Dagur - 11.05.1922, Page 1

DAGUR
kemur út á hverjum fímtudegi.
Kostar kr. 6.00 árg. Gjalddagi
fyrir t. júlí. Inuheimtuna annast
ritstjóri biaðsins.
V. ár.
Akureyri, llj maí 1922.
AFOREIÐSLAN
er hjá Jón! Þ. Dór,
Norðurgötu 3. Talsími 112,
Uppsögn, hundin við áramói,
sé komin til afgreiðslumanns
fyrir 1. des.

19. blaö.
9 Þ-E-I-R S-E-M B-Y-G-G-J-A i
íbúðarhús, verzlunarhús eða hvaða hús sein
er, þar sem hitunartæki þurfa, »mið8töðvar«-
vélar, ofna eða eldavélar, ættu að snúa
sér til undirritaðs.
Jón Stefánsson.
Talsími 94. Akureyri.
Smáki.
Huggun.
Finst mér oft, er þrautir þjá,
þulið mjúkt í eyra:
»þetta er eins og ekkert hjá
Öðru, stærra og meira!
Ekki um of.
Fold með dauðans hórga og hof
Og helga lffsins dóma
Gott er að drekka, cn elcki um of
Angan þinna blóma.
Ó Jónl
jón veit ekkert f sinn haus
Hvað á hann nú að segja.
Hann er orðinn orðalaus
Af að hugsa og þegja.
Sáttur.
Gesti þrátt var gramt við þig,
Græddi fátt á svörum,
Er nú sáttur samt við þig
Svarta nátt á förum.
Hvað er að tala um.
Enginn veit um annars hag
Og ait sem hann má veikja.
Hvað er að tala um dómadag
Duft, er vindar feykja.
Ástamál okKar..........
Fyrsta rökkurs út við ál
Eiga djúpar rætur
Aldin þroskuð ástamál
Okkar júlfnætur.
Veður upp á mann.
Austri veður upp á menn.
Eys til jarððr snjónum.
Norðri hleður ólmur enn
Ofsagarð á sjónum.
Dáinn-grafinn.
Suðri lengi sefur hér,
Svæflum gráum vafinn,
Vestri enginn veit hvar er,
Vísast dáinn, grafinn.
^(uka besefar.
Sá eg gjörla svartar tvær,
Sem hér við mér blöstu,
Aukaheimskur umfram þær •
Eiginlega föstu.
Utan og ofan við.
Hnfg eg grænni fold í fang,
Frjála úr greipum sorpsins,
Fyrir utan gauragang,
Gný og skvaldur þorpsins.
Aústurinn.
Fékk, er nætur fjötra sleit
Flóð af sólarvogi,
Drjúgan skvett hin dökka sveit
Dags úr austurtrogi.
Nest-i.
I.átið okkur lífsnest fá,
Er létt sé á að halda,
Við erum þreyttir þessu á
Þunga, stirða, kalda.
Mœlikvarðinn.
Hvorki á lffs né liðinn þann
Lagður varð hinn svarði,
Gáfnaramma rfkismann,
Rétti mælikvarði.
7. P.
• é
Oræfasveit,
• /
Óþarft er að vfsu að lýsa landfræði-
legri legu hennar eða hvernig henni
er fyrirkomið á »kortinu,« umgirt á
fjóra vegu: hafnlausu hafi á aðra hlið,
en Öræfajökli á hina og til enda:
söndunum miklu, Skeiðarár- og Breiða-
merkur.
En um ásigkomulagið, hið innra eða
öllu heldur hætti og venjur manna
þar, það er ef til vill að sumu leyti
ekki öllum jafn kunnugt, en einmitt
þetta gæti þó gefið tilefni til ýmissa
athugana.
Náttúran, sem þar mætti nefna aðal-
húsbónda á heimilunum eða þó að
m.kosti þar mjög miklu ráðandi, er að
vísu all-hörð og beimtar síöðugt not-
aðan tíma, — jafnt og þétt, — en
slður með stór-áhlaupum, hún geldur
lágt kaup og lofar litlu, en efnir það
alt, vonum fremur, ef að skipunum
hennar og bendingum er hlýtt—nokk-
urnvegin takmarkalaust, en veitir engar
»undanþágur< hvað sem f boði er, og
hver seifi f hlut á. En hún sveltir
heldur aldrei bjú sfn, ef þau fara að
ráðum hennar, en krefur af þeim spar-
semi og nægjusemi.
Tfðar kaupstaðarferðir og langferða-
lög er henni lftið um gefið. nema f
brýnustu nauðsyn sé og við ferða-
mennina er hún ekki sfður kröfuhörð.
Heimtar af þeim mikið þol og þraut-
seigju og þá ekki sfður aðgœtni við
vötn og jökulsprungur. En þetta er
nú annars auðráðið af staðháttunum»
Hitt er e. t. v. ýmsum miður kunnugt,
að völskurnar hafa enn ekki lagt leið
sína yfir torfærurnar og inn f þessa
sveit (Öræfin) og er það skiljanlega
mikiis virði fyrir þetta hérað. Hitt er
þó enn merkilégra,— þó að sumu leyti
sé nokkuð hliðstætt við hitt (með
völskurnar) — að talið er að menningar-
spillingin hafi heldur ekki enn flutst
þangað, að neinu leyti — og því til
sönnunar er það haft, að munnleg
ummæli eða loforð Öræfinganna sé í
flestum tilfellum eins góð — ef ekki
betri en vottfastir samningar frá sum-
um öðrum stöðum á landi voru.
P.
Laufey og Hrefna Ágústsdætur.
»Hvít er hreinust lilja,
hvít ert þú sjálf sem mjöllin.<
B. Th.
Hjónin á Sflastöðum í KræklingahUð
urðu fyrir þeirri sorgt að missa tvær
dætur sínar með tæpu tveggja ára
millibili. Þær voru báðar á blómaskeiði,
er þær féllu frá. Hvíti dauði var þar
að verki. Hrefna — sú systirin, sém
lést síðar—andaðist 14. f. m. Jarðarför-
in fór fram að Lögmannshlfð 25. s. m.
að viðstöddum fjölda fólks.
Við fráfall þeirra systra er höggið
skarð í hóp ungra meyja sveitarinnar.
Þær voru báðar hinar mannvænleg-
ustu. Fríðar sýnum og gæddar góðum
hæflleikum. Þær höfðu opið auga fyrir
öllu því, sem fagurt er og gott og
unnu þvf. Þunga sjúkdóms krossinn,
sem lagður var á þeirra ungu herðar,
báru þær án möglunar. Foreldrarnir
bera missi sinn með þeirri hugprýði,
sem trúaröryggið eitt getur veitt.
Ungmenni, sem fellur frá 1' blóma
lffsins, má Hkja við blóm. Blóminu
skýtur upp úr moldinni. Það hækkar,
þroskast og springur út. Það nýtur
unaðar vorsins og hásumarsins. Veitir
öðrum yndi með, fegurð sinni og angan
og fölnar og fellur. Æfi beggja er
stutt og fögur.
»Rödd dauðans er sterk, en rödd
lffsins cr sterkari« sagði presturinn
meðal annars, f fallegu ræðunni, sem
hann fiutti við útför systurinnar, sem
sfðar dó. Já, rödd lífsins er sterk.
Hún hljómar til vor frá himni og
jörðu. Það er hún sem kallar, þegar
vér fæðumst í þennan heim. Það er
hún sem kallar, þegar vér förum héðan.
Það er allt lff — líf lif.
Gott er að lifa
Guðs að boði.
Með ástúð í hjarta
til alls, sem lifir.
Inndælt að deyja
ung og hrein.
Fullkomnun öðlast
í fegra heimi.
Guðrún Jóhannsdðtlir.
Ásláksstöðum.
Erfðaskrá.
• hjónanna
Þorvalds og Róru Thoroddsen.
---i----
Þau hjónin Þorvaldur prófessor og
frú Þóra Thoroddsen hafa gert merki-
lega erfðaskrá og géfið meginhluta af
eigum sínum til ýmsra íslenzkra stofn-
ana. Hefir executor testamenti, Jón
Krabbe utanríkismálafulltrúi leyft að
birta þau ákvæði erfðaskrárinnar, sem
fjalla um gjafir til opinberra stofnana,
en hin, sem segja fyrir um styrki eða
gjafir til einstaklinga, verða ekki birt.
Fyrst er f erfðaskránni mælt svo
fyrir, að Landsbókasafn íslands skulí
eignast allar bækur Þ. Th. aðrar en
þær, sem ritnar eru á fslenzka tungu,
svo og handrit hans öll, fullgerð og
ófullgerð. Safn hans af fslenzkum bók-
um skal seljast í Reykjavfk.
Þar næst fær Þjóðmenjasafnið f
Reykjavfk þessar gjafir: gullmedalfur
Þ. Th, og gullúr hans frá landfræð-
ingafélaginu í Lundúnum, gullúr Pét-
urs heitins Péturssonar biskups og
doctorshring hans og signethring Þ.
Th. (frá 1636). Ennfremur fær Þjóð-
menjasafuið öll málverk frú Þ. Th. og
aðrar veggmyndir þeirra hjóna, mál-
verk og ljósrayndir, bréfasafn frú Þ.
Th. rissbækur hennar og þvf um Hkt,
skrifborð hans og húsgögn og handa-
vinnu frúarinnar, eftir óskum, sömu-
leiðis útskorna muni aila, stóra rauða
kistu frá Staðarfelli og gamla kom-
móðu frá Hrappsey
Þá eru ákvæði um stofnun tveggja
legata, jafnstórra og segir executor
testamenti, að þau muni hvort um
sig neraa 50 þúsund kr., eða þar um
bih
Öðru skal varið til útgáfu fslenzkra
rita um landfræði íslands, jarðfræði
þess og náttúrusögu; en ef engin
slík rit bjóðast, sem að dómi legat-
stjórnar þykja útgáfu verð, þá má verja
féþvf, sem fyrir liggur, til útgáfu ritgerða,
er styðjast við sjálfstæðar rannsóknir á
sögu og bókmentum íslands á sfðari
öldum, eftir 1262, og einnig vel skrif-
aðra alþýðlegra ritgerða um almenna
náttúrufræði. Einnig skal á kostnað
legatsins gefa út óprentaðar ritgerðir
eftir stofnanda þess, og þegar frá Hð-
ur einhver af stærri ritverkum hans,
1