Dagur - 21.10.1927, Blaðsíða 2

166
DAGUR
44. tbl.
mm
Kolafarm
af hinum ágætu hörpuðu D. C. B. eimkolum fá-
um við í lok þessa mánaðar. Verða seld á bryggju
fyrir 38,00 kr. tonnið. — Fáum einnig nokkur
tonn af ágætu gas-koksi, sem verður selt á 55,00
kr. tonnið á bryggju.
Peir sem enn eiga eftir að panta kol hjá okkur
ættu að gera það hið fyrsta. — Sími 228. —
Kaupfélag Eyfirðinga.
•m
•m
Myndastofan
Oránufélagsgötu 21 er opin alla daga
frá kli 10-6.
Guðr. Funch-Rasmussen.
mönnum hafi aukist mikið fylgi,
bændum talsvert en aftur á móti
hafa hægrimenn stórtapað og
vinstrimenn einnig tapað tals-
verðu fylgi.
-----o----
Ríki Evrópu.
(Ágrip).
Evrópa er þéttbýlasta álfa heims,
eins og kunnugt er. Þar lifa 48 manns
að meðaltali á hverjum ferkilometra, en
í Norður- og Mið-Ameríku aðeins 6,9,
Suður-Ameríku 3,5, Asíu 24,6, Afríku
4,8 og Ástralíu einn maður á hverjum
ferkílómetra, að meðaltali. Þéttbýlasta
land álfunnar, áð undanteknu kotríkinu
Monaco, er Belgía. Þar koma 256,6
manns að meðaltali á hvern ferkm.
Strjálbýlast er í Noregi (8,5 á ferkm.).
og Finnlandi (9 á ferkm.). En þó er ís-
land strjálbýlast allra landa álfunnar,
því þar kemur tæplega einn maður að
meðaltali á hvem ferkm. Með friðar-
samningunum 1919 breyttist flatarmál
ófriðarlandanna flestra. — Þannig
misti Þýzkaland 68,823 ferkm. lands
með 6% miljón íbúa. Aausturríki misti
216,171 ferkm., ITngverjaland 332,401
ferkm., Rússland 961,797 ferkm. og
Tyrkland 4684 ferkm. Af þessu landi
fengu Frakkar 14,500 ferkm., Rúmenar
156,989 ferkm., Italir 23,445 ferkm.,
Grikkir 21,085 ferkm., Danir 4046
ferkm. og Belgir 990 ferlcm. Auk þess
risu upp ný sjálfstæð ríki. En af þeim
eru þrjú stærst: Tékkóslóvakía, Júg'ó-
slóvakía og Pólland. Samkvæmt nýjustu
skýrslum er flatarmál allrar Evrópu
9,657,451 ferkm. og fólksfjöldi
463,609,0000.
Hér fer á eftir yfirlit um ríkin í Ev-
rópu, stærð þeirra og fólksfjölda (ný-
lendur í öðrum heimsálfum ekki taldar
með), stjórnarskrá, stjórnarfyrirkomu-
lag og æðstu stjómendur, þjóðþing, trú-
arbrögð og fleira:
ALBANIA. — Stærð nál. 44,040
ferkm. Fólksfjöldi: nál. 850,000. Frá
1431 til 1912 var Albanía nálega óslitið
hluti úr Tyrklandi. 20. desember 1912
var það viðurkent sjálfstætt ríki, en á
styrjaldarárunum 1914—18 flúði stjórn-
in úr landi og ríkti þar síðan algert
stjórnleysi um skeið. 1917 var landið
lýst lýðveldi og stjórn mynduð í Dur-
azzo. Þjóðþingið er í tveimur deildum.
í efri málstofunni (senatinu) eiga 18
þingmenn sæti, en 99 í þeirri neðri. For-
seti lýðveldisins heitir Ahmed Bey Zogu
(f. 1894). 71% landsmanna eru Mú-
hameðstrúarmenn, 10% rómversk-ka-
þólskir og 19% grísk-kaþólskir.
ANDORA. — Lýðveldi í Pyrenea-
fjöllum. Stærð um 450 ferkm. með 6000
íbúum. Greiðir árlegan skatt til Spánar,
sem nemur um 800 kr. 1 stjórninni eiga
24 menn sæti„ og eru þeir kosnir af í-
búum sex helztu þorpanna í ríkinu.
Höfuðborgin heitir Andorra.
AU STURRÍKI. — Stærð 83,833 fer-
km. Fólksfjöldi 6,534,412. Höfuðborgin
er Vín, 1,865,780 íbúar. Austurríska
keisaradæmið leið undir lok í ófriðnum
mikla og hinn 12. nóvember 1918 var
það, sem eftir var af hinu forna keis-
aradæmi, lýst lýðveldi. í nóvember 1920
gekk ný stjórnarskrá í gildi. Austur-
ríki er nú samband 8 landshluta eða
héraða, sem hafa sameiginlegar her-
varnir, fjármál og tollmál. Löggjafar-
valdið er í höndum sambandsþings í
tveim deildum, sem kosið er til fjögra
ára. Núverandi forseti lýðveldsins er
dr. Michael Hainisch. Trúarbrögð: Ka-
þólskir (fjölmennastir), mótmælendur,
Gyðingar o. fl.
BANDARÍKI RÚSSLANDS. (Þar
með talin lönd Rússa í Asíu). — Stærð
21,875,000 ferkm. Fólksfj. 142,693,000
Höfuðborg Moskva, 1,900,000 íbúar.
Rússneska ríkjasambandið var til
fullnustu formlega stofnsett 6. júlí
1923. 'Stjórnarskrá 10. júlí 1918. Sam-
bandsþing umboðsnefnda (soviet) Rúss-
lands velur framkvæmdanefnd alríkisins.
Hún skiftist samkvæmt stjórnarskránni
í tvær deildir. í annari deildinni eiga
sæti 414 menn, kjörnir hlutfallslega eft-
ir íbúatölu hinna ýmsu ríkja í sam-
bandinu, og í henni eiga sæti 100 menn,
jafnmargir fyrir hvert ríkjanna. Innan
þesarar framkvæmdarnefndar starfar
sérstakt 21 manna ráð, 7 fyrir hvora
deild framkvæmdaniefndarinnar og 7
kjörnir af báðum deildum í sameiningu.
Sex eru forsetar í framkvæmdarnefnd-
inni. Þeir eru þessir: Kalinin, Petrov-
ski, Mussabekow, Cherviakov, Aitakov,
Khodzhyaev-Faisula. Meðal ráðsmeðlim-
anna má nefna þessa: Stalin, Tomsky,
Kamenev, Rakovsky, Zinoviev og Trot-
sky.
BELGÍA. — Stærð 30,444 ferkm.
Fólksfjöldi 7,744,259. Höfuðborg:
Brussel, 794,311 íbúar. Stjórnarskrá
Belgíu er frá 1830, en hefir tekið ýms-
um breytingum síðan. Þingið er í tveim-
ur deildum. 1 neðri deild sitja 186 þjóð-
kjörnir þingmenn. í efri deild 93 þjóð-
kjömir, engir yngri en fertugir, en auk
þess kjósa sveitastjórnir einn þingmann
í efri deild fyrir hverja 200,000 íbúa,
og- í þriðja lagi kýs öldungaráðið sjálft
nokkra þingmenn úr hópi merkustu
borgara landsins. Konungur Belgíu er
Albert I. (f. 8. apríl 1875). Níu tíundu
hlutar landsmanna eru kaþólskrar trú-
ar.
BRETLAND (England, Skotland
og Norður-lrland). — Stærð: 244,181
ferkm. Fólksfjöldi: 45,081,000. Höfuð-
borg London, 7,616,229 íbúar. Þjóðþing
í tveim deildum. Efri deild með 714
þingmönnum, neðri deild með 615 þing-
mönnum. Konungur: Georg V. Trúar-
brögð: Enska kirkjan, auk þess ýmsir
aðrir trúarflokkar.
BÚLGARIA. — Stærð: 103,146
103,146 ferkm. Fólksfjöldi 5,081,700.
Höfuðborg: Sophia, 154,025 íbúar. Síð-
an 1908 hefir Búlgaría verið óháð kon-
ungsríki. í þjóðþinginu eru 227 þing-
menn. Konungur ríkisins er Boris III.
Aðal-trúarbrögð landsmanna: grísk-ka-
þólska.
DANMÖRK. — Stærð 42,925 fer-
km. Fólksfjöldi: 3,420,000. Höfuðborg:
Kaupmannahöfn, 729,214 íbúar. Stjórn-
arskrá frá 1915. — Þjóðþing í tveim
deildum: Efri deild með 149 þm., neðri
deild með 76 þm. Konungur: Kristján
X. (f. 26. sept. 1870, kom til ríkis 14.
maí 1912), sem jafnframt er konungur
Islands. — Trúarbrögð: Mótmæl. (í
öðrum trúarflokkum um 70,000 manns).
DANZIG. — Stærð: 1954 ferkm.
Fólksfjöldi: 386,000. Borgin Danzig er,
samkvæmt friðarsamningunum í Vei-
sailles frá 1919, fríríki undir vernd
Þjóðabandalagsins — Stjórnarforset-
inn er dr. Heinrich Sahm.
FINNLAND. — Stærð 388,483 ferkm.
Fólksfjöldi: 3,495,186. Höfuðborg: Hel-
singfors, 207,954 íbúar. Finnland sjálf-
stætt lýðveldi 1919. Þjóðþingið er ein
málstofa með 200 fulltrúum, kosnum til
þriggja ára hlutbundnum kosningum.
Forseti lýðveldisins er kjörinn til sex
ára af 300 fulltrúum, sem kosnir eru af
allri þjóðinni á sama hátt og þingfull-
trúar. Forseti lýðveldisins er Lauri Kr.
Relander. Trúarbrögð: Mótmælendur
97,5%.
FRAKKLAND. — Stærð: 550,986
ferkm. Fólksfjöldi: 39,870.000. Höfuð-
borg: París, 2,906,472 íbúar. Stjórnar-
skrá frá 1875 og 1885. — Þjóðþingið er
í tveim deildum: Efri deild með 314 þm.
Neðri deild með 626 þm. Forseti franslca
lýðveldisins er Gaston Doumergue (kos-
inn 13. júni 1924). Síðan ófriðnum
mikla lauk, hafa fimtán sinnum orðið
stjórnarskifti í Frakklandi.
ISLAND. — Stærð: 103,000 ferlun.
Fólksfjöldi: 100,000. Höfuðborg:
Reykjavík, 20,657 íbúar (1924). Kon-
ungsríki í konungssambandi við Dan-
mörku. Stjórnarskrá 18. maí 1920.
Trúarbrögð 99 % % evangelisklútherskir.
ÍTALIA. — Stærð: 309,720 ferkm.
Fólksfjöldi: 39,860,000. Höfuðborg:
Róm, 767,983 íbúar. Þingbundið ein-
veldi. Konungur: Victor Emanuel III.
Sem stendur því nær algert einræði for-
sa,tisráðherrans Benito Mussolini og
flokks hans. — Fascistaflokkurinn, sem
styður Mussolini, er hálf miljón manna.
Auk þess hefir hann 300,000 manna
fastan hei-vörð. Mussolini gegnir 7 ráð-
herraembættum í senn. Vald konungs og
þjóðþings er mjög takmarkað. Trúar-
brögð: Rómversk-kaþólsk (95,1%).
NOREGUR. — Stærð: 323,793 ferkm.
Fólksfjöldi: 2,772,000. Höfuðborg: Osló
252,830 íbúar. Stjórnarskrá 4. nóvem--
ber 1814, en breytt fimm sinnum síðan.
Þingbundið einveldi. Konungur: Hákon
VII. Trúarbrögð: Mótmælenda (97%).
SPÁNN. — Stærð: 505,208 ferkm.
Fólksfjöldi: 21,763,000. Höfuðborg':
Madrid, 783,216 íbúar. Spánn er þing-
bundið einveldi, en sem stendur er þing
og stjórn hvorttveggja háð einræði
Primo de Rivera hershöfðingja. Kon-
ungur ríkisins er Alfons XIII. 12. sept-
ember 1923 lét Rivera leysa upp þingið,
reka stjórnina frá völdum og setti her-
ráð í hennar stað. Þetta ráð stjórnaði
landinu þangað til 3. desember 1925 að
Rivera setti í þess stað borgaralega
stjórn og gerðist sjálfur forsætisráð-
herra.
SVÍÞJÓÐ — Stærð: 448,460 ferkm.
Fólksfjöldi: 6,053,562. Höfuðborg:
Stokkhólmur, 442,528 íbúar. Stjómar-
skrá 6. júní 1809 (með ýmsum breyting-
um síðan). Konungsríki. Þjóðþing: Efri
deild 150 þingmenn, neðri deild 230 þm.
Konungur: Gustav V. Trúarbrögð:
Mótmælenda.
SVISSLAND. — Lýðveldi (bandalag
22 sjálfstjórnarfylkja). — Stærð: 41,295
ferkm. Fólksfjöldi: 3,936,000. Höfuð-
borg: Bern, 104,626 íb. Sambandsþing:
Fylkjaþing (ed.) með 2 þingmönnum úr
hverju fylki (Canton), þ. e. 44 þingm.,
og þjóðþing (nd.) með 198 þingmönn-
um. Framkvæmdarvaldið er hjá 7
manna sambandsstjórn. Forsetinn heitir
Giuseppi Motta.
TYRKLAND. — Stærð: 23,500 ferkm.
Fólksfjöldi: 1,500,000. Höfuðborg Kon-
stantinopel, 880,998 íbúar. Tyrkland
varð lýðveldi 29. október 1923, og er
stjórnarskrá lýðveldisins útgefin 20.
apríl 1924. — Forseti er Gazi Mustafa
Kemal Pasha.
UNGVERJALAND. — Stærð: 93,010
ferkm. Fólksfjöldi: 8,368,273. Höfuð-
borg: Budapest, 960,535 íbúar. Ung-
verjaland gekk úr sambandinu vjð
Austurríki 16. október 1918, og var tal-
ið lýðveldi fyrst eftir skilnaðinn. En í
nóvember 1919 brauzt Horthy aðmíráll
til valda og reisti einveldið að nýju, og
1. marz 1920 var hann kjörinn æðsti
stjórnandi landsins. Trúarbrögð: róm-
versk-kaþólskir 64,2%, evangelist-lúth-
erskír 27%, aðrir trúarflokkar 0,8%.