Dagur - 29.07.1926, Blaðsíða 2

124
DAQUR
33. tbl,
öluaa og bBrklahælum annarntaðar á
NorðurlöDdnm, er árangurinn a( lækn-
ingu aamakonar sjúklinga við Akur-
ayraripftala engu lakari. Aðbúnaður
berkiasjúklinga bjá on hefir itórum
batnað á sfðastiiðnum árum, við það,
sem áður var, en einkum við að úti-
legubekkir og hvflupokar hafa verið
útvegaðir, svo að nú geta n sjúk-
lingar lagið f einu úti á pallinum
sunnan við spftalann og það jafnvel
þótt veður sé slsemt. Og svo hefir
skógarselið f Vaglaskógi bætst f búið,
sem seinna verður getið nánar.
Þó ýmislegt megi finna að ijókra-
itofunum og ófullkomnum útbúnaði
ijúkrahúnini, f lámanburði við það,
■em tfðkait á heilsubælum er það
orðin aannfæring mfn, eftir margra
ára reynilu, að á Akureyri megi tak-
ast, áð lækna beiklaijúklinga af öliu
tagi álfka vel eini og f hinum full-
komnuitu heiliuhælum. Að eg lft þann-
ig á þetta mái, er að miklu leyti að
þakka Jónaii lækni Rafnar, sem þetta
ár, eins og f nokkur ár undanfarin,
hefir itöðugt leiðbeint mér og aðstoð-
að mig við meðfórð berklisjúklinganna
á spftalanum, enda getið iér mikilla
viniælda fyrir. Hitt er annað mál, að
þetta verður svo sjaldan lyðum ljóst,
fyrir það, að hingað sendait ivo marg-
ir dauðvona ijúklingar, sem hvergi
mundu geta Iæknait, en aftur aðrir
■endir héðan til Vffilistaða, sem ein-
mitt hafa góðar batahorfur.
Ljósstofan.
Eins og áður, eru aðeins til tveir
kvatzlampar og einn sðlluxlampl. Eru
þeir venjulega notaðir allir í senn. —
Fjórir fuliorðnir ijúklingar geta leglð
undir Ijóiunum f einu, en 6 börn.
Svo mikil aðiókn hefir verið að Ijói-
unum, að suma daga hefir orðið að
nota þau óilitið frá morgni og langt
fram á kvöld. 105 ijúklingar fengu
Ijóiböð á árinu f samtsls 4778llt klit
Af sjúkl. gengu 19 í Ijósin utan úr
bæ, þar a( 3 utanhéraðs. Er nú f ráði,
að útvega kolbogaljós f viðbót við hin
ijósin, þar eð þau eru áhrifameiri f
■umurn tilfellum.
Árangur Ijóibaðanna við kirtlaveiki,
blóðþynku og útvortii berkla f börtl-
um og unglingum er venjulega ágætur.
Við fullorðna ifður. Ef ekki bati fer
að koma fyritu vikutnar, eða fyrstu
mánuðina, virðiit mér árangurinn vafa-
samur eða enginn; en meðan ajúk-
lingarnir trúa á gagnið og ekki er
annað betra að bjóða, er erfitt að
meina þeim ljósin. Og margir sækjait
eftir þeim; en Ijóiin eru dýr.
Til þess að tpara ljósin, hefir verið
reist dálftið sólbyrgt suðnr f túninu,
þar sem sjúklingar geta legið naktir
f sólbaði. Það hefir þvf miður gengið
eifiðlega, að fá sjúklinga til að nota
þetta byrgi, eins og skyldi. Ef ekki
er bezta veður, treyitast fáir aðliggja
úti. Þykir mér það leitt, þvf lamkvæmt
reynslu f öðrum löndum, sýnist ekki
neitt ráð gegn útvoitis berklum gefait
■ins vel og heiðing hörundsins f lól
og lofti og mun loftið og kuldinn vera
fult eins þýðingarmikið atriði eini og
■ólailjósið. í háfjallabælunum f Sviss
eru sjúklingarnir, eins og kunnugt er,
vandir á að ganga berstifpaðir úti f
frostbjörtu veðri á veturna og komast
fljótt upp á það. Sumir fara þannig á
sklðum og skautum. Eg tiúi ekki öðru
en að illkt mætti einnig takait hér á
landi, þvf varla munu íslendingar bul-
vfiari en aðrir. En við spftalann hér
vantar mörg ikilyrði til að innleiða
þeiia hollu tfzku. Ljóslækningin er
góð það sem hún nær, en gerir marga
værugjarna til lengdar. Herðingin þarf
að vera með.
Röntgenstojan.
Alt fram á hauit var Röntgeoáhald-
ið bilað og fekit éngin viðgerð á þvf
(yr en þá. Sfðan hefir það himvegar
verið f góðu lagi og oft notað til
myndatöku og gegnumlýiingar.
Skógarselið.
í útibúi ijúkrahúsiins Skógarselinu f
Vaglaskógi dvöldu yfir sumarmánuð-
ina júnf —sept. 14 spftalasjóklingar,
allir fótaferðafærir beiklasjúklingar f
samtals 848 daga (eru þeir dagar
reiknaðir með legudagaf jöldanum ofai).
Aðeins 12 gátu verið þar f einu og
þó aðeini þannig að 7 piltar láu f
tveimur tjöldum. Tjöldin eiu með tié-
gólfi og lúmin þægileg, gjörð úr biiki-
itofnum og hris af sjúklingunum ijálf-
um. Þótti þetta gefast vei og heileu-
■amlega.
í þau 4 ár sem Skógarielið hefir
verið notað sem hressingarhæli, hafa
þar alls dvalið 22 berklaijúklingar.
Af þeim eru nú þegar þetta er ritað
4 dánir, en 6 dvelja enn á sjúkiahúi-
inu eða Vffilistaðahæli. Hinir 12 eru
af höndunum og ajálibjarga, sumir
við góða heiliu.
Hjúkrunarnemar hafa skifzt tii
að hirða sjúklingana og matreiða
fyrir þá, en þeir bjálpað mikið
til Bumir hveijir og unnið margt þarft
til heimilisþrifa. Sól- loft- og vatns-
böð og göngur um akóginn eru helstu
annirnar að öðru leyti. Þó stundum
hafi rignt allmikið hafa tjöldin reynst
vatniheld. Hvergi norðanlands mun
vera betra aö vera jafnvel þó tlðin
■é óhagstæð heldur en f skjóli ang-
andi birkilunda. — Eg hef vitjað
■júklinganna venjulega á viku til hálfs-
mánaðar freiti.
Sóttvarnadeildin.
Súttvamahúiið, sem verið hefir eign
rfkisim og aðallega ætlað til einangr-
unar á útlendum sóttum, var samkvæmt
lögum nr. 34 27. júnl 1925 alhent
Akureyraikaupstað til eignar fram-
vegii og lagt undir sjúkrahúaið iem
farsóttadeild. Húiið var f mjög bágu
ástandi en hefir nú fengið gagngerðar
bætur og er hið vistlegaita. Kemur
það f góðar þaifir, ekki einaita Ifkt
og hingað til sem farsóttahús fyrir
héiaðið heldur einnig til þeis að hýia
ýmia smitandi berklasjúktinga. Vonast
eg að með þvf verði kveðið niður alt
það órökitudda ,kjaítæði, sem gengið
hefir um að ajúklingar imitist a( beikl-
um á Akureyrarspftala.
í kjallara sóttvarnahússins hefir
verið gert heibergi fyrir einn vitfirr-
ing og gæzluherbergi framan við það.
Sótthreinsanir,
í sótthreiniunarkatlinum var á árinu
sótlhreinaað 68 sinnum. 50 sinnum
vegna beiklaveiki og 10 sinnum vegna
taugaveiki. Það sem lótthreiniað var,
kom frá þesiurn stöðum.
Fiá Akureyri
— Eyjafjarðarsýilu
— Siglufirði
— Þingeyjarsýslu
46 linnum
13 —
1 —» —
8 —» —
Alli . . 68 sinnum
Fjárhagur.
Á ifðuitu árum hefir fjárhagur ijúkra-
húsiins farið talsvert bltnandi fyrir
bina auknu aðsókn og von til að
brátt komist stofnunin úr skuldum.
Sfðan f hitteð fyrra hefir sjúkrahúsið
verið rekið fyrir eigin reikning undir
umijón ráðimanni og gjaldkera Lár-
uiar Rist. Hefir þetta gefiit vel og
aflað itofnuninni talsverðra tekna, A
hverju ári hefir margt verið gert til
að gjöra hús og lóð betur úr garði
svo að eg hefi orðið var við að ijúk
lingum þykir yfirleitt vel við iig gert.
í itjórnarnefnd ipitaians sitja auk
rnfn hinir fjármálaglöggu menn, Ragnar
Ólafsson og Stefán bóndi Stefánison
á Varðgjá. Hefir það orðið ipltalanum
að miklu happi.
Hjúkrunarkonur.
Dönsk yfirbjúkrunarkona. Fik. Krogh
tók við störfum eftir frk. Þorbjörgu
Áimundsdóttur, aem fór (rá 14. maf.
Til aðitoðar yfitbj'krunarkonunni er
lærð bjúkrunarkona fik. Þóra Guð-
mundidóttir og ennfremur 6 bjúkrun-
arnemar, sem ráðast venjulega tll
eini án f senn.
Héraðslæknirinn í Akureyrarhéraði.
Akureyri 23. júlí 1926.
Stgr. Matthtasson.
A víðavangi.
Ásœlni Norðmanna- Fyrir nokkru
síðan var borin fram í Stórþinginu
norska fyrirspurn um það, hvort Norð-
mannastjórn hefði í hyggju að gera
nokkuð, til að bæta úr þeim erfið-
leikum, sem norskum fiskimönnum hér
við land væru búnir af völdum fiski-
veiðalöggjafar íslendinga. Fyrirspyrj-
andinn, Andersen Rysst.úr flokki vinstri-
manna, kvað löggjöfinni stefnt gegn
Norðmönnum. Samningur Islendinga
og Norðmanna frá 1924 væri ilia
þokkaður af norskum útgerðarmönnum,
enda hefðu þeir ekki verið spurðir
ráða um hann. Taldi hann Islendinga
beila Norðmenn ójöfnuði í þeim við-
skiftum og mætti þeim ekki haldast
það uppi, þar sem Norðmenn væru
brautryðjendur í síldveiðimálum og
hefðu kent íslendingum þessa veiði-
aðferð. Myndu þeir ekki láta hrekja
sig þaðan sem þeir væru fremstir
allra. — Talsverðar umræður urðu út
af fyrirspurninni og hnigu allar í þá
átt, að »velvilja« þeim, er samning-
urinn og þessi viðskifti milli þjóðanna
hefðu átt að vera reist á, væri ekki
til að dreifa af hálfu íslendinga. Létu
Norðmenn hið dólgslegasta og höfðu
í heitingum um að segja upp samn-
ingum við Islendinga. — Nú er það
kunnugt að mjög mikill hluti af síld-
veiði í landhelgi íslands er í höndum
Norðmanna lyrir milligöngu íslenzkra
leppa. Norðmönnum er og heimilað
að selja nokkuð af afla sínum til verk-
unar í landi. 25 norsk síldveiðaskip
hafa réttindi til að selja afla sinn til
síldarbræðslunnar í Krossanesi, sem er
ein af fleiri samskonar norskum fyrir-
tækjum í landinu. En Norðmenn vilja
fá miklar frekari tilslakanir, sem geri
þeim fært að nota landhelgina beint
eða óbeint til síldveiði. Allar tilraunir
íslendinga að hamla uppvöðslu Norð-
manna hér við land verða í augum
þeirra skortur á »velvillig Behandling«
af hálfu íslendinga.
Fjármál Frakka. Ekki er nú tíð-
ræddara um neitt í heiminum en fjár-
málaöngþveiti Frakka. Frankinn fellur
stöðugt, hverra ráða sem leitað er, og
er svo að sjá sem full örvænting hafi
gripið þjóðina og hún sé í þann
veginn að missa alla stjórn á fjárreið-
um ríkisins. Hvert ráðuneytið af öðru
er sett á laggir en jafnhraðan koll-
varpað, því að engin fjármálastjórn
sér aðra leið út úr ógöngunum en
þá, að leggja á þjóðina skatta svo
þunga að henni hrýs hugur við. Rík-
isskuldum Frakka hefir lengi verið við
brugðið. Pó keyrði um þvert bak
fyrir þeim í stríðinu og að stríðinu
loknu. Hugðust þeir að láta Þjóð-
verjum, þessúm fornu en sigruðu
féndum, blæða ótæpt og innheimta
þar ógurlegar fjárupphæðir, til greiðslu
eigin skulda og til endurreisnar eydd-
um landssvæðum. Ruhrtakan var kostn-
aðarsatnt, en arðlítið fyrirtæki. Hern-
aöur Frakka í Marokko og viðskifti
þeirra Sýrlendinga hefir hvorttveggja
orskað þeim þunga fjárgreiðslu. Fyrir
því hefir látlaust stefnt til vaxandi ó-
íarnaðar. Og þegar Bandaríkin tóku
að krefjast fjár síns og Bretar sömu-
leiðis, var eigi annað sýnna, en að
ríkið myndi lenda í óbotnandi van-
skilum. Síðan hefir viðleitni þjóðar-
innar beinst í þá eina átt, að forða
gengishruni frankans og leita hag-
kvæmilegra samninga við lánardrotna,
en ekkert virðist ætla að duga, til þess
að hamla hruni frankans og fjárhags
ríkisins. Pau tíðindi hafa gerst í Frakk-
landi nýlega, að þrjú ráðuneyti sátu
við völd í sömu vikunni. Briandstjórn-
inni, sem var studd af jafnaðarmönn-
um, var hrundið á mánudaginn 19. júlí,
en Herriot myndaði stjórn með stuðn-
ingi frjálslyndra manna og skilyrðis-
bundnu fylgi jafnaðarmanna, en var
steypt eftir tvo daga og í vikulokin
myndaði Poincaré, foringi íhaldsmanna,
einskonar samsteypustjórn, Þannig er
samkomulagið á bænum þeim. Er eít-
irtektarvert, hversu mjög miklu betur
Þjóðverjum farnast. Þeir hafa gengið
í gegnum það sama, sem Frakkar eru
nú að glíma við. Fjárhagur ríkis og
einstaklinga heíir hrunið niður í grunn.
En nú eru þeir í raiklum uppgangi.
Iðnaður þeirra, framleiðsla og verzlun
blómgast og skattar lækka. Er það nú
komið á daginn um Frakka, að sig-
urvegararnir eru hinir sigruðu.
Guðmundur Bárðarsoi) hefir sótt
um og verið veitt kennaraembætti í
n&ttúrufræði við Hinn alm. mentaskóla
f Reykjavfk.