Dagur - 04.05.1928, Síða 1

D A O U R
kemur út á hverjum föstu-
degi. Kostar kr. 6.00 árg.
Gjalddagi fyrir 1. júlí.
Gjaldkeri: Árni Jóhanns-
son í Kupfélagi Eyfirð-
inga.
Afg reiðslan
er hjá Jóni Þ. Þór,
Norðurgötu 3. Talsími H2.
Uppsögn, bundin við ára-
mót, sé komin til af-
greiðslumanns fyrir 1. des.
XI. ár.
• • • • •-•-•-••-
► • ••#• • • •-
• •••• •• ••••••^-#
• • • •-•-
Akureyri, 4. Maí 1928.
► ••• • •-•••••••• •
f 20. tbl.
►--•-•-•-• -•-•■•-•-
• • ♦ • • •■♦■•-•
Afgreiðsla
fjárlaganna.
í öngþveiti sínu hafa íhalds-
blöðin gripið til þess að gera af-
greiðslu fjárlaganna á síðasta þingi
tortryggilega. i augum, lesenda
sinna. Þó hafa þau afleita aðstöðu
til að umhverfa sannleikanum í
þessu efni, af því að ihaldsinenn á
Alþingi stóðu mest á móti því að
fjárlögih yrðu afgreidd sóinasam-
lega. Fulltrúar þeirra í fjárveitinga-
nefnd N.-d. lögðu beinlínis til að
fjárlögin yrðu afgreidd með tekju-
halla, af því að þeir vildu ekki draga
úr framlögum ríkisins til verklegra
framkvæmda. Og ihaldsflokkurinn
var andVígur flestum tekjuaukalög-
ununr; en snerist þó til fylgis við
hækkun á verðtollinum til þess að
breiða yfir hráskinnsleik sinn gagn-
vart fjárlögunum. Fjárlögin voru af-
greidd með 30 þús. króna tekjuaf-
gangi; en íhaldsblöðin segja að í
raun og veru séu fjárlögin ineð 4—
500 þús. kr. tekjuhalla! Byggja
blöðin þá fullyrðingu á fjárgreiðslu-
heimildum sem stjórninni eru gefn-
ar utan fjárlagaáætlunar. En stjórn-
inni ber engin skylda til að nota
slíkar heimildir, nema að fjárhags-
ástæður leyfi það, og svo er henni
beinlínis ætlað að taka lán til ýmsra
af þessum framkvæmdum. Þær fjár-
greiðsluheimildir, sem blöðin geta
urn eru þessar:
Vegur til Þingvalla úr Mosfells-
sveit. Áður hafði verið ákveðið að
hann yrði lagður eftir 1930, en nú
hefir Þingvallanefndin krafist þess
með formanni Jóh. Jóh. í farar-
broddi, að veghrinn yrði lagður fyr-
ir hátíðina. Því var lýst yfir í þing-
inu, að þenna veg yrði að gera með
lantöku og að þau fjárframlög yrðu
að teljast til kostnaðar við hátíðina.
Þó að þessi vegur verði lagður 1929
og 1930, þá kemur það ekkert við
fjárlögum fyrir árið 1929.
Endurgreiðsla á framlagi Árnes-
og Rangárvallasýslu, til þess að
púkka þjóðvegarkaflana um Flóa og
Holt, er eftirgjöf á Viðlagasjóðsláni,
sem þessar sýslur tóku til fram-
kvæmda á vegabótunum; þarf því
ekkert að snerta fjárlögin og kemur
þeim ekki við. íhaldsþingmenn voru
því yfirleitt fylgjandi að veita sýsl-
unum þessa eftirgjöf.
Læknisíbúð á Kleppi. Stjórninni
voru heimilaðar 30 þús. kr. til þess
að reisa bústað handa hinum efni-
lega lækni Helga Tómassyni, sem
kveðst þurfa að fylgja sjúklingun-
utn eftir daglega. Þegar hið nýja
sjúkrahús er fullbúið í sumar, mun
geðveikrasjúklingum fjölga um ca.
100 manns á Kleppi. Stjórnin ætlar
að reyna að komast hjá þyí að
byggja þessa læknisíbúð, og hafði
hún hugsað sér að fá húsnæði í
Laugarnesi, en það niun eigi takast.
Þessi fjárhæð átti því að teljast á
fjárlöguin, ef hún yrði notuð. En
það er brýn nauðsyn að búa svo
urn að þessi læknir geti verið stöð-
ugt við sjúkrahúsið á Kleppi.
Landsspitalinn. Blöðin segja að
frainlag til hans sé áætlað 100 þús.
kr. of’lítið. En íhaldsstjórnin hafði
áður bundist ca. 400 þús. kr.
greiðslu til LandsspítalanS' árið
1929, svo að núverandi stjórn hafði
dregið þar mikið úr. Annars voru
allir íhaldsþingmenn fylgjandi til-
lögu jafnaðarmanna uni að bygg-
ingunni yrði hraðað með lántöku.
í samningum við Landsspítala-
nefndina, hefir aldrei verið ákveðið
neitt um að áætla framlög til bygg-
ingarinnar á fjárlögum; svo’ að
stjórninni bar engin skylda, til að
taka þau upp á fjárlög, þó það hafi
nú verið gert að nokkru leyti. —
Þau ummæli »ísl.« og annara í-
haldsblaða, að niðurstaða fjárlag-
anna sé fölsk að því er snertir þá
liðí, er að framan eru taldir, hafa
ekki við nein rök að styðjast. Verði
þeim fullnægt, þá á að gera það
með lántökufé.
\ ------o-----
Hungurvaka
Ihaidsins.
íhaldsblöðin eru nú farin að tí-
unda afla sinn eftir »vertíðina« á
síðasta Alþingi, og þykjast lítið
hafa fengið í askinn sinn. Úr dálk-
um þeirra heyrist ekki annað en ná-
gaul iíkast vindþembingi í tómum
gornum. Blöðin hafa nú engu öðru
að tyldra framan í lesendur sína en
vatnsgrautarþynku og undanrepnu,
af rangfærslum sínum, rógi og níði,
sem þau hafa látlaust flutt í vetur
um þingmeirihlutann og núverandi
landstjórn. Þau geta varla bent á
nokkurt ærlegt mál eða starf sem
eftir íhaldsflokkinn liggur í þinginu.
Framkoma íhaldsþingmanna var ó-
frjóv og andiaus mótspyrna og
treyskja gegn stjórnarfrumvörpun-
um frá þingsetningu til þingloka-
dags. Þeir æptu í hverju máli út af
minnihl.aðstöðu sinni, og höfðu litla
stjórn á skapsmunum sínurn; enda
stóðu 'flokksforingjarnir Jón Þorl.
og M. G. í sárustu nauðvörn alt
þingið út af stjórnarafglöpum sín-
um. Flokkurinn hefir reynst svo
snauður af hugsjónum og bjarg-
ráðastörfum fyrir þjóðina, að Iífs-
braut hans hefir verið sannkölluð
Hungurvaka fyrir alinenning. Nú
hefir meirihluti þjóðarinnar hafnað
forystu flokksins, svo að beztu horf-
ur eru á því, að hin næstkomandi
kjörtímabil verði aðeins pólitísk
Hungurvaka fyrir íhaldsmenn eina.
Þetta var blöðum þeirra vel ljóst,
því nær sem drp þinglokunuin og
því betur sem það sannaðist, að
samkomulagið var hið bezta með
þingmönnum Framsóknarflokksins
og Jafnaðarmanna.. Það er íhalds-
mönnum sárastur þyrnir í auguin;
og þessvegna hneggjar ritstj. »ísl.«
eins og hrossagaukur við »Vertíð-
arlokin«; út af því að Framsóknar-
bændur skuli fylgja sumum málum
jafnaðarmanna gegn gagnkvæm-
um stuðningi frá þeirra hálfu, og á
hinn bóginn, að jafnaðarmenn skuli
sælta sig við að ýms áhugamál
þeirra verði að bíða úrslita til
næstu þinga.
Lesendur blaðanna munu flestir
vera svo mikið greindari en ritstj.
»ísl.«, að þeir sjá ekkert athuga-
vert eða »sviksamlegt« við það, þó
að þessir þingflokkar hafi neytt
samkomulags um að koma vissum
ínálum gegnuin þingið, þar eð þau
mál brútu eigi í bág við stefnu-
skrár flokkanna/1 né sannfæringar
hlutaðeigandi þingmanna. Það þýð-
ir ekkert fyrir íhaldsmenn að ala á
úlfúð og rógi.milli Framsóknar og
jafnaðarmanna. Því það er nú
þjóðkunnugt, að sá rógur er aðeins
sprottinn af illúðlegri öfund þe'ss
minnihluta, sem hýmir skjálfandi
í skammakrók sinnar pólitísku
Hungurvöku, og eys þaðan óhróðri
og ósannindúm um menn og mál-
efni núverandi stjórnarflokks. —
Með þögninni verða íhaldsblöðin
að játa, að engin flokksstjórn hér
á Iandi hefir áður komið jafnmörg-
um stjórnarfrumvörpum og góðum
málum fram á einu þingi, eins og
Framsöknartjórnin gerði á síðasta
þingi. Stjórnin hefir leitt ýms merk-
ústu áhugamál Framsóknarflokks-
ins til lykta í þinginu, en ákveðið að
búa önnur undir næsta þing; t. d.
gengismálið, skatta- og tollamálið
og stofnun landbúnaðarbanka.
Kjósenduin er nú að verða það
ljóst, að til þess að koma góðum
málum fram þarf hugsjónaríka,
sterka og röggsama stjórn og sam-
henta þingmenn. Þessvegna munu
Vinum og vandamönnum tilkynnist,
að konan mín, Kristbjörg Guðmunds-
dóttir, andaðist að heimili sínu Kristnesi
22. Apríl s. 1. — Jarðarförin er ákveðin
Mánudaginn 7. Maí, að Akureyrarkirkju,
og hefst með húskveðju á heimili
hinnar látnu kl. 12 á hádegi.
Friðjón Ólafsson.
Jarðarfðr Jóns Guðlaugssonar frá
Litla-Hamri, sem andaðist 29. Apríl
s. 1., er ákveðin Miðvikudaginn 9.
Maí, að Munkaþverá, og hefst með
kveðjuathöfn á Grund kl. 12 á hád,
Aðstandendur.
Hugheilar þakkir til allra þeirra,
er sýndu samúð og aðstoð við
fráfall og jarðarför Helga Sigurðs-
sonar frá Hróarsstöðum.
Nánustu ástvinir.
■■■■■■■■■«■■■■■■■■■■■
Innilegt þakklæti vottum við öll-
um þeim, er veittu samúð og
hluttekningu við fráfall og jarðarför
Theódórs Kristjánssonar á Halldórs-
stöðúm.
Foreldrar og systkini.
Innilegt þakklæti votta eg öllum
þeim er sýndu mér samúð og
hluttekningu við fráfall og jarðarför
minnar ástkæru fósturdóttur Lísbeth-
ar Jónsdóttúr. Sérstaklega vil eg þakka
U. M. F. A. fyrir alla þá aðstoð
og hjálp, er það hefir í té látið við
útför hinnar látnu félagssystur.
Anna Pótursdóttir1.
bændur og verkamenn fagna því
meðan fulltrúum þeirra á Alþingi
tekst að samræma kröfur sínar og
fylgjast að málum. Þær stéttir bera
sameiginlega hitann og þungann af
af atvinnuvegum þjóðarinnar í
sveitum og sjávarþorpum. Og þó að
blaðaþjónar íhaldsins leiti eins og
hungraðir úlfar að Bolsevikabeitum
í fórum íslenzkra verkamanna og
jafnaðarmanna, og beri þær á borð
fyrir bændur til þess að æsa og fjar-
lægja stéttirnar, þá er hætt við að
íhaldsflokknum reynist þær afurðir
»ísí.« og ánnara blaða sinna nokk-
uð »dýr skítur« þegar fer að, líða á
Hungurvöku flokksins.