Dagur - 22.07.1926, Blaðsíða 1

DAOUR
kemnr úf á hverjnm flmtn-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Ojalddagi fyrlr 1. júlí. Inn-
helmtuna annast, Árnl
jóhannsson I Kaupfél. Eyf.
IX. ár.
Afg r eiðsIan
er hjá Jónl I>» Þór,
Norðurgötu 3. Talslmi 112.
Uppsðgn, bundin við áramót
sé komin til afgreiðslumanns
fyrir 1. des.
Akureyrl, 22. júli 1926.
32. bla&.
Skipulag
Kaupfélags Eyfirðinga.
Ot af ummœlum blaðsins i 17.
tbl. um tillögu, er kom fram á sið-
asta aðalfundi Kaupfélags Eyfirðinga
frá endurskoðendum pess og sem
snerti vissan pátt í skipulagi félags-
ins, hefir blaðinu borist frá endur-
skoðendunum svofeld
„Jleiðréiting.
í frásögn yðar af síðasta aðalfundi
K. E. A, er birtist i 17. tölubl.
Dags p. á. gefið pér í skyn, herra
ritstjóri, að við endurskoðendur höfum
lagt til á fundinum, að hotfið væri
að hálfu leyti frá pví, að reka fé-
lagiö á peim grundvelli, sem pað
var reist á fyrir 20 árum. Þessa
ályktun orðið pér fremur óljóst, eins
og pér séuð hálfsmeikur við að
láta hana sjá dagsijósið, en pykist
byggja hana á tillögu, sem við
hefðum komið fram með á fundínum
pess efnis, að iéiagið tæki upp pá
reglu að selja kornvöru meö kostn-
aðarverði gegn peningaborgun út
i hönd.
Þar sem pér virðist hafa misskihð
pessa tillögu, óskum við eftir að
pér birtið í næsta tölubl. Dags eftir
farandi leiðréttingu.
Við pessi ummæii yðar er nú
fyrst og fremst pað að athuga, að
viö komum aldrei fram með til-
lögu um, að félagiö skyldi selja
kornvöru með kostnaðarveröi, heldur
komum við fram meö tiliögu um
að tekið skyldi til aihugunar, hvort
ekki mundi hagkvæmt, að féiagið
tæki upp pá reglu, aö láta téiags-
menn fá matvöru með kostnaöar-
verði.
Enda pótt pessi missögn yðar,
skifti ekki miktu máli, hefði. pó
farið betur á, að rétt hefði veriö
með petta farið. Að leggja til aö
mál sé tckið til athugunar, er og
nokkuð annað, en að koma með
tillöguum, að pvi sé slegiö föstu á
fundi. Hvernig pér farið að pvi að
draga pá ályktun út af pessu, að
við viijum brjóta grundvallareglur
félagsins eða skipulagsatriði, fáum
við ekki skilið, pvf pað hljótiö pér
pó að vita, sem viðskiftamaður fé-
lagsins, að sú regla hefir giit og
gildir ennpá, að menn fá ýmsar
vörutegundir f félaginu með kostn-
aðarverði. Um petta getið pér sann-
færst, með pví að ifta í yðar eigin
reikning eða úttektarnótur viö félagið.
Þar ^munuð pér finna dálka, bæði
fyrir pær vörur, sem á er lagt og
ágóði gefinn af, og eins hinar, sem
ekki er lagt á nema sjálfsagður
kostnaður og enginn ágóði gefinn
af. Að petta sé brot á grundvalla-
reglum félagsins, dettur vist engum
i hug nema pá yður.
Að reka Ksupfélag Eyfirðinga á
peim skipulagsgrundvelli, sem pað
var reist á fyrir 20 árum, er að
okkar áiiti ekki svo létt verk, par
sem siðan er búið að breyta ýmsum
mikilvægum skipulagsatriðum, bæði
með hinum almennu Samvinnufé-
lögum og pó einkum með eigin
sampyktum félagsins frá 1922 Þessu
til sönnunar viljum vér benda yður
á 9. gr. sampyktanna, par sem
deildarfyrirkomulagiö er tekið upp
með sérábyrgð deildarmanna, og
sérstaklega í pessu sambandi á 22.
gr., par sem deildarmönnum er heim-
ilað að panta pað af peim vörum,
sem peir vilja. Munum við ekki
betur en að pér, herra riistjóri, legð-
uö blessun yðar yfir pessar og fteiri
grundvaliabreytingar, sem pá voru
gerðar og töluðuð pá ekkert um,
að með peim breytingum væri
hotfið að hálfu leyti frá pvi, að reka
félagið á peim grundvelli, sem pað
var reist á fyrir 20 árum. Má vera
að pér hafið þá ekki skilið, hvað f
pvi fólst að taka upp pöntunarfyrir-
komulagið, eða heimila pað. Við
skiidum pað svo pá og skiljum pað
svo ennpá, að með pvi, meðal ann-
ars, hafi félagsmönnum verið gefinn
kostur á að fá vöru, og pá einkum
matvöru (I heilum sekkjum) með
pví verði sem hún raunverulega
kostar, og pað, sem við iögðum til
á fundinum i pessu máli, var ekkert
annað en petta, að tekið skyldi til
athugunar, hvort ekki mundi hag-
kvæmt fyrir félagið að taka upp
pessa reglu, að félagsmenn eigt kost
á að fá malvöru með koslnaðarverði
gegn peningabotgun út i hönd.
Viðathugun ætti yður að skiljast,
að við endurskoðendur höfum ekki
gert minstu tilraun til að hnekkja
tilgangi eða skipulagi féiagsins, pví
ekki munið pér telja paö á móti
tilgangi félagsins, að selja vörur
gegn peningaborgun útf hönd, par
sem pað var, og er eitt megin-
grundvallaratriði samvinnufélags-
skaparins, að sporna við óreiðu i
viðskiftum og koma i veg fyrir
skuldaverzlun. Að okkar dómi verður
peim tilgangi eigi á annan hátt
betur eða fyr náð, en með pvi að
byrjað sé á pvf, pó f smáum stfl
sé i fyrstu, að hönd selji hendi og
mætti pessi tillaga okkar verða spor
í áttina til að koma peirri hugsjón
stofnanda Kaupfélags Eyfirðinga H.
Kristinssonar i framkvæmd, pegar
tillagan verður rétt skhtn, sem við
vonum að verði, ef ekki í annaö
sinn pá i priðja sinn, sr hú > kemur
fyrir fulltrúaráð K. E. A.
PI. Varðgjá, 15. maí 1926.
Stefán Stefánsson.
Bjarni Benedlktsson.«
ýlndsuar.
Eg vil, hr. endurskoðendur, byrja á
því, að beiðast afsökunar á drætti
þeim, sem orðinn er á birtingu þess-
arar »Leiðréttingar« yðar. Eins og frá
var skýrt í blaðinu 20. maí síðastlið-
inn, var birtingu hennar og umræð-
um um þetta mikilsverða mál skotið
á frest, »vegna þrengsla í blaðinu og
vegna aðkallandi mála«. Það var og
jafnframt tekið fram, að mál það, er
hér liggur fyrir, myndi eigi undan
hlaupa. Má og sjá af niðurlagi »Leið-
réttingar« yðar, að þér búist við, að
málið verði til umræðu næstu árin.
Ummæli blaðsins þau, sem þér vík-
ið að í upphafi »Leiðréttingarinnar«
og sem þér teljið þörf á að leiðrétta,
eru þessi:
»Á síðasta aðalfundi kom fram tillaga
frá endurskoðendum um, að félagið tæki
upp þann hátt, að selja kornvörur með
kostnaðarverði, gegn peningaborgun út í
hönd. Var mað því raunar lagt til, að
horfið væri að hálfu léyti frá því, að reka
félagið á þeim grundvelli, sem það var
reist á fyrir 20 árum síðan og sem hefir
orkað vexti sjóðanna og gefið félaginu
þann stýrk, sem það hefir öðlast.«
Þér teljið að ályktun þessi sé orðuð
»fremur óljóst«, eins og eg væri »hálf-
smeikur við, að láta hana sjá dags-
ljósið«. Ef um ótta væri að ræða,
hlyti hann að stafa af því, að eg þættist
myndi verða vanhluta fyrir yður end-
urskoðendunum í umræðum um þetta
mál. Tilhugsun þessa kynni að valda
yður þægilegum hugleiðingum, en
reynslan sker úr.
Þótt ummæli þau, sem hér um ræð-
ir, séu ekki og gætu ekki verið tæm-
andi, eru þau, að mínu áliti, vel Ijós.
Hinsvegar vænti eg, að geta sýnt fram
á það hér á eftir, að yður endurskoð-
t
Bjarni Jónsson
alþingismaður, frá Vogi.
Hann andaðist á Vífilsstöð-
um mánudaginn 19. Jd. m.
Banameinið var krabbamein.
Hann var fæddur 13. okt. árið
1863. Bjarni var frábær gáfu-
maður og fjölhæfur. Hann hefir
komið mjög mikið við opinber
mál, sem starfsmaður þjóðar-
innar og stjórnmálamaður. Hann
var ennfremur skáld og rit-
höfundur.
endum sé þörf frekari umræðna um
þessi efni. Og úr því að svo er hátt-
að um yður, sem hafið haft sérstaka
aðstöðu og hvöt, til þess að rýna í
skipulag félagsins og störf, má þykja
sennilegt, að svipað sé fleirum farið.
Þér teljið, að eg hafi ekki skýrt alls
kostar rétt frá, þar sem eg segi: »Kom
fram tillaga frá endurskoðendum um,
að félagið tæki upp þann hátt o. s.
frv.« Þér kveðist aðeins hafa borið
fram tillögu um, »að tekið skyldi til
athugunar, hvort ekki myndi hagkvæmt
að félagið tæki upp »þá reglu, að láta
félagsmenn fá matvöru með kostnað-
arverði* og þér teljið það »nokkuð
annað«, en að bera fram beina tillögu
um þetta efni. Eg fæ nú ekki séð, að
á þessu tvennu sé munur, sem hafi
verulega þýðingu. Eg ætla, að svo
stöddu, að gera ráð fyrir því, að til-
laga yðar sé ekki borin fram af for-
dild, heldur af því, að þér hafið trú
á efni hennar og viljið keppa að því
marki, sem hún stefnir að. Þér hafið
að vísu ekki lagt það til, að félagið
tæki upp þessa »reglu« athugunarlaust.
En er ástæða til að viðurkenna það
sérstakiega í umræðum, að þér hafið
ekki hagað yður svo óviturlega? Eða
breytist hið endanlega takmark yðar í
þessu máli við það, að þér í máls-
flutningi yðar hlítið reglura varkárra
og skynsamra manna? Eg hygg ekki.
Af niðurlagi »Leiðréttingar« yðar verð-
ur ljóst, hvert takmarkið er. Af þess-
um ástæðum tel eg, að hér hafið lagt
hér of mikla áherzlu á formsatriði, sem
eg tel ekki skifta verulegu máli fyrir
hinn eiginlega kjarna þessa uraræðu-
efnis,