Dagur - 27.05.1927, Blaðsíða 3

22. tbl.
DAQUR
85
in, en ekki notendur einir, sem eru eig-
endur.
En sé þetta rétt, þá er líka rétt að
láta þá sem nota þessa sameign, borga
eitthvað í leigu. Um hve það eigi að
vera mikið má deila, og eins um hitt, á
hvern hátt þeirri borgun verði bezt
komið fyrir. En um það verður varla
deilt, að heildin á þama mikinn höfuð-
stól, sem rétt er að þeir sem nota borgi
rentur af.
Við getum tekið Oddeyrarkaup Ak-
ureyrarbæjar sem dæmi þessu til út-
skýringar. Enginn vill víst halda því
fram í alvöru, að bærinn eigi ekki að
taka leigu af þeim, sem nota lóðimar.
Eg veit að J. E. B. dettur það ekki í
hug. Og' alveg væri sama þó Ragnar
hefði gefið bæjarfélaginu Oddeyrina,
leigan var jafn réttmæt fyrir því, ef
allir bxjarbúar ekki notuðu. hana jafnt.
Þjóðin hefir fengið sjóinn kringum
landið i vöggugjöf, En hún notar hann
ekki jafnt. Hann er ef til vill eins mik-
ils virði og sjálft landið, eg kann ekki
að vii-ða hann réttilega, en það em ein-
ungis 19% af þjóðinni (1920), sem lifir
á honum. Og mér finst ekki nema sann-
gjarnt, að þeir sem hann nota, borgi
leigu. En eins og það dugir ekki, að
setja svo háa leigu eftir Oddeyrarlóð-
irnar, að það vilji engin nota þær, eins
mega heldur ekki þau aukagjöld, sem
eiga að hvíla á sjávarútveginum, vera
svo há, að hann ekki verði stundaður.
Um þetta hugsa eg að við J. E. B.
getum orðið sammála.
Það kemur greinilega í ljós, að J. E.
B. finnur aðstöðumun þeirra, sem lifa
á landbúnaði og stunda sjó, til að búa
í 'hag niðjanna, enda þótt hann ekki
vilji viðurkenna hann að fullu. Hann
bendir á klak, sem eitt af því, sem gera
megi til að búa í haginn fyrir komandi
sjómenn. Um alt þetta erum við víst
sammála að mestu, en vill þá ekki J. E.
B. og aðrir leiðandi menn í útgerðinni,
líka verða mér sammála um það, að
nauðsyn beri til, að friða aðal hrygn-
ingasvæðin, að minsta kosti um hrygn-
ingartímann? Og vilja þeir ekki fara
að vinna fyrir það mál meira en gert
er? Oft eru það svæði, sem eru alþjóða
eign og sem því þarf mikið og víða
að tala og ræða um, áður en til fram-
kvæmda kemur.
Mér finst þetta vera stórmál fyrir
framtíð útgerðarinnar, og þess vert, að
því sé meiri gaumur gefinn, en hefir
verið.
Þegar J. E. B. hefir lesið það, sem eg
áður hefi skrifað um jarðeign, og þar
séð, að eg aðhyllist kenningu Henry
Georges, og þegar hann svo hefir kynt
sér þær, þá skilur hann tal mitt um
löghelgaðan eignarrétt jarðarinnar, og
sér þá um leið hvemig eg vildi að jarð-
eignum í löndunum væri fyrir komið.
En að útskýra það hér, yrði of langt
mál.
Sammála erum við um það, að af
fjölbreytni í atvinnulífi þjóðarinnar
vaxi andlegur þroski.
En eg vil ekki kaupa þá fjölbreytni
of dýru verði. Mikið af þeirri fjöl-
breytni sem komið hefir á síðari árum,
er skuld með meira eða minna grímu-
klæddum vemdartollum, og í skjóli
þeirra þróast atvionuvöxtur, sein ella

þrifist ekki. Þetta kalla eg engin gæði.
Af þessu leiðir einungis að dýrara er
að lifa í landinu, þurftarlaunin verða
hærri fyrir hækkandi vöruverð. En
þetta kemur ekki nema að svo litlu
leyti við því sem við J. E. B. ræðum
um og líkast til erum við líka sammála
um þetta, og skal eg því ekki eyða
fleiri orðum að því, en full þörf væri
að opna augu manna fyrir þeim áhrif-
um sem vemdartollar hafa, þó grímu-
klæddir séu.
Eg hélt að beina þyrfti fjármagninu
að ræktun og eg held það enn. Það er
ekkert land, sem eg þekki, sem er eins
ónumið og landið okkar, og með því að
nema það og rækta, má tryggja fram-
tíð sinna og framtíðarstarf niðjanna, á
alt annan hátt en með því, að byggja
framtíðina á því, að altaf verði jafn
mikill fiskur í sjónum, þó ekkert sé
gert til að friða ungviðin og tryggja
veiðina.
Síðasta vetrardag 1927.
Páll Zóphónlasson.
-------0------
Bjarni Runólfsson
frá Hólmi á Síðu
Kom hingað með »Novu« í gær-.
dag. Hann er ráðinn af Bún-
aðarfélagi íslands, til þess að at-
huga um aðstöðu til rafvirkjunar á
sveitabæjum. Bjarni er afbragð ann-
ara manna í sinni grein. Rafstöðvar
hans verða svo miklum mun ódýrari
en annara manna, að ótrúlegt má
heita. Bændum hér í Eyjafjarðar og
Þingeyjarsýslum gefst nú kostur á
-að fá athugað hversu þeir standa að
vígi til þess að hagnýta sér menn-
ingar- og hagsbót þá, er rafvirkjun
má veita. Þurfa þeir að kynna sér
nánar um ferðaáætlun Bjarna og
hafa samtök um að greiða för hans
og hagnýta sér Ieiðbeiningar hans á
skipulegan hátt.
----o-----
Síms key ti.
Rvík. 24. maí.
Kosningar eiga að fara frarn 9.
júlí.
Lindbergh sænsk-amerískur flug-
maður, flaug einn í vél og í einni
lotu frá New-York til Parísar og
var 33 klst. á leiðinni. Þykir það
einstætt afreksverk. í
Símað er frá Genf, að nefnd sú,
í þjóðabandalaginu, sem hefir með
höndum tollmál, leggi til að tollar
verði látnir lækka smámsaman.
Frá Oslo: Gerðadómur í vinnu-
deilum hefir úrskurðað 15% al-^
menna launalækkun.
Frá Gautaborg: Kvennaflokkur
íþróttafélags Reykjavíkur sýndi í-
þróttir sinar á Linghátíðinni og
hlaut ágæta dóma. Gaf Lingfor-
bundet Iþróttafélaginu silfurskjöld.
Þór hefir tekið tvo togara, ann-
an þýzkan hinn hollenzkan. Sá fyr-
nefndi hlaut 13.000 kr. sekt og hef-
ir áfrýjað dóminum.
Leikrit Kambans: »Sendiherrann
frá Júpíter« var sýnt hér í kvöld í
fyrsta sinn.
yVðalfundur
Verksmiðjufélagsins á Ákureyri
verður haldinn í fundarsal bæjarstjórnar Akureyrarkaupstaðar
laugardaginn25.júnínæstkomandiog hefst stundvíslega kl. IV2 e.h.
Dagskrá samkvæmt félagslögum.
Akureyri 23. maí 1927.
Ragnar Ólafsson
pt. formaður.
Uppboð.
Ár 1927, föstudaginn 3. júní kl. 1 e. h. verður
uppboðsréttur Eyjafjarðarsýslu settur og haldinn
á síldarsöltunarstöð kaupm. Otto Tuliniusar í Hrís-
ey og þar seldar allt að 700 saltfylltar síldar-
tunnur er teknar hafa verið lögtaki.
Uppboðsskilmálar verða birtir á uppboðsstaðnum.
Sýslumaðurinn í Eyjafjarðarsýslu 23. maí 1927.
F r é 11 i r.
— Ólafur litli, þriggja ára gamall
sonur þeirra hjóna Stefáns Ólafssonar
vatnsveitustjóra og Bjarnþóru Bene-
diktdóttur, andaðist 14. þ. m. Þá andað-
ist og Páll 6 ára gamall sonur hjónanna
í Hvammi Halldórs Guðlaugssonar og
Guðnýjar Pálsdóttur, 20. þ. m. 21. þ. m.
adaðist að heimili sínu hér í bænum,
Grundargötu 3, ekkjan Aðalbjörg
Jónsdóttir.
— .Haraldur Björnsson lék í Konung-
lega leikhúsinu í fyrsta sinn á mánu-
dagskvöldið var. Eigi hefir frézt hvern-
ig áhorfendum hefir getist að leik hans.
Er vonandi að vel hafi tekist.
— Með Islandi síðast komu að sunn-
an auk þeirra, sem fyr voru nefndir,
Ingólfur Bjamarson alþm., Erlingur
Friðjónsson kaupfélagsstjóri, Guðjón
Samúelsson húsameisari ríkisins, Ben-
edikt Gröndal verkfræðingur og Har-
aldur Árnason kaupmaður og Helgi
Jónasson framkvæmdarstj. frá Brennu.
Meðal farþega suður aftur voru land-
læknir, Haraldur Ámason, Helgi Jón-
asson og Oddur Björnsson prentmeist-
ari.
— Rannveig Bjamardóttir, hefir
keypt húseign Ásgeirs Péturssonar hér
í bænum og rekur þar »Hotel Gullfoss«.
Aftur hafa þau hjónin Sigtryggur
Benediktsson og Margrjet Jónsdóttir frá
Hjalteyi-i opnað Hotel þar sem áður var
»Hotel Gullfoss«. Kallast það »Hotel
Akureyrk. í sambandi við hotelið munu
þau hafa í hyggju að opna prýðilega
• góðan billiard-sal, þar sem áður var
brauðsala Axel Schiöths. Hotel Odd-
eyri tekur til reksturs eigandinn sjálfur
Friðbjörn í Staðartungu.
— Nýlega voru gefin saman í hjóna-
Steingrímur Jónsson.
P ottaplö niur,
rósir, kaktus, asparges, cenerariur
o fl. verða seldar Föstu- og Laugar-
dag næstkomandi í Túngötu 2.
Sími 190.
Guðrúrt P. Björnsdóttir.
Fluttur í Brekkugötu 1 B.
Sigfús Elíasson
rakari.
band í Reykjavík ungfrú Kristín Sig-
urðardóttir frá Yztafelli og Hallgrímur
Sigtryggsson Þorsteinssonar, starfsmað-
ur í Sambandi íslenzkra samvinnufé-
laga. Þá voru og nýlega gefin saman í
hjónaband hér í bænum ungfrú Hólm-
fríður Sigurjónsdóttir frá Siglufirði og
Gunnlaugur Guðjónsson verzlunarmað-
ur.
— Látin er 9. þ. m. að heimili sínu
Kornsá í Vatnsdal frú Alvilda Moller,
tengdamóðir Runólfs bónda Björnsson-
ar á Kornsá.
--I—0------
I
Tbnarit Iðnaðannanna. Svo nefnist
nýtt rit, sem Degi hefir borist. Það er
eins og nafnið bendir til málgagn iðn-
aðarmanna en aðeins í Reykjavík, enn
sem komið er. Ritið er í stóru hroti.
Teikningin á ramma er í sama stíl og
baðstofa iðnaðarmanna eftir Ríkarð. f
þessu fyrsta hefti er saga iðnaðar-
mannafélagsins í Rvík 1867—1927 eftir
Hallgr. Hallgrímsson, Ágrip af sögu
Iðnskólans í Rvík eftir Helga H.
Eiríksson, Samskóli Rvíkur eftir Jón
Ófeigsson og fundarskáli Iðnaðar-
manna (baðstofan). Frágangur ritsins
er hinn prýðilegasti.