Dagur - 04.05.1920, Blaðsíða 2

6
DAGUR.
tæpiega legið á hálsi fyrir það eftir
á, þótt þeir hafi ef til vill ekki ratað það
meðalhóf, sem nefndin hefir ætlast til.
|
Pað verður því að teljast réft, að
nefndin hefði fulltrúa með fullu úr-
skurðarvaldi á 3 eða 4 helztu verzlun-
arstöðum lársdsins utan Reykjavíkur.
Rað mundi verða vinnusparnaður. Rað
mundi gera aðstöðu manna svo jafna,
sem föng eru á. Og það væri spor í
áttina, til þess að tryggja það, að ráð-
stöfun stjórnarinnar nái tilgangi sínum.'
Dagur vill ennfremur vekja athygli
manna á því, að bráða nauðsyn ber
til þess, að skjóta loku fyrir alt okur,
sem hugsanleg't er, að gæti átt sér stað
í skjóli þessarar takmörkunar á inn-
flutningi. Hann mun ekki, frekar en
verið hefir, verða neinn sérstakur vinur
fjárbrallsmanna eða þeirra kaupsýslu-
manna, sem nota sér neyðina, til þess
að fara dýpra í vasa þjóðarinnar, en
góðu hófi gegnir. Væri honum ósárt
þótt þeim mönnum, sem auðgast hafa
á þann hátt, blæddi fyrst, ef þjóðinni
þarf að blæða.
í næstu köflum verður vikið að því,
hver nauðsyn hefir borið til þessara
ráðstafana, og á hvern hátt þjóðin get-
ur drengilegast og skynsamlegast orðið
við hverju, sem að höndum kann að
bera.
Útdráttur
úr fiinifgerð fjórðungsþings U. M, F.
Norðlendingafjórðungs.
Þingið vir háð á Akuriyri, laujtr-
daginn og sunnudaginn 17. og 18. ap-
ríl 1920.
í eftirgreindum málum voru gerðar
þessar samþyktir helstar:
1. Skógrœktarmál.
Þingið felur fjórðungsstjórn að aemja
við »Ræktunarfélag Norðurlands«, um
eftirlit með gróðrarreitum félaganna, eins
og að undanförnu, og leiðbeiningar um
nýja reiti.
Ennfremur skorar þingið á félögin,
að styðja að því, að ræktaðir verði
runnar og tré heima við hvert heimili,
og felur fjórðungsstjórninni að vera
félögunum hjálpleg, með útvegun á
plöntum o. fl., ef þau óska.
Einnig samþykkir þingið að fela fjórð-
ungsstjórn, að skora á skógræktarstjórn
ríkisins, að gerðar verði ráðstafanir til
að friða skógarleifar í Leyningshólum í
Eyjafirði svo fljótt sem unt er.
2. Fyrirlestramál.
Fjórðungsþingið felur fjórðungsstjórn-
inni að skrifa félögunum innan fjórð-
ungssambandsins og bjóða þeim að út-
vega hæfan fyrirlesara næsta vetur. Hef-
ir stjórnin heimild til að semja um borg-
ún við slíkan mann, og hversu ferðum
hans skuli hagað, en kostnað allan við
fyrirlestrahaldið, dvöl og ferðir manns-
ins greiði félögin.
Ennfremur skal fjórðungsstjórn leita
þess sérstaklega við þau félög utan
Eyjafjarðar, sem í fjórðungssambandinu
eru, að þau stuðli til þess, að fyriiiestr-
■«.. ....~Sí
ar verði haldnir í nágrenni þeirra um
ungmennafélög og sambönd þeirra, og
heimili að verja til þess nokkru fé. Fé-
lögum í Eyjafirði, sem ekki eru í sam-
bandinu, skal gefin kostur á fyrirlesara
með sömu kjörum og sambandsfélögum.
Fjórðungsstjórn er heimilt að verja alt
að kr. 150.00 til fyrirlestranna.
Með skírskotun til erindis hr. Svein-
björns Jónssonar, hér á þinginu, um
húsabætur, samþykkir þingið að fela
fjórðungsstjórn að gera þeim félögum
hægt fyrir, er æskja fyrirlestra um húsá-
bótamálið.
3. Iþróttamál.
Var þar samþykt meðal annars svo-
hljóðandi tillaga:
íþróttamót fyrir fjórðunginn skal háð
á komandi vori og sé U. M. F. Akur-
eyrar falin forstaða mótsins.
Fjórðungssamband veitir verðlaun fyr-
ir þessar íþróttir: Glímur 1 v.l., hlaup
1 v.l., stökk 2 v.I., sund 2 v.L, eftir
þar að lútandi reglugerð.
4. Tóbaksbindismát.
Þingið skorar á ungmennafélögin að
taka til rækilegrar íhugunar, hvernig
helst verði unt að koma í veg fyrir tó-
baksnotkun unglinga. Skulu félögin
leggja tillögur sínar í þessu máli fram
á næsta fjórðungsþingi.
5. Ýms mál.
Þá voru til meðferðar: Fjórðungsmál,
sambandsmál, fjárhagsmál o. fl.
Fjórðungsstjórn til næsta árs var kosin:
Fjórðungsstjóri, Árni Jóhannsson, Ak.
Ritari, Jakob Frímannsson, —
Féhirðir, Halldór Asgeirsson, —
f. Frímannsson.
Úti á þekju.
Getur þú viðurkent það, leiari góð-
ur, að til muni vera einhver mælikvarði
fyrir breytni manna, sem sé sá eini
rétti? Álítur þú ekki, að svo hljóti að
vera, og áð farsæld mannanna sé kom-
in undir því, að þeir miði alla breytni
sína við þann mælikvarða? Hugsaðu
þig nú vel um. Reyndu að' Iáta ekki
neitt annað trufla þig á meðan. Þeir
menn eiga svo gott, sem geta stöðvað
sig í kapphlaupi tízkunnar, veraldarvan-
ans og gróðagirninnar, þurkað af sér
svitann, og sezt á stein undir hvelfingu
himinsins, þar sem úlfaþytur heimsins
nær ekki til þeirra. Þá er svo auðvelt
að geta gefið sig á vald einhverju öðru
en sjálfum sér; réttmætuin og ímynd-
uðum þörfum sínum.
Við skulum ekki gera ráð fyrir því,
að þú megir vera að því, að sitja mjög
lengi, heldur munir þú þurfa, að taka
undir þig stökk á ný, svo þú verðir
ekki allra manna síðastur í gröfina.
En á meðan þú situr, þá reyndu að
njóta stundarinnar á þann hátt, að þú
leggir af herðum þér okið, sem slítur
kröftum þínum daglega, og gefur þér
engan stundlegan frið — ok áhyggj-
anna fyrir veraldlegum hagsmunum
þínum.
Getir þú þetta, lesari góður, þá satn-
gleðst eg þér.
Það skiftir litlu máli, hvort umhverf-
is þig er vorgróður eða vetrarfönn.
Máttur lífsins og huggunarinnar er í
eigin sál þinni, Pú verður lians var,
þegar þú gefur þér tíma, til þess að
skilja það, að þú ert kvistur á þeim
lífsmeiði, sem aldrei verður höggvinn
né í eld kastað.
Er það ekki rökrétt hugsun, hvað
sem trú og og tilfinningum líður, að
alt, sem lifir, sé einnar og sömu ættar?
Ert þú þá ekki háður höfundi tilver-
unnar? Er ekki sál þín runnin úr upp-
sprettu Iífsins, sem aldrei þrýtur?
í vissunni um þetta er fólgin sú hugg-
un, sem drepur öllum sorgum og á-
hyggjum á dreif. Skilningur okkar á
hlutdeild persónuleikans í tilverunni og
samfélag sálnanna sviftir af augum okk-
ar blæju sjónhverfinganna. Þá sjáum
við, að hugsun okkar mannanna þarf
að ná lengra en til hnífs og skeiðar.
Ert þú ekki hissa á því, hvað við
eyðum miklum tíma í agg og þras og
hrindingar? Ætli okkur hafi ekki verið
hugað eitthvert veglegra verk en það,
að fljúgast á um lífsviðurværið og aia
önn fyrir líkamanum, til þess svo að
fara jafn fátæk og við komum? Eg er
ekki að véfengja það, að okkur hafi
verið ætiað að ala önn fyrir líkamanum.
En okkilr er ætlað að hungra heldur,
en að ala okkur á annara brauði, því
lögmálsgreinin : »í sveita þíns anditis
skaltu þíns brauðs neyta« gildir enn í
dag.
Já, ætlunarverkið hlýtur að vera eitt-
hvað stærra og göfugra en það, að
togast á um veraldargæðin og beita of-
ríki hvor við annan eða bakferli og
svikahnykkjum.
Það getur ekki verið neitt hættulegt
að trúa því, að andi okkar sé háður
framþróunarlögmálinu, og að gröfin sé
því ekkert takmark, heldur áfangastaður.
Og ætlunarverkið sé þroskunin, lífsstarf
okkar þroskaviðleitnin.
Hér er fólgið það lífsgildi, sem menn-
irnir þurfa alment, að koma auga á, ef
ástandið í heiminum á að geta farið
batnandi. Hér er lykiilinn að þeim
leyndardómi og ráðning þeirrar gátu,
sem lífið á jörðu hér er orðið. Hér í
og hvergi annarsstaðar, er fólgin sá
máttur, sem getur rutt öllum herköstul-
nm um koll og svift af jörðunni þunga
haturs og hefnigirni.
Farsæld mannanna er að finna á veg-
um þroskans.
Ef við komum auga á þetta lífsgildi
og þráin eftir þroskanum ber okkur á-
leiðis, verður samvizkan vör við hverja
minstu veilu í fari okkar. Lögbrot geta
þá ekki átt sér stað án dómsáfellis. Þá
getum við ekki breytt öðruvísi en eftir
beztu samvizku.
En er það ekki mælikvarðinn, sem
spurt var um f upphafi þessa máls?
Rottumálið.
Af grein í síðasta tbl. íslendings má
ráða svofeldar frekari upplýsingar um
þetta mál:
Tilgangurinn var í raun og veru sá,
að bjarga rottunni — láta hana eigi
týna lífinu — eins og sagt er í blað-
inu, ekki þó á þann hátt, að láta hana
hafa fæði, sem tæplega var von núna
í dýrtíðinni. En það átti að bjarga
henni á þann hátt að sleppa henni —
á aðra.
En vegna þess að rottan kunpi ekki
að meta þetta veglyndi og fór — mót
von — fram á ísinn, en ekki í grjót-
stéttina, tókst bjargráðið svo ófimlega,
að rottan hlaut ekki eingöngu bana,
heldur gat ekki heitið, að það yrði á
skaplegan hátt.
Ekki gat eg haft eins mikla nautn af
af því, að sjá viðureign hrafnanna og
rottunnar eins og greinarhöf. í ísl., sem
sést á því, hvað hann eyðir mörgum
orðum um frækilega framgöngu rott-
unnar og hreysti. Þesskonar yfirklór
met eg að verðleikum.
Riistj.
A k u r e y r i.
Dómur
hefir fallið nýlega í vínbruggunarmáli.
Er það nýlunda þess verð, að hennar
sé getið. Lögreglustjórinn, herra Júlíus
Havsteen, komst á snoðir um það, að
maður einn hér í bæ væri að fást við
þá iðju. Tók hann málið til rannsókn-
ar og játaði maðurinn brot sitt fúslega.
Kom í Ijós við rannsóknina, að hér var
ekki að ræða um brot í stórum stíl né
mikinn atvinnurekstur. Voru ástæður
mannsins slíkar og málið á annan hátt
svo vaxið, að hann slapp með einungis
200 kr. sekt.
Áhöldin, sem notuð voru, eru ann-
ars manns eign austur í Þingeyjarsýslu.
Gerði lögreglustjóriun hér tafarlaust ráð-
stafanir, til þess að þau séu gerð upp-
læk. En þar kemur ' ti! kasta sýslu-
mannsins í Þingeyjarsýslu.
Pó seklarákvæðið væri í þessu til-
felli svo lágt, er það erigin trygging
fyrir því, að vægt verði íekið á, ef
slík brot verða ítrekuð.
Er ástæða til þess að festa það á
ininnið, þegar bannlögunum bætist liðs-
maður í hópi þeirra manna, sem eiga
að bera þau fram til sigurs.
Jarðarför
Frímanníú sál. Kristjánsdóttur frá
Baldursheimi fór fram frá sjúkrahúsinu
s.l. laugardag kl. 12 á hádegi.
Kíghóstinn
mun nú vera því sem næst útdauður
hér í bæ. Héraðslæknirinn telur að
sýkingar-hættan muni vera því sein
næst um garð gengin. Mörg börn hafa
verið varin fyrir honum, þó hann hafi
verið í nágrannahúsum og jafnvel í
sama húsi. Hættulegastir kíghóstar-
miðlar er fullorðið fólk, sem hefir eða
þykist hafa haft hóstan áður, það fær
hann svo vægan, að ekki þekkist frá
kvefhósta fyr en um seinan. Verður
aldrei of varlega farið í því efni. Nú
er þessi leiði gestur að breiðast út í
Þingeyjarsýslu.
Úr ölluni áttum.
Tíðarfarið.
Alla vikuna hefir verið N. eða N.A.
átt um alt land og í Færeyjum. Meira
og ininna snjófall með nokkuru frosti
á N. og A.-landi. Oftast bjartviðri á
S.-landi en köld norðaustan átt. Loftvog
hefir staðið hátt og stöðug.
Afla
yart kvað hafa orðið á Hjalteyri nú