Dagur - 05.10.1923, Blaðsíða 3

43. tbl.
DAOUR
157
menn bæjarins kölluðu landaukann
>Nýja ísland« og gerðu gys að.
Ágreiuingur reis út af því, að M.
Kr. tók efni í uppfyllinguna í brekk-
unni þar fyrir ofan. Var gerð til-
raun að stöðva M. Kr, í verkinu
og urðu úr illdeilur og málaferli.
Óttuðust þeir, er fyrir illdeilum
þessum stóðu, að landið myndi
hrynja fram, ef hróflað væri við
brekkunni. En M. Kr. lét ekki þok-
ast og vann hann glæsilegan sigur
bæði í málaferlunum og á viðfangs-
efnitju, eins og merkin sína.
„ , . .1 Petta varð upp-
HjtnarbrKgm^ | haI að afskiflum
M. Kr. af bryggju-
málum bæjarins. Hann var snemma
kosinn í bæjarstjórn og sat þar
lengst af,'meðan hann var búsettur
í bænum. Hann Iagði mjög mikið
á sig í þarfir bæjarins. Óhætt mun
vera að fuilyrða, að enginn núlifandi
borgari á Akureyri hafi unnið jafn-
mikið fyrir það bæjarfélag eins og
M. Kr. meðan hann var í bæjar-
stjórn. Allir, sem starfaö hafa í
nefndum, vita, að þarhlaðast störf-
in jafnan frekast á fáa menn, þá
kjarkmiklu, úrræðagóðu og vinnu-
sömu. Reyndin var sú að M. Kr.
var kosinn í erfiðustu nefndirnar
og þar hlóðust á hann erfiðustu
verkin. Kunnugir telja, að hann
muni þá hafa eytt hálfu starfsafli
sínu í þjónustu bæjarinsár eftir ár.
Eftir að bygðin tók að vaxa á
Torfunefi og Oddeyri, varð óhent-
ugt að hafa ekki bryggju í miðjum
bænum. Var þá ráðist í bryggju-
gerð á Torfunefi. En mistök urðu
á verkinu og bryggjan hljóp fram
af marbakkanum og hvarf í hafið.
M. Kr. tók þá sem hafnarnefndar-
maður málið í sínar hendur og urðu
þá umskifti. Var þá reist hin trausta
bryggja, sem er ein af mestu nytja-
framkvæmdum Akureyrar. Vegna
hennar er bænum og umhverfinu
trygð ein hin ód/rasta bryggjunotk-
un, sem til er á landinu. Er engin
leið fyrir þá menn, sem eiga einka-
bryggjur, að skattleggja bæjarfél-
agið óhæfilega, eins og sumstaðar
gerist.
ValnsUUskn | „“ur:
eyri og Oddeyri
byrjuðu að leiða
vatn úr brunnum í bæjarlandinu
heim í bæjarhluta þessa, urðu á
því margskonar mistök. Vatnið var
of lítið og þraut tímunum saman.
Var þá leitað nýrra úrræða. Ráð-
lögðu verkfræðingar helzt að taka
vatn í Vaðlaheiði og leiða yfir á
Leirunni. Þótti þetta snjaliræði. En
M. Kr. taldi þetta óráð. Brim og
straumvatn myndi grafa frá vatns-
pípunum, ís gæti grandað þeim og
óhægt eða ógerlegt að koma við
aðgerðum langa tíma að vetrinum
til. Hélt hann fast fram, að vatn
hlyti að finnast í bæjarlandinu
eða í Hlíðarfjallinu og mætti þann-
ig tryggja bænum vatn til fram-
búðar. Pessi leið var farin og fór
eins og M. Kr. hafði spáð. Heíir
Akureyri nú ágæta vatnsleiðslu úr
Hlíðarfjallinu.
farðakaup
bœjarins.
Rœktunar■
lán bœja.
Akureyri er nú mesti
landbúnaðarbær á ís-
landi. Bærinn á mikl-
ar landeignir þvert upp
til fjalla og inn Glerárdal. Pessar
jarðeignir eru nú orðnar bæjareign:
Eyrarland, Barð, Hamarkot, Kotá,
Naust, Kjarni, Bandagerði og Mýr-
arlón. Land þetta nota bæjarbúar
til gras- og garðræktar. Sumt
er selt borgurunum á erfðafestu,
sumt er til sameiginlegra nota. í
landi þessu tekur bærinn verulegan
hluta af eldsneyti sínu. Jarðeignir
þessar eiga verulegasta þáttinn í
velgengni bæjarins. Hið víðáttu-
mikla land er enn þá hvergi nærri
hagnýtt og með skynsamlegum að-
ferðum mun hagnýting þess jafnan
geta varnað verulegum skorti í
bænum og í framtíðinni mun land-
búnaður verða ein meginstoð bæj-
arfélagsins.
Á dögum Páls Briem var skipu-
lagi komið á landeignamál bæjar-
ins, notkun landsins og ákveðin
vegastæði. Áttu þeir Páll og M. Kr.
mestan þátt í að koma því skipu-
lagi á. M. Kr. hefir jafnan staðið
framarlega í flokki í þessari land-
eignapólitík bæjarins. Og nú nýlega,
þegar hann vissi, að Staðareyjan
losnaði úr ábúð, fór hann til stjórn-
arráðsins og fór fram á, að Ákur-
eyri fengi eyjuna til leigu eða kaups.
Trygði hann bænum þegar í stað
forgangsrétt.
M. Kr. hefir lagt
mikla stund á að afla
þurrabúðarmönnum
í kauptúnum, ræktunar-
lán. Á hagkvæmum lánskjörum til
slíkra hluta hefir verið mikill hörg-
ull. Broslegt var það, að á þingi
1921 tókst Bjarna frá Vogi að út-
vega einstökum manni, Siefáni frá
Hvítadal, til ræktunar fé, er nam
tvöfaldri þeirri upphæð, sem þingið
ætlaði öllum þurrabúðarmönnum í
landinu. Fram að síðasta þingi hafa
verið veittar í þessu augnamiði að-
eins 5000 kr. lánsheimildir. Á síð-
asta þingi tókst M. Kr. að fjórfalda
þessa upphæð. Eru nú veittar á
einu ári 20 þúsund kr. í þessu
augnamiði. Pessi starfsemi M. Kr.
í þarfir bæjarfélaganna stendur í
sambandi við reynslu hans á Ak-
ureyri. Hann vili að bæjarfélagið
eða einstakir borgarar bæjarins geti
ræktað sér tún og garða, svo að
þeir hafi þar einskonar baktryggingu
gegn atvinnuskorti og óstöðugleik
á vinnumarkaðinum. Vegna þessa
skilnings M. Kr. og annara góðra
borgara Akureyrar á framtíðarheill
bæjarins, er hann nú þegar orðinn
fremsti landbúnaðarbær á öllu land-
inu. Er enn mikið óunnið í þessu
efni og á bærinn þar fyrir sér mikla
framtíð. Pegar nú að því rekur, að
dökka bliku atvinnuleysis og hall-
æris dregur upp yfir höfðum verka-
manna í Reykjavík og öðrum land-
eignalausum kauptúnum landsins,
nær sú óáran aðeins að litlu leyíi
til Akureyrar vegna landeignanna.
Slíkar varnir gegn ógæfu og skorti
eiga bæjarbúar að þakka M. Kr. og
öðrum góðum borgurum þessa
Postulínið
margeftirspurða er komið aftur.
12 teg. af bollapörum
Kaffikönnur,
Súkkulaðikönnur,
Mjólkurkönnur,
Sykurker og rjómakönnur,
Brauðföt og diskar,
Skálar o. m. fl.
Notið tækifærið og kaupið ódýra, vandaða og
fallega vöru meðan hún er fáanleg.
Kaupfél. Eyfiiðinga.
TilKynning
Pann 13. Október n. k. kl. 12 á hádegi verða fjórir menn
kosnir í niðurjöfnunarnefnd bæjarins, í stað þeirra Friðjóns Jens-
sonar læknis, Hallgríms Davíðssonar verzlunarstjóra, Jóns Krist-
jánssonar húsgagnasmiðs og Kristjáns Helgasonar verslunarmanns.
Ennfremur fer þá og fram kosning á tveim endurskoðendum
bæjarreikninganna, í stað þeirra Einars J. Reynis bókhaldara og
Tómasar Björnssonar kaupmanns.
Framboðslistum sé skilað til formanns kjörstjórnar fyrir kl. 12
á hádegi þann 11. Október.
Bæjarstjórinn á Akureyri 27. september 1923.
Jón Sveinsson.
bæjar, sem hafa stýrt málum bæj-
arins með framsýni og drengskap
meðan verið var að koma í kring
þessu góða skipulagi.
f r é 11 i r.
Leiðarþingiö í Vík. Síðasta íeiðar-
þing J J. 5. landsk. þm. tór tram í
Vik i Mýrdat á lyrra sunnudag. Helztu
andstöðugarpar hans úr Rvik komu
austur þangað og voru andstæðing-
arnir mjög hðsterkir. Af hendi sam-
vinnumanna héldu uppi svörum
J. J. og Lárus Helgason. Að Jónasi
trá Hnflu sóttu margir menn en hann
hélt hlut sínum einn á móti mörgum.
Einkum veittust að honum Bjarni frá
Vogi, Jón Magnússon, G sli Sveinsson
og Eggert Ciaesen. Alls er sagt að
Jónas hafl talað t 7 kl.st. enda stóð
lundurinn mjög lengi. Þykir i mikið
ráðist og vei af sér vikið að bjóða
mörgum helztu andstæðingum slnum
til slikrar hólmgöngu, sem J. J heflr
gert á þessum leiðarþingum.
I
Landsmálafundir. Þingmannaefni
Framsóknaiflokksins boðuðu til lands-
málatunda i Fram-Eyjaflrði og var sá
tyrri haldinn i Saurbæ ( fyrradag en
hinn slðari að Þverá i gær. Saur-
bæjariundurinn var einkum ijölmennur
og fjörugur. Urðu snarpar ræður milli
þingmannaefnanna annarsvegar, eink-
um Bernharðs og Stefáns i Fagraskógi,
en hinsvegar gerðu kjósendur mót-
frambjóðendum crfitt fyrir með spurn-
ingum. Var vörn frá þeirra hendi og
hún frempr iitil. Þverárfundurinn fór
að öllu svipað fram og báðir vel.
Sigurður Ein. Hliðar hafði einurð og
hreinskilni til að kannast við það, að
hann biði sig fram móti Framsóknar-
flokknum og vænti sér ekki stuðnings
af honum. En hann taldi sig f ætt tii
Bændadeildar Mbi. J. Sigurðssonar á
Reynist., Þórarins á Hjaltabakka,
Bjöms á Rangá o, s. frv. Taldi hann
að úr þessu efni væri f þann veginn
að myndast flokkur, sem hann ef til
vill yrði f, en sem stæði væri hann f
þessum pólitiska hrærigraut. Þótti
Sigurði farast drengilega, sem hans
var von og vísa en ekki mun hann
hafa aukið traust kjósenda á hæfileik-
um sfnum til þingsetu. Framkoma
Stefáns f Fargraskógi var öll ódjarf-
legri. Lagði hann nú sem áður stund
á það, að vekja meðaumkun kjósenda
með sér út af þvf að hann hafi orðið
fyrir hrakningi af Framsóknarflokknum
og blöðum flokksins. Reyndi hann að
láta lfta svo út, sem engin ástæða
væri frá sinni hendi fyrir þvf, að hann
er áiitinn óflokkshæfur, þar sem með-
þingmaður hans er álitinn einhver
traustasti maður flokksins og heldur
þó fuliri einurð og fuiiu áliti kjós-
enda sinna. Reyndi Stefán að réttlæta
þau sakarefni, sem Dagur hefir drepið á.
Verður ef til vill sfðar greint frá
spurningum, sem lagðar voru fyrir
þingmannaefnin og svörum þeirra.
Enginn mun gerast svo djarfur að
mótmæla þvf, að fylgi Framsóknar
var mjög eindregið á fundum þessum
og þó eindregnara í Saurbæ.