Dagur - 14.07.1922, Blaðsíða 3

24. tbl.
DAOUR
83
F r é 11 i r.
Goðafoss kom bingað á sunnudag-
inn og fór aftur á mánudag. Fjöldi
farþega var með skipinu: Meðal þeirra
voru frá útlöndum: Sig. Bjarnason og
Rögnv. Snorrason kaupm. Akureyri,
Kristj. Gfslason kaupm. Sauðárkrók.
Ásgeir Jónsson áveitufræðingur Sveins-
stöðum í Húnavatnss. Frá Seyðisfirði:
Ingimar Eydal og frú. Indriði Helga-
son rafmagnsfræðingur. Frá Vopna-
firði: Marteinn Bjarnason á ieið til
Önundarfjarðar, til að taka þar við
kaupfélagsíorstöðu. FráHúsavfk: Þór-
arinn Stefánsson bóksali, Jóhannes
Þórkelsson Syðra-Fjalli og kona hans
Svafa Jónasdóttir. Sigurður Egilsson
frá Lakamýri. Frá Kópaskeri: Krist-
inn og Sæmundur Kristjánssynir frá
Leirhöfn. Með skipinu tóku sér far
séra Geir Sæmundsson, kennararnir
Guðm. Bárðarson, Árni Þorvaldsson,
Lárus Bjarnason og Lárus J. R'st og
sá sfðast taidi til Amerfku þó aðeins
snögga ferð.
17. júní. Eins og að undanförnu
gengst U. M, F. Akureyrar fyrir há-
tíðahaldi 17. júnf n. k. Hefst það
með skrúðgöngu af innri haínarbryggj-
unni, út eftir bænum og upp á leik-
vang félagsins, þar sem aðal hátfða-
svæðið verður.
Þar fer fram söngur, hornablástur
og ræðuhöld ásamt ýmsum fþróttum.
Er nú verið að byrja, að undirbúa
hátfðasvæðið. Byggja skála mikinn til
veitingasöiu, dans- og glfmupall o. fl.
Merki verða seld allan daginn og
rennur ágóðinn af þeirri sölu ásamt
veitingasölunni óskiftur í Heilsuhælis-
sjóð Norðurlands.
Ættu bæjarbúar að fjölmenna á
hátfðina og öli félög bæjarins að fylkja
sér undir fána sfna á innri hafnar-
bryggjuna 17. júní. ^
Gríma heitir unglingsstúlka, sem
kom frá Danmörku með Goðafossi sfð-
ast. Hún er óskilgetin dóttir Jóhanns
skálds Sígurjónssonar. Mun hún hafa
komið hingað fyrir hvatningar og
stuðning Sigurðar Bjarnasonar og
Ásg. Péturssonar enda ekki haft irá
öðru en umkomuleysi að hverfa. Má
það vera fagnaðarefni að mega taka
á móti þessu barni útlagans, er hún
nú freistar, hvort föðurþjóð hennar hefir
betra að bjóða en móðurþjóðin.
Landbrjótur* (þúfnabani) kom með
Goðafossi og er þegar tekinn til starfa.
Með vélinm kom þýzkur véiíræðingur
Georg Wacker að nafni^ sá sem sfð-
astliðið sumar kom upp til Reykja-
vfkur með íyrstu vélinni. Við vélina
vinna ennfremur Sigurður Egiisson frá
Laxamýri og Friðgeir H. Berg frá Hoft*
Frá KaupmannahÖfn kom með
Goðatossi sfðast frú Ástrfður Sörensen
systir Bjargar konu Jónasar Sveins-
sonar irá Uppsölum, eftir tólf ára
dvöl erlendis. Hún fór áieiðis til
Skagafjarðar, með skipinu.
' Menn hér nyrðra sætta sig ekki við orð-
ið »þúfnabani.< Telja það atkvæðaiítið
nafn og rangnefni. Landbrjóíur er hressi-
legra nafn og gustmeira, sbr. mölbrjótur
ísbrjótur o. s. frv,
ólafur Friðriksson kom með
Goðafossi frá Seyðisf. og flutti fyrir-
lestur f Samkomuhúsinu samdægurs
um Jafnaðarstefnuna og Alþýðuflokk-
inn á íslandi. Var erindi hans langt
og snjalt en stórskemt með langri
viðbót um trachom-málið sæla. All-
mikil ástæða væri tii þess að gera
athugasemdir við erindi Ólafs, en
getur ekki orðið gert hér að sinni.
Hann fékk fjölda áheyrenda og góða
áheyrn, þegar frá er talið muldur eins
manns fram við dyrnar á svöiunum,
sem virtist vera að halda nokkrum
sálum í réttri trú gegnum storminn,
sem af Ólafi stóð. Er slfkt ósiður
mikill, hver sem f hlut á.
Konungskoman er nú sýnd í Bíó
hér f bænum. Verður sfðar minst á
þá mynd.
Ritstjóraskifti urðu nýlega við blað-
ið Frani á Siglufirði. Sophus A. Biöndal
lét af ristjórn en við tók Jón Jóhannes-
son bóksali.
Dánardœgur. Látinn er 2. þ. m.
á heimili sfnu, Steinnesi f Húnavatns-
sýsiu, prófastur Bjarni Pálsson 63 ára
gamali. .Meðal barna hans, sem eru 10
á lífi, er frú Ingibjörg kona Jónasar
Rafnars, læknis, á Akureyri.
t
Filippía Ó. Pálsdótfir.
Þegar oss berst banafregn vina og
góðkunningja, þá er það ætíð svo, að
að oss verður bæði að hryggjast og
fagna. Þannig varð mér um geð, er
eg frétti brottför konu þeirrar, er eg
vildi með örfáum orðum minnast. Hún
hafði meiri hluta æfinnar dvalið f sveit
minni og þó hún væri mér eldri áð
árum og reynslu, þá bar eg þó gæfu
til að kynnast henni og hafði sú kynn-
ing þau áhrif á mig, að þau munu
ekki brotgjörn verða, þó árin og ó-
minni yfir mig færist. Granni minn
sagði mér frá tilveruskiftum konunnar
hugdjörfu og hóglátu. Eg stóð á engi
og studdist við orfið, en vinnan féll
mér úr höndum ósjálfrátt. Eg settist
á þúfuna, er næst mér var og nam
mér íand f fortfðinni um stund. Minn-
ingarnar streymdu fram f huga mfnum
hver af annari, Það var hún — hún
Filippfa, sem bar einusinni háifvættar
bagga yfir torfarinn fjaiiveg. Það var
hún, sem tók samán 20 hesta heys
í þur-sæti á hálfum degi. Það var
hún, sem vann nótt með degi alloft,
til þess að geta komið fram á leið
föðurlausum börnum sínum. Og svo
sagði hún mér eitt sinn, að sængur-
klæði sfn hefði hún þá tekið og selt
þau til þess að geta greitt meðgjöf
með einu barni sfnu. Lá sjálf við
tötra. Slfk er oft fórnfýsi móðurástar-
innar. Og það var þessi látna vinkona
mfn, sem eitt sinn veitti mér harð-
vftuga ofanígjöf, þegar eg eins og
framhleypinn heimskingi efaðist um
tilveru guðs.
Engin var Filippfa útsaums eða
knipplingakona, en hún kunni einkar-
vel að nota rokk og prjóna og einnig
að beita orfi og hrffu og yfirleitt
kunni hún mæta vel, að nota starfsþol
sitt til hagræðis og búþrifa.
En svo bilaði heilsan og undanfari
dauðans gerði vart við, sig og allmörg
árin sfðustu var rekkjan hennar helsti
dvalarstaður. Strfðsvöllur sá er ekki f
augum alþjóðar og naumast mun hann
merktur á landabréfum. Og nöfn þeirra
er heigja strfðið miili blundvoðanna um
margt ár sjást sjaldnast rituð á himni
sögunnar og andlát þeirra berst ekki
jarðarskauta á milli, þegar hetjan er úr
hópi hins óbreytta almúga. Og svo
mun fara um hana, er orðið hefir þess
valdandi, áð eg hreyfði stflfærum raót
venju. Eg ætla ekki að greina hér
fæðingardag hennar eða dánarstund.
Ekki heldur verður rekinn hér æfi-
ferill hennar að öðru leyti eða frekar,
en þegar er gert. Álft það minsta þýð-
ingu hafa. En þannig vildi eg talað
hafa að líf ágætrar konu gæti orðið
okkur,. sem enn lifum, Ijóst og lifandi
dæmi þess, hverju sá orkar, er undir
Kristsmerkjum gengur. Jafnvel þó sú
gátan virðist mörgum torfær og ekki
lfkleg til farsælla ferðaloka.
Um það eru nú á dögum skiftar
skoðanir, hver leiðin sé Ifklegust til
góðrar niðurstöðu og margur er sá
sem kvikar á stefnunni. Nokkrir snúa
viti sfnu andsælis og álfta, að f hinar
eilffu tjaldbúðir megi öllum megin
ganga.
Ekkert slfkt menningarfát sást á
þér, Filippfa. Beinleiðis braust þú
áfram mót éli hvprju. Sá er vitinn
háreistur og lýsandi mjög, er lýsti
þér á leið þeirri, er oft virðist svo
ógreið og myrk.
Þökk, Filippía, fyrir ágæta viðkynn-
ingu. Þökk fyrir hreinskilnina alla og
velunnið starf. Vfst muntu nú með
guði dvelja. Það veit trúa mín.
Runólfur í Dal.
9
A víðavangi.
Hrakför Mbl. Ritstj. Mbl. Þorsteinn
Gfslason varð fyrir þvf óláni, að tala
heldur ógætilega um Samb. ísl. Sam-
vinnufél. Furðar marga á þessu um
svo aldraðan mann og reyndan og
þykir, sem lengi muni geta borið út
af góðum árangri f uppeldisskóla lffs-
ins, úr því að Þ. G. misleggjast svo
hendur enn f blaðamenskunni. S. í. S.
höfðaði skaðabótamál og heimtaði
200 þús. kr. Þ. G. sá sitt óvænna
og þorði ekki að hleypa til skipbrots
f málinu, lfklega af ótta um, að Mbl.
eigendurnir mundu yfirgefa sig á
strandstaðnum einan og uppiskroppa,
Hann tók þvf það ráð, kaupmönnum
til ósegjanlegs hugarangurs og kinn-
roða, að taka aftur og biðja fyrirgefn-
ingar á ummælunum. Er það f annað
eða jafnvel þriðja sinn, sem þetta
stóra blað svínbognar í óréttmætum
árásum á Sambandið. Þvflík hneisa
hefir enn ekki heut ritstj. samvinnu-
blaðanna, þó yngri séu og óreyndari.
Sannast þar annað tveggja að árásir
samvinnublaðanna á kaupmenn eru
ekki jafnmiklu meiri en árásir Mbl.
og ísl.-liðsins á samvinnumenn, eins
og sfðarnefnd blöð eru sffelt að halda
fram, ellegar að' árásir samvinnubl.
eru á rétti bygðar. En kaupm. eru
sagðir reiðir Þ. G. fyrir frammistöð-
una og er sagt um iitla stjórnmála-
barnið Lárus Jóh., að hann sé nú
reiðari við Þ. G. heldur en Jónas frá
Hriflu og mun þá langt jafnað.
Bardagaferð Mbl. er sú sama og
ísl. f kosningasókninni. Hún er sú, að
vefja merg málsins innan í ógurlegan
ósannindaelg um það hvernig B-lisl-
inn hafi orðið til. Það vilja blöð þessi
gera að höfuðatriði f kosningunum.
Mbl. 18. maf s. I. segir um þetta:
»Þá var gengið á fund Síg. Sigurðs-
sonar (ráðunauts) og hann þrautbeðinn
með miklum eftirgangsmunum að þiggja
annað sæti á listanum.< Næsta dag
leiðréttir svo blaðið þetta og segir að
þessi ummæli hafi verið bygð á mis-
skilningi! í viðtali við Sigurð. Vonandi
er þó Sigurður ekki myrkur í máli
um þessa hluti. Hitt er fremur hægt
að skilja að Þ. G. hætti til að mis-
skilja á vissan hátt orð og sagnir um
B.-listann. Ef til vill sýnir 8. júlf n.
k., að hann og þeir herrar hafa mis-
skilið fleira f sambandi við þessar
kosningar.
Sannanir ísl- Ummælin, sem ísl.
segir að sér sé ljúft að sanna, voru
þess efnis, að margir Framsóknar-
flokksþingmennirnir væru sáróánægðir
með að hafa Jónas frá Hrifiu efstan á
B. Iistanum, að sumir þeirra hafi blátt
áfram neitað að styðja listann fyrir
þessa sök og að Jónas hafi verið f
undirbúningsnefndinni og ráðið einn
öllu um mannavalið. Sannanir Tryggva
eru svo þær, að vitna f ósönn um-
mæli þriggja sunnanblaða, tvo ðnefnda
þingmenn úr Framsóknarflokknum og
Vm. þetta kallar hann góðar heim-
ildir. Þeim, sem lesa ísl., skilst, að of
hörð væri sú krafa á hendur ritstj.
h ns, að ætlast til þess af honum, að
hann sanni ummæli annara blaða. Og
enginn mun öfunda hann af þeirri
ánægju, sem honum er það að sanna
mál sitt með slíkum ósönnuðum um-
mœlutn. Nú verðnr að krefjast þess af
honum, að hann nefni blöðin öll og
þingmennina, ella veri og heiti ósann-
indamaðnr af fleipri sfnu. Einkennilegt
er það að ísl. telur Vm. nú vera
slíka fyrirtaksheimild, eftir það sem á
undan er gengið, og minnir það á
málsháttinn: >SjaIdan brestur óþrifna
konu áhald.<
B.-listíntj og jafnaðarmenn. Mbi.
finnur sér margt ýmist til skapýfingar
eða hugarhægður. Eitt meðal annars,
sem erfitt er að vita hvorum skap-
brigðunum muni valda, er það, að
Ólafur Friðriksson sé nú sem ákafleg-
ast að safna atkvæðum fyrir B.-list-
ann og ætli sjálfur að kjósa þann
lista. Ekki er mikili vafi á þvf að
þetta segir Þ. G. móti betri vitund
og að þetta er aðeins mishepnuð til-
raun hans að gera sig heimskan f
augum kjósenda. Hinsvegar gæti þessi
tilraun valdið þvf, að sfður yrði trúað
nokkru orði þess manns í þessum
kosningum, sem gerir sig svona beran
að gálauslegri meðferð á sannleikanum.
Annars er þetta í nokkru samræmi
við stöðugan þvætting um samband
Jónasar frá Hriflu og jafnaðarmanna.
Rógtungur, sem ekki treysta sér til
að ganga beint framan að honum og
beita sæmilegum vopnum, vegna vfsra
hrakfara, beita þesskonar baknagi, til
þess að tortryggja Jónas f augum
bænda. Þeim þykir sannleikurinn um
Jónas ekki þjáll f meðferð eða lfklegur,
til að vinna Jónasi geig. — Fyrir
nokkru var honum borið á brýn að
hann hefði verið einn af upphafsmönn-
um f togaraverkfallinu. Ágreiningur-
inn reis út af iifur, sem hásetarnir
Ritstjóri: Jónas Þorbergsson.
Prentsmiðja Odds Bjömssonar,
/