Dagur - 23.06.1920, Blaðsíða 1

DAGUR
ki mur út á hverjum miðvikud.
Kostarkr. 4.50 til áramóta.
Gjalddagi fyrir 1. ágúst.
AFGREIÐSLAN
er hjá J ón i P. P ó r.
Norðurgöíu 3. Talsimi 112.
Innheimtuna annast ritstjórinn.
9
III. ár.
Akureyri, 23. Jání 1920.
9. blað.
17. Júní.
Eins og áður var getið hér í blaðinu
gekst U. M. F. A. fyrir hátíðahaidi hér
í bæ 17. júní í sambandi við íþrótta-
mót fyrir Norðlendingafjórðung.
Hátíðin hófst kl. 1 e. h. með skrúð-
göngu af syðri bryggjunni norður á
Torfunef og þaðan sem leið liggur upp
á hátíðasvæðið.
Kristján Karlsson bankaritari, form. U.
M. F. A., setti samkomuna og stjórn-
aði henni.
Pá fóru fram þessi ræðuhöld :
Jón Sigurðsson myndasmiður frá Dag-
verðareyri mælti fyrir minni Jóns Sig-
urðssonar forseta.
Steinþór Guðmundsson skólastjóri
mæiti fyrir minni íslands.
Júlíus Havsteen bæjarfógeti mælti fyrir
minni konungs.
Næst fór fram leikfimissýning undir
stjórn Lárusar J. Rist kennara.
Að henni lokinni mælti Júlíus Hav-
steen fyrir minni fánans og Steingrímur
Matthíasson héraðslæknir fyrir minni
Akureyrar.
Að ræðuhöldum Ioknum fóru íþróttir
fram. Fer hér á eftir yfirlit þeirra.
H á s t ö k k (yfir snúru).
Pátttakendur 8.
1. verðl. hlaut Björn Björnsson Ak.,
stökk 1,50 m.
2. verðl. hlaut Málmquist Einarsson,
stökk 1,40 m.
H I a u p . 100 m.
a. Drengir. Rátttakendur 6.
1. verðl. hlaut Arthúr Guðmundsson,
rann skeiðið á 15 sek.
2. verðl. hlaut Guðm. Ásgrímsson,
rannskeiðið á 17. sek.
b. Fullorðnir. Pátttakendur 6.
1. verðl. hlaut Vigfús Friðriksson Ak.
rann skeiðið á 13 sek.
2. verðl. hlaut. Jón Benediktsson Ak.
rann skeiðið á 131/* sek.
H 1 a u p 1000 m.
Þátttakendur tveir.
1. verðl. hlaut Jón Benediktsson Ak.,
rann skeiðið á 3 m. 37 sek.
Hinn þátttakandinn hljóp ekki skeið-
ið á enda.
Langstökk. Rátttakendur 8.
1. verðl. hlaut Jón Benediktsson Ak.,
stökk 5,27 m.
2. verðl. hlaut Vigfús Friðriksson Ak.,
stökk 5,19 m.
Su n d .5 0 m. Þátttakendur 6.
1. verðl. fyrir hraðsund hlaut Ólafur
Magnússon í Bitru. Synti vegalengdina
á 38 sek.
Fyrstu verðlaun í ofangreindum íþrótt-
um var silfurmedalía áletruð; er hún
eigtí þess er vinnur hana þrisvar í
röð.
Önnur verðlabn voru skrantprentuð
viðurkenningarskjöl.
U. M. F. A. sýndi knattspyrnu; en
um knattspyrnuverðlaun fjórðungsins var
ekki kept að þessu sinni. Verður það
sennilega gert seinni hluta júlímánaðar.
Að lokinni knattspyrnunni var dans-
að. Samkoman fór að öllu Ieyti fram á
leikvelli ungmennafélagsins nema synt
var í sjónum.
Umsamkomu þessa og íþróttamót ætti
margt segja. ef rúm leyfði. Alt fór að
heita mátti vel og skipul.fram.Ungtnenna-
félagið hér hafði haft tnikinn viðbúnað.
Samkomusvæðið var prýðilega skreytt og
allur undirbúningur félaginu til stórsóma,
þegar þess er gætt, að félagsmenn lögðu
fram frístundavinnu sína eftirtölulaust,
og með það göfuga mið fyrir augum,
að styrkja Heilsuhælissjóð Norðurlands.
Hátíðamerki voru seld og veitingar
allan daginn. Ennfremur áskotnuðust
samkomunni nokkurar gjafi^ að minsta
kosti 200 kr. í peningum og 100 myndir
af Jóni Sigurðssyni forseta, sem voru
seidar á 2 kr. myndin. Hefði sú gjafa-
þátttaka mátt vera meiri, þar sem um
lífsnauðsynjamál má heita að ræða fyrir
íbúa þessa héraðs, að hrynda af sér
slíku oki sem tæringin er að verða þeim.
Eg veit ekki hvenær mönnum verður
nógu laus höndin til þessa fjanda, ef
ekki á slíkum dögum.
íþróttirnar fóru skipulega fram sem
annað, en voru fremur fábreyttar og
þátttakan Iítil. Pað er ekkert annað en
argasta hneyksli að stofnað sé svo til
íþróttamóts fyrir allan Norðlendinga-
fjórðung, að ekki sé borið við að sýna
glímu. Sýnir það Ijóslega hversu Ung-
mennafélögin eru komin langt á veg
með það, að steindrepa íslenzku glím-
una. Verður það að líkindum eftirminni-
legasti minnisvarði þeirra sjálfra. Er svo
sterklega hér að orði kveðið í fullri al-
vöru.
Aðstaða áhorfenda til þess að njóta
íþróttanna var slæm að undanteknu
sundi og leikfimi.
Við og við um daginn lék horna-
flokkur, en karlakór söng, hvorutveggja
undir stjórn Magnúsar Einarssonar org-
anista.
Dagurinn var þokuríkur og ekki hlýr,
og dró það nokkuð úr gleði manna.
Um árangur fyrir Hælissjóðinn af
deginum er enn ekki kunnugt.
Ró eitthvað megi að öllu finna og
einnig að þessu hátíðahaldi, er ekki hægt
að segja annað, eri að U. M. F. A. hafi
leyst sitt starf vel af hendi.
Kann eg því fyrir mitt leyti mikla
þökk og árna því heilla.
Ritstj.
19. júní.
Konurnar sfofnuðu til kvöldskemtunar
19. júní vér í bænum, til styrktar Lands-
spífalasjóðnum.
Frú Ingibjörg Benediktsdóttir setti
samkomuna með snjallri ræðu. Að henni
lokinni var ætlast til að allir syngi
kvæði, sem prentuð höfðu verið, en
þáttíakan varð lítil. Fór hér, sem von
var líkt og víðar, að það er sem að
bjóða hundi heila köku, ef ætlast er til
að almenningur syngi, þó um lög sé
að ræða, sem hvert mannsbarn kann.
Er það einn vottur þess, hversu sam-
kvæmish'f okkar færist meir og meir í
það horf að verða ófrjálst og þvingað
Næst flutti Jónas Porbergsson erindi
og birtist fyrri hluti þess hér í blaðinu.
Hornaflokkurinn lék þvínæst nokkur lög.
Þar á eítir las frú Guðný Björnsdóttir
upp 3 kvæði eftir Jak. Thorarensen og
gerði það vel, eftir því sem menn eiga
að venjast slíkum upplestrum.
Síðasta atriðið á skemtiskránni og
mönnum auðheyrilega hið geðþekkasta
var það, að Davíð skáld Stefánsson í
Fagraskógi las upp kvæði, sem hann
nefnir: Æfintýri Rúls og Gunnhildar.
Lófaklapp féll ekki niður fyr en skáldið
hafði sýnt sig aftur.
Rað er nýnæmi mikið, að heyra skáld
lesa sín eigin kvæði á þann hátt, sem
hér var gert. Nýnæmi að heyra skáldið
og sjá lifa upp sínar eigin ástríður og
þjáningastundir við kvæðissmíðina. Hitt
er annað mál, hversu vel áheyreudum
gengur að lifa þær stundir með skáld-
inu. Þykir mér hætt við, að ungu stúlk-
urnar hafi hugsað meira um Davíð en
þau Gunnhildi og Rút.
Um kvæðið skal ekki dæmt, en vel
þótti mér handleikinn jafn brennandi
heitur hlutur, sem efni þessa kvæðis er.
og eru menn mjög misjafnlega til þess
kjörnir að standast slíkan járnburð.
Að mínum dómi er rödd skáldsins
helzti veik. Skortir fyllingu, til þess
að bera uppi svo íburðarmikið fas og
hárnæmar áherzlur.
Að lokinni skemtiskránni var dregið
um bögla. Varsú veiði misjöfn, en allir,
sem reyndu, fengu eitthvað.
Og að lokum dans eins og vant er.
Þökk eiga konurnar skylda fyrir for-
göngu sfna, og mikið starf í þarfir
allrar þjóðarinnar, þar sem Landspítala-
málið er.
Ritstj.
Jarðarför
Friðriks sál. Einarssonar Fór fram í
gær að viðstöddu fjölmenni.
Frá Pingeyingum.
Þann 14. júní s. 1. var haldinn þing-
málafundur á Breiðumýri í Þingeyjar-
sýslu. Um 100 manns sóttu fundinn.
Þar voru staddir 3 þingmenn, þeir
þingmaður kjördæmisins atvinnumála-
ráðherra Pétur Jónsson, fyrv. atvinnu-
málaráðherra Sigurður Jónsson, Yztafelli
og Sigurjón Friðjónsson, Litlulaugum.
Fundarstjóri var Hólmgeir Þorsteins-
son stöðvarstjóri, og skrifarar þeir
bændur Jón Gauti Pétursson, Gautlönd-
um og Jón Sigurðsson, Yztafelli.
Hér fer á eftir útdráttur úr fundar-
gerðinni:
1. Fossamálið. Um það urðu
nokkrar umræður; og samþyktar svo-
hljóðandi tillögur:
a. Fundurinn leggur áherzlu á, að unn-
ið sé af alhuga af stjórn og þingi að
undirbúningi starfrækslu fossa. Einkum
telur hann nauðsynlegt, að sérleyfislög
séu sett sern allra fyrst, á þeim grund-
velli, að ríkinu séu, trygð yfirráð allrar
vatnsorku í landinu.
b. Fundurinn lítur svo á, að vatns-
virkjun í stærri stíl þurfi meiri ^undir-
búning og rannsóknar við, einkum á
því, hvaða stærri verkefni séu fyrir hendi
í landinu fyrir raforku.
c. Fundurinn óskar eftir að gerð sé
rannsókn á því sem allra fyrst, hvað
kosta muni að virkja fossa í Skjálfandi-
fljóti.
Tillögur þessar voru allar samþyktar
í einu hljóði.
Þá kom fram svohljóðandi tillaga.
»Fundurinn telur nauðsynlegt, að rík-
ið nái fullum yfirráðum á vatnsafli í
Soginu til þess að það geti haft fullan
umráðarétt um virkjun þess þegar tæki-
færi gefst.«
Tiliaga var feld með 11 : 27 atkv.,
þar eð meiri hlutinn taldi hennar eigi
þörf, þá er samþykt hafði verið fyrsta
tillaga í málinu.
2. S k a 11 a m á 1. Eftir töluverðar
umræður voru samþyktar svohljóðandi
tillögur með öllum greiddum atkvæðum
gegn 1:
»Fundurinn Ieggur mikla áherzlu á,
að skattamálum landsins sé þannig fyrir-
komið, þegar á næsta þingi, að tekjur
ríkissjóðs verði auknar að miklum mun
með rækilega undirbúnum skattalögum.
Aðhyllist fundurinn í þessum efnum:
a. Að f öllum aðaldráttum sé stefnt að
því, að tekjuaukinn sé fenginn með
beinum sköttum, en að sneitt sé sem
mesí hjá tollum á vörum eða öðrum al-
mennum viðskiftum.
b. Að landsskattur og lóða verði
lagður á, og sé hann ekki rninni en l°/o
af löggiltu matsverði, og að rikissjóður
eða aðrir opinberir sjóðir njóti fullra
«