Dagur - 19.01.1922, Blaðsíða 3

3. tbl.
DAOUR
9
í sambacdi »ið hana. Hét sá þáttur
skemtunarinnar Velur og Vor. Húsfyllir
var og mun áhorfendum hafa þótt að
skemtunin takast eftir vonum. Þ6 var
skemtunio í sjálfu sér minna virði
fullorðnum heldur er hitt að hér var
stutt að hjartfólgnu máli okkar Norð-
lendinga og á ungfrú Anna Magnús-
dóttir og börnin miklar þakkir skyldar.
Leiðréfting. í i. tbl. þ. á. mis-
prentaðist fyrirsögnin á grein Jóns í
Hjáleigunni. Þar stendur: Aðvörunar-
orð til kjósenda, les: Alvðruorð iil
kjúsenda. Þetta er heiðraður höf. beð-
inn að fyrirgefa.
Atbygli lesenda ska! hér með vakin
á auglýsingu Leikfélags Akureyrar um
Fjalla-Eyvind. Er vonandi, að bæjar-
búar og aðrir virði viðleitni og áhæ tu
leikfélagsins að verðugu og hagi sér
eins og siðprúðu og stundvfsu fólki
sæmir.
Fróðleg grein birtíst í biaðinu
áður langt lfðut eftir Hallgr. Hallrfms-
son, mag. art, Rvlk. Greinin heitir:
pattir úr sögu Eyjafjarðar á fyrrahluía
19. aldar. Hefir höf. saínað drögum
til hennar við sögurannsóknir sfnar.
Þingmálafundur var haldinn á
Grund fyrir skömmu sfðan. Voru sam-
þyktar tillögur þar f ýmsum máium.
Um læknaskipunina í Eyjafjarðarsýslu
var samþykt tillaga alveg samhljóða
því, sem haldið var fram hér f blaðinu
fyrir nokkru. Tillagaum innflutningshöft
og um opinbert eftirlit með sölu afurð-
anna var og samþykt þvf nær í einu
hljóði.
Úr Pingeyjarsýslu.
28. des. 1921.
Þá er nú árið að tarna á förum.
Veturinn hefir verið góður, það sem
af honum ar og haustið sömuleiðis.
En sumarið var afar ilt. Ofan á ótíð-
ina, kuldana, illviðrin, hrfðarnar og
hráslagann bættist flenzan og gerði
viku verkfall á bæjunum. Bágt er til
þess að vita, svo margir sem lækn-
arnir eru, að eigi skuli vera reynt
að stemma stigu fyrir þeim vogesti.
Hún kom af Siglufirði til Húsavfkur
og til Siglufjarðar, að likindum, frá
Reykjavík, með Siriusi, Veikin var
lffsháskapest og er naumast hægt með
orðum að lýsa þeim vanda, sem af
henni stafar á bjargræðistfma, fyrst
og fremst verkatjón og þar að auk
heilsuspjöll. Svo vildi til, að veikin
kom til mfn — á mitt heimili — þegar
tfðarfarið var hið versta. Þessvegna
var íiltðlulega þolandi að liggja inni.
Veikin gerði viku verkfall í mfnum
bæ. En þar að auk lamaði hún fólk
mitt um lengri tfma. Læknarnir segja,
að ekki sé annar vandi á ferðum,
þegar þessi pest kemur f bæ, en að
liggja; fara varlega með sig. Það er
gott ráð að vfsu. En hvernig á að
heyja, bjarga sér, lita á sumri, sem
landfarsdtt hertekur, — leggur undir
sig að allmiklu leyti. Embættismenn-
irnir virðast vera ókunnugir þeirri
nauðsyn bóndans að vinna alla daga
og þó sérstaklega um sláttinn. Óhætt
er að segja, að veiki þessi olli stór-
tjóni, á hverjum bæ, jafnvel mörg
hundruð bróna tapi. Um það er ekki
að tala, ef hún væri svo gerð, að
ómögulegt væri, að verjast heuni. En
svo sem kunnugt er, var alls engin
tilraun gerð til að stöðva veikina eða
halda henni f skefjum. T. d. um
skeytingarleysi læknastéttar vorrar f
þessum efnum er það, að engin leið-
beining sást frá þeim um smitunar-
hættu hennar, hvernig sú hætta væri,
e'a væri ekki. Til mfn kom pestin
fyrir þá sök, að maður af mfnu heimili
hugði vera óhætt að koma á bæ, sem
svo var á vegi staddur, að f honum
bar ekki á veikinni (bænum) á þriðja
degi frá kaupsfáðarferð bóndans þar,
en veikin var f kaupstaðnum. Sama
kvöldið lagðist bóndinn og þarna var
þá veikindaeldurinn falinn, sem til mfn
barst. En eg ætlaði, að verja mitt
heimili. Ef læknarnir hefðu kunngert
hættuna þá, að óhætt væri f fyrsta
lagi eftir fulla þrjá sólarhringa að
koma til manns, sem farið hefði á
veikindasvæði, þá mundi eg hafa
sloppið með mitt fólk. Sumir bæir
vörðu sig, þeir sem þó voru nærri
þjóðbraut, með því að beita varkárni.
Eg get ekki látið vera, að álasa lækna-
stétt vorri fyrir slælega framgöngu f
þessi efni — afskiftaleysi þeirra um
það, að veikin færi um slt land, og
skeytingarleysi um hitt. að leiðbeina
almenningi svo, að hann gæti heldur
varið sig fyrir þessu meinvættisflagði.
Á víðavangi.
Heilsuhælismálið og Guöm.
Björnssoij. Dagur hefir talsvert rætt
um heilsuhælismál Norðlendinga und-
anfarið. Meðal annars lét hann þess
getið, að Guðm, Björnsson fyrverandi
landlæknir hefði af stjórninni verið
skipaður til að undiibúa framkvæmd
Berklavarnalaganna, og á öðrum stað
lét hann falla þau ummæli, að þess
bæri að vona, að Guðm. Björnsson
liti á mál okkar Norðlendinga. Nú er
Guðm. Björnsson að skrifa um málið
f Tfmann og Morgunblaðið. í Mgbl.
31. des. er ein af þessum greinum
Guðm., sem sýnir að vonin til hans
hefir ekki látið sér til skammar verða.
Skulu hér tekin upp nokkur ummæli
úr greininni, sem fjallar um þá grein
laganna, þar sem svo er fyrir mælt, að
sjúklingar geti fengið vist á sjúkra-
húsum, heilsuhælum og sumarhælum
barna:
>Bezt að segja sannleikann—þó hann sé
nú dálítið beiskur fyrir sjálfan mig: Það
var þegar berklanefndin sat á sínum rök-
stólum og átti svo oft tal við mig, þá
fanst mér eins og nefndinni, að önnur
>heilsuhæli< þyrftum við ekki — þ*ð á
Vífilsstöðum væri nóg,
En nú hefi eg setið yfir þessu málefni
í þrjá mánuði og meðal annars er mér
orðið það ljóst, að heilsuhælið mitt á
Vífilsstöðum er ekki nóg handa allri þjóð-
inni. Hef lengi hugsað mig um og litið í
allar áttir. og er nú alveg nýlega kominn
að þessari niðurstððu.
Það er bezt að segja sannleikann:
Vífilsstaðahælið er troðfult, einlægt troð«
j Leikfálaq Akureyrar. j
Fjalla-Eyvindur
sjónleikur í 4 þáttum eftir Jóhann Sigurjónsson, veröur að forfallalausu
leikinn laugard. og sunnudaginn 21. og 22 þ. m. í leikhúsi bæjarins.
Aögöngumiöar verða seldir í leikhúsinu báða dagana frá kl. 1 e. h.
og kosta kr. 3.00, kr. 2.50, kr. 2.00 og kr. 1.50
í sambandi við leikinn, viljum við taka fram:
1. Að við viljum mælast til þess, að foreldrar og forráðamenn láti ekki
börn sfn innan 10 ára aldurs sækja leikinn.
2 Að við leyfum okkur að vekja athyglí áhorfenda á þvf að vera
komnir stundvíslega f sæti sín áður en leikurinn byrjar, því þá verð-
ur dyrum salarins lokað. Sama gildir og þegar hlé er miili þátta.
Akureyri 19. janúar 1922.
Leikfélagsstjómin.
fult, og — það er meinið, eins og einn af
beztu læknum höfuðstaðarins sagði við
mig nýlega: Meinið er það, að nú verða
einlægt svo margir sjúklingar að bíða hér
í bænum mánuðum saman, bíða eftir því
að fá vist á Vífilsstöðum, Bezt að segja
sannleikann. Mér hefir missýnst og berkla-
nefndinni llka: krafa Norðlendinga um
heilsuhœli þar, er keiprétt.t'
En hvernig og hvenær við fáum því
máli framgengt — það má guð vita.
Og það er eitt — af mörgu, sem vefst
í huga mínum: Það er Austurland. Versta
berklalandið okkar. Mér finst eg þurfa
ofurlítið heilsuhæli þar líka.<
Af bréfi forsætisráðherrans, þar sem
hann fól Guðm. þetta undirbunings-.
starf, mátti ráða, að hann treysti
engum betur til staifsins Er þá von-
andi að þessi orð Guðm Björnssonar
verði ekki talin markleysa ein af þingi
og stjórn. Á Guðm. heila þökk okkar
Norðlendinga fyrir þessa drengilegu
játningu og stuðning þann, sem afstaða
hans hlýtur að veita okkur f þessu
velfarnaðarmáli.
Morgunblaðið hefir nýlega lapið
upp úr íslendingi dálftið af heimsku-
rugli hans um fyrirkomulag kaupfélaga,
þar sem hann er að benda Degi á, að
Eyfirðingar vilji »að kaupfélagi þeirra
verði breytt f svipaða átt og Kaupfél.
Þingeyinga — það fyrirkomulag tekið
upp, sem Sigurður á Felli, Jónas frá
Hriflu og ritstjóri Dags hafa kappkost-
að, að lagt yrði niður o s. frv < Kaup-
félagsmönnum er orðið það Ijóst, af
því sem Björn Líndal, Emar á Stokka-
hlöðum og Co hafa skrifað um saman-
burð á þvf tvenskonar skipulagi kaup
félaga, sem til er hér á lar.di, að
þessir herrar skilja hvorki upp né
niður neitt f þeim málum. Þeir eru sf-
feldlega að stagast á þvf, að ekki þurfi
annað en að taka upp sk pulag Þing-
eyinga, þá sé úti um alla skuldaverzlun
o. s. frv. Það þykir ekki lengur vinn-
andi verk eða ómaksins vert að sinna
þessu bulli þeirra, sem er sprottið af
misskilningi, þekkingarleysi og löngun
þeirra, til þess að koma Kaupiéi. Eyf.
fyrir kattarnef. En úr þvf að Þorsteinn
Gfslason ritstj. Morgunbl. lýtur svo
lágt, að flytja lesendum blaðs sfns
* Lctwrbr, Dags.
þetta bull, þá er hér með skorað á
hann, að sýna fram á, hvar og hve-
nær Sig á Felli, Jónas frá Hriflu og
ritstj Dags hafa kappkostað að skipu-
lag K, Þ, yrði lagt niður. Mætti
benda honum á fyrirlestur eftir ritstj.
Dags f Tfmariti S. í. S 15. árg. 2.
hefti, þar sem skipulagi K. Þ. er í
grundvallaratriðinu haldið fast fram.
Af reynslunni mætti álykta svo, að
Morgunblaðsliðinu gæti af eigin brjóst-v
viti tekist, að láta það blað verða sér
til minkunar, þó ekki græfi það svo
djúpt f sorann f fslenzkri blaðamensku,
að prenta upp úr sfðasta árgangi
íslendings.
Þingmálin og Einar. Á þingmáia-
fundinum á Grund þótti furðulegt að
Einar á Stokkahlöðum gekk á móti
þvf velferðarmáii héraðsins, að því sé
með lögum trygð læknishjálp eins og
öðrum hlutum þessa lands. Um Einar
var þetta lftil furða. Hann hlaut að
gera þetta, til þess að vera í samræmi
við sjálfan sig, eins og sagt var um
hann hér í blaðinu fyrir nokkru. Hitt
var meiri furða, að 5 menn aðrir
slæddust tii þess að ganga þannig á
móti velíerð héraðs sfns og hlýtur
það að hafa verið af einhverjum mis-
skilningi. Þegar innfiutningshöftin komu
til umræðu var vilji manna f þvf efni
svo eindreginn, að Einar stóð aleinn
cppi á móti Jafnvel greiddi Magnús Sig-
nrðsson kaupmaður á Grund atkvæði með
og lét ráða sfnu atkvæði augljósar
staðreyndir um nauðsyn innflutnings-
hafta, en ekki umhyggju fyrir erlend-
um verz'unareigendum, sem nota sér
aðstöðumun og gjaldeyrisokur sér til
fjárgróða meðan bankarnir eru hálf
farlama. Einar gerði tilraun, til þess
að slá um sig með töfraorði Björns
Lfndal þvf f fyrra: Frjálsir menn l
frjálsu landi, en það varð einungis til
þess, að gera hann að athlægi og
stóð á honum örfadrffan hvaðanæfa.
Fundarmenn töldu að íslendingar
mundu ekki bjarga sér á slagorðum
Bjöms Lfndal, heldur þyrfti nú að
taka á málunum eins og þau lægju
fyrir og horfast f augu við raunveru-
leikann.