Dagur - 25.04.1930, Blaðsíða 2

76
DAGUR
20. tbl.
Nýkomnar
byggingavörur. 28
Linoleum-diikur — geysimikið úrval JsS
Veggfóður, yfir 60 tegundir.
38® Vegg- og gólf-flísar, mikið úrval, <N8|I
Eldavélar, svartar og emaileraðar. 58
Ofnar, þvottaskálar, eldhúsvaskar margar egg
38® tegundir, handvaskai, vatnssalerni o. fl. o. fl. ®88
8« Kaupfélag Eyfirðinga. |8
aiiuiftiiiiiiiiiiiiiiiiia
Myndastofan
i Gránufélagsgötu 21 er opin
daga frá kl. 10—6.
Guðr. Funch-Rasmussen
rakiarir inaiasiiosi
i.
Pað er eins og ekki eigi úr að
aka fyrir íhaldsliði þessa lands. —
Af öllum þeim málum, sem á dag-
skrá eru meðal þjóðarinnar og það
hefir haft einhver afskifti af, virð-
ist naumast vera eitt einasta, sem
ekki hefir snúist svo í höndum
þess, að það hefir haft hina mestu
vanvirðu af þvi. Þar sem nóg efni
eru fyrir hendi til að færa »hrak-
fallabálk< íhaldsins í letur, er það
hreinn óþarfi að fara Iangt aftur í
timann, því öll æfisaga flokksins er
sú grát-broslegasta, sem húgsast
getur, og það er eins og honum
eigi ekki úr að aka — enda er þess
engin von. Á meðan flokkurinn
siglir með Pór gamalla hleypidóma
og stirðnaðra Ihaldshugsjóna í stafni,
á meðan hann fylkir sér undir fú-
inn fána síngirni og sérgæðings-
skapar og vegur með vopnum rógs
og óheilínda er engin hætta á, að
hann sigli til sigurs, þvi undir slík-
um varðteíknum hefir engum tek-
ist að sigra til langframa, þó hægt
sé að tefja fyrir úrslitasigri góðra
málefna um stundarsakir.
Þegar litið er yfir hina ieiðinlegu
stjórnmálasögu flokksins, er það
ekkert undarlegt, heldur þvert á
móti mjög svo skiljanlegt, að hann
er farinn að fara huldu höfði, eins
og nafnbreytingin í fyrra og mahna-
val á lista við kosningar upp á síð-
kastið alt saman ber með sér. En
það afsakar á hinn bóginn ekki
vopnaburð flokksins að öðru leyti.
»Geðveiki8máIið« alræmda — og
illræmda — er enn í sorglega fersku
minni; er það að öliu samanlögðu
það ógeðslegasta, sem nokkur
stjórnmálaflokkur hefir orðið til að
rita í þjóðmála-annál sinn. — Pað
er ekki nóg með þá níðingsiegu
rógiðju sem nú átti að kórónast
gagnvart pólitískum andstæðingi,
einmitt vegna þess að hann var
mestur atkvæðamaður um öll fram-
fara- og viðreisnarmál þjóðfélagsins
— og var það þó ærið nóg —
heldur hefir það einnig brennimerkt
þjóðina í augum annara þjóða, og
það svo mikiu tilfinnanlegar, sem
athygli umheimsins beinist meira
að þjóð vorri á þessu ári en#endra-
nær. —'
Pegar vopnið ekki beit — »stóra
bomban* sprakk ekki — þá var
eins og augu Ihaldsforingjanna opn-
uðust — þá kom hinn hálfbroslegi
Pílatusarþvottur íhaldsliðsins á þingi
frammi fyrir fólkinn. »Sjá saklaus
em eg« — en samvizkan lýsir sér
bezt í sjálfu orðalagi yfirlýsingar
hinna háttvirtu þingmanna, sem
voru að lýsa sakleysi sínu í málinu.
Pótt nú að »stóra bomban«
springi ekki eins og til var ætlast,
þá hefir hún orðið upphafsmönn-
um sínum ærið óþörf — hún varð
þeim of þung og féll í höfuð þeirra
sjálfra og sló þá rothöggi, svo að
þeir seint munu bíða þess bætur.
Petta var nú slæmt áfelli svona
rétt fyrir kosningar — en verst fyrir
flokkinn var þó hitt, að maðurinn,
sem »bomban« átti að ríða að fullu,
slapp ekki einungis óskaddaður úr
viðureigninni, heldur hefir samúð
°g íylgi þjóðarinnar við hann og
málstað hans aukist að sama skapi,
sem fleiri dugandi menn og konur
í landinu hafa horft á ofsóknartil-
raunirnar og rógiðjuna i hans garð
með vaxandi viðbjóði.
Pannig endaði þá þessi herferð
með fullkomnum flótta — var reynd-
ar ekki við öðru að búast, og af-
leiðingarnar — álitshhekkir fyrir
þjóðina i augum allra siðaðra manna
bæði innanlands og utan — full
alvarlegar samt, og það versta er,
að þar verða að sumu leyti margir
saklausir að gjalda fárra sekra.
II.
Ef vér víkjum oss nú ofurlítið
af þessum vettvangi og athugum
fhaldsliðið á þingi því, er háð hef-
ir verið á þessum vetri, þá endur-
tekur sama sama sagati sig: hrak-
för á hrakför ofan. Áður hefir hér
í blaðinu verið bent á hver voru
hin raunverulegu afskifti íhalds-
flokksins af íslandsbankamálinu og
hver málalokin urðu þar fyrir hann
og stefnu hans, þrátt fyrir allan
bumbusláttinn og digurmælin i garð
stjórnarinnar og Framsóknarflokks-
ins. Skal því ekki farið frekar út í
þá sálma í þessu sambandi.
{ sjálfu sér getur enginn undr-
að sig yfir, þó Ihaldsmenn á þingi
reyni að klóra í bakkann, þar sem
N'YKOMIÐ.
Oxfordbuxur, karlm. & ungl., stórt úrval.
Fermingarföt.
Matrosaföt Jakkaföt. —
Gúmmíkápur,
karlm., kvenna og barna, — Margir litir.
BRAUNS VERZLUN.
PÁLl. SIGURGEIRSSON.
þeir geta, áður en þeir sökkva al-
gerlega niður í sínar eigin grafir,
en aumlegar eru þessar tilraunir,
og dýrar fara þær að gerast rík-
inu, þegar þeir tefja þingtímann
svo nauðsynjamál ná ekki fram
að ganga fyrir málþófi þeirra; en
málþófið hefir verið aðalvopnið,
sem beitt hefir verið, er öll önnur
brugðust. Þessi aðferð er þó ein-
hver hin viðsjárverðasta og ó-
frjóvasta sem hægt er að velja,
enda er hún naumast þekt í þing-
sögu nokkurs ríkis annarstaðar,
en þar sem svo stóð á, að þjóðern-
isbarátta var háð í þinginu, þar
sem þjóðernisminnihluti, sem í
raun og veru var ríkisheildinni
fjandsamlegur, greip til vopnsins
sér til varnar, eins og t. d. írar í
Parlamentinu enska. Hér á voru
þingi hefir engu slíku verið til að
dreifa sem betur fer, og kjósend-
ur, sem senda fulltrúa sína á þing,
hvaða flokks sem eru, eiga þá
réttmætu kröfu á hendur þeim,
að þeir geri sitt til að létta s$m-
starf þingsins, svo að löggjafar-
starfið nái tilgangi sínum og verði
landi og lýð til gagns og blessun-
ar, en lendi ekki alt í ófrjóvum
umræðum — stundum jafnvel um
óskild mál. Sömuleiðis ætti þetta
að vera hverjum þingmanni Ijóst
og honum ljúft að gæta skyldu
sinnar í þessu efni.
Síðan íhaldsmenn komust í
minnihluta á þingi, og urðu
stjórnarandstæðingar, hefir hér
orðið talsverð breyting til hins
verra. Þingmenn flokksins hafa
ekki gætt skyldu sinnar í því að
flýta fyrir og létta samstarf
þingsins, heldur hafa þeir með
mælgi sinni lengt þingtímann að
óþörfu og tafið gang málanna,
svo að fleiri nauðsynjamál hefir
dagað uppi, sem kallað er, sökum
þess að tími þingsins hefir orðið
of naumur til að afgreiða þau.
Síðan íhaldsmenn komust í
stjórnarandstöðu á þinginu, hafa
hinar svonefndu eldhúsdagsum-
ræður altaf verið að lengjast, og
taka nú orðið svo óhóflega mikið
af hinum dýra og dýrmæta tíma
þingsins að til vandræða horfir,
og væri vert að minsta kosti
þeirra víta, að kjósendur þeir, er
hingað til hafa sent hinar mestu
málskrafsskjóður íhaldsins á þing,
sæu nú að sér og fyrirmunuðu
þeim þingsetu framvegis. — Mál-
þófið, þetta mesta óyndisúrræði
íhaldsins á þingi, verður að telj-
ast mesta hrakför flokksins, því
að með því er því óbeinlínis lýst
yfir fyrir þjóðinni, að flokkurinn
hafi gert sér að markmiði að tefja
og vera sem hnyðja á löggjafar-
þinginu, hreint og beint vegna
vöntunar á hugsjóna- og sköpun-
arkrafti. »
(Framh.).
Á víðavangi.
» H efndarhugur«.
í eldhúsræðu sinni brá Magnús
guðfræðispróf. Jónsson Trygg-va
Þórhallssyni forsætisráðhei'ra um
hefndarhug, sem kæmi fram í em-
bættaveitingum ráðherrans. Taldi
hann að heíndarlöngun ráðherr-
ans hefði ráðið að Magnús Joch-
umsson fékk ekki póstritara-em-
bættið í Reykjavík, og færði það
til að Magnús Jochumsson ein-
hverntíma hefði ritað skamma-
grein um ráðherrann. — Ást guð-
fræðisprófessorsins á sögulegum
sannindum er fyrir löngu land-
fræg orðin, einkum sökum þess að
það er óhamingjuSÖm ást, sem
kallað er — sannindin virðast
ekki vilja eiga neina sambúð við
prófessorinn — og í þetta sinn
brást hvorugt venju sinni: Það
sannaðist néfnilega undir umræð-
unum að ráðherrann múndi alls
ekki vera svo hefnigjarn, sem
prófessorinn lét í veðri vaka. —
Fyrir nokkrum árum bar svo við,
að þeir keptu báðir um sama em-
bætti, núverandi forsætisráðherra
og Magnús Jónsson; faðir ráð-
herrans hafði gegnt embættinu í
fleiri ár og hann hafði sjálfur
verið settur til að þjóna því um 9
mánaða tíma. Magnús Jónsson
hrepti embættið — alveg ómak-
lega, eins og síðar hefir komið á
daginn — því enginn mun því
neita, að það er talsverður manna-
munur á núverandi forsætisráð-
herra og Magnúsi Jónssyni.
Síðastliðið sumar þurfti að
veita prófessorsembættið við guð-
fræðideild háskólans. Svo vildi til,
að kenslumálaráðherra var fjar-
verandi, og forsætisráðh. gegndi
störfum hans. Sýndi hann þá
»hefndarhug« sinn í því, að veita
Magnúsi Jónssyni embættið. —
Hefir Magnús Jónsson nokkurn-
tíma sýnt Tryggva Þórhallssyni
sérstaka hlífð, svo að hann hefði
þurft að taka tillit til hans? —
Töframaður„ « ý.'||
Blaðið »ísL« hefir undanfarið
birt útdrátt úr eldhúsræðmn I-