rúm í blaðinu, en það skal skýrt
fram tekið, að höfundur hennar, en ekki rit-
stjóri blaðsins, ber alla ábyrgð á henni, bæði
lagalega og siðferðislega.
Ritstjórinn.
Ungur,
heilsugóður og verklaginn maður getur fengið at-
vinnu í Klæöaverksmiðjunni »Gefjun« frá 14. maí
n. k. Ljett vinna, gott kaup.
Akureyri 1. apríl 1919,
Jónas Þór.
sem reynsla er fengin fyrir því,
að svarti liturinn, sem jeg fjekk
með e.s. Lagarfoss, er ekki nothæfur til lit-
unar, geta þeir er óska skilað honum aftur
gegn fullu endurgjaldi.
Sjeu einhverjir búnir að eyða Iitnum, er
nóg að þeir skili mjer umbúðunum, og borga
jeg þær sama verði og innihaldið var selt.
pr. verslun Sig. Sigurðsson.
Þorv. Sigurðssoti.
GráÖaostur,
Sinnep, Ansjósur,
Gaffelbiter
fæst í
REYKTÓBÁK
nýkomið í
Prentsmiðja Bjöms Jónssonar.